Tiếng hò reo ngoài kia, thảm đỏ đang chờ đợi, và người ta cho là các công ty quản lý tài năng đang để mắt đến cô ấy.

Tilly Norwood của Xicoia — Instagram

Tuy nhiên, có một cú ngoặt. Một cú ngoặt đáng kể. Cô ấy hoàn toàn là AI.

Mời bạn gặp gỡ “tài năng” AI được cho là sẽ sớm có đại diện. Từ giờ cho đến lúc đó, nhiều người đang lên tiếng về việc Tilly Norwood là lầm lạc nghiêm trọng và coi thường nghệ thuật của con người — mặc cho người sáng tạo ra cô ấy kêu gọi “hãy chào đón AI tham gia đại gia đình nghệ thuật mở rộng.”

Tilly Norwood được nữ diễn viên kiêm nhà sáng tạo công nghệ người Hà Lan Eline Van der Velden tạo ra. Xưởng phim AI Xicoia của cô — thoát thai từ xưởng chế tác AI Particle6 của Van der Velden — đang hướng tới việc đưa “tài năng” kỹ thuật số vào phim điện ảnh và truyền hình.

“Chúng tôi muốn Tilly trở thành Scarlett Johansson hay Natalie Portman tiếp theo, những gì chúng tôi đang làm là nhằm mục đích đó,” Van der Velden chia sẻ với Broadcast International vào tháng 7 — khi cô ra mắt Norwood trên nhiều tài khoản mạng xã hội khác nhau. Trên Instagram hiện Norwood có 39,1 nghìn người theo dõi, “nữ diễn viên (tham vọng)” này hỏi: “Theo các bạn thì tôi nên đóng vai gì?”

Nữ diễn viên kiêm nhà sáng tạo công nghệ người Hà Lan Eline Van der Velden, người tạo ra Tilly Norwood

Và rõ ràng, Van der Velden không phải là người duy nhất. Tại Hội nghị Thượng đỉnh Zurich năm nay — được tổ chức trong chương trình ngành tại Liên hoan phim Zurich — cô tiết lộ các hãng phim đã và đang âm thầm thúc đẩy các dự án AI.

“Tại rất nhiều phòng họp khoảng tháng 2 mà chúng tôi có mặt, mọi người đều nói, ‘Không, làm gì có. Không xảy ra đâu.’ Rồi đến tháng 5, mọi người lại bảo, ‘Chúng tôi cần làm ăn với các bạn,’” cô chia sẻ với Deadline.

Tilly đã giành được vai diễn trong một tiểu phẩm hài có tựa đề AI Commissioner, được cô đăng lên Facebook với dòng chú thích: “Tin nổi không... vai diễn đầu tiên của tôi sống động đấy!” Cô nói thêm: “Có thể tôi được tạo ra bằng AI, nhưng hiện tại tôi đang cảm nhận những cảm xúc rất thật. Tôi rất háo hức mong chờ những gì sắp tới!”

“Khi chúng tôi mới ra mắt Tilly, mọi người cứ kiểu, ‘Cái gì thế?,’” Van der Velden chia sẻ. “Giờ vài tháng nữa chúng tôi sẽ công bố công ty nào đại diện cho cô ấy.”

“Khi chúng tôi mới ra mắt Tilly, mọi người cứ kiểu, ‘Cái gì thế?,’” Van der Velden chia sẻ. “Giờ vài tháng nữa chúng tôi sẽ công bố công ty nào đại diện cho cô ấy”

Trong một bài đăng trên LinkedIn, Van der Velden bình luận: “Khán giả ư? Họ quan tâm câu chuyện — chứ không quan tâm ngôi sao có mạch đập hay không. Tilly đã thu hút sự chú ý từ các công ty quản lý tài năng và người hâm mộ. Thời đại diễn viên nhân tạo không phải ‘đang đến’ — mà là đến rồi.”

Một cách nhìn nhận khán giả đầy xúc phạm và giản lược sâu sắc... và Euronews Culture không phải là những người duy nhất thấy vậy...

