Thời gian ngừng làm việc lâu nhất của các diễn viên điện ảnh và truyền
hình Hollywood đã kết thúc, khi liên minh SAG-AFTRA công bố thỏa thuận
tạm thời với các hãng phim, chấm dứt cuộc đình công kéo dài nhiều hàng
ròng rã vào tối thứ tư 8 tháng 11.
Những người xuống đường biểu tình tại phòng tuyến của SAG-AFTRA ở Quảng trường Thời Đại, New York vào ngày 8 tháng 11 năm 2023
|
Thỏa thuận này chấm dứt cuộc đình công kéo dài 118 ngày khiến Hollywood
phải ngừng hoạt động và gây tổn thất tài chính đáng kể cho gần 2 triệu
người Mỹ làm những công việc liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến chế
tác, được lãnh đạo công đoàn cũng như Liên minh các nhà sản xuất Điện
ảnh và Truyền hình (AMPTP) ca ngợi là một bước đột phá lịch sử, với các
thỏa thuận đáng chú ý về mức lương tối thiểu, tiền thưởng dựa trên phát
trực tuyến cũng như sự đồng thuận và đảm bảo bồi thường cho việc sử dụng
bản sao AI.
Nhìn chung, giống như hiệp hội biên kịch một tháng
trước đó, hiệp hội diễn viên đã đạt được những nhượng bộ lớn từ các hãng
phim — một “sự đầu hàng của các công ty lớn nhất Hollywood”, theo
The New York Times
đưa tin, và một sự đảo ngược hoàn toàn đối với những người đứng đầu
hãng phim vốn cho rằng các hiệp hội rồi sẽ “tương đối xuống nước” để đạt
được thỏa thuận thôi.
Chủ tịch SAG-AFTRA Fran Drescher (trái), bên cạnh Duncan
Crabtree-Ireland, giám đốc điều hành và trưởng đoàn đàm phán của
SAG-AFTRA, phát biểu trong cuộc họp báo sau khi kết thúc cuộc đình công
của Hiệp hội Diễn viên Màn ảnh (SAG-AFTRA) ở Los Angeles, California,
vào ngày 10 tháng 11 năm 2023
|
Đối với cả diễn viên và biên kịch, các cuộc đàm phán là cơ hội hiếm có
để giải quyết những thứ được coi là mối đe dọa hiện sinh nghề nghiệp của
họ. Chẳng hạn, tương lai của AI ở Hollywood và tính kinh tế tàn bạo của
nền kinh tế phát trực tuyến đang gặp khó khăn, có thể mang về lượng
khán giả lớn — chẳng hạn như
Orange is the New Black hoặc
Suits của
Netflix, phim bộ truyền hình cũ của USA Network đã phá kỷ lục phát trực
tuyến trên Netflix vào mùa hè này — với thù lao ít hơn cho người sáng
tạo.
Vẫn còn những điều phải được kết nối và những điều cần phải
vượt qua để cho Hollywood vận hành toàn lực trở lại — lãnh đạo công đoàn
phải bỏ phiếu phê chuẩn thỏa thuận vào thứ sáu 10 tháng 11 và có thể
vẫn còn cần được 160.000 thành viên hùng hậu chấp thuận — nhưng tương
lai của một Hollywood hậu-đình công đang trở nên rõ ràng. Dưới đây là
những gì chúng ta biết cho đến nay:
Thỏa thuận thế nào về vấn đề AI?
Y như đối với các nhà biên kịch, AI trở thành một trong những điểm khó
chịu nhất cho các diễn viên, đặc biệt là sau khi Duncan
Crabtree-Ireland, trưởng đoàn đàm phán của SAG-AFTRA, cho biết các hãng
phim đã đề xuất trả một ngày công để sử dụng vĩnh viễn hình ảnh kỹ thuật
số của các nhân vật phụ, không có sự đồng ý và bồi thường. Những bất
đồng về quyền sử dụng AI là trở ngại chính trong “đề nghị cuối cùng, tốt
nhất và kết thúc” mà các hãng phim được đưa ra cho SAG-AFTRA; liên minh
đã bác bỏ một điều khoản cho phép các hãng phim trả tiền để sử dụng bản
sao của những nghệ sĩ biểu diễn có thu nhập cao sau khi họ qua đời mà
không có sự đồng ý của người thừa kế hoặc SAG-AFTRA, theo các nguồn tin
của liên minh nói với
The Hollywood Reporter.
