Ngành công nghiệp giải trí đang cố gắng tìm ra tính kinh tế của kinh
doanh phát trực tuyến. Nó cũng đang phải đối mặt với nỗi lo lắng về một
tương lai thâm dụng công nghệ và đấu tranh để duy trì sự thống trị về
mặt văn hóa.
|
Hai mảng kinh doanh truyền thống của ngành là phòng vé và các kênh truyền hình đang hết sức khó khăn
|
Căng thẳng hiện sinh luôn là một phần trong tính cách của Hollywood.
Nhưng cuộc khủng hoảng mà thủ đô giải trí này đang phải đối mặt lại
khác.
Thay vì phải đối mặt với một sự gián đoạn không mong muốn —
chẳng hạn như bùng nổ băng từ (VCR) của những năm 1980 — hoặc thậm chí
là phá hủy này chồng lên phá hủy khác (phát trực tuyến, đại dịch), ngành
kinh doanh điện ảnh và truyền hình đang bị dập chóng mặt trên nhiều mặt
trận. Và dường như không ai có bất kỳ giải pháp nào.
Vào thứ sáu
14 tháng 7, khoảng 160.000 diễn viên công đoàn đã đình công lần đầu
tiên sau 43 năm, nói rằng họ đã chán ngấy mức giá cắt cổ cho các ông
trùm giải trí và lo lắng về việc không nhận được phần chiến lợi phẩm
xứng đáng trong một tương lai mà trực tuyến thống trị. Họ đã tham gia
cùng với 11.500 nhà biên kịch vốn đã đình công vào tháng 5 vì những lo
ngại tương tự, gồm cả mối đe dọa của trí tuệ nhân tạo. Lần cuối các diễn
viên và biên kịch đình công cùng lúc là năm 1960.
|
Doanh thu bán vé của Mission Impossible không ngoạn mục như
Hollywood mong đợi, khiến hãng phim thêm lo sợ về ảnh hưởng từ cuộc
đình công của các diễn viên lên phần còn lại của mùa phim hè
|
“Ngành công nghiệp mà chúng tôi từng biết — khi tôi đóng
The Nanny
— mọi người đều có phần trong một nghề hái ra tiền,” Fran Drescher, cựu
ngôi sao phim sitcom và là chủ tịch hiệp hội diễn viên, cho biết khi
thông báo về việc đình công. “Bây giờ nó là một vùng chân không có tường
thành bao quanh.”
Đồng thời, hai mảng kinh doanh truyền thống của Hollywood là phòng vé và kênh truyền hình đều gãy đổ trầm kha.
Đây
là năm được cho là việc đi xem phim rốt cuộc được phục hồi sau một trận
đại dịch khiến nhiều rạp phải đóng cửa nhiều tháng liền. Cuối cùng, rạp
chiếu phim sẽ giành lại vị trí cấp bách về văn hóa.
Nhưng doanh
thu bán vé ở Mỹ và Canada cho đến nay (khoảng 4,9 tỉ USD) giảm 21% so
với cùng kỳ năm 2019, theo Comscore, nơi tổng hợp dữ liệu phòng vé.
Những tia hy vọng, bao gồm
Spider-Man: Across the Spider-Verse thu đậm, đã bị dập tắt bởi kết quả đáng thất vọng cho những bộ phim đắt đỏ như
Indiana Jones and the Dial of Destiny,
Elemental,
The Flash,
Shazam! Fury of the Gods và, ở một mức độ thấp hơn,
Nàng tiên cá và
Fast X.
|
Những tia hy vọng đã bị dập tắt bởi kết quả đáng thất vọng cho những bộ phim đắt đỏ như Elemental và vài phim khác
|
Số lượng vé xem phim bán được trên toàn cầu có thể đạt 7,2 tỉ vào năm
2027, theo một báo cáo gần đây của công ty kiểm toán PwC. Tổng số lượt
xem của năm 2019 là 7,9 tỉ.
Đây là một ngành kinh doanh đang chết
dần chết mòn, nhưng ít ra còn đỡ hơn là chết nhanh chóng. Theo PwC, vào
năm 2027 sẽ còn chưa đến 50 triệu hộ gia đình sẽ trả tiền truyền hình
cáp hoặc vệ tinh, giảm từ 64 triệu hiện nay và 100 triệu cách đây bảy
năm. Michael Nathanson, một nhà phân tích tại SVB MoffettNathanson, đã
viết trong một lưu ý cho khách hàng vào thứ năm 13 tháng 7 khi nói đến
truyền hình truyền thống, “thế giới đã thay đổi mãi mãi theo hướng tồi
tệ hơn.”
