Ngày 14/12/2017, Công ty Walt Disney cho biết họ đã đạt được thỏa thuận
mua hầu hết tài sản của 21st Century Fox, tập đoàn do Rupert Murdoch
kiểm soát, trong một giao dịch cổ phiếu trị giá khoảng 52,4 tỉ đôla.
Mặc dù thỏa thuận này còn phải được sự chấp thuận của cơ quan quản lý
chống độc quyền — và mới đây Bộ Tư pháp Mỹ đã ngăn chặn một công ty
truyền thông lớn không trở nên lớn hơn nữa — vụ thu tóm từng được cho là
không thể có này hứa hẹn định hình lại Hollywood và Thung lũng Silicon.
Đây là màn đánh trả lớn nhất từ một công ty truyền thông truyền thống
chống lại các khổng lồ công nghệ đã hùng hổ tiến vào lĩnh vực kinh doanh
giải trí.
Giám đốc điều hành Disney, Robert A. Iger, đang lèo lái công ty đi
vào dịch vụ streaming cạnh tranh với Netflix, Apple, Amazon và Facebook
|
Disney giờ đã có đủ cơ để trở thành đối thủ thực sự của Netflix, Apple,
Amazon, Google và Facebook trong lĩnh vực video trực tuyến đang phát
triển nhanh chóng.
Đồng thời, thỏa thuận này đồng nghĩa với việc
một trong những hãng phim nổi tiếng nhất của ngành điện ảnh, 20th
Century Fox, sẽ bị thu nhỏ lại, với một số hoạt động được gộp vào Walt
Disney Studios hoặc tái cấu trúc để làm những phim nhằm phát hành trực
tuyến. Thành lập năm 1935, hãng Fox đã làm nên Marilyn Monroe, sản xuất
các tác phẩm kinh điển như
The Sound of Music, phát hành phim
Star Wars đầu tiên và, gần đây hơn, biến
Avatar thành người bán vé lớn nhất mọi thời đại.
Tuy
nhiên, gần đây, giống như hầu hết Hollywood, 20th Century Fox đã chật
vật để theo kịp với những thay đổi trong cách khán giả trẻ xem chương
trình giải trí — cụ thể là trên thiết bị kết nối Internet. Disney cho
biết họ dự kiến vụ thu tóm sẽ tạo ra “ít nhất” 2 tỉ đôla tiết kiệm được
trong tổng chi phí.
Thỏa thuận này sẽ dẫn đến việc thu nhỏ quy mô 20 Century Fox, hãng
phim tượng đài của Hollywood đằng sau những thành công vang dội như Avatar (2009)
|
Để hoàn tất việc sáp nhập, một công việc xác định di sản, Robert A.
Iger, chủ tịch và giám đốc điều hành Disney, đồng ý gia hạn hợp đồng lần
thứ tư, trì hoãn việc nghỉ hưu từ tháng 7 năm 2019 đến cuối năm 2021.
Ông Murdoch đã yêu cầu ông Iger ở lại như là một điều kiện thỏa thuận,
mà đã được định giá 66,1 tỉ đôla kể cả nợ.
“Chúng tôi vinh dự và
biết ơn Rupert Murdoch đã ủy thác cho chúng tôi tương lai của các doanh
nghiệp mà ông đã dành cả đời để xây dựng,” Iger nói trong một thông báo.
Vụ
thu tóm không bao gồm: Fox News, kênh truyền hình Fox và kênh truyền
hình cáp thể thao FS1. Murdoch nói ông sẽ se kết các doanh nghiệp đó và
một loạt các tài sản khác, bao gồm phim trường 20th Century Fox ở
Hollywood, mà Disney không mua, thành một công ty mới niêm yết.
“Tôi
biết rất nhiều người đang thắc mắc: ‘Tại sao Murdoch lại đi đến một
quyết định trọng đại như vậy?’” Murdoch nói tại một hội nghị với các nhà
đầu tư. “Chúng ta đang rút lui ư? Dứt khoát là không. Chúng ta đang
xoay trục vào thời điểm then chốt.”
Dàn diễn viên phim truyền hình It's Always Sunny in Philadelphia của FX, từ trái qua: Rob McElhenney, Kaitlin Olson, Charlie Day, Danny DeVito và Glenn Howerton
|
Con trai cả của Murdoch, Lachlan, chủ tịch điều hành 21 Century Fox, nói
thêm rằng đây là nước đi “quay trở lại với cội rễ của chúng tôi là một
thương hiệu tinh gọn và thách thức mãnh liệt,” rằng sẽ “tập trung ngay
từ đầu vào những tin tức phải xem và các chương trình thể thao trực
tiếp.”
