Bất kỳ ai quan tâm đến nền điện ảnh mới của Hồng Kông chắc hẳn đã nghe
nói về Sáng kiến Phim truyện đầu tay (FFFI) được chính phủ đánh giá cao,
được phát động vào tháng 3 năm 2013 nhằm xác định những tài năng mới và
giúp tài trợ cho những bộ phim truyện đạo diễn đầu tay của họ.
Trong năm 2023,
Time Still Turns the Pages đã ra rạp và
Fly Me to the Moon chiếu ra mắt ở liên hoan phim, lần lượt là tựa phim thứ 14 và 15 trong hệ thống FFFI hoàn thành,
South China Morning Post nhìn lại thập kỷ hoạt động đầu tiên của chương trình và đánh giá mức độ hiệu quả của các dự án được tài trợ.
1. Weeds on Fire (2016)
Sản xuất: Trần Khanh Gia, Kha Tinh Bái
Doanh thu: 4,6 triệu đôla Hồng Kông (589.000 USD)
Dự án FFFI đầu tiên ra rạp đã tạo ấn tượng với nỗ lực chân thành của họ
nhằm kết nối lại với lịch sử địa phương (một trong những đội bóng chày
trẻ đầu tiên của thành phố) và phản ánh tình cảm xã hội thời đó.
Bộ
phim thể thao tuổi mới lớn của đạo diễn Trần Chí Phát đã nhận được tám
đề cử tại Giải Điện ảnh Hồng Kông 2017 (HKFA) và thắng hai giải.
2. Mad World (2017)
Sản xuất: Triệu Sùng Cơ, Mạch Hy Nhân
Doanh thu: 16,9 triệu đôla Hồng Kông
FFFI lần đầu tiên đạt thành công về mặt thương mại với bộ phim của đạo
diễn Hoàng Tiến, kể về một bệnh nhân lưỡng cực đang hồi phục (Dư Văn
Lạc) quay về sống với người cha đầy mặc cảm tội lỗi của mình (Tằng Chí
Vỹ) trong một căn hộ được chia nhỏ.
Những giải thưởng phim này
đạt được bao gồm hai giải Kim Mã ở Đài Loan và ba giải Kim Tượng (HKFA).
Bộ phim mang tính nhân văn, ảm đạm này cũng là tác phẩm được Hồng Kông
cử dự giải Oscar phim nói tiếng nước ngoài hay nhất và dẫn đầu xu hướng
phim bi kịch về bệnh tâm thần ở địa phương trong những năm gần đây.
3. In Your Dreams (2018)
Sản xuất: Lưu Gia Linh
Doanh thu: 475.000 đôla Hồng Kông
Là dự án có doanh thu thấp nhất trong số các tựa phim FFFI phát hành
thương mại, phim của đạo diễn Đàm Huệ Trinh kể câu chuyện một bà nội trợ
giàu có nhưng bất hạnh (Lưu Gia Linh, lần đầu cô sản xuất) và một học
sinh trung học (Ngô Triệu Hiên) trở nên ám ảnh về cô.
Mặc dù chắc
chắn là dễ xem, nhưng quyết định của đạo diễn Đàm trong việc cấu trúc
câu chuyện vụn vặt của mình thành một tác phẩm tâm trạng đầy nghệ thuật
đã không kết nối được với lượng khán giả lớn hơn. Lưu Gia Linh vẫn chưa
trở lại sản xuất.
4. Somewhere Beyond the Mist (2018)
Sản xuất: Nhĩ Đông Thăng
Doanh thu: 771.000 đôla Hồng Kông
Đáng buồn thay, có cách biệt thực sự giữa giá trị nghệ thuật và được
hoan nghênh về mặt thương mại khi nói đến bí ẩn giết người dựa trên sự
thật này do nhà làm phim tài liệu Trương Kinh Vĩ đạo diễn, tác phẩm nổi
tiếng nhất của ông,
KJ, là một thành công phòng vé lớn hơn nhiều.
Khán giả và các nhà phê bình đã chọn bỏ qua bộ phim mà theo
South China Morning Post là một “kiệt tác cháy chậm”. Nỗ lực đầy ám ảnh của đạo diễn Trương đã nhận được ba đề cử Kim Tượng, nhưng lại ra về tay trắng.
