• Vì sao phim Hollywood hầu như không vào được thị trường Trung Quốc mấy năm gần đây

• Thị trường Trung Quốc trở thành cơn đau đầu nhiều tỉ đôla cho Hollywood

• Phim Hollywood đang bị loại khỏi thị trường Trung Quốc. Tiếp theo sẽ thế nào?

• Tương lai cuộc tình Hollywood-Trung Quốc

• Trung Quốc lên ngôi ở phòng vé toàn cầu: Tương lai Hollywood luống những ngậm ngùi?

Nhưng No Way Home là một bất thường.

Dàn áp phích toàn phim nội địa tại một rạp chiếu ở Bắc Kinh ngày 30/12/2021

Chỉ có hai phim khác là Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings và Venom: Let There Be Carnage thu về 200 triệu đôla Mỹ trong năm 2021. Công ty dữ liệu Comscore ước tính doanh thu phòng vé năm 2021 kết thúc với ít nhất 4,5 tỉ đôla — gấp đôi tổng số năm ngoái nhưng giảm so với 11,4 tỉ đôla của năm 2019.

Người chiến thắng thực sự trong lĩnh vực kinh doanh điện ảnh năm 2021 là Trung Quốc, nước này đã vượt qua Mỹ trở thành quốc gia có doanh thu phòng vé lớn nhất thế giới, phần lớn nhờ vào các bộ phim nội địa kiếm được rất nhiều tiền.

Hai phim Trung Quốc đã kiếm được hơn 800 triệu đôla chỉ từ phòng vé nội địa: phim chiến tranh Trận chiến Hồ Trường Tân và phim hài Hi, Mom. Cả hai cũng là phim có doanh thu cao nhất thế giới năm 2021 cho đến khi No Way Home xuất hiện.

Poster phim Dune tại một rạp chiếu ở Diên An, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc ngày 17/10/2021. Bom tấn giả tưởng này đã không giúp Hollywood lấy lại được vị thế ở phòng vé Trung Quốc, khi chỉ đứng thứ ba ở tuần mở màn, sau Trận chiến Hồ Trường Tân phát hành đã lâu

Nhìn vào các phát hành khác của Hollywood trong năm ngoái, và tình trạng các rạp chiếu phim ở Mỹ, ngành công nghiệp chiếu bóng của Mỹ vẫn còn một chặng đường dài để phục hồi. Nhưng thị trường Trung Quốc phục hồi nhanh hơn nhiều, và chính phủ nước này dự định giữ ngôi vương phòng vé. Cục Điện ảnh Trung Quốc gần đây đã đưa ra kế hoạch năm năm để thực hiện điều này. Kế hoạch đó liên quan đến sự giám sát nhiều hơn của chính phủ đối với hoạt động kinh doanh điện ảnh của đất nước.

Business Insider đã trao đổi với các chuyên gia về thị trường rạp chiếu Trung Quốc và tương lai của mối quan hệ Hollywood và Trung Quốc. Dưới đây là những điểm quan trọng nhất:

Thành công của Trung Quốc có thể tiếp tục gây hậu quả cho Hollywood

Trung Quốc lên ngôi bằng cái giá phải trả của Hollywood vào năm 2021. Các phim Marvel của Disney đã bị cấm cửa (No Way Home, phim của Sony, đã được phê duyệt nhưng chưa có ngày phát hành).

Người xem chờ vào phòng chiếu tại một rạp chiếu ở Trung Quốc ngày lễ Quốc khánh 1 tháng 10 năm 2021

Chris Fenton, một nhà sản xuất phim và tác giả cuốn sách Feeding the Dragon, nói: “Họ không cần Hollywood lấp chỗ nữa. Trận chiến Hồ Trường Tân có thể làm được điều đó.”

Aynne Kokas, giáo sư nghiên cứu truyền thông tại Đại học Virginia và là tác giả cuốn sách Hollywood Made in China, đã dự đoán rằng sẽ có ít phim Hollywood được chấp thuận ở Trung Quốc hơn trong tương lai và sẽ phải đối mặt với sự phê duyệt chặt chẽ hơn.

Bà nói: “Có những phim bom tấn Trung Quốc mà các nhà làm phim Trung Quốc đang thực hiện khiến mọi người muốn xem, và họ cảm thấy ít sao chép hơn những bộ phim được làm ở Hollywood.”

Các phim bom tấn của Hollywood đã được hưởng lợi từ Trung Quốc trong những năm gần đây. Nhưng John Fithian, Giám đốc điều hành của Hiệp hội Quốc gia các chủ rạp hát, nói rằng tầm quan trọng của phòng vé Trung Quốc đối với bom tấn Hollywood đã bị “phóng đại quá mức”.

Có những phim bom tấn Trung Quốc mà các nhà làm phim Trung Quốc đang thực hiện khiến mọi người muốn xem, và họ cảm thấy ít sao chép hơn những bộ phim được làm ở Hollywood

Fithian cho biết: “Doanh thu mà các hãng nhận được từ Trung Quốc thấp hơn nhiều so với bất kỳ nơi nào khác trên thế giới. Nếu một vé xem phim ở Mỹ là 10 đôla, hãng phim sẽ lấy 5 hoặc 6 đôla trong số đó. Ở Trung Quốc, họ sẽ nhận 1 hoặc 2 đôla.”