Hàng nhiều thập kỷ nay, tăng trưởng lợi nhuận béo bở của
Disney, NBCUniversal, Paramount Global và WarnerBros. Discovery đều dựa
vào các kênh truyền hình. Sự cáo chung của kỷ nguyên đó đã dẫn đến bất
ổn về giá cổ phiếu. Cổ phiếu của Disney giảm 55% so với mức đỉnh vào
tháng 3 năm 2021. Paramount Global, công ty sở hữu các kênh như MTV và
CBS, đã giảm 83% so với cùng kỳ.
|
Số lượng vé xem phim bán được trên toàn cầu có thể đạt 7,2 tỉ vào
năm 2027, theo một báo cáo gần đây của công ty kiểm toán PwC. Tổng số
lượt xem của năm 2019 là 7,9 tỉ
|
Vào thứ năm 13 tháng 7, Robert A. Iger, giám đốc điều hành của Disney,
đã đặt lên bàn đàm phán việc bán các kênh “không cốt lõi” của công ty,
bao gồm ABC và FX. Ông gọi sự suy thoái của truyền hình truyền thống là
“một thực tế mà chúng ta phải đối mặt”.
Nói cách khác, thời đó đã qua rồi.
Và
rồi tới phát trực tuyến. Suốt một thời gian, Phố Wall bị mê hoặc bởi
tiềm năng hút thuê bao của các dịch vụ như Disney+, Max, Hulu,
Paramount+ và Peacock, vì vậy các công ty lớn của Hollywood đổ tiền vào
việc xây dựng các nền tảng xem trực tuyến. Netflix đang lấy cả thiên hạ.
Amazon đã đến Hollywood với quyết tâm xâm nhập, Apple tiền vốn hết sức
rủng rỉnh cũng thế. Nếu các công ty giải trí lâu đời hơn muốn duy trì
tính cạnh tranh — đó là còn chưa nói đến vị thế đương thời — thì chỉ có
một hướng duy nhất để chạy.
“Bây giờ quý vị thực sự nắm quyền
kiểm soát, các công ty công nghệ không quan tâm hay có chút hiểu biết
nào, về ngành kinh doanh giải trí, có thể nói như vậy — đó không phải là
một điều đáng tiếc, mà là thực tế,” Barry Diller, nhà truyền thông kỳ
cựu, cho biết qua điện thoại trong tuần qua, đề cập đến Amazon và Apple.
|
Suốt một thời gian, Phố Wall bị mê hoặc bởi tiềm năng hút thuê bao
của các dịch vụ như Disney+, Max, Hulu, Paramount+ và Peacock, vì vậy
các công ty lớn của Hollywood đổ tiền vào việc xây dựng các nền tảng xem
trực tuyến
|
Ông nói thêm: “Đối với mỗi công ty này, công việc kinh doanh phụ của họ,
chứ không phải công việc kinh doanh chính, là giải trí. Chưa hết, vì
quy mô và tầm ảnh hưởng của họ, những lợi ích nhỏ của họ lại quan trọng
khủng trong việc đưa ra bất kỳ quyết định nào về tương lai.”
Cách
đây hơn một năm, lần đầu tiên sau một thập kỷ, Netflix báo cáo số lượng
thuê bao giảm và sự quan tâm của Phố Wall đã thay đổi. Quên số lượng
thuê bao đi. Bây giờ chúng tôi quan tâm đến lợi nhuận — ít nhất là khi
nói đến các công ty truyền thống, bởi vì hoạt động kinh doanh truyền
thống của họ (phòng vé và các kênh truyền hình) đang gặp khó khăn.
