Nhưng điều đáng chú ý là bộ sưu tập ba câu chuyện hoạt hình kỳ lạ này có
khả năng khiến khán giả kinh ngạc với thứ gì đó vô cùng vui vẻ và hài
hước. Không phải kiểu kinh dị truyền thống nhưng có những yếu tố kinh dị
thâm sâu có thể khiến người xem rùng mình, chẳng hạn những ký sinh
trùng nhảy múa đó.
Phân đoạn I: Một kiến trúc sư bí ẩn, lập dị đề nghị xây cho
Raymond (Matthew Goode), đang trong cơn tâm trạng xáo trộn dữ dội và
người vợ Penny (Claudie Blakley) dù ngờ vực nhưng luôn ủng hộ chồng, một
ngôi nhà mới xa hoa, với điều kiện họ phải chuyển đến đó ở và không bao
giờ rời đi
|
Hai trong số ba câu chuyện của
The House trông như có thể diễn ra trong cùng một thế giới với
Fantastic Mr. Fox
của Wes Anderson: Các nhân vật chính ở đây là những động vật nhân hình,
được xây dựng với cùng kiểu mềm mại và ấm áp, và đôi khi với cùng một
kiểu nói chuyện đầy lo âu. Nhưng trong khi
Fantastic Mr. Fox kỳ ảo thân tình độc đáo, thì
The House
đi sâu hơn vào lãnh địa stop-motion siêu thực của họa sĩ người Séc Jan
Švankmajer. Phong cách hình ảnh của bộ phim ấm áp lừa tình, vì câu
chuyện thì khác.
Phân đoạn đầu tiên trong ba phân đoạn dài 30
phút (có tiêu đề I, II và III), một gia đình bốn người sống lặng lẽ ở
nông thôn đã bị chệch hướng bởi chuyến thăm viếng của một người bà con
đáng ghét, đã chế nhạo người cha, Raymond (Matthew Goode của
Watchmen)
không có chí lớn khiến ông phải sống trong một ngôi nhà nhỏ, nông thôn
như vậy. Ngay sau đó, một kiến trúc sư bí ẩn, lập dị đề nghị xây cho
Raymond, đang trong cơn tâm trạng xáo trộn dữ dội và người vợ Penny
(Claudie Blakley) dù ngờ vực nhưng luôn ủng hộ chồng, một ngôi nhà mới
xa hoa, với điều kiện họ phải chuyển đến đó ở và không bao giờ rời đi.
Cô con gái nhỏ Mabel (Mia Goth) vô cùng kinh hoàng trước những thay đổi
của cha mẹ khi cả nhà chuyển đến ngôi biệt thự mới rộng lớn, có những
công nhân thầm lặng liên tục tháo rời và xây dựng lại mọi thứ xung quanh
họ, và những bữa ăn thịnh soạn xuất hiện trong phòng ăn mỗi tối, do bàn
tay vô hình dọn lên.
Cô con gái nhỏ Mabel (Mia Goth) vô cùng kinh hoàng trước những thay
đổi của cha mẹ khi cả nhà chuyển đến ngôi biệt thự mới rộng lớn
|
Ý tứ của phân đoạn về điều gì biến một ngôi nhà thành một tổ ấm đủ đơn
giản, và diễn biến câu chuyện rõ ràng là kinh dị cũng đơn giản như vậy.
Nhưng các đạo diễn người Bỉ Emma de Swaef và Marc James Roels kể câu
chuyện của họ bằng những nét chấm phá kỳ quái, ấn tượng. Không giống như
các nhân vật trong hai phân đoạn còn lại, Mabel và gia đình cô ấy là
con người — nhưng họ mềm mại và hình dáng bất thường, khuôn mặt phồng
lên và những đường nét nhỏ như hạt cườm, tất cả đều sát nhau. Họ trông
giống như các nhân vật của Aardman Animation — Wallace và Gromit, nhưng
mất nét hoặc như thể họ tan ra một chút sau khi bị bỏ mặc dưới mưa. Ngôi
nhà xung quanh họ vững chắc hơn và dần hiện ra lù lù, làm họ lùn đi và
khiến họ kém thật hơn khi câu chuyện tiến triển. Phân đoạn này giống ác
mộng của trẻ con, với cái kết phù hợp.
