• Coming Home và phong thái Trương Nghệ Mưu

Đã 25 năm trôi qua, và ngành điện ảnh đã biến cô nữ sinh ngây thơ năm nào thành hình tượng một nữ minh tinh sắc sảo, giấc mơ của nhiều người. Giấc mơ đó bắt đầu từ năm 1987, khi Củng Lợi còn đang là sinh viên Học viện Hí kịch Trung ương ở Bắc Kinh, và được Trương Nghệ Mưu, một cựu sinh viên học viên này, chọn đóng vai chính trong phim đầu tiên của ông trong vai trò đạo diễn, Cao lương đỏ.

Sắc đẹp tự nhiên và diễn xuất của cô nhanh chóng chiếm lấy trái tim khán giả cả trong và ngoài nước.

Bộ phim được đánh giá cao, đoạt giải Gấu vàng tại Liên hoan phim Berlin, dù chỉ mang về cho Củng Lợi thù lao khoảng 200 nhân dân tệ.

Giờ nhắc lại điều này, cô cười, giải thích, “Hồi đó cả Trương Nghệ Mưu và tôi đều trẻ, chúng tôi chỉ biết và muốn làm phim.”

Bộ phim cũng mở đầu cho một sự hợp tác lâu năm giữa Trương Nghệ Mưu và Củng Lợi. Họ trở thành một đôi trời sinh trong cả công việc và cuộc sống riêng tư.

Sự hợp tác ăn ý giữa hai người tỏ rõ trong Cúc Đậu (1990), Đèn lồng đỏ treo cao (1991) và Thu Cúc đi kiện (1992). Các phim này đều đưa Củng Lợi vào vai nữ chính mạnh mẽ, nổi loạn.

Củng Lợi và Trương Nghệ Mưu

Những tác phẩm được đánh giá cao như thế đều đóng góp cho sự nổi tiếng của thế hệ các nhà làm phim thứ năm của Trung Quốc, những người làm phim sau cuộc Cách mạng Văn hóa. Những phim này cũng biến Củng Lợi thành một trong những khuôn mặt dễ nhận ra nhất trong giới điện ảnh Trung Quốc.

Nhưng mối quan hệ tình cảm của Trương Nghệ Mưu và Củng Lợi cuối cùng vẫn kết thúc không có hậu không khác gì những sự đổ vỡ trong phim họ đóng cùng nhau. Họ kết thúc mối quan hệ hợp tác sau phim Hội Tam hoàng Thượng Hải (1995). Thời điểm này mở ra một loạt những cơ hội mới cho Củng Lợi. Những nhà làm phim nổi tiếng như Trần Khải Ca, Vương Gia Vệ đưa cô vào những vai diễn đa dạng, từ Bá vương biệt Cơ từng đoạt giải Cành cọ vàng tới Breaking the Silence (1999).

“Mục tiêu của tôi là sống những cuộc đời khác nhau của nhân vật của tôi, những khoảnh khắc thăng trầm. Giấc mơ của tôi là để lại những nhân vật đáng nhớ cho khán giả.”

Những tác phẩm của Củng Lợi đã đưa cô trở thành ban giám khảo của các liên hoan phim quốc tế nổi tiếng như Berlin, Venice, Tokyo và lời mời từ các nhà làm phim Hollywood.

Memoirs of a Geisha

Lời mời đến nhiều như nước nhưng cô vẫn chậm rãi lựa chọn.

“Tôi chọn lựa vai diễn rất cẩn thận,” cô nói. “Khi tôi đóng một vai nào đó, tôi muốn đánh thức tiềm năng trong bản thân và đóng góp tất cả có thể. Tôi muốn cảm giác như không muốn kết thúc quá trình diễn xuất này. Nếu đóng một vai chỉ bình thường tạm chấp nhận thì tôi sẽ chỉ muốn quá trình quay phim kết thúc.”

Cô thêm rằng cô ít khi nhận vai cô không thể yêu thích. Cô từng từ chối một vai Bond girl trong một phim James Bond.

“Dù là vai phụ thì cô ấy cũng cần có cá tính riêng,” Củng Lợi nói. “Tôi không muốn đóng vai một cô gái đẹp cần người ta đến cứu.”

Cô bắt đầu bước vào đội ngũ các diễn viên Hollywood với các phim như Memoirs of a Geisha (2005) và Miami Vice (2006).

Củng Lợi cùng Colin Farrell trong phim Hollywood Miami Vice

Rob Marshall, đạo diễn lựa chọn cô cho vai Hatsumomo, một geisha tài năng nhưng đầy bi kịch trong Memoirs of a Geisha, đã từng có liên lạc với Củng Lợi nhiều năm trước khi bộ phim được lên kế hoạch và Michael Mann, đạo diễn Miami Vice, từng hy vọng đưa Củng Lợi vào phim ly kỳ năm 1995 Heat.

“Nếu tôi không tin tưởng đạo diễn, tôi sẽ không ký,” Củng Lợi nói. “Tôi rất tin Rob. Anh ấy là một nhà làm phim tài năng và anh ấy hiểu diễn xuất của tôi. Chúng tôi rất tôn trọng nhau.”

Trong khi nhiều diễn viên Trung Quốc chật vật chỉ được xuất hiện trong tích tắc trong phim Hollywood, Củng Lợi lại có cách nhìn khác.