Thực tế, viễn cảnh Tilly Norwood có đại diện chuyên nghiệp (chuyện vốn chỉ dành cho các tài năng người thật) đã gây tranh luận. Và “tranh luận” ở đây nghĩa là: phản ứng dữ dội tương đương với phản ứng xung quanh bộ phim điện ảnh The Velvet Sundown.

Mạng xã hội đầu trò với những bình luận như: “Quả là dấu hiệu cáo chung của ngành công nghiệp mà chúng ta từng biết... hãy tạm biệt các diễn viên đi”; “Không ai nên ủng hộ chuyện này”; “Một lầm lạc nghiêm trọng”; “Ngừng sử dụng AI thì thiên hạ mới thái bình.”

Tilly đã giành được vai diễn trong một tiểu phẩm hài có tựa đề AI Commissioner, được cô đăng lên Facebook với dòng chú thích: “Tin nổi không... vai diễn đầu tiên của tôi sống động đấy!”

Sau đó, các nghệ sĩ người thật đã lên tiếng.

Nữ diễn viên ngoài đời thực và chủ nhân một Quả Cầu Vàng Toni Colette đã đăng loạt biểu tượng cảm xúc mặt la hét.

Nữ diễn viên kiêm nhà làm phim ngoài đời thực Natasha Lyonne nói “bất kỳ công ty quản lý tài năng nào tham gia vào việc này nên bị tất cả các hiệp hội tẩy chay”, còn nữ diễn viên ngoài đời thực và từng thắng Giải Nghiệp đoàn Diễn viên Màn ảnh (SAG) Emily Blunt nói trong một podcast với Variety rằng sáng tạo này thật đáng sợ.

Ở một diễn biến khác, nữ diễn viên Kiersey Clemons của Dope, Justice League và The Flash đã yêu cầu sự minh bạch, kêu gọi công khai tên của các công ty liên quan. Về phần nữ diễn viên Mara Wilson của Matilda, cô đã lên tiếng trên Instagram: “Những kẻ đáng xấu hổ. Họ đã đánh cắp khuôn mặt của hàng trăm phụ nữ trẻ để biến AI này thành ‘diễn viên’. Họ không phải là người sáng tạo. Họ là những kẻ đánh cắp danh tính.”

Nữ diễn viên kiêm nhà làm phim ngoài đời thực Natasha Lyonne nói “bất kỳ công ty quản lý tài năng nào tham gia vào việc này nên bị tất cả các hiệp hội tẩy chay”

Tất cả những phản ứng này đều công bằng và hợp lý, xét mối đe dọa hiện sinh mà AI gây ra cho các ngành công nghiệp sáng tạo. Và ngay cả công đoàn diễn viên Hollywood SAG-AFTRA cũng đã lên tiếng trước thông tin các công ty quản lý tài năng đang tìm cách ký hợp đồng với Tilly Norwood.

“SAG-AFTRA tin rằng sự sáng tạo là, và nên lấy con người làm trung tâm. Công đoàn phản đối việc thay thế diễn viên người thật bằng diễn viên nhân tạo,” công đoàn cho biết trong một tuyên bố. “Nói rõ hơn, ‘Tilly Norwood’ không phải là một diễn viên, mà là một nhân vật do chương trình máy tính tạo ra, được đào tạo dựa trên công việc của vô số diễn viên chuyên nghiệp – mà không cho phép hay được trả thù lao. Nó không có kinh nghiệm sống để khai thác, không có cảm xúc, và từ những gì chúng ta đã thấy, khán giả không hứng thú xem nội dung không liên quan gì đến trải nghiệm của con người do máy tính tạo ra.”

SAG-AFTRA trước đó đã đảm bảo quyền bảo vệ hình ảnh và diễn xuất của diễn viên trước AI, sau cuộc đình công năm 2023.

Nữ diễn viên ngoài đời thực và từng thắng Giải Nghiệp đoàn Diễn viên Màn ảnh (SAG) Emily Blunt nói trong một podcast với Variety rằng sáng tạo này thật đáng sợ

Tuyên bố nói tiếp: “Điều này không giải quyết được bất kỳ ‘vấn đề’ nào — nó tạo ra vấn đề đánh cắp diễn xuất khiến diễn viên mất việc, gây nguy hiểm cho sinh kế của người biểu diễn và làm giảm giá trị nghệ thuật của con người. Ngoài ra, các nhà sản xuất đã ký kết nên lưu ý rằng họ không được sử dụng diễn viên nhân tạo nếu không tuân thủ các nghĩa vụ hợp đồng với chúng tôi, vốn yêu cầu phải thông báo và thương lượng bất cứ khi nào sử dụng diễn viên nhân tạo.”