Trong phân đoạn thứ hai,
của đạo diễn Thụy Điển Niki Lindroth von Bahr, các nhân vật là những con
chuột. Tuy phần cột kèo và các đường nét bên ngoài ngôi nhà y hệt,
nhưng dường như là một nơi hoàn toàn khác — một ngôi nhà rộng rãi,
thoáng đãng trong đô thị nhộn nhịp. Một nhà thầu, một nhà phát triển địa
ốc đầy tham vọng chỉ được ghi tên nhân vật là “Nhà phát triển” (và được
nhạc sĩ Jarvis Cocker lồng tiếng), đã vay khoản nợ rõ ràng là tàn hại
để tân trang nơi này thành nơi trưng bày không tiếc tiền những thứ xa xỉ
hiện đại, từ sàn đá cẩm thạch nhập khẩu đến đèn theo tâm trạng tích hợp
điện thoại. Nhưng ngôi nhà bị nhiễm lũ bọ lông khó diệt trừ, những sinh
vật có ý tưởng khác cho nơi này. Và điều đó gắn với một dạng phá hoại
nhà cửa khác mà Nhà phát triển rất khó rũ bỏ.
Phân đoạn II các nhân vật là những con chuột. Nhân vật là “Nhà phát
triển” đã vay khoản nợ rõ ràng là tàn hại để tân trang ngôi nhà thành
nơi trưng bày không tiếc tiền những thứ xa xỉ hiện đại
|
Trong ba phân đoạn, phân đoạn này vừa kinh dị nhất vừa kém hài lòng
nhất. Những câu chuyện kinh dị chắc chắn không phải là những câu chuyện
đạo đức, nhưng quả thật là không hề thỏa mãn khi xem một nhân vật chịu
đựng những màn tra tấn khủng khiếp mà không có lý do rõ ràng. Cuộc chiến
của Nhà phát triển chống lại bọ hung đầy trớ trêu và không thể tránh
khỏi, nhưng chuyện anh ta mời chúng vào nhà thì chẳng có ý nghĩa cụ thể
nào cả. Những gì xảy ra với anh không phải là sửa chữa sai lầm nào đó
trong vũ trụ hoặc đặt ra chủ đề quan trọng nào đó cho người xem. Xem
phân đoạn này như thể thấy định luật về xu hướng rơi vào hỗn loạn phát
huy tác dụng vậy. Nhằm để buồn cười mỉa mai chứng kiến sự bực tức của
anh khi các sự kiện leo thang và cuộc sống của anh đổ vỡ, nhưng người
xem nào đồng cảm với anh — hoặc ác cảm với giòi — có thể muốn bỏ qua
phần này.
Phân đoạn thứ ba, của diễn viên kiêm đạo diễn người Anh
Paloma Baeza, giúp giảm bớt ức chế của hai câu chuyện đầu tiên. Lần
này, cư dân của ngôi nhà — đang bị nước lũ bao vây trong một khung cảnh
hậu khải huyền nhẹ nhàng — là những con mèo được nhân cách hóa. Giống
như Nhà phát triển, chủ sở hữu ngôi nhà, cô nàng mèo tên Rosa (Susan
Wokoma), bị ám ảnh việc cải tạo nhà và lợi nhuận. Cô đang điều hành nơi
này làm nhà trọ, nhưng sau “lũ lụt”, hầu hết cư dân của cô đã bỏ rơi cô
và chỉ còn lại hai khách, không ai trong số họ có thể trả tiền thuê nhà.
Elias (Will Sharpe), một con mèo đen nhút nhát rõ ràng có tình cảm với
Rosa, và cô mèo dễ tính Jen (Helena Bonham Carter) nhẹ nhàng né tránh
những gợi ý của Rosa về việc thanh toán, và khi người bạn đạo sĩ của Jen
là Cosmos (Paul Kaye) đến, anh ta tiếp tục làm tình hình phức tạp thêm.
