Khi nhắc đến các thám tử Trung Quốc đời xưa, cái tên Địch Nhân Kiệt, một vị quan và là thần thám nổi tiếng thời nhà Đường (618-907), thường hiện lên trong tâm trí.

Chu Nhất Vi trong vai Địch Nhân Kiệt

Hàng trăm năm nay, Địch Nhân Kiệt đã được miêu tả là một thám tử anh hùng trong các tiểu thuyết và truyện nổi tiếng khắp thời Trung Hoa cổ.

Ngày nay, truyền thống này vẫn tồn tại trong làng giải trí Trung Quốc, với vô số phim truyền hình và điện ảnh chuyển thể từ truyện trinh thám về Địch Nhân Kiệt, đã khắc sâu vị quan này vào tâm thức công chúng.

Tuy nhiên, điều có lẽ ít được biết là thế giới phương Tây ngày càng công nhận ông, khiến ông có biệt danh là “Sherlock Holmes của Trung Quốc”.

Lấy cảm hứng từ Địch Nhân Kiệt và thể loại tiểu thuyết trinh thám Trung Quốc, nhà Hán học và nhà ngoại giao người Hà Lan Robert Hans van Gulik đã tạo nên những câu chuyện bí ẩn lịch sử độc đáo của riêng mình về Địch đại nhân, được gọi chung là Judge Dee’s Mystery in the West.

Không giống như tiểu thuyết trinh thám truyền thống của Trung Quốc, thường kết hợp các yếu tố siêu nhiên, bộ phim này nhấn mạnh vào logic, lý trí và chủ nghĩa hiện thực

Kể từ khi được giới thiệu bằng tiếng Anh vào những năm 1950, theo CGTN, các tác phẩm của Van Gulik đã thu hút trí tưởng tượng của khán giả khắp châu Âu và châu Mỹ, được dịch sang hơn một tá ngôn ngữ.

Giờ đây, tuyển tập nổi tiếng này đang hồi sinh trên màn ảnh nhỏ Trung Quốc.

Phim bộ truyền hình Judge Dee’s Mystery / Địch công kỳ án ghi lại cuộc đời của Địch Nhân Kiệt. Trong khi phá án ở nhiều nơi khác nhau trong địa phận chức trách của ông vào giai đoạn đầu làm quan, Địch Nhân Kiệt cũng khám phá bí ẩn xung quanh thân thế của mình.

Khởi chiếu trên Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc và khổng lồ trực tuyến Youku vào ngày 6 tháng 2, bộ phim này dự kiến đến với khán giả toàn cầu trên 190 quốc gia và khu vực. Đáng chú ý, Netflix đã giành được quyền phát sóng trên nền tảng của mình, đánh dấu lần đầu tiên họ mua một phim cổ trang kỳ án của Trung Quốc.

Đối mặt với mạng lưới các vụ án rối rắm, Địch Nhân Kiệt và các trợ thủ của ông sử dụng lý luận suy diễn giống như Sherlock Holmes để làm sáng tỏ những bí ẩn

Judge Dee’s Mystery giới thiệu tổng cộng 17 vụ kỳ án, bao gồm The Phoenix Seal / Phụng tỷ, The Lacquer Screen / Tứ bình phong, và The Chinese Gold Murders / Hoàng kim án, gợi lên bầu không khí hồi hộp trong truyện trinh thám của Van Gulik.

Không giống như tiểu thuyết trinh thám truyền thống của Trung Quốc, thường kết hợp các yếu tố siêu nhiên, bộ phim này nhấn mạnh vào logic, lý trí và chủ nghĩa hiện thực. Đối mặt với mạng lưới các vụ án rối rắm, Địch Nhân Kiệt và các trợ thủ của ông sử dụng lý luận suy diễn giống như Sherlock Holmes để làm sáng tỏ những bí ẩn.

Ví dụ, trong vụ The Chinese Gold Murders / Hoàng kim án, một con tàu trôi dạt trên biển không có ai sống sót che giấu một “bí ẩn vàng”. Khi Địch Nhân Kiệt đào sâu vào sự phức tạp của vụ việc, những bí ẩn mới xuất hiện, đan xen nhau.

“Tôi bị ấn tượng bởi thiết kế cốt truyện của vụ án này, thích thú mở từng lớp để tìm ra sự thật,” diễn viên Chu Nhất Vi, vào vai Địch Nhân Kiệt trong phim, nói.

Bộ phim khám phá nhiều chủ đề khác nhau, bao gồm quan lại, chính trị, ngoại giao, thương mại, tôn giáo, phong tục và đời sống xã hội, đồng thời cũng làm sáng tỏ những khía cạnh đen tối của xã hội xưa

Tuy nhiên, Judge Dee’s Mystery không chỉ là một bộ phim phá án đơn thuần.

“So với các chuyển thể khác từ các câu chuyện của Địch Nhân Kiệt, phim của chúng tôi nổi vật vì tính đa dạng và tính toàn diện,” Lý Vân Lượng, đạo diễn bộ phim nói.

Thể hiện nhiều phong cảnh của đời Đường, từ kinh thành Tràng An nhộn nhịp cho đến các vùng phía tây xa xôi, bộ phim khám phá nhiều chủ đề khác nhau, bao gồm quan lại, chính trị, ngoại giao, thương mại, tôn giáo, phong tục và đời sống xã hội, đồng thời cũng làm sáng tỏ những khía cạnh đen tối của xã hội xưa.

