• [Bình luận phim] Marvel làm Người Nhện tuyệt trở lại như thế nào khi trở về nhà

• Peter Parker tuổi mới lớn là điều đáng kinh ngạc về phim Spider-Man mới

Green Goblin hay The Joker? Bác sĩ Octopus hay The Riddler? Black Cat hay Catwoman? Kingpin hay Penguin? Điểm chung của những siêu anh hùng biểu tượng là họ có tuyển tập những kẻ xấu hay nhất trong truyện tranh.

Adrian Toomes/Vulture của Michael Keaton có mối thù không đội trời chung với số 1% kẻ giàu mà tỉ phú Tony Stark là tiêu biểu

Người hâm mộ bình thường quen thuộc với nguồn gốc của Người Dơi và Người Nhện — cha mẹ chết hết và nhện nhiễm xạ — nhưng nhiều người còn quen thuộc cả nguồn gốc những kẻ thù của họ nữa. Một người hùng giỏi giang là phải có kẻ xấu tương xứng, phần lớn vì một kẻ xấu xa tầm cỡ sẽ cung cấp cửa sổ nhìn vào khía cạnh đen tối hơn của thân phận người hùng; chuyện gì đó mà họ vật vã trong lòng. Đối với Joker, đó là việc Người Dơi nhận ra rằng hắn từ từ theo vòng xoắn đi lên đến chỗ điên loạn. Với bác sĩ Octopus, đó là việc Người Nhện nhận ra đáng lẽ ông đã sử dụng trí thông minh của mình cho lợi ích cá nhân. Phim siêu anh hùng hay nhất là phim coi trọng vai phản diện một cách tương đương, đó là lý do Batman Returns và Spider-Man 2 cách điệu vẫn ngang ngửa nhau trong thể loại này — và vì sao Spider-Man: Homecoming là một trong những phim hay nhất của Marvel.

Có hằng hà sa số kẻ xấu trong các phim Spider-Man. Phim Spider-Man đầu tiên của Sam Raimi có Green Goblin. Spider-Man 2 có bác sĩ Ock. Spider-Man 3 khoe Venom và Sandman. The Amazing Spider-Man cho chúng ta gặp The Lizard. Electro và Rhino xuất hiện trong Amazing Spider-Man 2, cùng với một hóa thân Green Goblin khác. Nhưng hầu hết những phim này, trừ Spider-Man 2, cảm giác nhồi nhét đầy nghẹt kẻ xấu không có động cơ nào khác hơn là đấu với Người Nhện và bán hình tượng.

Một Michael Keaton cay đắng thể hiện nhân vật Adrian Toomes, nhà thầu đến vận xui bị Tony Stark giật mất công việc

Lý do Spider-Man 2 thành một chuyển thể của huyền thoại Người Nhện tuyệt đến thế là vì bác sĩ Otto Octavius được đối xử đúng nghĩa là con người. Hắn là thiên tài nghĩ mình là người thông minh nhất trên đời và trở nên bị mê hoặc vì Peter Parker, một đồ đệ tiềm năng. Khi vợ của Otto chết và hắn đổ cho là tại Người Nhện, quan hệ giữa hắn và Peter đảo lộn — một sự thù địch làm động lực chính của bộ phim. Phong cách hình ảnh của Raimi, được yêu mến qua những phim Evil Dead, giúp cho việc khám phá những khía cạnh tinh thần đen tối hơn của Người Nhện và bác sĩ Octopus.

Tim Burton sử dụng thủ pháp tương tự trong Batman Returns, năm nay kỷ niệm 25 năm ngày phim này phát hành và vẫn là một chuẩn vàng cho phim siêu anh hùng. Phim xứng đáng với điều đó vì đối xử với truyện tranh đúng ý đồ của chúng: những câu chuyện nhân bản được yêu mến với những nhân vật xuất chúng. Đây là câu chuyện siêu anh hùng bởi Bruce Wayne mặc đồ dơi vào hạ gục Penguin và Catwoman, nhưng đây cũng là trường thiên u ám về một con người đã bị cha mẹ và xã hội bỏ mặc, và làm sao họ đối diện với mất mát đó. Nhưng hãy nhớ: những phim ấy không xấu hổ là phim truyện tranh. Thực ra, hình ảnh và trang phục phô trương của những phim đó còn vọt ra khỏi màn ảnh, phát tỏa tinh anh truyện tranh từ cảnh này đến cảnh khác.

Adrian Toomes sử dụng công nghệ ngoài hành tinh đánh cắp được để chế tạo vũ khí rồi bán chúng một cách bất hợp pháp...