Ở Hollywood có tin đồn rằng James, người con trai khác của
Murdoch, gám đốc điều hành của 21 Century Fox, sẽ gia nhập Disney ở một
vị trí cấp cao. Iger nói với các nhà đầu tư tại hội nghị rằng chuyện đó
vẫn chưa được quyết định. “James sẽ là một phần không thể thiếu để giúp
chúng tôi tích hợp các công ty này trong vài tháng tới,” Iger nói. “Sau
thời gian đó, anh ấy và tôi sẽ tiếp tục thảo luận xem liệu có vai trò
nào cho anh ấy ở đây hay không.”
Nhà Murdoch từ chối yêu cầu phỏng vấn.
Là
chủ sở hữu đài ABC và ESPN, Disney hy vọng 21 Century sẽ tăng cường kế
hoạch giới thiệu hai dịch vụ streaming theo phong cách Netflix. Dịch vụ
streaming chủ chốt hàng đầu của công ty này, ESPN Plus, sẽ ra mắt vào
mùa xuân. Kế đến và vẫn chưa có tên, xây dựng xung quanh các thương hiệu
Disney, Marvel, Lucasfilm và Pixar của họ, sẽ tung ra thị trường vào
cuối năm sau. Làm tròn danh mục streaming của công ty sẽ là Hulu, dịch
vụ đã được thành lập tập trung vào người xem lớn tuổi với các chương
trình bao gồm chương trình của đài ABC.
Loạt phim Runaways của Marvel bắt đầu phát sóng trên Hulu hồi tháng 11
|
Iger sẽ mua cổ phần thiểu số của 21 Century Fox trong Hulu, dẫn đến việc
Disney, vốn đã sở hữu 30% cổ phần trước đó, kiểm soát phần lớn dịch vụ
streaming này. Comcast và Time Warner cũng có cổ phần trong Hulu.
“Chúng
tôi sẽ làm lớn, và chúng tôi sẽ tung ra nóng,” Iger đã nói hồi tháng 9
khi công bố chiến lược streaming của Disney. Vào thời điểm đó, câu nói
đó có thể được coi là một sự cường điệu lỗi thời.
Không thế nữa.
Disney
sẽ mua đài truyền hình Fox, có 36 bộ phim đang sản xuất, bao gồm
The
Simpsons,
Homeland,
This Is Us và
Modern Family. Nhà đài ABC, nhà máy
sản xuất chương trình truyền hình nhỏ hơn của Disney, đã đưa ra nhiều bộ
phim chất lượng không đồng đều và hồi tháng 8 đã mất người tạo ‘hit’
lớn nhất khi nhà sản xuất
Grey Anatomy Shonda Rhimes quyết định chuyển sang Netflix.
Disney mua phần lớn Fox, nhưng phim trường Fox ở Los Angeles vẫn thuộc về gia đình Murdoch
|
Để mở thêm ESPN Plus, Disney sẽ bổ sung chuỗi 22 kênh cáp khu vực dành
cho thể thao của 21 Century Fox vào, bao gồm YES Network, chuyên các
trận đấu của New York Yankees.
Một phần của hợp đồng, Disney cũng
sẽ có các kênh cáp FX và National Gegraphic, và cổ phần trong hai nhà
cung cấp dịch vụ truyền hình nước ngoài khổng lồ, Sky của Anh và Star
của Ấn Độ. Thành phần của thỏa thuận có vẻ mâu thuẫn với việc Disney
thúc đẩy giảm bớt sự phụ thuộc vào truyền hình truyền thống, một doanh
nghiệp được xây dựng trên các thuê bao cáp của bên thứ ba đang giảm khi
mọi người chuyển sang dịch vụ giải trí gia đình streaming.
Nhưng
những tài sản này phục vụ cho một trong những mục tiêu chiến lược khác
của ông Iger: làm cho Disney trở thành một đấu thủ quốc tế. Disney đã có
những hoạt động lớn ở châu Âu, Nhật Bản và Trung Quốc, ở đó năm ngoái
họ đã khai trương Disneyland Thượng Hải. Nhưng hầu hết lợi nhuận của
Disney vẫn đến từ Hoa Kỳ, nơi ESPN thống trị, bất chấp những chật vật
gần đây, và lượt người tham quan Walt Disney World ở Florida và
Disneyland Resort ở California tổng cộng 162 triệu người.