Tuy nhiên, bên dưới vỏ ngoài náo nhiệt của Tràng An, vẫn tồn tại một dòng chảy ngầm. Chẳng hạn như, Nữ hoàng Võ Tắc Thiên thách thức lợi ích của giới quyền thế khi nhiệt tình thúc đẩy các biện pháp cải cách toàn diện.

Cảm giác hiện đại thấm sâu vào nhiều khía cạnh khác nhau của bộ phim, bao gồm cả thẩm mỹ thị giác

Dù có tầm nhìn tiến bộ, Võ Tắc Thiên vẫn đối mặt với sự phản kháng từ hoàng tộc. “Phụng tỷ”, biểu tượng quyền lực của nữ hoàng, biến mất khiến triều đình rơi vào hỗn loạn, gây nguy hiểm cho địa vị của bà. Vô tình bị lôi kéo vào vụ án, Địch Nhân Kiệt khám phá sự thật và được thăng quan.

“Mối quan hệ giữa nữ hoàng và Địch Nhân Kiệt phức tạp. Có cùng triết lý chính trị và lý tưởng cải cách, họ giống bạn tâm giao hơn là quan hệ vua tôi. Nhưng đôi khi nảy sinh căng thẳng giữa cả hai do khác biệt về địa vị,” nữ diễn viên Chung Sở Hy, vào vai Võ Tắc Thiên trong phim cho biết.

Ngoài bối cảnh rộng hơn, bộ phim còn khám phá nhiều giai đoạn khác nhau trong cuộc đời của Địch Nhân Kiệt. “Từ khi mới bước chân vào chốn quan trường cho đến khi cáo lão về quê, khán giả có thể chứng kiến biên niên sử cuộc đời nhân vật huyền thoại này, điều hiếm thấy ở những phim chuyển thể khác,” Lý Vân Lượng nói.

Nữ hoàng Võ Tắc Thiên (Chung Sở Hy) thách thức lợi ích của giới quyền thế khi nhiệt tình thúc đẩy các biện pháp cải cách toàn diện

Tuy nhiên, phim không có ý muốn đeo đuổi việc tái hiện chân thật đời Đường mà mang đến cách giải thích hiện đại những câu chuyện kinh điển vẫn cộng hưởng với khán giả đương đại.

Cảm giác hiện đại này thấm sâu vào nhiều khía cạnh khác nhau của bộ phim, bao gồm cả thẩm mỹ thị giác. Con phố sầm uất ở Tràng An xưa, là ví dụ, trông sống động nhờ vào hình ảnh được tạo ra từ AI, theo Lý Vân Lượng, đã đạt được tính xác thực vô đối.

Suy nghĩ về sự mê hoặc toàn cầu gần đây với những mô hình tạo video được AI hỗ trợ, Lý Vân Lượng nói anh tin rằng nắm bắt công nghệ AI là một xu hướng tất yếu trong ngành công nghiệp truyền hình và điện ảnh. “Không tận dụng AI, sẽ không thể giới thiệu những cảnh hoành tráng như con tàu ma trên biển trong phim của chúng tôi,” anh nói.

Kỹ năng kỹ thuật chỉ là một ví dụ về tính hiện đại của bộ phim. Thông qua câu chuyện của Nữ hoàng Võ Tắc Thiên, nữ hoàng đế duy nhất của Trung Quốc, khán giả cũng có thể nói về các chủ đề đương đại, chẳng hạn như bình đẳng giới.

“Mối quan hệ giữa nữ hoàng và Địch Nhân Kiệt phức tạp. Có cùng triết lý chính trị và lý tưởng cải cách, họ giống bạn tâm giao hơn là quan hệ vua tôi. Nhưng đôi khi nảy sinh căng thẳng giữa cả hai do khác biệt về địa vị,” nữ diễn viên Chung Sở Hy, vào vai Võ Tắc Thiên trong phim cho biết

Chung Sở Hy xem bà là người phụ nữ độc lập có tham vọng, tài năng chính trị và lý tưởng cao cả, điều này rất khác thường ở thời đại của bà. Cách tiếp cận quản trị có tư duy tiến bộ, bắt nguồn từ nền pháp quyền, phù hợp với niềm tin của Địch Nhân Kiệt, khiến ông gia nhập hàng ngũ quần thần của Võ Tắc Thiên và trở thành một nhân vật chủ chốt trong triều của bà.

“Bộ phim dệt nên các nguyên tắc pháp quyền xuyên suốt câu chuyện,” Chu Nhất Vi nói, nhấn mạnh mục tiêu thúc đẩy khán giả đương đại suy ngẫm về bản chất của luật pháp và công lý. Đối với anh, tinh thần pháp trị nằm ở việc phát triển một môi trường tốt hơn cho những người yếu thế, một lý tưởng phổ quát có sức lan tỏa khắp các nền văn hóa.

Lý Vân Lượng tin rằng khán giả phương Tây có thể hiểu rõ hơn tính cách của Địch Nhân Kiệt và cội nguồn văn hóa của nền văn minh Trung Hoa.

Bộ phim còn khám phá nhiều giai đoạn khác nhau trong cuộc đời của Địch Nhân Kiệt. “Từ khi mới bước chân vào chốn quan trường cho đến khi cáo lão về quê, khán giả có thể chứng kiến biên niên sử cuộc đời nhân vật huyền thoại này, điều hiếm thấy ở những phim chuyển thể khác,” đạo diễn Lý Vân Lượng nói

“Địch Nhân Kiệt là ví dụ điển hình cho phẩm chất đạo đức truyền thống Trung Quốc và là vị anh hùng được người dân ngưỡng mộ.”