• [Bình luận phim] Cuộc đấu của Ender

• Ender's Game: 6 điều để khán giả háo hức

Không, không phải Star Wars: Episode VII. Phim được nói đến là Ender's Game (phát hành ở Việt Nam với tựa Cuộc đấu của Ender). Loạt tiểu thuyết khoa học viễn tưởng nổi tiếng của Orson Scott Card cuối cùng cũng được chuyển thể thành phim sau vài thập kỷ tồn tịa ở dạng giấy. Cùng xuất hiện với Ford là các diễn viên như Ngài Ben Kingsley, Viola Davis, và Asa Butterfield trong vai chính, Ender Wiggin.

Như các câu chuyện như A Princess of Mars, Ender's Game là một tác phẩm có ảnh hưởng lớn lao tới dòng tiểu thuyết khoa học viễn tưởng nhưng lại xa lạ với giới hâm mộ điện ảnh. Vì thế, sau đây là những điều bạn cần biết thế giới khoa học viễn tưởng này, để chuẩn bị cho khi phim ra rạp.

Bối cảnh

Loạt phim Ender's Game bắt đầu ở một khoảng thời gian trong tương lai khi con người đã phát hiện được cách du hành vũ trụ tiên tiến hơn rất nhiều và đang khám phá vũ trụ. Họ sớm gặp một loài người ngoài hành tinh giống côn trùng mang tên Formic (con người gọi họ là “Người bọ”). Họ thật ra là động vật có vú hơn là côn trùng, nhưng Formic hoạt động với một bộ não chung, với những cá thể Chúa ra lệnh cho những tiểu đoàn nhỏ.

Sự giáp mặt này dẫn tới cuộc tranh chấp mang tên Chiến tranh Con người và Formic. Cuộc chiến đầu tiên, mang tên Cuộc đổ bộ đầu tiên, dẫn tới việc con người mất đi trung tâm điều hành trong hệ thái dương và số thương vong khổng lồ khi người ngoài hành tinh tấn công Trung Quốc. Trong khi Cuộc đổ bộ đầu tiên này xảy ra nhiều năm trước khi sự kiện Ender’s Game diễn ra, Card đang bắt đầu khám phá những mâu thuẫn từ cuộc chiến này trong một bộ ba tiểu thuyết đến nay đã xuất bản được hai tập.

Cuộc đổ bộ đầu tiên thúc ép con người trở về Trái đất và tạo một chính phủ toàn hành tinh mang tên Hegemony. Tổ chức này có ba chi nhánh. Hegemon là một tổ chức theo dõi tất cả các đất nước và đưa ra những chính sách dân số nghiêm ngăt. Polemarch là tổ chức phụ trách Đội quân Quốc tế, là tổ chức quân đội chính của Trái đất. Strategos là tổ chức phụ trách đưa ra chiến lược chống lại quân Formic.

Đương nhiên có Cuộc đổ bộ đầu tiên thì sẽ có Cuộc đổ bộ thứ hai, và bất chấp số thương vong cao, con người vẫn đuổi được quân Formic ra khỏi hành tinh của mình, qua những hành động anh dũng của một người mang tên Mazer Rackham. Bộ phim (và tiểu thuyết mà bộ phim được dựa theo) diễn ra sau đó vài thập kỷ, khi Strategos đưa ra một chương trình trình mới mang tên Học viện Quân đội để huấn luyện trẻ em về binh pháp, tạo một đội quân nhằm mục đích chống lại quân Formic mãi mãi.

Các nhân vật

Như có thể đoán trước, Ender là nhân vật trung tâm của Ender's Game và các tiểu thuyết tiếp theo, được gọi chung là "Loạt truyện Ender" hay Bộ tứ Ender. Ender là một cậu bé vô cùng thông minh với bộ óc mưu trí cao. Cậu là kẻ ngoài lề của xã hội, vì là con thứ ba trong một xã hội các gia đình chỉ được có hai con. Ender khám phá được nguồn chứng minh tài năng của mình khi được Đại tá Graff nhận vào Học viện Quân đội. Khả năng sáng tạo và tính vị tha của Ender giúp cậu nổi bật trong đám bạn cùng học và tạo cho bản thân một nhóm bạn thân trung thành. Suốt bộ phim, Ender đối mặt với những thách thức khó khăn và những trận giả trong khi cấp trên huấn luyện cậu để dẫn đầu Cuộc đổ bộ thứ ba chống lại quân Formic.

