• Giải mã những ngộ nhận phòng vé sau Top Gun, Thor và #Gentleminions

• Tương lai phim ảnh không sáng sủa

• Tương lai của xinê bom tấn: Ai ở Hollywood cũng chỉ muốn nuôi gà đẻ trứng vàng

• Tương lai của (việc đi xem) phim

• Tương lai mà Hollywood sợ hãi lâu nay giờ đang tới

Rạp phim có 12 phòng đã hoạt động từ năm 2007 như phần phụ của Westside Pavilion, một khu mua sắm trong nhà đã hoạt động từ năm 1985, khi đó còn mở cửa. Rạp Landmark nối với trung tâm mua sắm bằng cây cầu bắc qua Westwood, và chia sẻ khu bán hàng với hiệu sách Barnes & Noble ba tầng (đi vào từ sảnh của rạp) và một quán rượu cao cấp ở tầng một.

Landmark — góc đường Westwood và Đại lộ Pico ở Los Angeles là rạp mới nhất đóng cửa trên một thị trường đã ngày một thù hằn rạp chiếu phim

Tuy nhiên, theo tính thất thường chủ nghĩa tư bản, các ông chủ khu đất bắt đầu tháo dỡ cấu trúc khu mua sắm/rạp phim, bán dần toàn khu Pavilion cho Google (một khu phức hợp văn phòng khổng lồ đang được xây dựng trên không gian này), đóng cửa quán rượu, và thay thế Barnes & Noble bằng một cửa hàng nội thất và rồi là một khu bán hàng để trống. Còn lại mình Landmark — thuộc Landmark Theaters, đã được Cohen Media Group mua lại năm 2018 — tiếp tục vận hành suốt nhiều năm, tổ chức các buổi công chiếu, hỏi đáp với nhà làm phim, một quán bar cocktail, quán ăn cao cấp, và những buổi chiếu phim 70mm thi thoảng. 12 phòng chiếu của Landmark phân chia có chủ ý cho các phim độc lập, quốc tế và thương mại đại chúng. Rạp phim đã đóng cửa vĩnh viễn vào tháng 5. Landmark giờ chỉ còn hai rạp ở phía tây Los Angeles: rạp Nuart và Westwood.

Những gì còn lại

Landmark chỉ là rạp mới nhất đóng cửa trên một thị trường đã ngày một thù hằn rạp chiếu phim. Nhiều bài báo tài chính đã bàn về tác động tiêu cực của COVID-19 lên phim ảnh, và bất cứ ai ở một thị trấn đầy rẫy rạp phim nhiều khả năng đã thấy việc đóng cửa nhiều rạp chiếu. Thực tế là ở Mỹ hiện có ít rạp chiếu phim hoạt động hơn so với hai năm trước, và bất chấp những doanh thu khủng từ Godzilla, Batman hay Doctor Strange, các rạp chiếu bóng nhìn chung đều đã chịu thiệt hại. Trái với những gì Nicole Kidman nói, nỗi đau lòng như vậy không hay chút nào.

Trong tương lai, chỉ có các rạp độc lập nhỏ mới trụ lại. Những rạp khác sẽ do Netflix, Disney, Amazon, và các hãng phim khác sở hữu. Điều này giờ là hợp pháp rồi.

El Capitan thuộc sở hữu của Disney đã kiếm tiền từ việc biến mỗi buổi chiếu phim thành một sự kiện ăn mừng cả ngày. Ảnh: triển lãm trang phục Doctor Strange in the Multiverse of Madness tại một rạp El Capitan

Tất nhiên, chiếu bóng đã từng bị giáng những đòn nặng nề trong quá khứ. Những năm 1950 chứng kiến các rạp phim đóng cửa ồ ạt, phần lớn là do sự phổ biến của truyền hình, nhưng cũng do nhiều gia đình Mỹ chuyển ra vùng ngoại ô sống, xa các rạp chiếu phim là “điểm đến” ở trung tâm thành phố. Quan trọng hơn, ngày 1 tháng 1 năm 1950 là ngày Paramount Decree năm 1948 có hiệu lực, cấm các hãng phim sở hữu rạp chiếu của riêng họ. Trước khi có án lệ này, các hãng phim được phép sản xuất phim cũng như điều hành các rạp chiếu phim của họ, tạo ra một hệ thống tích hợp chiều dọc, tư lợi riêng, trở thành tiêu chuẩn của ngành trong nhiều thập kỷ. Paramount, MGM, Fox, Warner Bros., và RKO — “năm ông lớn” — sở hữu khoảng 65% số rạp khắp nước Mỹ. Hệ thống này rất tiện lợi cho các hãng phim, nhưng cố tình đè bẹp bất kỳ sự cạnh tranh nào từ các hãng nhỏ muốn chiếu phim của họ ngoài rạp.