Tuy nhiên, nếu một phim như Avengers: Endgame, phim Hollywood phát hành lớn nhất mọi thời đại ở Trung Quốc, kiếm được 630 triệu đôla ở đây, thì đó là một số tiền lớn với Disney.

“Disney nên lo lắng và chúng ta cũng vậy,” Fithian nói thêm, đề cập đến việc Marvel không có cửa ở Trung Quốc. “Chúng ta muốn xuất phẩm của Marvel chiếu ở Trung Quốc. Điều sẽ làm cho các rạp chiếu ở Trung Quốc thực sự thành công là có một thị trường mở cho nội dung giải trí, và sức mạnh khổng lồ của Marvel. Vì vậy, đó là một vấn đề lớn.”

Stanley Rosen, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Nam California, chuyên về chính trị và điện ảnh Trung Quốc, nói rằng có lý do để hy vọng cho Marvel ở Trung Quốc. Nhưng thái độ của nước này đối với phim Hollywood nói chung sẽ không giống như trước đại dịch.

Một cô gái bước ngang qua áp phích quảng cáo cho The Battle of Lake Changjin ở Bắc Kinh. Trung Quốc không cần Hollywood lấp chỗ nữa. Trận chiến Hồ Trường Tân có thể làm được điều đó

Rosen nói: “Trung Quốc muốn được nhìn nhận là một cường quốc toàn cầu. Không thể bỏ qua phim Hollywood và tự gọi mình là cường quốc điện ảnh toàn cầu. Nhưng họ sẽ chọn lọc hơn trong tương lai.”

Trung Quốc có kế hoạch giữ vị trí hàng đầu về doanh thu phòng vé như thế nào

Fithian cho rằng thành công của Trung Quốc có thể không phải là chuyện dở đối với toàn bộ ngành chiếu bóng.

“Từ góc độ điện ảnh, sự phát triển của ngành công nghiệp điện ảnh sôi động ở Trung Quốc là một điều rất tốt,” Fithian nói. “Họ đang xây dựng thị trường rạp chiếu phim mở rộng nhất trên thế giới. Đó là điều tốt cho ngành công nghiệp của chúng ta.”

Cục Điện ảnh Trung Quốc có kế hoạch mở rộng từ 70.000 rạp lên 100.000 rạp trong vòng năm năm tới. Đó chỉ là một phần trong kế hoạch điện ảnh nhằm biến Trung Quốc thành một “cường quốc văn hóa” bằng cách “tuân thủ sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với điện ảnh”, kế hoạch năm năm cho biết, theo Variety.

Poster No Time to Die trong một rạp chiếu ở Trung Quốc. James Bond vẫn thua về tay những người lính Hồ Trường Tân, cho thấy tầm quan trọng của phòng vé Trung Quốc đối với bom tấn Hollywood đã bị “phóng đại quá mức”

Kế hoạch cũng bao gồm:

• Phát hành 50 bộ phim mỗi năm thu về ít nhất 15,7 triệu đôla
• Phát hành ít nhất 10 phim mỗi năm “được giới phê bình đánh giá cao và phổ biến”
• Phim nội địa chiếm hơn 55% tổng doanh thu phòng vé mỗi năm
• Cải thiện hiệu ứng đặc biệt và thúc đẩy phim khoa học giả tưởng

Rosen nói rằng Cục Điện ảnh Trung Quốc nhận ra họ cần nhiều phim bom tấn hơn thay vì chỉ một số ít trong một năm nhất định, vừa để tăng doanh thu phòng vé của chính mình vừa để đưa phim có mặt các nước khác.

Ông nói: “Họ nhận ra rằng nếu họ muốn trở thành một cường quốc điện ảnh quốc tế, thì nước ngoài phải lấy phim Trung Quốc theo cách mà họ đã lấy phim Hollywood.”

Fithian nhìn thấy cơ hội đó cho ngành chiếu bóng.

Ảnh: Bộ phim hoạt hình về múa lân Hùng sư thiếu niên là một thành công phòng vé mới nhất cho hoạt hình Trung Quốc. Trung Quốc nhận ra rằng nếu họ muốn trở thành một cường quốc điện ảnh quốc tế, thì nước ngoài phải lấy phim Trung Quốc theo cách mà họ đã lấy phim Hollywood

“Tôi nghĩ về lâu dài vẫn có khả năng phim Trung Quốc có đủ tính giải trí và xem được đối với khán giả trên toàn thế giới,” Fithian nói. “Nếu bạn là nhà điều hành rạp chiếu phim, việc có được nguồn cung cấp nội dung quan trọng thứ hai có thể còn chặng đường dài. Các hãng phim có thể không nhất thiết phải cảm thấy như vậy vì đó là sự cạnh tranh. Nhưng đối với chúng ta, càng nhiều nguồn cung cấp càng tốt.”