Để
mang lại lợi nhuận cho các dịch vụ như Disney+, Paramount+ và Max
(trước đây là HBO Max), công ty mẹ của các dịch vụ này đã cắt giảm hàng
tỉ đôla chi phí và loại bỏ hơn 10.000 việc làm. Năm ngoái các nhà điều
hành hãng phim cũng ngừng đặt hàng phim truyền hình mới để kiềm chế chi
phí.
|
Để mang lại lợi nhuận cho các dịch vụ như Disney+, Paramount+ và Max
(trước đây là HBO Max), công ty mẹ của các dịch vụ này đã cắt giảm hàng
tỉ đôla chi phí và loại bỏ hơn 10.000 việc làm
|
WarnerBros. Discovery cho biết hoạt động kinh doanh phát trực tuyến của
họ, do Max phụ trách, sẽ có lãi vào năm 2023. Disney đã hứa có lãi vào
tháng 9 năm 2024, trong khi Paramount không dự báo ngày nào, ngoại trừ
nói rằng mức lỗ cao nhất sẽ xảy ra trong năm nay, theo Rich Greenfield,
người sáng lập công ty nghiên cứu LightShed Partners.
Nhượng bộ
các yêu cầu của công đoàn, thì lại đe dọa đến lợi nhuận phát trực tuyến,
các công ty sẽ không đời nào mà không đánh trả.
“Trong ngắn hạn,
sẽ phải chịu đau,” Tara Kole, đối tác sáng lập của JSSK, một công ty
luật giải trí có Emma Stone, Adam McKay và Halle Berry là khách hàng,
nói. “Rất đau.”
Mọi dấu hiệu đều chỉ ra một cuộc đình công kéo
dài và mang tính hủy diệt. Những người đại diện đã làm việc trong ngành
giải trí suốt 40 năm cho biết cơn giận dữ dâng trào khắp Hollywood vượt
quá bất cứ điều gì họ từng chứng kiến.
|
Hợp đồng dựa trên hiệu suất của ông cho phép gói trả lương cho Bob
Iger lên tới 27 triệu đôla hàng năm, gồm cả thưởng chứng khoán, vốn là
tầm trung cho các giám đốc điều hành giải trí
|
“Bùng nổ như
Những người khốn khổ” là cách một giám đốc điều
hành lâu năm miêu tả cao trào kịch tính, tâm trạng địch-ta trong tin
nhắn gửi cho một phóng viên. Những bức ảnh lan truyền trên mạng từ hội
nghị truyền thông Allen & Company Sun Valley tuần trước, “trại hè
dành cho các tỉ phú” hàng năm có sự tham dự của những người giàu có ở
Hollywood, đã làm bùng phát tình hình.
Trên hàng người biểu tình ở
Paramount Pictures vào thứ sáu, Drescher đã công kích Iger, điều mà ít
người ở Hollywood dám làm nếu không núp vào áo choàng ẩn danh. Cô chỉ
trích gói trả lương của ông (hợp đồng dựa trên hiệu suất của ông cho
phép lên tới 27 triệu đôla hàng năm, gồm cả thưởng chứng khoán, vốn là
tầm trung cho các giám đốc điều hành giải trí) và ví Iger và những ông
trùm Hollywood khác là “chúa đất thời Trung cổ”.
“Rõ ràng ông ta
không hay biết chuyện gì đang thực sự xảy ra trên đời,” cô nói thêm. Ông
Iger đã nói với CNBC hôm thứ năm rằng yêu cầu của hai công đoàn là
“không thực tế”.
|
Sân bay Tưởng niệm Friedman, Idaho, nơi các giám đốc điều hành
truyền thông, công nghệ, thể thao và các lĩnh vực khác đến tham dự hội
nghị truyền thông Allen & Company Sun Valley, “trại hè dành cho các
tỉ phú” hàng năm có sự tham dự của những người giàu có ở Hollywood, đã
làm bùng phát tình hình
|
Trong những tuần tới, các hãng phim có thể sẽ hủy bỏ các thỏa thuận dài
hạn béo bở với các biên kịch (và một số diễn viên kiêm nhà sản xuất) do
điều khoản bất khả kháng trong hợp đồng của họ, bắt đầu vào ngày thứ 60
hoặc 90 của cuộc đình công, tùy vào cấu tạo thỏa thuận. Điều khoản bất
khả kháng quy định rằng khi các trường hợp không lường trước được ngăn
cản ai đó thực hiện hợp đồng, các hãng phim có thể hủy bỏ thỏa thuận mà
không phải trả tiền phạt.
Cuối cùng, các hợp đồng với Hiệp hội Biên kịch Hoa Kỳ và SAG-AFTRA, tên gọi của hiệp hội các diễn viên, sẽ bị thiệt hại.
Những thách thức kinh doanh sâu sắc hơn sẽ vẫn còn nguyên.
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The New York Times
