• [BLP] Ocean's 8: Băng cướp thế kỷ thú vị - nhưng đẳng cấp quý cô lẽ ra còn có thể tuyệt hơn

• Ocean’s 8 và sự khan hiếm của dòng phim hào nhoáng

• Với Ocean's 8 và Crazy Rich Asians: Awkwafina là vũ khí bí mật của phim hài mùa hè

Năm nay, những bom tấn như Black Panther và Avengers: Infinity War của Marvel, Jurassic World: Fallen Kingdom của Universal, tiền truyện Harry Potter phần tiếp theo Fantastic Beasts: The Crimes of Grindelwald của Warner Bros. và phần mới trong Vũ trụ DC mở rộng, Aquaman, đã độc chiếm hầu hết sự chú ý. Tất cả đều do đàn ông dẫn dắt.

Ocean's 8 trình diễn một dàn nữ toàn sao

Nhưng một tựa phim có thể bị lọt thỏm trong biển cả đầy những thủy quái đó là Ocean's 8, trình diễn một dàn nữ toàn sao: Sandra Bullock, Cate Blanchett, Anne Hathaway, Rihanna, Mindy Kaling, Helena Bonham Carter và nhiều người nữa. Bất chấp WB đầu tư một khoản không hề nhỏ là 70 triệu đôla cho bộ phim do phụ nữ dẫn dắt này — một phim ăn theo bộ ba phim Ocean với Bullock trong vai em gái nhân vật của George Clooney — các hãng lớn hầu hết vẫn sợ đặt phụ nữ vào những vai chính nổi bật hay đầu tư vào những dự án đặt trọng tâm vào phụ nữ.

Đó là sự mất mát của họ — có thể lên đến hàng tỉ — bởi vì số liệu trong những năm qua chứng minh rằng sản xuất những bộ phim có phụ nữ trong vai chính là một nước cờ kinh doanh hiểu biết. Vậy mà, nỗi sợ bỏ vốn và sản xuất những phim như vậy vẫn kéo dài.

Một vấn đề với các bộ phim do phụ nữ dẫn dắt là, dù người ta đi xem những bộ phim này, họ cũng tạo ra một số lượng ‘khủng’ hùng biện tiêu cực, đặc biệt là — và rất rõ ràng — trên mạng.

Ghostbusters khởi động lại 2016 có vẻ là sự tương tự rõ nhất với Ocean's 8: tiếp tục một chuỗi phim nổi tiếng đã từng đình đám với các diễn viên nam bằng một phim toàn nữ. Nhưng sự khác biệt sâu sắc hơn nhiều, và đáng để xem xét thêm.

Ghostbusters bản khởi động lại với nữ lên tuyến đầu đã buộc phải chiến đấu với những thế lực ngoài cuộc hẹp hòi

Thứ nhất, Ghostbusters là một bộ phim kinh điển rất được yêu mến và là thành công phòng vé đình đám đã thống trị văn hóa đại chúng, các nhân vật hành động đầy cảm hứng, truyện tranh, trò chơi video, phim truyền hình, tiểu thuyết, công viên giải trí chủ đề và tất nhiên, những cái bẫy ma cực kỳ ‘ngầu’ mở ra khi bạn đặt chân lên nút. Cả Ocean’s 11 bản gốc năm 1960 lẫn bộ ba phim của Clooney đều không có được sự sùng bái phổ biến tầm cỡ như vậy.

“Ghostbusters là một ví dụ hoàn hảo; bất cứ khi nào bạn khởi động lại bất kỳ bộ phim được yêu mến nào, sẽ khiến người ta nhướn mày,” Paul Dergarabedian, chuyên viên phân tích truyền thông cấp cao của comScore, nói. “Nếu bạn định vẽ lại nàng Mona Lisa, tốt hơn hết là sánh được di sản, hoặc ít nhất là sánh được với nhận thức người ta đã có về bản gốc.”

Bản gốc nằm trong số 100 phim hay nhất mọi thời đại trên bảng xếp hạng của Empire và The Hollywood Reporter. Nhưng ngay cả phần tiếp theo năm 1989, Ghostbusters II, có cùng dàn diễn viên Bill Murray, Harold Ramis, vv, mà còn không theo được kỳ vọng. Ghostbusters II được đánh giá ở mức thấp 53% trên Rotten Tomatoes và để lại một hương vị dở tệ trong lòng khán giả.