5. G Affairs (2019)
Sản xuất: Hà Vĩnh Lâm, Ngô Huệ Phần
Doanh thu: 1 triệu đôla Hồng Kông
Câu chuyện phong cách rất riêng về cái chết khủng khiếp, tuổi trẻ lãng
phí, tình dục bừa phứa và những cử chỉ khiêu khích chính trị do Lý Trác
Bân đạo diễn và Khâu Lễ Đào điều hành sản xuất.
Lý Trác Bân là người duy nhất tham gia FFFI cho đến nay đã có bộ phim thứ hai ra rạp — mặc dù
The Fallen (2020) tệ đến mức có lẽ đến phim thứ ba anh sẽ gặp khó khăn hơn nhiều.
6. Still Human (2019)
Sản xuất: Trần Quả
Doanh thu: 19,8 triệu đôla Hồng Kông
Thành công tương tự
Mad World, câu chuyện cảm động của Trần
Tiểu Quyên về một người đàn ông trung niên tàn tật (Huỳnh Thu Sinh) và
cô giúp việc trẻ tuổi người Philippines của ông (Crisel Consunji) đã kết
nối được với các nhà phê bình và công chúng.
Ngoài thành tích
tốt ở phòng vé, điều hiếm thấy với một phim tâm lý nội địa kém tiếng như
thế này, phim còn được đề cử ở tám hạng mục Kim Tượng, chiến thắng ba
hạng mục.
7. Apart (2020)
Sản xuất: Khâu Lễ Đào
Doanh thu: không áp dụng
Bộ phim về mối quan hệ lấy bối cảnh phong trào ô dù này là một minh
chứng cho thấy bối cảnh chính trị của Hồng Kông đã thay đổi như thế nào:
phim được bật đèn xanh vào năm 2016, trình chiếu tại các liên hoan phim
và các địa điểm phi thương mại vào năm 2020, và giờ đây có lẽ được cất
kho vĩnh viễn trong thời đại hậu-luật-an ninh-quốc gia.
Do Trần
Tiệp Văn đạo diễn, câu chuyện u sầu về tình yêu tuổi trẻ trong thời kỳ
biến động vẫn là tác phẩm duy nhất của FFFI không được phát hành rộng
rãi tại các rạp chiếu phim của thành phố — rõ ràng không phải vì thiếu
sức hấp dẫn thương mại.
8. My Prince Edward (2020)
Sản xuất: Trần Khanh Gia, Kha Tinh Bái
Doanh thu: 5,2 triệu đôla Hồng Kông
Biên kịch Hoàng Ỷ Lâm đã ra mắt đạo diễn với bộ phim tâm lý nhẹ nhàng
lấy bối cảnh khu dân cư thuộc tầng lớp lao động và xoay quanh các chủ đề
quen thuộc đối với phụ nữ trong xã hội Trung Quốc bảo thủ: hôn nhân và
tự do cá nhân.
Bộ phim đã mang lại cho Đặng Lệ Hân một trong
những vai diễn quan trọng trong quá trình chuyển đổi từ thần tượng nhạc
pop thành nữ diễn viên nổi tiếng, đồng thời được đề cử tám hạng mục Kim
Tượng và thắng hai giải, trong đó có đạo diễn mới xuất sắc nhất.
Bộ phim thứ hai của Hoàng Ỷ Lâm,
The Lyricist Wannabe, gần đây đã được công chiếu tại các liên hoan phim và có vẻ sẽ được phát hành ở Hồng Kông vào năm tới.
9. Elisa’s Day (2021)
Sản xuất: Vương Nhật Bình
Doanh thu: 704.000 đôla Hồng Kông
Phim có doanh thu phòng vé tệ thứ hai trong danh sách này có thể là nạn
nhân của tham vọng của chính mình. Bức chân dung cô đơn của biên
kịch-đạo diễn Phùng Chí Hằng được kể thành câu chuyện rời rạc kéo dài
hàng thập kỷ. Đề cập đến nguồn cảm hứng của nó — một tội ác của đam mê
từ những năm 1990 — e là phải tiết lộ nội dung.