Cuối cùng
các hãng phim đã chấp nhận yêu cầu này, xem ra là điểm mấu chốt trong
các cuộc đàm phán. Vẫn chưa rõ chính xác những biện pháp bảo vệ trước AI
mà hiệp hội diễn viên giành được, mặc dù trong một phỏng vấn với
Rolling Stone,
Crabtree-Ireland đã xác nhận thỏa thuận này buộc các hãng phim phải có
được sự đồng ý của diễn viên để sử dụng cụ thể các hình ảnh AI của họ.
Ông nói: “Có một bộ biện pháp bảo vệ thực sự mạnh mẽ dành cho những
người biểu diễn mà tôi nghĩ sẽ không chỉ bảo vệ họ trong quá trình thử
nghiệm hợp đồng này mà còn trong nhiều năm sau đó.” Fran Drescher, chủ
tịch công đoàn, nói với CNN: “Bây giờ [hãng phim] phải xin phép mọi
thứ.”
Thỏa thuận này buộc các hãng phim phải có được sự đồng ý của diễn viên để sử dụng cụ thể các hình ảnh AI của họ
|
Hồi tháng 9, hiệp hội biên kịch đã giành được các biện pháp bảo vệ mang
tính đột phá tương tự với hợp đồng của họ, cho phép biên kịch sử dụng AI
với sự cho phép, nhưng thiết lập các biện pháp bảo vệ để ngăn AI thay
thế công việc hoặc lao động của con người. Cả hai hợp đồng sẽ định hình
mối quan hệ vốn đã phát triển của Hollywood với AI tạo sinh trong nhiều
năm tới.
Phần còn lại của thỏa thuận là gì?Hợp
đồng mới, được đưa tin là trị giá 1 tỉ USD trong vòng ba năm, đảm bảo
mức tăng lương tối thiểu “trên mức theo mẫu”. Ban đầu hiệp hội yêu cầu
tăng 11% trong năm đầu tiên; Crabtree-Ireland không tiết lộ con số chính
xác nhưng nói với
Rolling Stone rằng công đoàn “đã đạt được con số cao hơn đáng kể” so với tiêu chuẩn 5%.
Tuy
nhiên, liên minh đã không thành công trong việc đảm bảo chia sẻ doanh
thu từ mỗi nền tảng phát trực tuyến. Drescher đã đặt vấn đề này lên ưu
tiên hàng đầu, cho rằng điều cần thiết là phải “rút tiền” từ doanh thu
phát trực tuyến để các diễn viên có thể duy trì sinh kế trong kỷ nguyên
phát trực tuyến. Các hãng phim đã thề không để đề nghị của liên minh —
2% doanh thu, sau đó cắt xuống còn 1% hoặc khoảng 500 triệu USD một năm —
xảy ra, và nó đã không xảy ra.
Tuy nhiên, liên minh đã không thành công trong việc đảm bảo chia sẻ doanh thu từ mỗi nền tảng phát trực tuyến
|
Thay vào đó, liên minh dàn xếp một thỏa thuận tiền thưởng phát trực
tuyến theo mô hình các điều khoản như hiệp hội biên kịch. Theo thỏa
thuận mới, các diễn viên tham gia một chương trình phát trực tuyến
“thành công” sẽ nhận được 100% thù lao trả sau dưới dạng tiền thưởng.
“Thành công” có nghĩa là chương trình thu hút được lượt xem tương đương
20% số lượng người đăng ký của công ty trong vòng 90 ngày. Tuy nhiên,
diễn viên sẽ chỉ nhận được một phần số tiền. Phần còn lại sẽ được chuyển
đến một quỹ do người sử dụng lao động và công đoàn đồng quản lý để phân
phối cho các diễn viên trên nhiều chương trình phát trực tuyến, không
chỉ những chương trình phổ biến nhất.
Mô hình “kết hợp” này được
cho là tương tự đề xuất chia sẻ doanh thu tiềm năng, mặc dù số tiền phân
phối ít hơn nhiều. Lãnh đạo liên minh đã bày tỏ sự thất vọng về nhượng
bộ này, nhưng Crabtree-Ireland nói với
Variety “kết quả cuối cùng sẽ là
việc phân phối tiền rộng rãi hơn cho nhiều thành viên hơn.”