Dan Aykroyd, Bill Murray, Harold Ramis, và Ernie Hudson trong Ghost Busters (1984). Sự sùng bái văn hóa đại chúng ở những bộ phim gốc đóng vai trò quan trọng trong việc định hình quan điểm về phim khởi động lại và ăn theo

Tương tự, chuỗi phim Ocean, tuy không thể phủ nhận là thú vị, rất nên dùng một lần; tính giải trí của nó thành công phần nào nhờ một số ngôi sao và phần vì được kết hợp một cách thành thạo. Nhưng không phải là một phim độc đến mức khán giả thấy đó là một trong những phim tuyệt vời nhất với bất kỳ thế hệ nào.

Sự nạp đạn tự động có thể sẽ rất khắt khe đối với một phim Ghostbusters mới bất kể có ai đóng, nhưng bản khởi động lại với nữ lên tuyến đầu đã buộc phải chiến đấu với những thế lực ngoài cuộc hẹp hòi.

“Nguồn cơn là sự kỳ thị giới tính,” Jerin Arifa, nhà sáng lập và chủ tịch của Young Feminists & Allies, nói với Observer khi được hỏi lý do tại sao một số bộ phim lớn có vai chính là phụ nữ gặp phải sự bài xích trước khi phát hành. “Một ví dụ là những lời lẽ lăng mạ giới tính đối với dàn diễn viên của phiên bản làm lại Ghostbusters mới đây. Nếu người hâm mộ chỉ đơn thuần là khó chịu về việc thay đổi tư liệu họ đã yêu thích, thì những lời lăng mạ sẽ không nhằm vào giới tính đến thế. Các diễn viên nữ bị nói đủ thứ từ ‘b-word’ đến ‘c-word’.”*

Người hâm mộ hầu như bài bác mọi chuyển thể dưới chuẩn các trò chơi video như Warcraft và Assassin’s Creed của Michael Fassbender, nhưng chỉ có Tomb Raider khởi động lại của Alicia Vikander mới hứng chịu ‘comment’ dựa trên ngoại hình

Trailer đầu tiên của Ghostbuster, phát hành vào tháng 3 năm 2016, trở thành trailer không được yêu thích nhất trong lịch sử YouTube.**

Các phim khởi động lại, làm lại và phần tiếp theo gần đây do nam dẫn dắt không phải là được miễn trừ chỉ trích hay phản ứng cay nghiệt của người hâm mộ trên mạng, nhưng những phản ứng này thường tập trung vào chất lượng phim, chứ không phải giới tính hay các vấn đề xã hội.

Không hề thấy mức độ thù địch tương tự đã chào đón trailer phim Ghostbusters trên YouTube với Terminator Genisys của năm 2016, bộ phim ghi điểm Rotten Tomatoes thậm chí còn thấp hơn. Cũng không thấy có liên hệ cưỡng hiếp nào.

Tương tự với Fantastic Four khởi động lại năm 2015, một trong những bom xịt lớn nhất về phê bình và tài chính trong ký ức gần đây.

Rey của Daisy Ridley trong Star Wars: The Last Jedi

The Mummy khởi động lại thảm hại của Tom Cruise khiến Vũ trụ Bóng tối được Universal toan tính chưa bắt đầu đã chết ngỏm, nhưng đâu có bị ‘fan’ đả kích cỡ ấy.

A Good Day to Die Hard bị giới phê bình nện tơi bời (14% trên Rotten Tomatoes), nhưng Fox vẫn đùa giỡn ý tưởng về một tiền truyện. Người hâm mộ hầu như bài bác mọi chuyển thể dưới chuẩn các trò chơi video như Warcraft và Assassin’s Creed của Michael Fassbender, nhưng chỉ có Tomb Raider khởi động lại của Alicia Vikander mới hứng chịu ‘comment’ dựa trên ngoại hình.

Do Paul Feig (Bridesmaids) đạo diễn, với sự tham gia của Melissa McCarthy, Kristen Wiig, Kate McKinnon, Leslie Jones và Chris Hemsworth, Ghostbusters có tất cả những yếu tố để thành công đình đám. Feig là một tên tuổi nóng về phim hài; McCarthy đang ở giữa chuỗi thành tích phòng vé ấn tượng; Wiig, McKinnon và Jones là tất cả những diễn viên đột phá của Saturday Night Live; và Hemsworth là thần Thor láu cá, anh chàng lực lưỡng chuyện gì cũng làm được.

Vậy không thích cái gì? Rõ ràng là rất nhiều cái.

Belle của Emma Watson trong Beauty and the Beast

Bản làm lại trị giá 144 triệu đôla quá đắt tiền này thất bại về phê bình (59% từ các nhà phê bình hàng đầu trên Rotten Tomatoes) và thương mại, thu về chỉ 229 triệu đôla toàn cầu. Sony cần bộ phim thu về ít nhất 300 triệu mới hòa vốn; thay vì vậy, họ lỗ 70 triệu đôla.

