Trong vòng vài tuần qua, khi xem những cảnh hành động hết sức giật gân
với những bộ giáp rôbô, những bước nhảy vào lòng vũ trụ, và những cuộc
đuổi bắt xe hơi trông lóa mắt, tác giả bài viết này bỗng nhận ra một xu
hướng chung. Trong tất cả các cảnh phim này, nhiều nhân vật nữ - từ vai
chính cho đến vai phụ, và cả những vai diễn không có tên. Sau khi đọc
tin rằng trong số các phim có doanh thu cao nhất năm 2012, chỉ có 30%
vai diễn có lời thoại là vai nữ (tỷ lệ thấp nhất kể từ 2007) thì xu
hướng mới này là một điềm tốt.
Không chỉ lượng phụ nữ trong những phim này là điềm tốt, mà còn cách họ
được thể hiện. Đây là một vấn đề tế nhị hơn. Để giải thích chi tiết hơn
về vấn đề này, bài viết sẽ phải nói chi tiết về các phim
G.I. Joe: Retaliation / G.I. Joe: Báo thù,
Iron Man 3 ? Người Sắt 3,
Star Trek Into Darkness / Star Trek: Chìm trong bóng tối và
Fast & Furious 6 và không tránh được tiết lộ một số chi tiết phim mà có thể bạn chưa xem..
Pepper Potts trong bộ giáp Người sắt
Ta bắt đầu với phim mở màn mùa phim bom tấn hè,
Iron Man 3.
Trong phim, những người được tiêm thuốc siêu chiến binh Extremis có cả
nam lẫn nữ. Chính một trong những chiến binh nữ cũng tham gia vào một
trận chiến nảy lửa với Tony Stark, và một nữ chiến binh khách đánh bại
bộ giáp Iron Patriot sau khi đóng giả làm một người phụ nữ Hồi giáo yếu
đuối. Những cảnh này gợi cho người viết nhớ đến một vài diễn viên phụ
trong
G. I. Joe: Retaliation, và khiến người viết phải để ý hơn tới những nhân vật nữ trong các phim bom tấn khác của mùa hè này.
Star Trek Into Darkness
có các nhân vật nữ hiện diên trong những buổi họp cấp cao của
Starfleet, và khắp nơi trên tàu Enterprise từ phòng động cơ tới bệnh
thất. Với những chủ đề về chính trị cấp tiến và bình đẳng của
Star Trek, có
lẽ đây không phải điều quá đáng ngạc nhiên nhưng kể cả trong loạt phim
này, số lượng nam nữ chưa bao giờ được cân bằng lắm (trừ khi vì một lý
do nào đó, ở vũ trụ tương lai này, nam giới nhiều hơn nữ giới).
Nhưng
tất cả các phim nêu trên đều có những nhân vật nữ mạnh mẽ trong vai
chính và phụ. Lady Jaye trong G.I. Joe là một gián điệp và tay thiện xạ
tài ba. Pepper Potts trong tất cả các phim Marvel đều tỏ ra can đảm và
thông minh, và còn hơn thế nữa trong
Iron Man 3. Uhura có vai trò lớn hơn trong phần mới này của
Star Trek,
gồm việc đối mặt với cả một đội quân Klingon để giải cứu đồng đội của
mình, và nhân vật mới do Alice Eve thủ vai không chỉ sử dụng thành thạo
những công nghệ cao cấp bí mật của Starfleet mà còn dũng cảm hy sinh để
cứu đoàn phi hành tàu Enterprise.
Loạt phim
Fast & Furious cũng chưa bao giờ thiếu những nhân vật nữ mạnh mẽ. Phần sáu này đưa Letty, Mia, Elena (
Fast 5),
và Gisele trở lại với loạt phim, cùng với hai nhân vật nữ khác do Gina
Carano và Clara Paget thủ vai. Đúng với phong cách của loạt phim, mỗi
nhân vật nữ này đều thông minh và tài giỏi, dù là trong việc đua xe hay
đánh đấm không khác gì những chàng trài lực lưỡng trong phim.
