• Chúng ta đã hết minh tinh điện ảnh rồi. Lỗi của ai đây?

• Ai đang lấy đi sức ảnh hưởng của các ngôi sao Hollywood

• Hollywood hạ sát minh tinh điện ảnh như thế nào

Phòng khi bạn quên xin nói rõ, đó là thời trước khi có TikTok hay điện thoại thông minh, Facebook hay Amazon, hoặc bất kỳ thay đổi công nghệ nào đã định hình lại thế giới của chúng ta và cùng đó là ngành kinh doanh phim ảnh.

Các mặt hàng hấp dẫn nhất tại Liên hoan phim Cannes năm nay, từ trái qua: Sylvester Stallone dũng cảm leo lên đỉnh núi một lần nữa với Cliffhanger 2; Arnold Schwarzenegger 75 tuổi sẽ xuất hiện trong một phim hành động ly kỳ; Matthew McConaughey 53 tuổi đóng chính trong câu chuyện tội phạm The Rivals of Amziah King; John Travolta 69 tuổi sẽ đóng trong phim hài lãng mạn That’s Amore; và độ già thấy rõ của hệ thống ngôi sao đã được trình diện đầy đủ tại Liên hoan phim Cannes khi Harrison Ford 80 tuổi bước trên thảm đỏ cho buổi ra mắt Indiana Jones and the Dial of Destiny

Vậy mà Cliffhanger, với Sylvester Stallone dũng cảm leo lên đỉnh núi một lần nữa, được coi là một trong những kịch bản có tính thương mại nhất dành cho những người mua mong làm một bộ phim phiêu lưu có thể thu hút đám đông xuyên biên giới. Để tâm đến khán giả trẻ, những người sẽ cần phải xuất hiện nếu bộ phim muốn đạt được địa vị bom tấn như phần đầu, các nhà sản xuất đã hé lộ sẽ tuyển chọn một diễn viên (có lẽ là trẻ hơn?) để chia sẻ màn ảnh với Sly. Nhưng đó sẽ là ai?

“Trong 10 năm qua, chúng ta đã chẳng làm gì ra hồn để tạo ra một thế hệ ngôi sao điện ảnh mới,” một đại diện bán phim càu nhàu.

Một số dự án được chào bán hoặc công chiếu ở Cannes dường như củng cố lập luận đó. Breakout, phim hành động ly kỳ có Arnold Schwarzenegger 75 tuổi sẽ do đạo diễn Expendables 4 Scott Waugh chỉ đạo; Lords of War với Nicolas Cage 59 tuổi tái xuất trong vai tay buôn vũ khí phi đạo đức mà anh đã đóng lần đầu cách đây gần hai thập kỷ; That’s Amore, phim hài lãng mạn với John Travolta 69 tuổi; và The Rivals of Amziah King, câu chuyện tội phạm với Matthew McConaughey 53 tuổi đóng chính. Hầu hết những diễn viên này đã nổi tiếng toàn cầu từ những năm 1970 hoặc 80 (McConaughey là cái tên khá mới, phải đợi đến A Time to Kill năm 1996 mới ghi được dấu ấn).

Năm 2008, ngay khi doanh số bán DVD bắt đầu lao xuống vực, phim Twilight đầu tiên ra mắt (ảnh), và các ngôi sao thế hệ tiếp theo từ chuỗi phim này trở thành tâm điểm của các mặt hàng thị trường trong nhiều năm sau đó. Nhưng gần như tất cả các mặt hàng đó cuối cùng đều thất bại trên thị trường

Vào tối ngày 18 tháng 5, độ già thấy rõ của hệ thống ngôi sao đã được trình diện đầy đủ tại Liên hoan phim Cannes khi Harrison Ford 80 tuổi bước trên thảm đỏ cho buổi ra mắt Indiana Jones and the Dial of Destiny. Cho bộ phim, nam diễn viên đội lại chiếc mũ phớt đã đội lần đầu trong Raiders of the Lost Ark năm 1981, và giữ thể hình đủ tốt để có thể thoải mái cởi áo (‘Tôi may mắn có được cơ thể này,’ ông ngượng ngùng nói khi được hỏi về cảnh cởi trần của mình trong một cuộc họp báo). Ford có nhận được hỗ trợ từ một số đột phá công nghệ để trông trẻ ra 35 tuổi trong những cảnh quan trọng nhờ phép màu của CGI đảo ngược tuổi tác.

Vậy tại sao không có sự nở rộ những ngôi sao hạng A mới để cạnh tranh với các Ford, Schwarzenegger và Stallone thời xưa? COO George Hamilton của Protagonist Pictures chỉ ra sự sụp đổ của ngành kinh doanh DVD vào năm 2008 là thời điểm Hollywood không còn khả năng tạo ra các ngôi sao điện ảnh đáng tin cậy nữa.

Sydney Sweeney 25 tuổi, có thể khoe không chỉ một mà hai phim bộ được bàn tán xôn xao là The White Lotus và Euphoria cũng như thành tích siêu anh hùng qua vai chính của cô trong Madame Web sắp ra mắt (ảnh)

“Gần như tất cả các nam nữ diễn viên [có khả năng hái ra tiền] hiện nay đã có những bộ phim rất thành công khi DVD và video vẫn còn là một thế lực lớn,” Hamilton, đang bán một số phim tại Cannes bao gồm phim đầu tay của Polly Findlay Midwinter Break với sự tham gia của Lesley Manville (Phantom Thread) và Ciarán Hinds (Belfast), cho biết. “Bạn có thể coi đó là sự chuyển dịch lằn ranh giữa thế hệ cũ và mới. Với thế hệ mới, có nhiều sự phân chia về thành công hơn vì bạn có thể có phim bộ hoặc phim lẻ được xem nhiều nhất trên một nền tảng trực tuyến. Nhưng có thể có cả một bộ phận xã hội không thuê bao dịch vụ đó và không tính họ vào thành công đó được.”