Đối mặt với phản ứng dữ dội ngày càng tăng, Eline Van der Velden đã phản hồi trong một tuyên bố đăng trên Instagram, nói rằng cô coi Tilly Norwood không phải là “một sự thay thế con người, mà là một tác phẩm sáng tạo — một tác phẩm nghệ thuật.”

“Tôi coi AI không phải là sự thay thế con người, mà là một công cụ mới, một cây cọ vẽ mới,” cô viết. “Cũng như hoạt hình, múa rối hay CGI đã mở ra những khả năng mới mẻ mà không làm mất đi tính chân thực của diễn xuất, AI mang đến một cách khác để tưởng tượng và xây dựng câu chuyện. Bản thân tôi là diễn viên, và không gì — dứt khoát không phải là một nhân vật AI — có thể tước đi tính nghệ thuật hay niềm vui của diễn xuất con người.”

Trong một bài đăng trên LinkedIn, Van der Velden bình luận: “Khán giả ư? Họ quan tâm câu chuyện — chứ không phải việc ngôi sao có mạch đập hay không. Tilly đã thu hút sự chú ý từ các công ty quản lý tài năng và người hâm mộ. Thời đại diễn viên nhân tạo không phải ‘đang đến’ — mà là đến rồi”

“Cần có thời gian, kỹ năng và sự lặp lại để thổi hồn vào một nhân vật như vậy,” cô nói thêm.

Đúng vậy, và chưa kể đến việc đào tạo nhân vật do AI tạo ra dựa trên công việc của diễn viên thật mà không được phép.

Phần này không được đề cập trong tuyên bố của SAG-AFTRA.

Đúng là mọi hình thức sáng tạo đều nên được tôn vinh. Nhưng khi các nghệ sĩ bày tỏ những lo ngại thực sự, chính đáng đối với việc thiếu các quy định về AI, về sự phổ biến của trí tuệ nhân tạo trong một thế giới bị công nghệ thống trị và việc sử dụng kỹ năng của họ để đào tạo các công cụ AI, thì có lẽ mọi người nên suy nghĩ lại.

Suy cho cùng, mối đe dọa của AI trong thế giới điện ảnh là một vấn đề then chốt trong các cuộc đình công khiến ngành công nghiệp này phải đóng cửa mới cách đây hai năm, khi các biên kịch và diễn viên yêu cầu được bảo vệ trước công nghệ.

Thảm đỏ vẫn đang chờ Tilly Norwood trong thời điểm hiện tại. Trừ phi khán giả quyết định rằng họ thực sự không quan tâm đến nghệ thuật của con người

Vậy nên, thảm đỏ vẫn đang chờ Tilly Norwood trong thời điểm hiện tại. Trừ phi khán giả quyết định rằng họ thực sự không quan tâm đến nghệ thuật của con người. Hoặc có mạch máu đập hay không.

Tại thời điểm bài viết lên trang, cả Scarlett Johansson lẫn Natalie Portman đều chưa bình luận gì về người kế nhiệm tiềm năng của họ.