Gina Carano và Michelle Rodriguez trong Fast & Furious 6
Thường thấy trong phim hành động, nhân vật nữ chỉ là những bình hoa di
động hay công cụ để đẩy cốt truyện, thường là người yêu của nhân vật nam
chính, người cần phải được cứu mạng. Nhưng trong những phim ra mắt tới
nay trong năm 2013, nhiều nhân vật nữ không còn phù hợp với khuôn mẫu
đó, và chính họ là những người cứu thế. Họ không lấy mất những khoảnh
khắc anh hùng của nam giới, họ chỉ chia sẻ chúng.
Iron Man 3,
Star Trek Into Darkness và
Fast & Furious 6
cho ta được xem các cặp nam nữ cùng nhau hợp tác chống lại cái ác,
những người có thể cứu lẫn nhau. Như những nhân vật người hùng nam giới
hay làm, trong những phim này, phụ nữ cũng có thể hy sinh để cứu đồng
đội. Giờ đây những bóng hồng không hề thua nam giới ở các khoản cam đảm,
và với trường hợp của Pepper Potts, cô còn vượt xa nhân vật nam về
khoản sức mạnh nữa.
Nhưng tại sao những điều này lại đáng nói?
Nhiều nghiên cứu đã cho thấy cách thể hiện nhân vật của giới truyền
thông cũng ảnh hưởng tới cách suy nghĩ của khán giả. Nếu những cô bé gái
chỉ được xem là những nhân vật nữ yếu đuối trong vai nạn nhân ngồi chờ
đàn ông tới cứu, chúng sẽ lớn lên với suy nghĩ rằng vai trò của mình chỉ
có thế, và cả các bé trai cũng vậy. Khi xem những nhân vật nữ mạnh mẽ,
tự tin, có khả năng đánh lại cái ác, chiến đấu vì niềm tin hay quốc gia
của mình, ăn cắp xe từ những tay cơ bắp cuồn cuộn, thì những đứa trẻ đó
cũng sẽ tin rằng mình có thể trở nên mạnh mẽ như thế. Điều đáng nói là
những nhân vật nữ nổi lên trong các phim này không giảm sự hấp dẫn của
các nhân vật nam. Tony Stark vẫn cuốn hút và tuyệt vời, và giữa anh và
Pepper thực sự có sự hợp tác. Anh cứu Pepper, nhưng Pepper cũng cứu anh.
Trong
Furious 6, Giselle và Han không đơn thuần chỉ yêu nhau,
họ là cộng sự, cùng nhau chiến đấu trên nóc những chiếc xe điên, quan
tâm tới sự an nguy của người kia hơn của bản thân. Đây không phải điều
hiếm thấy trong phim hành động, nhưng thường hai người đó là hai thằng
bạn chứ không phải một đôi nam nữ.
Emilia Clarke trong vai Daenerys (Game of Thrones)
Tại sao lại có sự thay đổi này? Có lẽ điều đó phản ánh thay đổi trong những tiêu chuẩn văn hóa đại chúng.
The Hunger Games,
một bộ phim mang tính hành động với nhân vật trung tâm là nữ, là một
trong những phim đắt khách nhất 2012, bên cạnh những loạt phim đã đổi
như
The Avengers và
The Dark Knight Rises. Thêm vào đó,
Game of Thrones,
bộ phim truyền hình có đủ các chiến binh và người nắm quyền lực nam nữ,
đã trở thành một hiện tượng văn hóa mới. Và có lẽ quan trọng hơn hết,
lệnh cấm đưa những người lính nữ vào tiền chiến đã được rút bỏ, cho phép
phụ nữ có nhiều cơ hội nghề nghiệp trong quân đội hơn bao giờ hết. Tóm
lại là: ý tưởng một người phụ nữ trong vai trò chiến binh/lính/nữ anh
hùng hành động không còn là điều xa xỉ.