Rốt cuộc, Ghostbusters thất bại vì sánh kịp một phim điển thực sự khó như lên trời. Và hoàn toàn có thể hiểu được nếu có sự tham gia của Michael B. Jordan, John C. Reilly, và một loạt các anh chàng được yêu thích khác có chữ cái tên lót nổi bật thì chắc đã lưới được một mẻ tình cảm của ‘fan’ rồi — không thì cũng đỡ bị bài xích trước khi phát hành dữ vậy.

Từ lâu đã có một niềm tin lạc hậu rằng nữ chính không thể mở màn một bộ phim với thành công phòng vé cùng mức như nam chính, nhưng số liệu kể một câu chuyện khác xa về những cơ hội bị bỏ lỡ do bất bình đẳng giới của Hollywood dẫn đến.

Diana của Gadot Gal trong Wonder Woman

Theo The Celluloid Ceiling, một nghiên cứu hàng năm do Trung tâm Nghiên cứu Phụ nữ trong Truyền hình và Điện ảnh tại bang San Diego tài trợ, năm 2017 chỉ có 24% nhân vật chính trong 100 bộ phim có doanh thu cao nhất là phụ nữ, giảm đáng kể từ 29% trong năm 2016.

Khi những nhà quản lý ngày càng trở nên tránh né rủi ro, số lượng phim phát hành hàng năm đã giảm đáng kể từ năm 2000, từ khoảng 200 phim hàng năm xuống khoảng 150. Thế nên mặc dù đôi khi các hãng phim cũng xoay xở để xây dựng phim hài và phim tâm lý xung quanh phụ nữ, thị trường cho những tựa phim không phải là phim chuỗi ngày càng thu hẹp nói chung đã để lại ít cơ hội hơn cho các dự án phim có phụ nữ ở tuyến đầu.

Thật là cách làm ăn dở tệ.

Ba trong số 10 phim có doanh thu cao nhất năm ngoái — Star Wars: The Last Jedi (1,33 tỉ USD toàn cầu), Beauty and the Beast (1,26 tỉ) và Wonder Woman (821 triệu) — tất cả đều xoay quanh các nhân vật nữ chính (lần lượt là Rey của Daisy Ridley, Belle của Emma Watson và Diana của Gadot Gal).

Tiffany Haddish đột phá trong Girls Trip hè năm ngoái

The Last Jedi đã đẩy chuỗi phim Star Wars đi vào lãnh địa mới đang rất cần bằng cách phá hủy sự tôn sùng được giữ gìn lâu đời về thần thoại Jedi và đặt nền tảng cho nhận thức ít tuyến tính hơn về con đường “đúng” mà chuỗi phim này tiến tới. Beauty and the Beast đã chứng tỏ chiến lược kể chuyện cổ tích bằng người đóng của Disney là cỗ máy tạo ‘hit’ toàn cầu, và Wonder Woman đã trở thành phim bom tấn siêu anh hùng hiện đại đầu tiên có nhân vật chính là phụ nữ.

Hè năm ngoái Girls Trip (140 triệu USD so với kinh phí 19 triệu), với bốn nữ diễn viên chính và một vai diễn đột phá từ Tiffany Haddish, vượt qua mọi dự đoán, và Fifty Shades Freed (370 triệu USD), do Dakota Johnson dẫn dắt, đã đẩy chuỗi phim vượt mốc 1 tỉ đôla toàn cầu.

Julia Roberts có 12 phim vượt qua mức chuẩn doanh thu 100 triệu đôla trong nước. Mark Wahlberg (11), Liam Neeson (6) và Denzel Washington (5) đều đang chơi bắt kịp. Cate Blanchett, Emma Watson và Emma Stone là ba trong số những ngôi sao có khả làm ra tiền nhiều nhất ở Hollywood xét về số tiền thu được của mỗi hãng phim cho mỗi đôla chi tiêu cho họ.

Các gương mặt trong cuộc đua Oscar hạng mục nữ chính 2018

Các nhà phân tích từ PartyCasino — một đơn vị của tập đoàn game GVC chuyên nghiên cứu dữ liệu phòng vé từ năm 1980 đến năm 2017 — phát hiện rằng các ngôi sao nữ hàng đầu sinh lợi hơn so với đồng cấp nam giới xét về tỷ suất đầu tư.