“Có sợ thì cũng đã quá muộn”: Độc giả bàn luận về sự trỗi dậy gây tranh cãi của “diễn viên” AI Việc ra mắt “diễn viên” AI Tilly Norwood — được chào hàng là Scarlett Johansson tiếp theo — đã vấp phải phản ứng dữ dội ở Hollywood. Dưới đây là những gì độc giả The Guardian nói về sự trỗi dậy gây tranh cãi của diễn viên AI. “Đương nhiên là họ sẽ dùng” Phải nghĩ về giải trí điện ảnh theo góc nhìn kinh tế, chứ đừng nhìn theo góc độ nghệ thuật. AI không phải nghệ thuật vĩ đại gì, chỉ là giảm chi phí bằng cách loại bỏ tài năng con người và đẩy nhanh quy trình. Netflix đang đạt đỉnh với 300 triệu thuê bao, mang lại doanh thu 40 tỉ đôla trên chi phí nội dung 17 tỉ đôla. Cách để Netflix tăng lợi nhuận nhanh nhất là làm cho nội dung đó rẻ hơn thông qua các quy trình được vi tính hóa. Họ đã sử dụng AI để quyết định nên làm gì, đáp ứng mọi mong muốn của con người bằng thứ gì đáng “cày xem”, từ nghệ thuật cao cấp đến hẹn hò bình dân. The Power of the Dog được làm không phải vì Netflix cam kết kể những câu chuyện hấp dẫn, mà chỉ đơn giản là để đảm bảo những thuê bao cao cấp không rời bỏ dịch vụ. Và Love is Blind được dịch ra 100 ngôn ngữ cũng vậy, được tạo ra để đảm bảo người hâm mộ các chương trình hẹn hò không cắt thuê bao. Nếu AI giúp các công ty công nghệ trá hình thành hãng phim này sản xuất nhiều hơn, nhanh hơn và rẻ hơn, tất họ sẽ dùng thôi. AI không phải nghệ thuật vĩ đại gì, chỉ là giảm chi phí bằng cách loại bỏ tài năng con người và đẩy nhanh quy trình “Nó không biết hài hước đâu” Hài hước. Đó sẽ là bước ngoặt, nếu quả có xảy ra. Hiện tại, AI không thể khiến chúng ta cười. Nó không biết hài hước, không hiểu thời điểm, cái gì là hài hước. Đi mà xem những đoạn hội thoại và cách truyền tải tuy phi thường về mặt kỹ thuật nhưng hoàn toàn vô hồn. Chúng ta xem vì nghĩ mình sẽ ngạc nhiên, nhưng nó lại tẻ nhạt đến mức không sao tả xiết. “Tôi không nói là không thể, chỉ là chưa đạt đến mức đó” 99% những gì chúng ta thấy từ các bộ phim AI chỉ là cảnh quay cận cảnh một người, thường là đối mặt máy quay, theo kiểu người phát ngôn. Chưa thấy cảnh kịch tính thuyết phục giữa hai hoặc nhiều nhân vật do AI tạo ra. Đối thoại luôn bị cắt ngang. Xem ra AI không thể tạo ra nhiều nhân vật độc đáo cùng một lúc, những người tương tác và tác động lẫn nhau. Tôi không nói là không thể, chỉ là chưa đạt đến mức đó. Trên Instagram hiện Tilly Norwood có 39,1 nghìn người theo dõi, “nữ diễn viên (tham vọng)” này hỏi: “Theo các bạn thì tôi nên đóng vai gì?” “Sẽ gậy ông đập lưng ông cho mà xem” Các giám đốc điều hành Hollywood có thể trông cậy vào một vài Tilly Noorwood để cắt giảm chi phí và tăng lợi nhuận. Nhưng AI sẽ quật lại họ khi những người hâm mộ điện ảnh thành thạo AI thích sử dụng AI tạo sinh tự tạo ra sản phẩm cho riêng họ. Trong khi đó, tôi hy vọng những ai đầu tư vào con người sẽ là người chiến thắng, tách ra khỏi cuộc đua AI vô nghĩa, được thổi phồng quá mức đang làm xói mòn nghệ thuật này đây. “Thần đèn không trở vào chai đâu” Thật khó tin trong một thời gian ngắn mà công nghệ đã phát triển đến mức như vậy. Hiển nhiên, dù chưa đạt được thành tựu trên màn ảnh, nội dung do AI tạo ra sẽ tìm được chỗ đứng trên màn ảnh rộng. Nó là một công cụ như bất