Valentine và Peter Wiggin (Abigail Breslin và Jimmy Pinchak đóng)

Valentine và Peter chị gái và anh trai của Ender. Hai người từng được huấn luyện để vào Học viện Quân đội nhưng cả hai cuối cùng không được nhận, vì thế gia đình Wiggins mới được cho phép có con thứ ba. Peter được đánh giá là quá hung hăng, trong khi Valentine được cho là không đủ mạnh mẽ. Vì thế, Ender có mối quan hệ rất khác nhau với anh chị. Cậu thường đối đầu với Peter đầy đố kỵ, nóng nảy trong khi có mối quan hệ thân thiết hơn với Valentine. Một nỗi đau của Ender là khi phải xa Valentine.

Đại tá Graff (Harrison Ford đóng) 

Hyrum Graff là một đại tá của Đội quân Quốc tế và sĩ quan quản lý Học viện Quân đội. Ông đưa Ender vào chương trình huấn luyện sau khi thấy khả năng mưu lược của cậu bé. Graff liên tục bắt Ender phải trải qua những cuộc đối đầu đau đớn nhằm mục đích kiểm tra sức chịu đựng của cậu và bắt cậu học cách tự lập, chỉ tin tưởng vào khả năng của bản thân. Dù tỏ ra lạnh lùng và đầy thách thức, Graff vẫn có một tình cảm như cha con với Ender.

Mazer Rackham (Ben Kingsley đóng)

Khi Ender tốt nghiệp Học viện Quân đội và chuyển tới Học viện Chỉ huy cao cấp hơn, cậu tìm thấy một người thầy mới nơi Mazer Rackham. Rackham là một vị tướng từng bị giáng cấp tìm lại được vinh quang khi một tiểu đoàn nhỏ do ông dẫn đầu đánh thắng quân Formic dẫn tới chiến thắng trong Cuộc đổ bộ thứ hai. Rackham giờ hoạt động như một nhân vật tuyên truyền cho Hegemon. Ông tiếp tục quá trình huấn luyện đau khổ của Graff đối với Ender, tới khi sức chiến đấu của cậu suýt bị đánh bại.

Thiếu tá Anderson (Viola Davis đóng)

Thiếu tá Anderson chịu trách nhiệm Trò chơi trí óc, một trò chơi vi tính giả tưởng diễn ra tại Học viện Quân đội nhằm mục đích kiểm tra khả năng trí óc và sức khỏe tâm lý của học sinh. Kể cả những người tạo ra trò chơi này cũng không hoàn toàn hiểu nó, và chương trình vi tính này được cho là một trí óc nhân tạo có thể tự suy nghĩ. Ender cuối cùng hiểu rằng đối thủ thực sự của mình trong trò chơi này không phải là máy tính mà là Anderson. Trong truyện, Anderson là nhân vật nam nhưng được đổi thành nữ trong phim.

Petra Arkanian (Hailee Steinfeld đóng)

Petra là một trong số ít nữ sinh tại Học viện Quân đội. Thái độ hung hăng của cô nổi bật tới mức khi vào học, các cấp trên yêu cầu kiểm tra ADN của cô để chắc chắn không phải con trai. Cô trở thành như chị gái của Ender khi cậu vào chương trình, dạy cậu cách bắn súng và trở thành một trong nhóm bạn của Ender.

Các học sinh khác

Ba bạn cùng lớp khác của Ender cũng được cho là những nhân vật quan trọng trong truyện. Nổi bật nhất là Bean (Aramis Knight đóng). Bean là một học sinh còn thông minh hơn cả Ender, nhưng cuối cùng Ender vẫn được cấp trên chọn, bỏ qua Bean. Bean là một nhân vật phụ trong tiểu thuyết gốc nhưng có vai chính trong một tiểu thuyết ăn theo trong bộ truyện này, mang tên Ender's Shadow, diễn ra cùng thời điểm với Ender's Game. Chi tiết từ Ender's Shadow đã được đưa vào bộ phim.