Genius: chương trình truyền hình rất thành công trên National Geographic Channels của Fox
|
Từ khi bắt đầu làm giám đốc điều hành của Disney năm 2005, Iger đã mở
rộng hoạt động của các công viên giải trí chủ đề Disney, mở tại Thượng
Hải với bất cứ giá nào và gần gấp ba lần quy mô của Disney Cruise Line.
Walt Disney Studios, được tăng cường bởi các vụ thu tóm Pixar, Lucasfilm
và Marvel của Iger, đã dễ dàng trở thành thủ lĩnh Hollywood.
Nhưng
những vụ thu tóm trở nên còi cọc trước việc thu tóm 21st Century Fox và
sẽ tạo ra những thách thức hội nhập phức tạp. Một số nhà điều hành tại
văn phòng hãng phim của Fox ở Los Angeles đã phàn nàn cay đắng về viễn
cảnh cắt giảm chi phí của Disney.
Việc sáp nhập Disney-Fox xảy ra
khi Bộ Tư pháp Hoa Kỳ bác vụ thu tóm Time Warner trị giá 85,4 tỉ đôla
của AT&T. Ông Iger thừa nhận rằng các nhà quản lý chống độc quyền sẽ
xem xét kỹ lưỡng việc thu mua của Disney nhưng bày tỏ tự tin sẽ giành
được sự chấp thuận của họ.
Trên trường quay The Sound of Music (1965), bộ phim kinh
điển nổi tiếng của 21 Century Fox, nữ diễn viên Julie Andrews đang được
dội nước để đóng cảnh cô và các con rơi xuống hồ
|
“Nếu nhìn từ quan điểm của người tiêu dùng, họ nên nhanh chóng kết luận
rằng mục tiêu của sự kết hợp này là tạo ra sản phẩm chất lượng cao hơn
cho người tiêu dùng trên toàn thế giới và cung cấp sản phẩm đó theo cách
sáng tạo và hấp dẫn hơn,” Iger nói.
Những gì Disney đã thu tóm trong thỏa thuận bom tấn với 21 Century Fox Giá trị doanh nghiệp đối với tài sản Fox: 67,9 tỉ đôla
Hãng phim điện ảnh và truyền hình 20 Century Fox • Trị giá: 13,3 tỉ đôla • Phim: Avatar, Star Wars bộ gốc, Deadpool, X-Men, Ice Age, Ferdinand • Chương trình truyền hình: The Simpsons, Family Guy, This Is Us, Modern Family, Homeland, Empire, X-Files
Ryan Reynolds trong một cảnh phim Deadpool
|
Fox Regional Sports Networks: 22 kênh thể thao khu vực • Trị giá: 22,4 tỉ đôla • Các kênh: Prime Ticket, Fox Sports West, Fox Sports San Diego, YES Network, và một số kênh khác
Các kênh cáp nội địa • Trị giá: 8,7 tỉ đôla • Các kênh: FX và FXX, với những chương trình như American Horror Story, Fargo và It’s Always Sunny in Philadelphia. National Geographic Channels có các chương trình như Genius, The Long Road Home và Running Wild With Bear Grylls.
Các kênh cáp Fox Networks Group •Trị giá: 13,7 tỉ đôla •
Các kênh: Star India, trụ sở tại Mumbai, gồm hàng chục kênh truyền hình
bằng nhiều thứ tiếng, trong đó có tiếng Anh và tiếng Hindi. Fox
Networks Group phát hành kênh truyền hình cơ bản ở Mexico, Brazil và
nhiều vùng khác ở châu Mỹ Latinh. Công ty còn tung ra dịch vụ chương
trình thể thao nói tiếng Tây Ban Nha khắp Mỹ Latinh.
Hulu • Trị giá: 1,75 tỉ đôla • Khác: 30% cổ phần của Fox, sẽ cho Disney quyền kiểm soát 60%
Sky • Trị giá: 8,8 tỉ đôla • Khác: Fox sở hữu 39% của Sky,
khổng lồ truyền hình vệ tinh châu Âu. Fox sẽ muốn nâng cổ phần sở hữu
lên 100% vào năm tới nếu cơ quan quản lý Anh Quốc chấp thuận vụ giao
dịch.
Nguồn: Báo cáo thường niên của 21 Century Fox; Guggenheim Securities
|
Dịch: © Ngân Mai @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The New York Times và Los Angeles Times