Nói sang chuyện nghiêm túc xem nhé, cuộc đua Oscar Nữ diễn viên xuất sắc nhất năm nay là một trong những hạng mục đông đúc và hấp dẫn nhất trong ký ức gần đây. Các phim The Post, I, Tonya, Lady Bird, Three Billboards Outside, Ebbing Missouri và The Shape of Water đều cung cấp nền tảng để phụ nữ thể hiện những vai diễn được ca ngợi phổ quát đã thống trị cuộc bàn luận Oscar suốt cả năm. Ngược lại, cuộc đua Nam diễn viên xuất sắc nhất luôn được xem là màn trình diễn của một người nhờ vào sự áp đảo của Gary Oldman trong vai Winston Churchill trong Darkest Hour, bất chấp vai diễn tạo ngôi sao cho Timothee Chalamet 22 tuổi trong Call Me by Your Name. Chung quy lại, không còn ai khác thực sự được coi là ứng cử viên.

Và không ai trong số này là xu thế gần đây.

Marilyn Monroe trong Some Like It Hot, bộ phim có doanh thu cao thứ tư năm 1959

Some Like It Hot của Marilyn Monroe là phim có doanh thu cao thứ tư năm 1959. Breakfast at Tiffany của Audrey Hepburn đã thắng hai giải Oscar và được đề cử thêm ba giải nữa vào năm 1961. Điều chỉnh theo lạm phát, Gone With the Wind, với Vivien Leigh, vẫn là bộ phim kiếm tiền nhiều nhất mọi thời đại.

Một phần ba trong số 15 phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại trên toàn thế giới có nhân vật chính là phụ nữ (Titanic, Star Wars: The Force Awakens, Star Wars: The Last Jedi, Frozen, Beauty and the Beast).

Tất nhiên đã có một số bom xịt danh giá với phụ nữ ở trung tâm; Elektra của Jennifer Garner, Catwoman của Halle Berry và Supergirl năm 1984, do Helen Slater đóng chính, ngay lập tức xuất hiện trong tâm trí bạn. Nhưng thường xuyên hơn là không, những cược lớn tạo ra kết quả lớn, đặc biệt là ở Bắc Mỹ, sáu trong số 12 phim có doanh thu cao nhất từ trước đến nay là, bạn đoán đúng rồi, phim có vai nữ chính.

Breakfast at Tiffany của Audrey Hepburn đã thắng hai giải Oscar năm 1961

Có một tiền lệ ở đây: những phim với phụ nữ ở tuyến đầu thường làm ăn tốt lắm. Và kể từ khi Hollywood sinh tồn trên mô hình lợi nhuận, các hãng phim lớn đang bỏ qua một số tiền ‘khủng’ bằng cách chọn không nắm lấy xu hướng đó.

Ocean's 8 không cần phải là một bộ phim hoàn hảo để biện minh cho sự tồn tại của nó. Nó chỉ cần đem lại đúng những gì nó đang bán: một bộ phim ăn trộm táo bạo, tinh nghịch có chút tình cảm, hài hước và phong cách. Cung cấp cho khán giả điều đó và bộ phim sẽ thực hiện sự hứa hẹn của nó là một đối trọng hấp dẫn trong một lịch chiếu phim hè năm nay đặc nghẹt siêu anh hùng, khủng long CGI và Tom Cruise lại nhảy ra khỏi một chiếc máy bay khác nữa.

Không có gì bí mật trong chuyện bao năm Hollywood thất bại với phụ nữ cả trước và sau máy quay, dù trên mạng người hâm mộ lớn tiếng không hài lòng dàn diễn viên nữ. Nhưng chất lượng của sản phẩm cuối cùng và sự sùng bái văn hóa đại chúng ở những bộ phim gốc đóng vai trò quan trọng trong việc định hình quan điểm về phim khởi động lại và ăn theo. Thành công hay thất bại của các dự án đưa phụ nữ lên tuyến đầu không phải là hệ nhị phân (tức chọn cái này thì loại cái kia - ND); nó là một sự kết hợp của các yếu tố phác họa ra một chân dung phức tạp hơn — và đôi khi đen tối hơn — do sự thù địch về giới tính.

Julia Roberts trong Pretty Woman. Cô có 12 phim vượt qua mức chuẩn doanh thu 100 triệu đôla trong nước

Nhưng nếu bạn có thể thu lợi nhuận trong khi cũng làm điều đúng, tại sao không ủng hộ chứ?

* Những từ thóa mạ thô tục trong tiếng Anh bắt đầu bằng chữ b và chữ c.
** Tin gốc có chụp màn hình các ‘comment’ không còn ở mức độ đả kích mà là mạt sát thậm tệ!