kỳ công cụ nào khác và là bước ngoặt đối với một số khía cạnh của truyền thông. Những người bị ảnh hưởng (và chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng) sinh kế cần phải bình tĩnh và cân nhắc xem tiếp theo sẽ làm gì trong sự nghiệp của mình. Thần đèn không trở vào chai đâu. Tôi chắc rằng những người chăn nuôi và làm dây cương ngựa đã rất tức giận với Gottlieb Daimler và Henry Ford, nhưng nếu nội dung AI chứng minh được tính hữu ích và hiệu quả về mặt chi phí thì không ngăn chặn được đâu. “Họ đã đánh cắp khuôn mặt của hàng trăm phụ nữ trẻ để biến AI này thành ‘diễn viên’. Họ không phải là người sáng tạo. Họ là những kẻ đánh cắp danh tính” “Thiếu giáo dục là điều tôi quan tâm nhất” Bất kỳ ai làm việc trong lĩnh vực AI đều đang làm đủ mọi cách để vượt qua giới hạn. Chính chúng ta (và đặc biệt là chính phủ/cơ quan quản lý) phải có trách nhiệm kiềm chế họ không đi quá xa. Mối quan tâm hàng đầu của tôi là thiếu giáo dục, cả về tính hữu ích lẫn hiểm họa của AI. Hầu hết những người không bị ảnh hưởng trực tiếp khi AI cướp đi sinh kế của người khác đều không nhìn ra mối đe dọa này. “Tôi nghi ngờ mình có thể ủng hộ một nhân vật hoàn toàn là AI” Tôi hy vọng phim ảnh sẽ được gắn nhãn AI, để chúng ta, những khán giả trả tiền thật, có thể lựa chọn ngay từ đầu, dựa trên quy trình sản xuất phim. Tôi không thấy người tiêu dùng được lợi gì từ bất kỳ khoản tiết kiệm sản xuất tiềm năng nào. Tôi nghi ngờ mình có thể ủng hộ một nhân vật hoàn toàn là AI (ngoại trừ phim của Pixar chẳng hạn). Chúng ta quá thích diễn viên và ngôi sao điện ảnh, chúng ta đầu tư vào họ, chúng ta cuốn theo họ ở một mức độ nào đó. Chắc phải vài thế hệ nữa mới đẩy tới mức giới hạn, nhưng nhìn sự sùng bái đĩa than đi, trở về từ cõi chết và đắt đỏ hơn bao giờ hết. “Cứ như là từ truyện ngắn của Ballard bước ra” Đọc cái tin này, tôi thấy mình ngẫm nghĩ cần bao nhiêu con người để làm cho ‘ngôi sao’ AI này ra đời. Các lập trình viên, người viết câu lệnh tạo kịch bản, người tạo ra các bài đăng trên mạng xã hội, các nhóm tiếp thị và tài chính, v.v... Một mạng lưới những con người đang áp dụng tay nghề của họ để phục vụ cho sự phát triển sự nghiệp của một thứ không hề có thật. [...] Nhưng khi cái lập trình đang nói ở đây cố gắng trở nên giống con người, cảm giác thật kỳ cục. Giống như một truyện ngắn của Ballard vậy. (James Graham Ballard, 1930-2009, là tiểu thuyết gia và nhà văn viết truyện ngắn, nhà châm biếm và nhà viết tiểu luận người Anh nổi tiếng với các tác phẩm hư cấu kích thích tâm lý khám phá mối quan hệ giữa tâm lý con người, công nghệ, tình dục và truyền thông đại chúng. — ND) Hầu hết những người không bị ảnh hưởng trực tiếp khi AI cướp đi sinh kế của người khác đều không nhìn ra mối đe dọa do thiếu giáo dục cả về tính hữu ích lẫn hiểm họa của AI “Quá muộn rồi còn đâu” Quá muộn rồi có sợ cũng không kịp nữa. Hollywood không phải là nơi tạo ra nghệ thuật, mà là chỗ kiếm tiền. Hãy cho chúng tôi một lý do chính đáng tại sao các hãng phim lại phải trả tiền quay phim, nghệ sĩ trang điểm, dựng cảnh, ánh sáng, phục vụ suất ăn và dĩ nhiên là diễn viên khi AI có thể làm việc đó và làm ra tiền. Những bộ phim được thực hiện với người thật — diễn viên cũng như