Năm 2008, ngay khi doanh số bán DVD bắt đầu lao xuống vực, phim Twilight đầu tiên ra mắt, và các ngôi sao thế hệ tiếp theo từ chuỗi phim này trở thành tâm điểm của các mặt hàng thị trường trong nhiều năm sau đó. Nhưng gần như tất cả các mặt hàng đó cuối cùng đều thất bại trên thị trường. Ngày nay, chỉ có Robert Pattinson 37 tuổi có thể một mình đưa một phim kinh phí lớn chạm đích tại một thị trường như Cannes, nhưng chỉ vì anh biết kết hợp các phim có thành tích phòng vé (The Batman) và các phim độc lập được giới phê bình đánh giá cao (Good Time). Kristen Stewart đã giành được nhiều lời khen ngợi từ giới phê bình trong những phim như Spencer, nhưng không để mắt đến phim bom tấn.

Ryan Gosling, 42 tuổi, có thành tích không nhất quán ở phòng vé toàn cầu mặc dù thu hút lượng người theo dõi cuồng nhiệt. Ảnh: Ryan Gosling trong phim Barbie ra rạp hè 2023

“Rõ ràng, tài sản trí tuệ Twilight mới là ngôi sao,” đạo diễn kiêm nhà sản xuất Aaron Kaufman, đã làm việc với một số cựu thành viên của chuyện tình giữa ma cà rồng và con người, cho biết. “Việc chuyển sang đẩy mạnh quảng bá tài sản sản trí tuệ trên cả các ngôi sao nghe có vẻ là một ý tưởng hay vì tài sản trí tuệ không chơi thuốc quá liều hoặc tweet về phát xít. Tuy nhiên, sự thay đổi này đã khiến hàng ghế các ngôi sao thế hệ tiếp theo trống trơn. Đây là một vấn đề khi các kệ hàng tài sản trí tuệ đã hết nhẵn mặt hàng và tất cả những gì còn lại là Tube-Sock Man hoặc bất cứ thứ gì mà Marvel chưa mó tới.”

Những thành viên triển vọng nhất của nhóm hạng A đang lên thường cần đạt nhiều yêu cầu. Ví dụ như Sydney Sweeney 25 tuổi, có thể khoe không chỉ một mà hai phim bộ được bàn tán xôn xao là The White Lotus và Euphoria cũng như thành tích siêu anh hùng qua vai chính của cô trong Madame Web sắp ra mắt, một ngoại truyện trong chuỗi phim Spider-Man của Sony.

Michael B. Jordan, 36 tuổi, có hai chuỗi phim là Black Panther và Creed, nhưng vẫn còn phải xem anh có thể gánh một phim không có tài sản trí tuệ nổi tiếng không

“Việc ít đi trông thấy số người trong độ tuổi trẻ hơn trở thành những cái tên đình đám là do cách mà phim hoặc chương trình truyền hình của họ tiếp cận khán giả bằng phát trực tuyến,” Hamilton nói thêm. “Vì vậy, bạn phải tối đa hóa giá trị của thế hệ ngôi sao mới và thực sự đảm bảo rằng có khái niệm rõ ràng, thể loại rõ ràng, thực sự biết khán giả là ai để bạn có thể thực sự thu hút nhà phân phối.”

Trong khi đó, đại lý bán phim này cho rằng hiện tượng ngôi sao điện ảnh đang teo tóp có liên quan đến các hợp đồng dài hạn mà các diễn viên đang lên như Tom Holland (26), Chris Hemsworth (39) và đồng nghiệp của họ đã ký để xuất hiện trong các bộ phim Marvel. Những người khác như Ryan Gosling, 42 tuổi, có thành tích không nhất quán ở phòng vé toàn cầu mặc dù thu hút lượng người theo dõi cuồng nhiệt, trong khi Timothée Chalamet, 27 tuổi, ghi điểm với Dune nhưng vẫn là một mặt hàng chưa qua thử nghiệm. Michael B. Jordan, 36 tuổi, có hai chuỗi phim là Black Panther và Creed, nhưng vẫn còn phải xem anh có thể gánh một phim không có tài sản trí tuệ nổi tiếng không. Tương tự, Jennifer Lawrence, 32 tuổi, sẽ phải đối mặt với bài kiểm tra khả năng kiếm doanh thu của cô với phim hài xếp loại R No Hard Feelings. Sau Hunger Games, cô có sức hút lớn, nhưng không còn hoạt động tích cực trên màn ảnh những năm gần đây.

Jennifer Lawrence, 32 tuổi, sẽ phải đối mặt với bài kiểm tra khả năng kiếm doanh thu của cô với phim hài xếp loại R No Hard Feelings (ảnh, phát hành ở Việt Nam với tựa Vú dạy em yêu từ ngày 23/6)

Nhưng Hamilton cũng tin rằng các dịch vụ phát trực tuyến không biết cách đánh bóng những tài năng đầy triển vọng, một phần vì phim ra mắt trên Netflix hoặc Prime Video không có loại chiến dịch quảng bá toàn cầu lớn thường đi kèm với chính sách phát hành rạp.

“Ta từng coi minh tinh như thần thánh,” Hamilton nói. “Nhưng việc quảng bá những bộ phim phát trực tuyến này quá hạn chế nên không thực sự tạo ra ngôi sao. Các diễn viên không còn hằn sâu trong tâm trí như trước, và họ không còn đi cùng hình ảnh không-phải-người-phàm nữa.”