Hai nhân vật kia như hai thái cực âm dương trong mối quan hệ của Ender với các bạn học. Alai (Suraj Parthasarathy đóng) là bạn thân và đồng minh đầu tiên của Ender trong khi Bonzo (Moises Arai đóng) là kẻ thù chính của cậu. Bonzo ghen ghét với việc Ender được nhận vào học và luôn cố tình gây hại cho cậu. Một cuộc đối đầu giữa hai người đã tạo ảnh hưởng lớn tới Ender.

Các chủ đề chính

Trong khi các bản trailer cho Ender's Game biến bộ phim thành một phim hành động với các cuộc chiến trong vũ trụ, bộ tiểu thuyết khám phá tâm lý nhân vật chính và quá trình thăng tiến của cậu ở trường học nhiều hơn. Một trong những chủ đề chính của loạt truyện là ý tưởng về trò chơi. Tại Học viện Quân đội, học sinh được đưa vào Trò chơi trí óc. Ender và các nhân vật khác sử dụng trò chơi này để hình dung ra những trải nghiệm của mình và những trách nhiệm của những đứa trẻ trong một thế giới rất người lớn.

Sự khác biệt giữa các trò chơi và cuộc chiến thực cũng bị xóa mờ suốt quá trình câu chuyện diễn ra. Các trò chơi trở thành những tấm gương phản ánh tài năng các học sinh, và sức khỏe tâm lý của Ender trở nên xấu hơn suốt câu chuyện.

Câu chuyện cũng nhắc tới tầm quan trọng của sự vị tha. Đây là thứ khiến Ender nổi bật so với anh trai và các bạn học. Cậu có khả năng đồng cảm với người xung quanh, khiến cậu hiểu được tâm lý quân Formic khác với bạn học. Điều này cho phép cậu có lợi thế trong chiến đấu nhưng cũng không thể cho phép cậu nhìn quân Formic như những kẻ giặc phải bị tiêu diệt không suy nghĩ.

Ender's Game thường bị chỉ trích về cách mô tả bạo lực và những lời lý giải rằng bạo lực là cần thiết trong những khoảnh khắc quan trọng. Nhưng chủ đề về sự vị tha nhằm mục đích thuyên giảm những khoảnh khắc bạo lực này. Ender bắt đầu câu chuyện là một cậu bé đè bẹp đối thủ của mình để khiến hắn không thể trả đũa sau này. Khi tìm thấy lòng vị tha của mình, cậu dần hiểu rằng có những lựa chọn khác, và rằng con người không thể chỉ dựa vào bạo lực để tiến tới các vì sao ngoài vũ trụ để tạo một thế giới mới.

Ảnh hưởng

Ender's Game được cho là một trong những loạt truyện khoa học viễn tưởng kinh điển, từng đoạt các giải thưởng văn học Hugo và Nebula. Bộ truyện nằm trong Danh sách sách chuyên môn cần đọc của Hải quân Mỹ, vì mang tính khám phá lý thuyết quân đội cao, cách bộ truyện thảo luận về tài năng lãnh đạo, và cách dụng binh và tìm hiểu tâm lý kẻ thù trong chiến tranh. Bộ truyện chưa xuất hiện nhiều trong văn hóa đại chúng vì tác giả Card muốn được có sự quản lý cao với bất cứ bản chuyển thể nào.

Card từng cho biết, bộ ba tiểu thuyết Foundation của Isaac Asimov là một nguồn ảnh hưởng lớn đối với bộ truyện của ông. Nhiều người cũng cho rằng các nguồn ảnh hưởng khác gồm Starship Troopers của Robert Heinlein và The Forever War của Joe Haldeman. Cả hai tiểu thuyết này nói về những cuộc chiến đẫm máu bạo lực giữa con người và chủng tộc người ngoài hành tinh giống côn trùng. The Forever War cũng kể về những vấn đề du hành trong không gian, rằng những con người du hành với tốc độ ánh sáng thường trẻ lâu hơn người thường. Đây là một yếu tố Card nói tới nhiều trong các tập tiểu thuyết sau này.