Lịch sử: Kết thúc Thời kỳ Hoàng kim của Hollywood

Phiên bản cực ngắn: Sau Paramount Decree, nhiều rạp phim bị bán hay đơn giản là đóng cửa. “Thời kỳ Hoàng kim” ở Hollywood đến hồi kết. Mọi người xem tivi nhiều hơn, và những nhóm công dân cứng nhắc bắt đầu nhắm đến phim để tiếp thị “những giá trị phi-Mỹ” cho người dân, khiến điện ảnh xấu xí với số đông. Ngành tiểu thủ công nghiệp của những rạp phim khiêu dâm và rạp phim ngoài trời bắt đầu mọc lên thay thế, và các rạp chiếu độc lập cuối cùng cũng có cơ hội. Phải một thập kỷ sau các rạp phim mới bắt đầu có sự sống lành mạnh trở lại, dù trong hình thức hoàn toàn khác — và ít nhiều kém lời hơn — trong thời kỳ “cung điện rạp chiếu” những năm 1940.

Netflix phát hành The Irishman của họ tại rạp Egyptian mà họ đã mua

Tua nhanh đến những năm 2010: Một đòn tương tự đã giáng xuống rạp nhờ sự ra đời của công nghệ phát trực tuyến. Mọi người vẫn xem phim ở nhà trên tivi, sau đó là băng VHS và DVD, nhưng giờ đây nó là một tiện ích được gắn trực tiếp vào tivi của họ, cho phép họ (dự kiến) truy cập vào một thư viện phim lớn hơn (dù các thư viện phát trực tuyến không nhất quán khiến nhiều người nhớ nhung thời kỳ cửa hàng cho thuê video đầy ắp phim). Một cuộc thăm dò được tiến hành vào năm 2020 cho thấy: lần đầu tiên, khán giả thích xem phim ở nhà hơn ngoài rạp. Tất nhiên, điều này là do các đợt giãn cách vì COVID-19, nhưng cuối cùng nó cũng đóng đinh một thứ đã xảy trong phần lớn thập kỷ qua. Các cửa sổ phát hành thu nhỏ dần lại. Các rạp chiếu phim ngày một hấp hối.

Tương lai có gì

Việc đóng cửa các rạp chiếu phim do COVID trở nên trầm trọng hơn khi một thẩm phán liên bang New York bất ngờ hủy bỏ Paramount Decree vào tháng 8 năm 2020. Nhờ sự tích hợp chiều dọc của các hãng phim với các dịch vụ phát trực tuyến của riêng họ (Disney+, Paramount+, v.v...), loại bỏ cạnh tranh, cho phép các hãng lớn có toàn quyền kiểm soát nội dung của họ. Mặc dù tích hợp phát trực tuyến chiều dọc hiện đại đã dẫn đến một số vụ kiện nổi tiếng (vụ phim truyền hình Bones của đài Fox là một trong những vụ nổi bật), rõ ràng phát trực tuyến tích hợp theo chiều dọc sẽ là mô hình giải trí ở tương lai. Các hãng phim sẽ kiểm soát nội dung riêng của họ.

Phát trực tuyến tích hợp theo chiều dọc sẽ là mô hình giải trí ở tương lai. Các hãng phim sẽ kiểm soát nội dung riêng của họ

Điều này có ý nghĩa gì với rạp phim? Có vẻ như hủy bỏ Paramount Decree, và hoàn toàn theo đuổi tích hợp chiều dọc, mở ra một tương lai rõ ràng cho ngành công nghiệp: Những hãng phim giàu có nhất, điều khiển các dịch vụ phát trực tuyến của riêng họ, có khả năng mở rạp chiếu phim riêng.

Tương lai của điện ảnh sẽ — có thể từ từ, có thể nhanh chóng — chứng kiến một cảnh quan chủ yếu là những cung điện khổng lồ chỉ chiếu phim của một hãng lớn. Disney và Amazon đã sở hữu các rạp chiếu ở Los Angeles (Disney sở hữu El Capitan trên Đại lộ Hollywood, Netflix sở hữu rạp Egyptian ở cuối đường) và hiện có khả năng cung cấp độc quyền xuất phẩm của riêng họ tại những địa điểm này. El Capitan đã đưa ra những ngày tham quan giống như ở công viên giải trí cho một số phim bom tấn của Disney, tổ chức các buổi gặp gỡ với các nhân vật (diễn viên mặc trang phục), một cửa hàng bán đồ ăn theo ở sảnh và chơi nhạc organ khai mạc. El Capitan đã kiếm tiền từ việc biến mỗi buổi chiếu phim thành một sự kiện ăn mừng cả ngày.

