• Phim bom tấn thất bại ngoạn mục sẽ làm Hollywood thay đổi ra sao

• Đình công mới chỉ là một phần vấn đề của Hollywood

Ai cũng biết bộ phim Indiana Jones mới của đạo diễn James Mangold có ngân sách đáng kinh ngạc 295 triệu đôla — chưa tính chi phí tiếp thị

Mở màn ở mức thấp của những dự đoán trong ngành vốn đã không mấy hoành tráng, bộ phim thứ năm và có lẽ là cuối cùng trong chuỗi phim huyền thoại chỉ kiếm được 60 triệu đôla cho đến chủ nhật đầu tiên ra rạp, theo The Numbers. Bao nhiêu đó có đủ để đứng đầu phòng vé không? Dễ dàng. Nhưng sẽ không đủ để trở thành một phim ăn khách đình đám. Không có cửa đâu, thực sự.

Vấn đề chính ở đây mà ai cũng biết là bộ phim Indiana Jones mới của đạo diễn James Mangold có ngân sách đáng kinh ngạc 295 triệu đôla — chưa tính chi phí tiếp thị. Còn tính cả chi phí tiếp thị thì? Có lẽ Disney sẽ lỗ ít nhất 400 triệu USD. Vòng quay Định mệnh cũng có thành tích ở nước ngoài kém hơn so với kỳ vọng, mở màn quốc tế với 70 triệu USD. Có nghĩa là phim kiếm được 130 triệu đôla trên toàn thế giới vào cuối tuần công chiếu. Hay nói cách khác, chưa đến một nửa ngân sách lớn tai hại của nó.

Bối cảnh hậu đại dịch đã khiến phim bom tấn ra mắt khó khăn hơn rất nhiều, và có khả năng Vòng quay Định mệnh sẽ kết thúc với trên dưới 400 triệu đôla toàn cầu

Để dễ so sánh, 15 năm trước, Kingdom of the Crystal Skull năm 2008 đã mở màn tới 100 triệu đôla trên đường đạt tổng doanh thu khổng lồ 790 triệu đôla toàn cầu. Bối cảnh hậu đại dịch đã khiến phim bom tấn ra mắt khó khăn hơn rất nhiều, và có khả năng Vòng quay Định mệnh sẽ kết thúc với trên dưới 400 triệu đôla toàn cầu. Vì các rạp giữ lại khoảng một nửa doanh thu vé, dễ dàng nhận thấy đây sẽ là thảm họa tài chính cho Disney. Ngay cả kết thúc ngang tầm Crystal Skull cũng khó mà thu hồi kinh phí lớn như vậy nữa là, chết tiệt thật.

Indiana Jones và ngân sách phì đại

Đành rằng, Vòng quay Định mệnh đã phải vượt qua rất nhiều gian nan trên đường lên màn ảnh rộng. Như nhiều phim khác mấy năm qua, bộ phim phải đối mặt với chi phí tăng cao do đại dịch. Dù thế nào đi chăng nữa, không có lý do gì để ngân sách tăng vọt lên suýt soát 300 triệu đôla rồi còn gì. Thành thật mà nói, 200 triệu đôla là mức rất cao so với chi phí của một phim bom tấn lớn trong chuỗi phim lâu đời. Chỉ những trường hợp ngoại lệ hiếm hoi nhất — chẳng hạn như Avatar: The Way of Water hay Avengers: Endgame — có thể biện minh được khoản đầu tư lớn hơn. Indiana Jones 5 đời nào được nằm trong hạng mục đó.