Nhưng ngôi nhà bị nhiễm lũ bọ lông khó diệt trừ
|
Giống như hai phần đầu, câu chuyện cuối cùng xoay quanh một người đơn
thương độc mã ám ảnh bởi ngôi nhà của mình, và chứng kiến những tham
vọng của cô ấy cùn dần. Nhưng câu chuyện đầu tiên thì ớn lạnh và câu
chuyện thứ hai đáng buồn, câu chuyện thứ ba có những tham vọng khác
khiến toàn bộ dự án kết lại rõ ràng hơn. Cả ba phần đều do nhà viết kịch
và biên kịch người Ireland Enda Walsh (nổi tiếng với bộ phim lịch sử
gây sốt năm 2008
Hunger, do Steve McQueen đạo diễn và Michael
Fassbender thủ vai chính) viết. Và mặc dù các kịch bản của Walsh ban đầu
dường như không diễn ra trong cùng một thế giới hoặc có nhiều điểm
chung, ngoài cách bố trí của ngôi nhà, phân đoạn cuối này đưa cả ba câu
chuyện vào mấu chốt.
Cả ba phần của
The House đều có
những khía cạnh kinh hoàng, thường theo nghĩa đen, khi thực tế thay đổi
xung quanh các nhân vật, hoặc các vật thể bình thường thấm đẫm trong
kinh hoàng. Mặc dù có các nhân vật lông lá trong câu chuyện thứ hai và
nhân vật chính trẻ em trong câu chuyện đầu tiên, hợp tuyển này không
dành cho trẻ em. Không phải là vì bạo lực hoặc tình dục, những dấu hiệu
thông thường của phim “không dành cho trẻ em”, mà vì tập trung vào việc
làm khán giả kinh ngạc và tháo bỏ hiện thực khiến nó trở thành một câu
chuyện dành cho người lớn hơn hầu hết các dự án stop-motion.
Phân đoạn II là những con mèo được nhân cách hóa. Cô nàng mèo tên Rosa (Susan Wokoma), bị ám ảnh việc cải tạo nhà và lợi nhuận
|
Và chủ đề trung tâm cũng vậy, các nhân vật bị ám ảnh và gắn bó với ngôi
nhà làm họ tổn thương và hạn chế họ. Cả ba người họ đều gắn ngôi nhà với
sự phát đạt mà họ đang thiếu và một tương lai mà họ không thể vươn tới,
và vì đó cả ba người họ đều oằn oại. Nhưng chỉ có Rosa, trong những
khoảnh khắc cuối cùng của bộ phim, là người có giải pháp. Có vẻ ấy cũng
bởi vì cô là người duy nhất trong ba nhân vật chính có những bạn bè quan
tâm cô và muốn giúp đỡ cô, ngay cả khi cô không nhận ra những gì họ
đang làm là giúp cô. Không ai trong số các nhân vật chính có thể vượt
qua những tưởng tượng mà họ đã tự vẽ ra, cho đến khi họ bị hoàn cảnh ép
phải từ bỏ. Với cả ba nhân vật chính, ngôi nhà như một triển vọng, nhưng
thực ra là nhà tù.
Thông điệp đó có thể có khán giả hạn chế, vì
đó là khán giả của một tuyển tập những câu chuyện tăm tối và (trong hai
trường hợp) yếm thế này. Nhưng bản thân tay nghề làm phim của
The House
thì đủ hấp dẫn để thu hút mọi người. Như rất nhiều phim stop-motion, bộ
phim này sống trong các chi tiết của nó — kết cấu phong phú của các
nhân vật, quần áo của họ và các đồ vật xung quanh họ, phẩm chất nhà búp
bê tinh tế trong thế giới của họ, cảm nhận chăm chút và thời gian dành
cho việc xây dựng những bối cảnh này. Người xem có thể cụt hứng bởi
chuỗi nhạc điệu của loài ký sinh trùng buồn nôn đó, với giọng hát, điệu
nhảy rùng rợn và sự nhiệt tình lố bịch.
Trong cả hợp tuyển, chỉ có Rosa, trong những khoảnh khắc cuối cùng
của bộ phim, là người có giải pháp. Có vẻ ấy cũng bởi vì cô là người duy
nhất trong ba nhân vật chính có những bạn bè quan tâm cô và muốn giúp
đỡ cô
|
Nhưng thật khó mà không đánh giá cao khối lượng công sức tuyệt đối bỏ
vào việc xây dựng nên giấc mơ bộ ba này, và ấn tượng của các đạo diễn
trong việc tạo ra những thế giới kỳ ảo đáng tin cậy ngay lập tức. Chúng
làm cho những câu chuyện này trở nên sinh động và ngột ngạt, và chắc
chắn đã thành công.
Dịch: © Ngân Mai @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Polygon