• [Bình luận phim] Lách luật kiểu Mỹ: Tom Cruise đỉnh trở lại

• Vì sao Tom Cruise là minh tinh điện ảnh cuối cùng của Hollywood

• Những bài học xử lý khủng hoảng sự nghiệp từ sự trở lại thành công của Tom Cruise

• Tom Cruise: Hãy cho khán giả thấy tiền - và cả sự kỳ lạ khó hiểu nữa!

• 10 phim hay nhất của Tom Cruise

• Vì sao Tom Cruise vẫn có ảnh hưởng ở Hollywood

Chắc chắn The Mummy là đặt cược lớn hơn của Universal và các đối tác, vì đây là phim chính thức khởi động Thế giới Bóng tối của họ... ừ... thế giới (đó sẽ là vấn đề). Không đâu, cho dù Xác Ướp có sút xổ ra thì Universal cũng sẽ không tan tành mây khói, họ chỉ việc đưa lũ Minion vào The Bride of Frankenstein. Đùa thôi. Mặc dù The Mummy là vụ làm ăn lớn đối với hãng phim này, người viết lập luận rằng American Made là vụ làm ăn lớn hơn đối với Cruise.

Một đằng thẳng thừng là trò chơi phim chuỗi, còn đằng kia là kiểu phim ngôi sao bao lâu rồi Tom Cruise đã không đóng. Dành cho những ai không biết (và bạn có thể thấy qua trailer trên), American Made là phim hài hành động "dựa theo chuyện có thật" về một phi công được CIA thuê để vận chuyển ma túy buôn lậu rốt cuộc làm việc cho cả CIA lẫn xã hội đen. Điều nổi bật về bộ phim, ngoài việc thuần túy là phim thiên về khán giả trưởng thành trông hấp dẫn mà không dựa dẫm vào một chuỗi phim hay tài sản trí tuệ khác và không có ý định trở thành phim chuỗi, đó là hơn một thập niên rồi Tom Cruise mới lại đóng một phim kiểu này.

Tom Cruise, phải, trong phim The Firm năm 1993

Dù bạn muốn quy cho "vụ nhảy lên ghế sofa" chứ không phải sự săm soi mối liên hệ giữa anh với Khoa học giáo (Scientology) hay chỉ tại vì ngành công nghiệp này đã thay đổi, phim đầu ra của Tom Cruise hơn mười năm qua hầu hết chỉ trong lãnh địa bom tấn hành động súng ống. Cruise đâu trở thành sao theo cách đó.

Risky Business, dự án phim đột phá của anh là một phim hài tình dục tuổi mới lớn loại R còn Top Gun là phim tâm lý hành động phi công chiến đấu. Những phim sau đó, The Color of Money, Rain Man, Days of Thunder, A Few Good Men, Interview with the Vampire, Jerry Maguire, v.v.., không nhất thiết là phim hành động thông thường. Bạn có thể lập luận rằng Cruise trình diễn đa dạng tính cách ngôi sao của anh, nhưng tính cách ngôi sao đó không xây dựng trên sự hóa thân người hùng hành động thông thường. Cảnh hành động lớn trong The Firm là cảnh nhân vật chính bất hạnh của chúng ta chạy trốn những kẻ xấu và thậm chí Mission: Impossible (lần thử sức đầu tiên của Cruise với phim hành động tạo chuỗi) có bốn màn đấu súng, ba vụ nổ (trong đó một vụ chỉ là vỡ bể thủy sinh), và số lượng xác chết một chữ số.

Kẻ xấu thẳng thừng trong phim Collateral (2004)

Mission: Impossible II là phim hành động kiểu "ván bài lật ngửa rượt đuổi-đấu súng-võ thuật" thông thường đầu tiên của anh, và được cho là đã bắt đầu kể câu chuyện một Tom Cruise liều mạng, không khoan nhượng, chết trước máy quay để giải trí cho khán giả. Nhưng cả ngay sau phim đó, anh vẫn đóng Magnolia hay Eyes Wide Shut lẫn The Last Samurai hay Minority Report. Khán giả thích Tom Cruise trong trạng thái người hùng hành động, đúng vậy, nhưng họ cũng ùn ùn đi xem anh đóng một con người bình thường trong những phim như Vanilla Sky hay một kẻ xấu thẳng thừng trong Collateral.

Chương trình phỏng vấn nổi tiếng của Oprah Winfrey, ở đó anh hơi bị quá phấn khích nói về tình yêu mới với Katie Holmes, đánh dấu một kiểu bước ngoặt. Ai nấy đều bực mình trước sự hủy hoại thương hiệu Tom Cruise.