Fast X đã kiếm được hơn 700 triệu đôla nhưng gánh ngân sách đáng kinh ngạc 340 triệu đôla khiến việc kiếm lợi nhuận ở rạp gần như không thể

Nói một cách dễ hiểu, Steven Spielberg đã thực hiện Raiders of the Lost Ark cho Paramount Pictures hồi năm 1981 với kinh phí 20 triệu USD, và bộ phim thu về 367 triệu USD toàn thế giới. Tính trượt giá lạm phát thì ngân sách đó sẽ vào khoảng 67 triệu đôla. Nếu không điều chỉnh doanh thu bán vé theo lạm phát, thì ngay cả như thế vẫn là một tỷ suất lợi nhuận rất thuận lợi. Disney đã tự chuốc lấy thất bại ở đây, và ngay cả khi tính cả phát trực tuyến, Blu-ray, bản quyền truyền hình cáp và các nguồn doanh thu phụ trợ khác, họ vẫn có thể lỗ hơn 100 triệu USD cho bộ phim này — nếu không muốn nói là nhiều hơn.

Nói về Paramount Pictures, Disney đưa dòng ghi nhận “liên kết với Paramount Pictures” vào phần danh đề của Vòng quay Định mệnh. Theo thỏa thuận phân phối và tiếp thị năm 2013 trong đó Paramount sẽ là bên tham gia tài chính cho bất kỳ phim Indiana Jones nào. Nói cách khác, có vẻ như Disney phải cắt một tấm séc cho Paramount, mặc dù hãng phim lâm cảnh thua lỗ hàng triệu USD rồi. Thế cho nên đã lỗ lại càng lỗ hơn.

Nàng tiên cá đã kiếm được 526 triệu đôla toàn thế giới, nhưng ngân sách 250 triệu đôla của nó cản trở bộ phim kiếm được lợi nhuận

Một thảm họa lớn hơn nhiều đang hình thành

Đáng buồn thay, đây không phải là chuyện cá biệt. Những bộ phim khác trong năm 2023 đã bán được nhiều vé rốt cuộc sẽ thấy mình có vấn đề với tiền. Nàng tiên cá đã kiếm được 526 triệu đôla toàn thế giới, nhưng ngân sách 250 triệu đôla của nó cản trở bộ phim kiếm được lợi nhuận. May ra thì hòa vốn, cho dù có bám trụ mạnh, vậy mới điên rồ. Fast X đã kiếm được hơn 700 triệu đôla nhưng gánh ngân sách đáng kinh ngạc 340 triệu đôla khiến việc kiếm lợi nhuận ở rạp gần như không thể. Tương tự, Nhiệm vụ bất khả thi: Nghiệp báo phần một được chắc mẩm sẽ thành một trong những bộ phim kiếm được nhiều tiền nhất toàn cầu trong năm, nhưng cũng cõng ngân sách 290 triệu đôla quá đắt đỏ.

Đây là một vấn đề đã được nhấn mạnh trong vài năm nay và nó ngày càng trở nên tồi tệ hơn chứ không tốt lên. Điều bi thảm cho ngành điện ảnh là những chuỗi phim bom tấn khổng lồ này đã chống đỡ cho cả rạp chiếu lẫn hãng phim bao năm. Ngành kinh doanh phim dứt khoát cần những bộ phim như vậy để hoạt động. Nhưng sẽ ra sao khi những bộ phim lớn này không kiếm được đồng nào bởi vì các hãng phim không thể kiểm soát được ngân sách, cho dù lý do gì đi nữa? Không có câu trả lời cho câu hỏi đó, nhưng tình hình như vậy thì không thể nào tốt được.

Nhiệm vụ bất khả thi: Nghiệp báo phần một được chắc mẩm sẽ thành một trong những bộ phim kiếm được nhiều tiền nhất toàn cầu trong năm, nhưng cũng cõng ngân sách 290 triệu đôla quá đắt đỏ

Nói tóm lại, người ta chỉ có thể hy vọng Indiana Jones và Vòng quay Định mệnh (nếu không muốn nói năm 2023 nói chung) là một bài học cho Hollywood: Những ngân sách phim chuỗi lớn này phải được kiểm soát. Thế thôi. Bằng không, tình hình sẽ nhanh chóng trở nên ảm đạm.