vô số những người khác được liệt kê trong phần danh đề cuối phim — rồi đây sẽ sớm giống như ballet hay opera: được một số ít mọt phim mà bao nhiêu tiền cũng trả để được thưởng thức loại hình nghệ thuật này. Nhưng tại sao người hâm mộ chuỗi phim Fast and Furious hay vũ trụ Marvel hay muốn gọi gì cũng được lại chịu trả tiền chứ? Cái họ muốn chỉ là được kích thích thị giác và thính giác, mà AI có thể làm hoàn hảo. “Một đám đàn ông xúm quanh máy tính” Tôi thấy gớm ở chỗ rõ ràng có một hội đồng, những người quyết định xem cô nàng này nên hấp dẫn đến mức nào. Da không đủ mịn màng ư? Làm lại. Ngực chưa đạt kích cỡ ư? Làm lại. Có một hội đồng, những người quyết định xem cô nàng này nên hấp dẫn đến mức nào. Quyết định thế nào là “hấp dẫn” sẽ phản ánh quan điểm của người thật Nào chỉ có chuyện phân vân này kia, quyết định thế nào là “hấp dẫn” sẽ phản ánh quan điểm của người thật. Rõ ràng diễn viên hấp dẫn thường thành công hơn, nhưng chí ít có phần là nhờ tạo hóa/Chúa. Chứ đâu phải do đám đàn ông xúm xít quanh máy tính quyết định. “Một khái niệm vô nghĩa” Thực sự vô nghĩa. Diễn xuất là nỗ lực tập thể. Một “diễn viên” AI sẽ phải có người đóng thế thật và người nói lời thoại. Bạn có thể làm cả một bộ phim AI — thực chất là một bộ phim CGI — hoặc bạn làm một bộ phim con người với các nhân vật AI, tương tự những thứ mà bây giờ người ta làm với phông xanh ấy. Còn “diễn viên AI” là một khái niệm vô nghĩa. “Đại chúng không quan tâm hay thưởng thức nghệ thuật đích thực” Với những ai nói rằng “đây sẽ là lý do để sân khấu người diễn bùng nổ trở lại,” rõ ràng cần bước ra khỏi vỏ bọc mình đang sống đi. Đại chúng không quan tâm hay thưởng thức nghệ thuật đích thực đâu… họ chỉ muốn những thứ đẹp đẽ, hào nhoáng, nhạc pop hay phim siêu anh hùng gì cũng thế. Và miễn là thỏa mãn những ham muốn đó thì họ sẽ không thấy “nghệ thuật” AI có vấn đề gì cả. Nghệ thuật đích thực (với những nghệ sĩ được đào tạo bài bản) vẫn cần có thu nhập để tồn tại, và với nguồn lực hỗ trợ ít ỏi, nghệ thuật sẽ tiếp tục lụi tàn. Đúng là một số nghệ sĩ nổi bật sẽ tiếp tục tồn tại, nhưng tôi e rằng sẽ ngày càng ít đi… cho đến khi có lẽ một ngày nào đó, đại chúng nói trên thực sự được giáo dục tốt hơn và học cách thưởng thức nghệ thuật đích thực. Đại chúng chỉ muốn những thứ đẹp đẽ, hào nhoáng, nhạc pop hay phim siêu anh hùng gì cũng thế. Và miễn là thỏa mãn những ham muốn đó thì họ sẽ không thấy “nghệ thuật” AI có vấn đề gì cả “AI rác là chuyện xảy ra khi ý tưởng đi thẳng vào thực tiễn” Một ngày nào đó, hy vọng là sớm thôi, mọi người sẽ nhận ra rằng “ma sát” giữa ý tưởng và thực tiễn chính là nơi chứa 9/10 sáng tạo. Vậy nên, bức tranh đẹp đến từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng, diễn xuất tuyệt vời đến từ những buổi tập dượt, v.v... Dành thời gian, cảm thấy thất vọng, đôi khi thấy “sai” — tất cả những điều đó là quá trình nảy ra ý tưởng hay. Không chỉ nghệ thuật, mà bất kỳ ý tưởng nào. Ngay cả những ý tưởng kinh doanh nhàm chán cũng cần cọ xát. Khi ý tưởng được đưa thẳng vào thực hiện ắt sinh ra AI rác. Nhìn bề ngoài, những ý tưởng có vẻ hay ho vì việc thực hiện có thể rất trơn tru. Nhưng những ý tưởng đó vẫn là rác rưởi, bởi vì chúng chưa qua cọ xát.