Nhưng điều này không
phải là tốt hoàn toàn. Vẫn có những nghiên cứu cho thấy các nhân vật nữ
có lời thoại trong phim bom tấn kinh phí lớn thường có nhiều khả năng
được biến thành biểu tượng tình dục hơn những nhân vật nam rất nhiều. Và
những phim bom tấn hè năm nay cũng không thiếu những hiện tượng này.
Iron Man 3
không thiếu những cô nàng mặc áo tắm hai mảnh dạo quanh trụ sở chính
của nhân vật phản diện, và Pepper Potts cũng chịu vài lời khêu gợi của
Tony.
Star Trek Into Darkness có nguyên một cảnh mọi người trố mắt nhìn thân hình của nhân vật do Alice Eve đóng và trong
Fast & Furious 6
các nhân vật nữ cũng khoe cơ thể mình một cách lộ liễu nhất có thể
trong một bộ phim PG-13. Nhưng công bằng mà nói thì phim cuối cùng này
cũng cho khán giả cả những cảnh cởi trần của các nhân vật nam chính đẹp
trai nữa.
Khó nuốt nhất có lẽ là cảnh thay đồ của Jaye trong
Retaliation. Như trong
Star Trek, cô
yêu cầu các đồng nghiệp quay mặt sang chỗ khác để thay đồ làm việc. Và
như Kirk, Flint có vẻ không thể cưỡng lại việc nhìn trộm. Nhưng điều khó
chấp nhận hơn là Flint đang nhìn trộm Jaye trong khi cô kể một câu
chuyện buồn về người cha khó tính của mình.
Jaye trong phim Retaliation
Cách thể hiện phụ nữ trong những phim này vẫn có thể tiến bộ thêm, nhất
là trong những cảnh hành động. Trong những cảnh đánh nhau, các nhà làm
phim có vẻ không muốn cho một nhân vật nữ đối mặt với đối thủ là nam.
Trong
Retaliation, Jinx may thay gặp được một nữ tu sĩ để giúp cô khoe tài đánh đấm. Trong
Fast & Furious 6,
Michelle Rodriguez và Gina Carano có cảnh đo tài, và những cảnh này
cũng đẹp mắt đến mức ta có thể bỏ qua những điểm yếu của nó. Những phụ
nữ trong những phim này cũng thường thật gầy và nhỏ, thế nên có thể việc
cho họ đánh nhau với đám đàn ông cơ bắp cuồn cuộn kia khi lên phim có
thể trông sẽ đáng sợ hơn là giải trí. Tuy vậy,
Furious 6 cũng
có cảnh hiếm có khi Giselle đánh nhau với một kẻ tấn công là nam (trong
khi chỉ thò nửa người ra khỏi cửa sổ ô tô – và cảnh đó trông vừa đẹp mắt
vừa rất thật. Tương tự, cả Pepper và Uhura cũng nhảy vào các trận
chiến, bất chấp đối thủ mình là ai.
Chúng ta vẫn còn một chặng
đường dài nữa để đi trước khi điện ảnh thể hiện một cách công bằng cả
hai giới, hãy thôi xem khán giả nữ như những nhóm khán giả phụ của những
bộ phim hành động. Nhưng ta đang dần đến được đích đó. Từ diễn viên
phụ, các nhân vật phụ, tới các nhân vật chính, thì việc có phụ nữ mạnh
mẽ trong phim hành động ngày càng trở nên phổ biến hơn. Việc biến họ
thành những biểu tượng tình dục nhiều khi vẫn không tránh khỏi, và khó
có thể biến mất hoàn toàn, nhưng ít ra họ cũng có vai trò hơn thế nữa,
và ước muốn của khán giả nữ cũng được phục vụ. Nói tóm lại, đây vẫn là
một thời điểm đầy hưng phấn ở các rạp chiếu phim, vì mùa hè này có thật
nhiều những bộ phim sẽ khiến bạn no con mắt.
Dịch: © Xuân Hiền @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Cinema Blend
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên
Facebook của chúng tôi