Ender's Game cũng tạo ảnh hưởng lớn tới các câu chuyện khoa học viễn tưởng khác. Một ví dụ đáng nói là trò chơi điện tử Halo của Microsoft. Có nhiều sự tương đồng giữa hai nhân vật Ender Wiggin và Master Chief. Cả hai đều được chọn để tham gia những khóa huấn luyện quân đội vất vả từ tuổi nhỏ, nhằm mục đích biến họ thành những binh lính bất bại. Cả hai dẫn đầu cuộc chiến với người ngoài hành tinh mạnh mẽ hơn.

Điều cuối cùng cần nói là những vụ tai tiếng liên quan tới quan điểm chống lại hôn nhân đồng tính của tác giả Card. Quan điểm này của ông dẫn tới nhiều người chống lại và tẩy chay cả tiểu thuyết của ông và bộ phim này. Dù không thể ủng hộ quan điểm của tác giả hay trách những người muốn tránh bộ phim này, những người viết bài này cũng phải nhấn mạnh rằng bộ phim không có yếu tố chống lại sự đồng tính nào. Câu chuyện diễn ra trong một thế giới khi hôn nhân và dân số bị quản thúc chặt chẽ và không có chỗ để đề cập tới những vấn đề đồng tính. Và Harrison Ford cũng có lời bình luận đáng nhắc lại ở đây: “Tôi biết Card từng tuyên bố rằng vấn đề hôn nhân đồng tính là một cuộc chiến ông chiến đấu hăng hái nhưng đã chịu thua, và ông cũng đã nhận thua. Tôi nghĩ chúng ta đều biết chúng ta đã thắng. Rằng tính vị tha con người ở đây đã thắng. Và đó nên là kết thúc của câu chuyện đó.”

Khả năng trở thành loạt phim nhiều phần

Giờ đây, các hãng phim không còn đầu tư một núi tiền như thế này vào một bộ phim khoa học viễn tưởng mà không có ý định biến nó thành loạt phim nữa. Disney có Star Wars. Fox có Avatar. Liệu Lionsgate có thể biến Ender's Game thành loạt phim của mình? Chắc chắn là có. Dù hãng sẽ đợi xem doanh thu của Ender's Game rồi mới tiếp tục lên kế hoạch cho các phần tiếp theo, không có lý do nào cho thấy Ender's Game không thể vẫn xuất hiện lâu dài trên màn ảnh.

Hiện nay loạt truyện này có tất cả 14 tiểu thuyết và nhiều truyện ngắn, tương lai có ít nhất hai tiểu thuyết nữa. Một số là hậu truyện trực tiếp của Ender's Game. Speaker for the Dead là phần tiếp theo mới nhất, và dù diễn ra 3.000 năm sau, vì có thuyết tương đối trong vũ trụ, vẫn có nhân vật chính là Ender 35 tuổi. Sẽ thú vị nếu Lionsgate tiếp tục làm phim Speaker for the Dead.

Speaker for the Dead kể về những hậu quả của Ender's Game, sự tiến hóa của hệ thống chính trị trên Trái đất, sự phát hiện của giống người ngoài hành tinh biết suy nghĩ đầu tiên kể từ khi đánh bại quân Formic. Câu chuyện tiếp tục với Xenocide và Children of the Mind.

Các tiểu thuyết khác diễn ra trong hoặc trước sự kiện Ender's Game. Ender's Shadow diễn ra cùng lúc với Ender’s Game và có Bean trong vai chính. Việc phim này sẽ có các yếu tố của Ender's Shadow có lẽ có nghĩa tiểu thuyết này sẽ không được làm thành phim riêng, nhưng sẽ còn nhiều tiểu thuyết khác liên quan tới câu chuyện của Bean.



Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên Facebook của chúng tôi