Nhiều khả năng là, đến lúc Avatar 3 ra rạp, bạn sẽ phải trả 250 USD để xem nó ở định dạng siêu cao cấp với công nghệ tân tiến, ngồi trong những ghế khổng lồ, và tận hưởng buổi triển lãm quá trình làm phim sau đó

Lớn, nhỏ, và không có gì ở giữa

Với phim bom tấn tiếp tục phình to về kinh phí và quy mô, rốt cuộc mọi phim thương mại sẽ được trình chiếu theo kiểu này. Các rạp do Disney sở hữu sẽ chiếu bom tấn Marvel hay tiết mục Star Wars mới nhất như một trải nghiệm thay vì như một phim đơn thuần. Giá vé cũng có thể sẽ tăng cho xứng với sự đồ sộ của trải nghiệm đó. Nhiều khả năng là, đến lúc Avatar 3 ra rạp, bạn sẽ phải trả 250 USD để xem nó ở định dạng siêu cao cấp với công nghệ tân tiến, ngồi trong những chiếc ghế khổng lồ, và tận hưởng buổi triển lãm quá trình làm phim sau đó. James Cameron có thể đến trả lời câu hỏi trong một ngày tham quan. Dễ thường phim sẽ dài hơn 200 phút. Nó sẽ cạnh tranh với “Phim Batman thứ ba” của Matt Reeves ở Rạp Warner cuối phố. Phim đó có thời lượng 250 phút.

Những thể loại rạp khác trụ lại sẽ là những rạp độc lập bé với kinh phí thấp. Luôn có thị trường cho những phim độc lạ, và các rạp độc lập sẽ tiếp tục cung cấp trải nghiệm khiêm tốn ở mức giá thấp hơn. Nhờ những tiến bộ trong công nghệ chiếu kỹ thuật số, một số rạp độc lập sẽ bỏ phòng chiếu hoàn toàn mà đặt những máy chiếu kỹ thuật số nhỏ hơn — vận hành từ xa bằng iPad — trên tường cuối phòng chiếu. Tải phim trực tiếp — và sau này là được nhà phát hành chiếu trực tiếp từ xa — sẽ loại bỏ nhiều vấn đề về trình chiếu và phát hành phim.

Chào nhé, các cụm rạp

Những ngày vinh quang chiếu phim hãng lớn kinh phí tầm trung nhiều lần một tuần tại tòa nhà bảy gian trong khu phố cơ bản đã kết thúc. Các cụm rạp đang đi theo số phận của các trung tâm mua sắm

Kỷ nguyên của các cụm rạp những năm 1990 sắp kết thúc. Những ngày vinh quang chiếu phim hãng lớn kinh phí tầm trung nhiều lần một tuần tại tòa nhà bảy gian trong khu phố cơ bản đã kết thúc. Các cụm rạp đang đi theo số phận của các trung tâm mua sắm. Phải, một số sẽ tiếp tục trụ lại và có thể đến thăm một cụm rạp ở ngoại ô của những thành phố lớn. Nhưng những cụm rạp ngoại cỡ có 12 phòng chiếu lịch lãm đang ồ ạt đóng cửa trước mắt chúng ta. Bom tấn đang kiếm nhiều tiền hơn những phim kinh phí tầm trung, đang được lên thẳng nền tảng phát trực tuyến.

Cuối tháng 4, một bộ phim của Barry Levinson có tên The Survivor được đưa lên HBO Max. Đó là một phim uy tín cao cấp, tiểu sử của Harry Haft, võ sĩ quyền Anh chuyên nghiệp người Do Thái đã sống sót trong các trại tập trung của Đức Quốc xã bằng cách thi đấu với các tù nhân khác để mua vui cho bọn cai ngục. Phim có sự tham gia của Ben Foster, Danny DeVito, Vicky Krieps và John Leguizamo. Thời Trước, một phim như The Survivor sẽ được ra rạp trong mùa giải Oscar và có thể sẽ xuất hiện khi bàn đến các giải thưởng lớn. Năm 2022, nó được phát hành trên HBO Max không kèn không trống. Đây là thế giới mà chúng ta đang sống. Phim kinh phí tầm trung, hướng đến người trưởng thành, có uy tín, từng là miếng cơm của các cụm rạp, giờ chỉ đơn thuần là hai giờ “nội dung” trực tuyến nữa mà thôi. Ăn tiền lớn ở rạp hiện nay là những Multiverse of Madness, Top Gun, và những phim kinh phí lớn được bán trước với phả hệ và có thể là một số tài sản trí tuệ hấp dẫn đính kèm.

The Survivor được đưa lên HBO Max. Đó là một phim uy tín cao cấp, tiểu sử của Harry Haft, võ sĩ quyền Anh chuyên nghiệp người Do Thái đã sống sót trong các trại tập trung của Đức Quốc xã bằng cách thi đấu với các tù nhân khác để mua vui cho bọn cai ngục

Tất nhiên, các rạp sẽ sống sót thôi; rất ít phương tiện truyền thông chết luôn. Nhưng thời thế đang thay đổi, và chúng ta đang chuyển sang một kỷ nguyên mà chỉ những thứ nhỏ nhất và lớn nhất xuất hiện. Bạn nên bắt đầu tiết kiệm cho các phim công viên giải trí trong tương lai đi, chúng sẽ rất tốn kém đấy. Trong khi tiết kiệm, bạn có thể xem các tác phẩm nghệ thuật thú vị hơn chi phí vừa phải ở gần khu bạn sống. Còn mọi thứ khác, bạn sẽ xem ở nhà.