Phim đã giành hầu hết mọi giải thưởng danh giá từ Quả cầu vàng, Gấu vàng
tại Liên hoan phim Berlin, phim nói tiếng nước ngoài hay nhất Oscar
2011, xếp hạng 106 trong Top 250 IMDB.
TimeOut New York
viết: “Gọi đó là kiệt tác vẫn còn là khiêm tốn”, và quả thật họ đã
không thổi phồng lên chút nào. Từ Iran với kinh phí vỏn vẹn 800 ngàn
đôla, không đại cảnh, không cầu kỳ, đơn giản bằng một lối kể chuyện tinh
tế và diễn xuất tuyệt vời của dàn diễn viên, đạo diễn Asghar Farhadi đã
tạo ra một tuyệt phẩm khiến cả thế giới kinh ngạc.
Một gia đình
trung lưu đang đứng trước bờ vực chia rẽ. Cô vợ muốn đưa cả gia đình ra
nước ngoài sinh sống, người chồng lại muốn ở lại để chăm sóc cho cha
đang bị chứng bệnh thần kinh hành hạ. Họ kéo nhau ra tòa trong khi cô
con gái gắng gượng hàn gắn trong vô vọng. Ly dị không thành, cô vợ bỏ về
nhà cha mẹ, người chồng buộc lòng phải thuê một cô giúp việc lo việc
nhà. Những hiểu nhầm, dối trá, xung đột, đức tin, sự nghèo khổ… tất cả
những thứ đó khiến những vết nứt, những chia rẽ trong các mối quan hệ
ngày càng khó kiểm soát, và vỡ tan trong những giọt nước mắt.
Bộ
phim là hành trình tìm kiếm sự thật của hai vụ kiện, làm tổn thương
tình thần nặng nề hai gia đình đặt trong mối quan hệ giữa chủ và người
làm thuê. Món tiền bị lấy cắp và hành vi bạo hành là hai yếu tố then
chốt, nhưng không hề được giải quyết rõ ràng, tuy nhiên đó không phải là
điều chính yếu. Góc quay của phim đặt sau những tấm gương lớn, những vụ
kiện cũng là một tấm gương. Các nhân vật loay hoay tìm kiếm sự thật sau
những tấm gương đó, và họ tìm thấy sự phản chiếu của chính mình: những
thân phận nhỏ bé bế tắc trong guồng quay cuộc sống và nỗi đau. Sự rung
động do sử dụng máy quay cầm tay tạo nên hiệu ứng bất ổn, nứt nẻ ở mọi
khung cảnh, từ hiệu ứng trên khung hình trở thành hiệu ứng tâm lý rõ nét.
Không có ai là người xấu trong phim, từ người chồng, cô vợ, cô con gái,
cho đến anh chồng bốc đồng của gia đình người giúp việc. Họ chỉ xoay sở
để tồn tại trong một xã hội quá ngột ngạt, đến nỗi cả tình yêu thương
cũng dẫn đến mối xung đột. Trong hoàn cảnh đó, tính cách riêng và cách
giải quyết của từng người lại dẫn đến sự chia rẽ với những người xung
quanh. Cô vợ là kẻ luôn trốn chạy, tin vào một tương lai tươi đẹp ở xứ
người, xung đột với người chồng yêu thương cha và sẵn sàng làm tất cả để
ở bên cạnh cha. Sự chia rẽ của hai người dẫn đến xung đột với mong ước
đoàn tụ của cô con gái. Vợ người giúp việc làm tất cả để giúp chồng trả
nợ, xung đột với anh chồng tuy nóng nảy nhưng đầy tự trọng. Phủ lên họ
là những nền tảng đạo lý, tôn giáo, giá trị con người bị thử thách bởi
sự nghèo khổ cùng cực.
Rất dung dị trong cách dẫn chuyện, chuyển
cảnh, một cốt truyện đơn giản, nhưng luôn nghẹt thở bởi những cao trào
liên tiếp không dứt. Đó là sự kết hợp giữa hai cơn sóng dữ, trên mặt
biển là sự thật dần được bóc tách, những câu hỏi, nghi ngờ và giải đáp
về vụ kiện cáo, về người có lỗi. Con sóng ngầm dữ dội hơn nằm ở chiều
sâu nội tâm, luôn vùng vẫy ngay cả khi cơn sóng đầu hạ xuống. Rất nhiều
cảnh xúc động xuyên suốt chiều dài bộ phim, cùng với sự khắc họa rõ nét
từng nhân vật, không hề có ai mờ nhạt, kể cả ông bố mắc chứng Alzheimers
ngơ ngẩn. Để khi sự chia ly là không thể tránh khỏi, vẫn là một tấm
kính nứt vỡ ngăn cách hai con người, hữu hình và vô hình, cùng với cảm
xúc day dứt khó tả đeo bám người xem rất lâu ngay sau khi màn ảnh nhỏ
khép lại.
Diễn xuất của các diễn viên đều tuyệt vời và kết hợp với nhau một cách
hoàn hảo. Mỗi người đều thể hiện rất chân thực và tinh tế những cảm xúc,
tính cách, những nội tâm phức tạp. Với tôi, mỗi diễn viên trong phim
đều xứng đáng giành một giải Oscar cho diễn xuất của họ. Cặp vợ chồng
người chủ do Peyman Maadi và Leila Hatami thủ vai đã giành được nhiều
giải thưởng tại các liên hoan phim uy tín. Ấn tượng nhất là vai cô con
gái của Sarina Farhadi, cũng chính là con gái của đạo diễn Asgar, gợi
nhớ đến và thậm chí còn phức tạp hơn Jennifer Lawrence trong
Winter’s Bone.
Điểm sáng khác là người chồng giúp việc Shahab Hosseini, một vai diễn
cực kỳ khó và cực kỳ hay của ông. Ban đầu có thể gây sợ hãi và khó chịu,
nhưng càng xem thì càng thấy thương cảm và ngưỡng mộ nhân cách cao đẹp
của nhân vật này.
A Separation là viên ngọc quí giá của
điện ảnh thế giới trong năm 2011, với tôi là bộ phim hay nhất trong
năm. Khó có thể tưởng tượng một cốt truyện tưởng như đơn giản, lại được
phát triển theo cách phức tạp và sâu sắc đến thế. Một lần nữa, lần này
từ Iran, người ta lại thấy minh chứng thuyết phục cho một bộ phim xuất
sắc không phụ thuộc vào kinh phí. Có lẽ phải rất lâu nữa, khán giả mới
lại được thưởng thức sự chia ly trong các mối quan hệ được nâng tầm
thành kiệt tác, đủ sức lay động cả cảm xúc từ trái tim, và cảm quan
trong nghệ thuật, như thế.
© Hoài Nam @Quaivatdienanh.com
Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên
Facebook của chúng tôi