• Mùa phim hè không chết: Tại sao các chuyên gia thản nhiên trước doanh thu phòng vé yếu kém

• Mùa bom tấn sốc: Mùa phim hè cáo chung không chừng thế mà lại hay

• Hậu Barbenheimer và đình công: Hollywood vạch lộ trình mới cho mùa phim hè 2024

Bốn mươi bảy năm trước, mọi thứ đã thay đổi vào ngày này: ngày 25 tháng 5 năm 1977, Chiến tranh giữa các vì sao ra rạp và thay đổi gần như mọi thứ liên quan đến hành vi đi xem phim. Những dòng người xếp hàng rồng rắn, những mọt phim quá phấn khích, một cơn thèm muốn những nhân vật hành động

Bốn mươi bảy năm trước, mọi thứ đã thay đổi vào ngày này. Những tín đồ điện ảnh đích thực có thể đã biết đó là gì: ngày 25 tháng 5 năm 1977, Chiến tranh giữa các vì sao ra rạp và thay đổi gần như mọi thứ liên quan đến hành vi đi xem phim. Những dòng người xếp hàng rồng rắn, những mọt phim quá phấn khích, một cơn thèm muốn những nhân vật hành động.

Chiến tranh giữa các vì sao đã dạy Hollywood rằng một số thể loại nhất định — khoa học viễn tưởng, kỳ ảo, bất cứ thứ gì tràn đồng trong các chương trình truyền hình, sách và truyện tranh kỳ lạ của những năm 1950 và 1960 — đều có fan, và đội quân fan đó sẽ xuất hiện. Star Wars kiếm được 1,6 triệu USD ở Mỹ ngay tuần đầu công chiếu. Nhưng người ta vẫn tiếp tục xem lại, và đến cuối thời gian phát hành rạp đầu tiên, bộ phim đã kiếm được hơn 300 triệu USD. Siêu phẩm Kế tiếp của Hollywood đã đến.

Đến thập niên 90, phim hè đã chuyển năng lượng sang phim hành động

Hiểu biết thông thường cho rằng Jaws, ra mắt năm 1975 và kiếm được khoảng 260 triệu USD, là bom tấn hè đầu tiên. Điều đó đúng, nhưng chính Chiến tranh giữa các vì sao đã thay đổi ý tưởng thể loại phim cố gắng trở thành phim bỏng ngô trong tương lai là như thế nào. Trong những năm sau khi Chiến tranh giữa các vì sao phát hành, hàng loạt phim khoa học viễn tưởng và phim thể loại đã đổ bộ rạp chiếu: Blade Runner, Alien, E.T., The Road Warrior phần tiếp theo của Mad Max.

Đến thập niên 90, phim hè đã chuyển năng lượng sang phim hành động — Twister, Speed, Jurassic Park, Independence Day — nhưng thống trị vẫn là phim dành cho tín đồ điện ảnh. Cứ một Forrest Gump thì có một Batman Returns hoặc Terminator 2: Judgement Day.

Vào thời điểm các bộ phim Người Nhện của Sam Raimi bắt đầu thu về doanh thu cuối tuần mở màn chín chữ số, rõ ràng siêu năng lực thực sự của các siêu anh hùng truyện tranh liên quan đến việc khiến tiền của bạn không cánh mà bay

Thế rồi xuất hiện một gã khổng lồ tên là Marvel. Vào thời điểm các bộ phim Người Nhện của Sam Raimi bắt đầu thu về doanh thu cuối tuần mở màn chín chữ số, rõ ràng siêu năng lực thực sự của các siêu anh hùng truyện tranh liên quan đến việc khiến tiền của bạn không cánh mà bay. The Avengers khởi chiếu vào đầu tháng 5 năm 2012 và gần như thu hồi được kinh phí sản xuất hơn 200 triệu USD chỉ trong ba ngày. Đột nhiên, có ít nhất hai phim siêu anh hùng mỗi năm, nếu không nói là vào mỗi mùa hè, và một phim Star Wars mới vào mùa lễ cuối năm.