“Tôi không muốn đóng phim Hollywood cho có.”

Trong cùng năm Miami Vice ra mắt, Củng Lợi tái hợp với Trương Nghệ Mưu trong Hoàng Kim Giáp, một bộ phim cổ trang Trung Quốc.

Hoàng Kim Giáp

Khác với những phim trước kia của họ, phim này, có sự tham gia của Châu Nhuận Phát và Châu Kiệt Luân, có ngân sách khổng lồ lên tới hàng trăm triệu nhân dân tệ. Diễn xuất đáng khâm phục của Củng Lợi đưa về cho cô giải Kim tượng cho Nữ diễn viên xuất sắc trong Giải thưởng Điện ảnh Hồng Kông.

Bảy năm sau, giờ đây Củng Lợi lại tái hợp với Trương Nghệ Mưu, lần này không phải trong một phim bom tấn, mà vào vai một nhân vật phức tạp chỉ phù hợp với một nữ diễn viên gạo cội.

Trong phim mới này, Củng Lợi vào vai một người vợ bị lạc chồng trong cuộc Cách mạng Văn hóa, và mất trí nhớ trước khi họ được gặp lại nhau. Mang tên The Return (còn có tựa là Coming Home), bộ phim khiến nhiều người chú ý vì đây có vẻ là sự trở lại với phong cách các phim cũ của Trương Nghệ Mưu, kể những câu chuyện về những cuộc sống bình dân.

Thách thức đó, theo Củng Lợi, chính là lý do cô nhận vai diễn này.

Bá vương biệt cơ

“Đây là một nhân vật khán giả có thể yêu hoặc ghét, không thể không có ý kiến được,” cô nói. “Nhân vật bị mất trí nhưng cô không điên. Diễn xuất phải tinh tế và tế nhị. Với tôi, đây là công việc thách thức và đầy mãn nguyện.”

Sự thông minh diệu kỳ và khả năng làm việc chăm chỉ của Củng Lợi đã biến cô thành sản phẩm xuất khẩu nổi tiếng nhất của ngành điện ảnh Trung Quốc. Cô đã đoạt hầu hết các giải cao quý của các liên hoan phim quốc tế. Cô chờ đợi gì ở The Return?

“Thay vì đoạt giải, điều quan trọng hơn là bộ phim được đánh giá và nhìn nhận ở tầm quốc tế,” cô nói. “Phim làm ra không chỉ là để kiếm tiền. Đây là một nghệ thuật không giới hạn.”

Trở lại phim trường với Trương Nghệ Mưu, Củng Lợi cho biết ngọn lửa giữa họ vẫn chưa tắt.

“Tình cảm giữa chúng tôi năm nào vẫn còn đó,” cô nói.

Cao lương đỏ

“Điều khác biệt là giờ tôi chủ động trong diễn xuất hơn nhiều, tôi biết cách nhìn toàn cảnh để kể chuyện hiệu quả hơn. Trương Nghệ Mưu là một nhà làm phim tận tụy.”

Nhiều người cho rằng quan hệ giữa hai người không đơn thuần là tình bạn hay tình yêu. “Họ là một gia đình.”

Nhưng vẫn có nhiều lời đồn đại lưu hành. Giờ lại được giới báo chí săn ảnh theo đuổi, cuộc sống riêng tư của Củng Lợi trở thành một vấn đề nóng bỏng. Cuộc ly hôn của cô với chồng là ông Ooi Hoe Seong cách đây ba năm khiến nhiều người không khỏi tranh luận.

Củng Lợi chỉ nhún vai và tỏ ra không quan tâm.

“Tin đồn từ lâu đã là một phần cuộc sống của tôi. Chúng không thể khiến tôi tổn thương. Tôi không cần giấu gì cả. Tôi sẽ không thay đổi để người ta thích tôi. Tôi là diễn viên. Đây là nghề và niềm tự hào của tôi.”

Đèn lồng đỏ treo cao

Củng Lợi 1985: Trúng tuyển vào học Học viên Hí kịch Trung ương Bắc Kinh 1987: Xuất hiện trong phim đầu tiên, Cao lương đỏ, phim đoạt giải Gấu vàng của Trương Nghệ Mưu 1990: Cô vào vai một cô gái trẻ bị bán làm vợ một người đàn ông lớn tuổi trong phim Cúc Đậu đầy tranh cãi. Phim ban đầu bị cấm chiếu ở Trung Quốc, và trở thành phim Đại Lục đầu tiên được đề cử giải Oscar 1992: Đoạt giải Nữ diễn viên xuất sắc tại Liên hoan phim Venice cho vai diễn trong phim Thu Cúc đi kiện 1996: Kết hôn với tài phiệt người Singapore Ooi Hoe Seong 2000: Trở thành Chủ tịch ban giám khảo Liên hoan phim quốc tế Berlin 2005: Xuất hiện trong phim Hollywood đột phá với Memoirs of a Geisha 2006: Tái hợp tác với Trương Nghệ Mưu trong Hoàng Kim Giáp 2013: Hiện nay cô đang đóng The Return của Trương Nghệ Mưu với Trần Đạo Minh và Lưu Bội Kỳ

Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên Facebook của chúng tôi