Spider-Man: Homecoming chọn bỏ qua câu chuyện nguồn gốc của Người Nhện — vì những kẻ xấu xa trong những phim trước hiếm được nhớ khi phải ngồi ghế sau trong phần mở đầu chuỗi phim. Không có gì là sai, chẳng hạn, Spider-Man hay Batman Begins, nhưng các câu chuyện có cảm giác yếu đi khi tới màn ba kẻ xấu mới xuất hiện. Ngược lại, The Dark Knight thực sự đáng ca ngợi khi đẩy ngay Người Dơi đối đầu với Joker hiểm ác. Batman của Burton cũng thành công về mặt này, chỉ hiềm nỗi là không tầm vóc bằng Batman Returns và bộc lộ những nỗi đau đang lớn dần với thể loại siêu anh hùng của nhà đạo diễn. Đây là vấn nạn mà ngay cả Wonder Woman tuyệt vời cũng gặp phải, với những vai phản diện mơ hồ như Ares và tiến sĩ Poison chen chân vào một bộ phim hầu như không quan tâm đến mình. Nhưng nhà làm phim Jon Watts đã rút kinh nhghiệm từ những phim Spider-Man thất bại để làm Homecoming, và phim này đa phần hiệu quả vì cách xử lý nhân vật Vulture của Michael Keaton.

Keaton cuối cùng được có cơ hội hóa thân một trong những nhân vật phản diện được xây dựng tốt nhất mà ông từng đối đầu trong những phim của Burton. Ông vào vai Adrian Toomes, một nhà thầu đến vận xui bị Tony Stark giật mất công việc. Chuyện đó thôi thúc Toomes sử dụng công nghệ ngoài hành tinh đánh cắp ở hiện trường căn cứ của Avengers để tự làm cho mình bộ đồ bay và hành tẩu dưới cái tên Vulture. Ông còn bán dạo một số công nghệ đánh cắp này trên phố để kiếm lời. Không có gì bất ngờ khi Vulture phát biểu tương tự câu thần chú Những con người bị lãng quên thấm nhuần trong chiến dịch tranh cử tổng thống của Donald Trump. Ông cảm thấy bị chà đạp bởi 1% thiểu số và hành động phi pháp của ông là cách để để không chỉ báo thù, mà còn trục lợi y như chúng.

...và làm cho mình bộ đồ bay để hành tẩu dưới cái tên Vulture

Hoàn toàn trái ngược với Peter Parker/Người Nhện của Tom Holland, cậu sống ở một khu lao động, đa sắc tộc của Queens và ngưỡng mộ những người như Tony. Không biết Toomes đã sống ở đâu trước khi ông chuồn ra vùng ngoại ô. Việc ông bán dạo vũ khí nóng giúp ông và đồng bọn thoát khỏi những tình huống mâu thuẫn với quá khứ con buôn tử thần chuyên chế tạo và bán vũ khí tối tân cho chính phú của Tony Starks. Đây là sự lựa chọn làm người vì cộng đồng với làm người sống ích kỷ; tầng lớp lao động chỉ muốn người khác làm đúng chứ không phải là giày xéo người khác bất cứ khi nào có cơ hội. Điều Vulture không nhận ra là bằng việc bán vũ khí, ông đang tạo ra thêm hỗn loạn cho những người mà ông muốn giúp. Người Nhện nhìn ra điều này, nhưng cậu cũng nhận ra tính cách tương tự ở Tony — và cậu sẽ rơi vào vết xe đổ đó như thế nào nếu cứ dựa dẫm bộ đồ công nghệ cao mà Tony làm cho cậu.

Màn biểu diễn sức mạnh của Người Nhện ở phần cuối của bộ phim, không còn bộ đồ nhiều triệu đôla và phải nhấc bổng đống đổ nát ngàn cân đè trên người (phản ánh câu chuyện Người Nhện kinh điển The Final Chapter!), là lúc cậu khám phá tinh thần ngoan cường của mình và cậu khác Vulture như thế nào. Vulture là nô lệ cho bộ giáp — cho công nghệ của hắn — nhưng Người Nhện không cần tính năng tăng thêm nào mới cứu vãn được tình hình, cậu chỉ cần lòng quyết tâm. Đây là một mâu thuẫn nội tâm đã được đưa vào một câu chuyện học sinh tuổi mới lớn kiểu John Hughes. Không có bộ đồ kỳ ảo, bạn có câu chuyện tương tự về một người hùng nhận ra sư phụ mình không là tất cả những gì anh phải trở thành, và họ có thể đưa anh đi vào con đường đen tối như thế nào… giống như Spider-Man 2.

Điều Vulture không nhận ra là bằng việc bán vũ khí, ông đang tạo ra thêm hỗn loạn cho những người mà ông muốn giúp

Bằng cách trả lại cảm xúc cho thế giới của Người Nhện và tập trung vào nhân vật phản diện phản ánh những động cơ đen tối hơn của Peter Parker, Homecoming thành công y như những tiền nhiệm của mình trong cùng thể loại.