Họa vô đơn chí của việc rạp chiếu phim đóng cửa vì Covid-19 và phát trực tuyến đã ảnh hưởng khá nhiều đến toàn bộ quá trình này. Mùa hè năm 2020 hầu như không có phim bom tấn nào và đến khi khán giả quay lại các rạp chiếu phim vào năm 2021 và 2022, cảm xúc đã thay đổi. Những bộ phim như Black Widow và Doctor Strange in the Multiverse of Madness làm ăn tốt, nhưng chúng không phải là sự kiện. Người ta không còn cấp bách đến Fandango để mua vé như xưa nữa. Mùa hè năm ngoái, Barbenheimer là câu chuyện đình đám nhất của điện ảnh. Spider-Man: Across the Spider-Verse và Guardians of the Galaxy Vol. 3 kiếm được tiền nhưng vẫn bị Barbie đánh bại.

Mùa hè năm ngoái, Barbenheimer là câu chuyện đình đám nhất của điện ảnh

Nhìn chung, năm nay có thể là hồi chuông cảnh tỉnh cho các hãng phim vì sự mệt mỏi siêu anh hùng đã hoàn toàn xâm chiếm, Chris Nashawaty, tác giả The Future Was Now, cuốn sách mới sẽ ra mắt vào tháng 7, nói về các bộ phim năm 1982 — Blade Runner, E.T., Star Trek: The Wrath of Khan, cùng nhiều phim khác — đã mở ra kỷ nguyên bom tấn hiện nay như thế nào. Ông nói, thời đại đó “bao giờ cũng là thứ không thể kéo dài mãi mãi; Tôi thực sự ngạc nhiên vì nó đã tồn tại được lâu như vậy.”

Nashawaty cho biết thành công của Barbenheimer — cả hai phim — cho thấy khán giả đang khao khát những bộ phim thông minh, nhưng tâm lý né tránh rủi ro của Hollywood thường có nghĩa là các hãng phim sẽ bật đèn xanh cho nhiều dự án dựa trên đồ chơi và trò chơi như Monopoly thay vì phim về các nhà vật lý. “Đây là một khoảnh khắc hiện sinh thực sự ở Hollywood,” ông nói thêm, và các hãng phim cần can đảm ăn theo thuở ở theo thời.

Furiosa: A Mad Max Saga là phần tiền truyện gai góc đáng sợ về một người phụ nữ bị bắt cóc

Mùa hè năm 2024, bắt đầu một cách không chính thức vào kỳ cuối tuần 24 tháng 5, hứa hẹn sẽ thoát ra khỏi công thức đã tồn tại nhiều thập kỷ. Chỉ có một số ít phim bom tấn sắp ra mắt và rõ ràng là kém thân thiện với gia đình hơn so với những phim bom tấn ngày xưa. Furiosa: A Mad Max Saga là phần tiền truyện gai góc đáng sợ về một người phụ nữ bị bắt cóc (Anya Taylor-Joy đóng vai phiên bản trẻ hơn cho nhân vật của Charlize Theron trong Mad Max: Fury Road), cuối cùng rơi vào cuộc chiến giữa hai lãnh chúa và phải chiến đấu để tìm cách thoát ra. Đúng vậy, Deadpool & Wolverine là một bộ phim Marvel, nhưng là hạng nặng loại R mà Ryan Reynolds sẽ không im lặng về điều đó.

Một loạt phim độc lập kỳ lạ sẽ ra mắt trong vài tháng tới — phim ly kỳ Cuckoo, phim kinh dị mới nhất của Ti West MaXXXine, hợp tác mới từ bạn hữu Poor Things là Emma Stone và Yorgos Lanthimos có tên Kinds of Kindness — cuối cùng cũng có chỗ để tham gia cuộc luận bàn mùa phim hè năm nay.

