Bình luận phim

Cây đời: huyền ảo và đầy tham vọng

06/08/2011

Thật đẹp, và đầy tham vọng, mang tính biểu diễn và làm khán giả phải bối rối, được thực hiện chặt chẽ nhưng cũng tự do bay bổng, The Tree of Life (phát hành ở Việt Nam với tựa đề Cây đời) không giống bất kỳ phim nào bạn đã từng xem. Và dù vậy, bộ phim này là tinh hoa của tất cả những gì Terrence Malick đã thực hiện cho đến nay - là đúc kết của bốn phim điện ảnh ông đã làm trong thập kỷ vừa qua.

Những điểm đặc sắc riêng biệt của ông, về đề tài lẫn cách thể hiện, từ những phim cũ như BadlandsThe Thin Red Line: những chi tiết tường tận nhưng cũng huyền ảo như mơ, niềm đam mê với thế giới trừu tượng và cảm xúc, và khả năng tạo ra sự hồi hộp ngay cả trong không khí chậm rãi.

Bộ phim vừa cuốn hút vừa khiến người ta phải điên loạn, vì nó bao gồm tất cả những gì tồn tại trong thiên nhiên. Và đạo diễn, nhà viết kịch bản Malick đã vươn xa và rộng, từ những khoảnh khắc đơn giản trong một gia đình ở Texas những năm 1950, tới khởi điểm của thời gian, với những hình ảnh tuyệt vời của vũ trụ, và, của những chú khủng long bạn đã từng nghe nói đó.

The Tree of Life mang nhiều yếu tố tâm linh, nhưng Malick không phải là người đi giảng đạo, thay vào đó, ông cho khán giả ý niệm rằng ông thật sự đang hỏi những câu hỏi mà câu trả lời không hiển hiện - ông đặt những câu hỏi đó cho chúng ta, và cho bản thân. Dĩ nhiên chúng ta sẽ không bao giờ hiểu hết ý định của ông - Malick nổi tiếng là người khó có thể tiếp cận, một điểm đáng phục xét ở khía cạnh nghệ thuật, nhưng dễ gây chán nản cho những người muốn biết ông nghĩ gì và có ý gì.

Nhưng nếu bạn sẵn sàng để cho những cảnh phim nhận chìm mình, sẵn sàng chìm đắm vào nhịp phim và những gam màu thay đổi, bạn sẽ cảm thấy thật tuyệt vời. Ngay cả khi bản thân bạn không phải là người hướng về tâm linh, trước những công cuộc tìm kiếm mà giọng nói dẫn chuyện của The Tree of Life thể hiện, bạn sẽ không cảm thấy chủ đề tôn giáo của phim là xa lạ.

Jessica Chastain, vào vai một hình tượng người phụ nữ dạt dào tình thương, trong đó nhân vật này hỏi, "Thượng đế, vì sao? Ngài ở đâu? Chúng con có ý nghĩa gì với Ngài? Xin Ngài hãy trả lời."

Malick đưa ra sự tương phản thú vị giữa những tư tưởng nặng nề, vô tận này và những ký ức thời thơ ấu thường gặp: những âm thanh và hỉnh nhẹ nhàng, chóng vánh, của cỏ cây và bầu trời, của giọng nói người mẹ. (Những yếu tố kỹ thuật ở đây thật tuyệt vời, bao gồm quay phim do Emmanuel Lubezki thực hiện, sản xuất thiết kế do Jack Fisk đảm nhiệm, và âm nhạc của Alexandre Desplat.) Những khoảnh khắc này theo trường phái ấn tượng có chủ ý - và The Tree of Life cho cảm giác không có cốt truyện và đôi khi quá tự tin - nhưng những điều này đều miêu tả một cách chính xác việc những ký ức của chúng ta thật sự quay lại trí nhớ qua những mảnh rời rạc. Những mảnh ngọt ngào, những mảnh đáng sợ.

Cuối cùng, The Tree of Life cũng đặt nền móng ở hiện thực tình trạng gia đình O'Brien: người cha (Brad Pitt), người mẹ (Chastain), và ba cậu bé. Pitt tạo nên hình ảnh người cha khá đáng nể, trộn lẫn một cách nông nổi giữa sự mạnh mẽ và dịu dàng, và đây có lẽ là vai diễn tuyệt nhất trong sự nghiệp của anh. Chastain, một nhân vật khá mới với màn ảnh rộng, tạo ra sự cân bằng với sự ngọt ngào và trang nhã nhưng cũng rất vui tươi với gương mặt biểu cảm, chân thành; khán giả hoàn toàn có thể cảm thấy cô chỉ muốn hạnh phúc cho con mình, dù hạnh phúc đó đến với chúng dưới hình thức nào.

Thế nhưng Hunter McCracken, nam diễn viên trẻ vào vai Jack, cậu con trai cả trong gia đình, có sự tự tin bất ngờ và sự chiếm lĩnh màn ảnh đáng nể, dù đây mới là phim điện ảnh đầu của cậu. McCracken - không chỉ đứng vững trước vai diễn của Pitt - nhân vật cậu thường chạm phải xung đột, mà cậu còn là ngôi sao tỏa sáng. Jack lớn lên, do Sean Penn thủ vai, là một kiến trúc sư ở Houston - người vẫn bị ảnh hưởng bởi thảm kịch của gia đình xảy ra cách đó một thập kỷ. Đây là một trong những điểm yếu của phim: Malick có Penn để giao cho một vai diễn quan trọng, nhưng đạo diễn này chỉ yêu cầu Penn đi qua đi lại trong bộ đồ Armani.


Dịch: © Hạnh Nguyên @Quaivatdienanh.com
Nguồn: San Francisco Chronicle