Phim trường Wicked ở Bedfordshire bị đóng cửa do cuộc đình công của các diễn viên
|
Tiếp theo là gì?Trước tiên ban lãnh đạo SAG-AFTRA cần phê
duyệt thỏa thuận trong cuộc họp vào ngày thứ sáu — gần như là đương
nhiên, vì ủy ban đàm phán đã nhất trí đề nghị thông qua. Thông tin thêm
về thỏa thuận sẽ có sau cuộc bỏ phiếu đó. Sau đó các thành viên công
đoàn sẽ có vài tuần để bỏ phiếu phê chuẩn thỏa thuận, mà một lần nữa gần
như đã được đảm bảo sau gần bốn tháng không làm việc căng thẳng và thất
vọng. Drescher và Crabtree-Ireland đang phải chịu áp lực ngày càng lớn
để đạt được thỏa thuận từ các đại diện tài năng, lao động hậu đài và
thậm chí thành viên công đoàn, gồm những tên tuổi nổi tiếng như George
Clooney và Ben Affleck.
Điều này có ý nghĩa gì đối với người xem?Trong tương lai gần, không có nhiều nội dung chiếu rạp, vì các hãng phim đã đẩy một số tựa phim có tên tuổi lớn đã hoàn thành —
Dune: Part Two của Denis Villeneuve,
Challengers của
Luca Guadagnino — sang năm 2024. Một số phim bom tấn có lịch phát hành
trong năm 2024 và từ đó trở đi sẽ ùn ùn khôi phục việc sản xuất nhanh
chóng, bao gồm phim chuyển thể hai phần
Wicked,
Deadpool 3 và
Venom 3, và các chương trình truyền hình được người hâm mộ yêu thích như
Abbott Elementary,
Yellowjackets và
The White Lotus.
Đình công kết thúc có nghĩa là những người nổi tiếng sẽ quay trở lại
làm quảng cáo và đúng lúc mùa giải thưởng diễn ra. Tin vui cho Maestro của Bradley Cooper, trong đó anh vừa đạo diễn vừa đóng vai Leonard Bernstein (ảnh)
|
Nhưng đình công kết thúc có nghĩa là những người nổi tiếng yêu thích của
bạn sẽ quay trở lại làm quảng cáo và đúng lúc mùa giải thưởng diễn ra.
Tin vui cho
Maestro của Bradley Cooper, trong đó anh vừa đạo diễn vừa đóng vai Leonard Bernstein, cũng như dàn diễn viên
Oppenheimer và
Barbie, những phim bom tấn hè đang tìm cách vận động giải thưởng.
Các
chương trình đêm khuya sẽ có thể mời các diễn viên nói chuyện trực tiếp
về dự án của họ; Timothée Chalamet, đã được lên kế hoạch dẫn chương
trình
Saturday Night Live vào cuối tuần này, giờ đây có thể thoải mái đề cập rằng anh ấy đóng vai chính trong
Wonka, bộ phim vẫn dự kiến ra rạp vào mùa Giáng sinh.
Thảm đỏ và những tour quảng bá báo chí, ngừng hoạt động trong bốn tháng, ngoại trừ các phim riêng lẻ được miễn trừ (
Priscilla của Sofia Coppola,
The Hunger Games: A Ballad of Songbirds & Snakes), sẽ quay lại để phát hành vào mùa lễ cuối năm.
Timothée Chalamet, đã được lên kế hoạch dẫn chương trình Saturday Night Live vào cuối tuần này, giờ đây có thể thoải mái đề cập rằng anh ấy đóng vai chính trong Wonka (ảnh), bộ phim vẫn dự kiến ra rạp vào mùa Giáng sinh
|
Và ngày diễn ra các lễ trao giải lớn trong năm tới, bắt đầu từ Lễ trao
giải Quả cầu vàng vào ngày 7 tháng 1 năm 2024, sẽ diễn ra theo đúng kế
hoạch. Emmys 2023, ban đầu được lên kế hoạch vào giữa tháng 9 nhưng bị
hoãn do các cuộc đình công chung, sẽ diễn ra vào ngày 15 tháng 1 năm
2024.
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The Guardian