Hợp tác mới từ bạn hữu Poor Things là Emma Stone và Yorgos Lanthimos có tên Kinds of Kindness

Đừng nhầm lẫn: những điều này được viết với niềm hân hoan và ngưỡng mộ. Những bộ phim gia đình hào nhoáng có chỗ của chúng, nhưng chúng ngày càng trở nên dễ đoán. An toàn — không nhất thiết ở cốt truyện mà ở bản chất của chúng. Cho dù The Super Mario Bros. Movie hồi hộp kịch tính năm ngoái vui đến thế nào đi chăng nữa thì bạn cũng không thể nói được nó có gì bất ngờ, có gì mới mẻ. Không ai bước vào rạp xem Guardians of the Galaxy Vol. 3 và ra về với vẻ sửng sốt như khi xem Star Wars, hay thậm chí là Speed.

Đây không phải là lập luận “Hollywood quá đồng nhất”. Đúng hơn, đó là lời nhắc nhở rằng Tinseltown không phải lúc nào cũng như vậy. Hollywood thường sử dụng sức ảnh hưởng của nó để giới thiệu với mọi người về tương lai. Những gì đang xảy ra hiện nay có khả năng đánh dấu sự trở lại với phim nguyên tác từng thành công sửng sốt. Giữa bao nhiêu chuyện nào là đại dịch, phát trực tuyến và các cuộc đình công ở Hollywood mùa hè năm ngoái, rất nhiều thói quen cũ đã bị phá bỏ và có cảm giác thời kỳ phục hưng đang trỗi dậy.

Sự hồi sinh sẽ không đến một cách dễ dàng, nếu nó có xảy ra. Hè 2024 vẫn có phần làm lại và phần tiếp theo — một phim Inside Out mới, khởi động lại các bộ phim chủ lực mùa hè thập niên 90 The Crow và Twisters. (Đặt tựa Twisters là đúng rồi đó; xem ra lần này có nhiều lốc xoáy hơn.) Nhưng ít nhất cũng có cảm giác ngay cả những bộ phim đó đang nắm bắt thời trước khi có phim chuỗi, cho dẫu trong quá trình đó chúng lại đang sản sinh ra các chuỗi phim.

Furiosa được dự đoán sẽ mang về doanh thu cũng cỡ như Fury Road nhưng chắc không thuyết phục được các nhà điều hành Hollywood rằng họ nên đầu tư vào nhiều phim gây sốc nguyên tác, loại R hơn. Mà có lẽ sẽ là The Garfield Movie hay nhất, cũng ra mắt vào cuối tuần rồi và tạo ra thành công chắc ăn hơn: IP nổi tiếng, hoạt hình, phân loại PG. (Tuy nhiên, các nhà phê bình lại cho là dở.) Doanh thu bán vé trước của Deadpool & Wolverine đã phá kỷ lục đối với một phim loại R. Nếu nó chi phối cuộc bàn luận trong một vài tuần đồng thời kiếm được tiền, việc theo đuổi một phim Disney phi-Disney — kết hợp với Furiosa và Mùa hè Barbenheimer nóng bỏng — có thể báo hiệu một điểm bùng phát.

Doanh thu bán vé trước của Deadpool & Wolverine đã phá kỷ lục đối với một phim loại R

Cứ đợi mà xem, không gì có thể khiến Hollywood hết phụ thuộc vào những thứ chắc ăn. Các tác phẩm chuyển thể từ trò chơi điện tử đã vào thế sẵn sàng giành lấy vương miện mà phim siêu anh hùng nắm giữ bấy lâu. (Borderlands, với sự tham gia của Cate Blanchett, sẽ ra rạp vào tháng 8 này.) Nhưng nếu đội hình phim đủ thể loại của mùa hè này có đủ thành tích kỳ lạ, không chừng một lần nữa chúng ta lại có được cái cảm giác của lúc bước ra khỏi rạp xem bộ phim Star Wars đầu tiên.