Trong phim Lions for Lambs (2007)

Thế nhưng phim anh đang quảng bá (lúc đó bị đánh giá thấp), War of the World của Steven Spielberg, lại trở thành phim của Cruise có doanh thu lớn nhất ở Bắc Mỹ (232 triệu đôla) và toàn cầu (595 triệu) từ trước đến nay. Sau khi Mission: Impossible III đạt thành tích kém mùa hè năm tiếp theo (397 triệu toàn cầu, thua xa 457 triệu và 546 triệu của hai phim M:I đầu), chúng ta bước vào một thập niên tròn mà mọi phim Tom Cruise đóng đều bị xem là phép thử sức mạnh ngôi sao và sức hút phòng vé của anh.

Và, với ngoại lệ của Valkyre được cho là (kiểu) ly kỳ-hành động và một vai khách mời sáng chói trong Tropic Thunder (cả hai phim này đều trong năm 2008), từ sau Lions for Lambs (bị đánh giá thấp) của Robert Redford cuối năm 2007, Tom Cruise không có phim hàng sao nào mà không là phim người hùng hành động/phiêu lưu kỳ ảo hành động.

Vai diễn Ethan Hunt trong các phim M:I đã dần định nghĩa Tom Cruise trên màn bạc - ảnh trên từ phim Mission: Impossible III năm 2006

Từ 2010 trở lại đây, chúng ta có Knight and Day (cơ bản là một phim 007 được kể từ góc nhìn của Bond Girl) của James Mangold, Mission: Impossible Ghost Protocol của Brad Bird (694 triệu đôla, doanh thu toàn cầu lớn nhất của anh từ trước đến nay), một vai thứ chính trong phim về nhạc rock thập niên 80 Rock of Ages (đến nỗi đây là phim, không phải lần đầu thất bại kể từ sau Legend năm 1985 và cũng không phải phim dở tệ đầu tiên của anh từ sau có lẽ là Cocktail), Jack Reacher, Oblivion, Edge of Tomorrow, Mission: Impossible Rogue Nation và Jack Reacher: Never Go Back. Và hè năm tới chúng ta sẽ có Mission: Impossible thứ sáu.

Không phải nói những phim này toàn là dở. Thẳng thắn thì loạt phim M:I dần dần chuyển hóa Ethan Hunt thành vai diễn định nghĩa Cruise và có tính tự truyện rõ rệt nhất của anh. Chúng ta cũng thích Edge of Tomorrow và Jack Reacher. Nhưng cái chúng ta bị mất hơn một thập niên qua là một Tom Cruise có thể neo một bộ phim mà không phải làm người hùng hành động và/hoặc phiên bản lý tưởng hóa của chính anh.

Tom Cruise trong cảnh phim The Last Samurai (2003)

Một Tom Cruise từng là minh tinh điện ảnh lớn nhất và hấp dẫn nhất của chúng ta đã làm việc với những đạo diễn xuất sắc nhất (Martin Scorsese, Steven Spielberg, Brian DePalma, Paul Thomas Anderson, Stanley Kubrick, Oliver Stone, v.v...) ở đỉnh cao tài năng của họ và làm ra những thành công vang dội từ hài tình dục, chính kịch chiến tranh, bi hài gia đình, nghiên cứu nhân vật, ly kỳ luật pháp và tâm lý hành động giả tưởng. Bây giờ, và đây là điều ý nghĩa nhất về ngành công nghiệp này cũng như ý nghĩa nhất đối với một diễn viên, Tom Cruise dường như chỉ là minh tinh điện ảnh khi anh chạy và bắn súng trong trạng thái người hùng hành động siêu hạng.

Đúng lúc này American Made xuất hiện. Bộ phim của Doug Liman, do Gary Spinelli viết kịch bản và Imagine Entertainment sản xuất, có hành động và hài, nhưng có lẽ về tông điệu và thần thái là gần gũi nhất với Air America hơn Mission: Impossible III. Lần đầu tiên trong một thời gian dài, Cruise sẽ đóng vai một gã bình thường bị kẹt trong những tình huống khắc nghiệt nhưng đời thật. Anh sẽ không phải đánh bại người ngoài hành tinh, chặn đứng một xác ướp hay cứu thế giới thoát một loại virus. Nên nếu bạn là người nhớ nhung thời Tom Cruise không chỉ có đóng phim hành động, dứt khoát bạn phải đánh dấu ngày 29/9/2017. [Chú ý: phim dự kiến phát hành ở Việt Nam ngày 25/8/2017 với tựa Lách luật kiểu Mỹ.]

Tom Cruise và đạo diễn Steven Spielberg (trái) trên trường quay War of the World (2005)

Đã quá lâu rồi Tom Cruise không đóng phim nào như American Made. Mà nếu phim có bị xịt, thì cũng chẳng bao lâu nữa ta lại có phim khác. Ý tác giả là, trừ phi bạn chỉ muốn một Tom Cruise người làm nên Thế giới Bóng tối, chuỗi Mission: Impossible và những phần tiếp theo của những phim như Edge of Tomorrow và Top Gun và không còn gì khác nữa sao...?