Bất chấp những
diễn xuất sâu sắc của Trần Hán Na và Đào Hy Linh, cho đến nay bộ phim
khó quảng bá được đến kỳ lạ này là tựa phim duy nhất trong danh sách
FFFI đủ điều kiện nhưng không giành được dù chỉ một đề cử Kim Tượng.
10. Hand Rolled Cigarette (2021)
Sản xuất: Lưu Quốc Xương
Doanh thu: 8 triệu đôla Hồng Kông
Là phim lịch sử, có ý thức xã hội được đóng gói dưới dạng phim kinh dị
xã hội đen bạo lực, dự án FFFI của diễn viên chuyển sang làm đạo diễn
Trần Kiện Lãng cho thấy cựu quân nhân Anh của Lâm Gia Đống và cậu bé Nam
Á bị gạt ra ngoài lề xã hội của Bipin Karma trên đường chạy trốn tạo
thành một mối liên kết khó có thể xảy ra trong Chungking Mansions, khu
dân cư và thương mại cao tầng Tiêm Sa Chủy nổi tiếng với dân số đa sắc
tộc.
Bộ phim đã nhận được bảy đề cử Kim Tượng và Kim Mã; danh
hiệu Kim Tượng đạo diễn mới xuất sắc nhất của Trần Kiện Lãng hóa ra lại
là chiến thắng duy nhất từ cả hai giải thưởng.
11. Hong Kong Family (2022)
Sản xuất: Trang Lệ Trân
Doanh thu: 12,7 triệu đôla Hồng Kông
Có vẻ kỳ lạ khi cho rằng bộ phim thành công phòng vé vừa phải này bị đánh giá thấp, nhưng có thể là vậy, vì
Hong Kong Family
có sự tham gia của hai thành viên nhóm nhạc nam nổi tiếng Mirror (Lữ
Tước An và Lư Hãn Đình) và được phát hành khi phòng vé địa phương đã
thường xuyên phá kỷ lục.
Bộ phim gia đình tinh tế của Tằng Khánh
Hoằng cũng chỉ nhận được một đề cử Kim Tượng (diễn viên mới xuất sắc
nhất cho Lữ Tước An) — ngay cả khi được
South China Morning Post chọn là phim Hồng Kông hay nhất năm 2022.
12. Lost Love (2023)
Sản xuất: Lý Gia Tuệ
Doanh thu: 7,3 triệu đôla Hồng Kông
Bộ phim gây cảm động này kể về một người mẹ đau buồn dấn thân vào công
việc chăm sóc nhận nuôi, do Giả Thắng Phong đạo diễn, thành công về mặt
nghệ thuật và gây được tiếng vang về mặt cảm xúc, không tuân theo các
quy ước kể chuyện chính thống — và thế lại càng hay.
Một ví dụ
điển hình về tác động giảm bớt áp lực tài chính của FFFI cho việc sản
xuất và tạo điều kiện cho nhà làm phim hiện thực hóa tầm nhìn cá nhân
của mình,
Lost Love cũng giúp siêu sao Cantopop Trịnh Tú Văn lần đầu tiên trở thành Ảnh hậu Kim Tượng ở lần thử sức thứ 10.
13. A Light Never Goes Out (2023)
Sản xuất: Trần Tâm Dao
Doanh thu: 2,2 triệu đôla Hồng Kông
Thật khó tưởng tượng một tác phẩm thương mại thuần túy lại thể hiện sự
nhiệt tình bảo tồn văn hóa địa phương như bộ phim của Tăng Hiến Ninh đã
làm cho truyền thống làm bảng hiệu đèn neon đang nhanh chóng phai nhạt
của Hồng Kông.
Trương Ngãi Gia được vinh danh Ảnh hậu Kim Mã với
vai diễn góa phụ đau buồn trong bộ phim nghiên cứu nhẹ nhàng về sự mất
mát và hồi phục này, bộ phim cũng được chọn đại diện cho Hồng Kông tại
Lễ trao giải Oscar sắp tới.
Dịch: © Ngô Bình @Quaivatdienanh.com
Nguồn: South China Morning Post