Nhưng kể cả nhà phê bình cứng rắn nhất cũng khó mà tranh luận được với nhà đồng sáng lập Rober De Niro khi ông nói rằng niềm tự hào về thành phố quê nhà là một phần cảm hứng đưa Tribeca trở thành liên hoan phim xứng tầm thế giới.

"New York là New York," De Niro nói trong một cuộc phỏng vấn gần đây. "Tại sao lại không chứ?"

Tribeca sẽ kỷ niệm 10 năm khi khai mạc vào ngày 20/4 bằng phim tài liệu The Union về Elton John và Leon Russell của Cameron Crowe, sau đó là màn biểu diễn của Elton John.

Buổi chiếu miễn phí ngoài trời sẽ diễn ra không xa nơi tòa tháp đôi Trung tâm Thương mại Thế giới từng tồn tại. Đây là địa điểm thích hợp vì Liên hoan phim Tribeca do De Niro, nhà sản xuất Jane Rosenthal và người chồng doanh nhân Craig Hatkoff của cô đồng sáng lập sau sự kiện 11/9 nhằm hồi sinh khu vực thương mại Manhattan.

Ba nhà đồng sáng lập Liên hoan phim Tribeca:
Craig Hatkoff, Jane Rosenthal và Robert De Niro

Từ đó, tên tuổi của Tribeca không phải lúc nào cũng rõ ràng. Trong khi Cannes đại diện cho các tác phẩm nghệ thuật quốc tế, Sundance dành cho phim độc lập Mỹ và Toronto là bệ phóng cho các hãng phim, thì Tribeca lại phải chật vật tìm vị trí phù hợp trong hệ thống dày đặc các liên hoan phim.

Danh sách đề cử của Liên hoan phim Tribeca, năm nay gồm 93 phim truyện, thông thường đến từ nhiều thể loại, trong đó có những phim tài liệu xã hội, phim độc lập toàn sao và phim nước ngoài. Khuynh hướng chung của Tribeca là hướng tới đông đảo công chúng, giới thiệu từ phim nghệ thuật nhỏ đến phim thể thao.

Nhưng Liên hoan phim Tribeca có lẽ được định nghĩa bằng kế hoạch hoạt động hơn là các phim của liên hoan này.

“Tôi muốn chúng tôi được nhìn nhận qua cách tiếp cận tân tiến đối với các nhà làm phim và khán giả," Rosenthal nói.

Ra đời từ đống đổ nát, chế độ mặc định của Liên hoan phim Tribeca luôn thay đổi. Vài năm gần đây ngành công nghiệp phim độc lập bị sụp đổ, khi một lượng lớn các nhà phân phối đóng cửa.

Liên hoan phim Tribeca, có lẽ là hơn bất kỳ liên hoan phim nào, đã hăng hái lấp đầy khoảng trống. Công ty mẹ của liên hoan phim, hãng Tribeca, đã thành lập một nhánh phân phối, là Tribeca Film. Nhánh này tập trung vào việc thu thập phim không được phân phối và đưa đến khán giả, đặc biệt qua hệ thống phim theo yêu cầu và các phương tiện kỹ thuật số.

Mục trực tuyến của liên hoan phim cũng được xây dựng nhằm mục đích tương tự là tăng cường khả năng được biết đến cho những bộ phim đang vật lộn để có được điều đó.

“Trong hỗn loạn lúc nào cũng có cơ hội,” Rosenthal nói. “Liên hoan đã trải qua rất nhiều thay đổi, nhiều thời điểm hỗn loạn và vẫn đang tiếp tục như thế. Chúng tôi còn non trẻ và đơn giản, cả về khía cạnh công ty và sự phát triển của công ty, nên có thể mạo hiểm được.”

Năm nay Tribeca ra mắt hơn gấp đôi so với 26 phim, trong đó có những hợp đồng phân phối đa phương tiện cho một số phim như The Bang Bang Club, câu chuyện có thật về một phóng viên chiến trường có Ryan Phillippe tham gia, và Last Night, phim chính kịch về lòng trung thành với sự tham gia của Keira Knightley và Sam Worthington.

Nơi diễn ra Liên hoan phim Tribeca lần thứ 10

Geoff Gilmore, giám đốc sáng tạo của Tribeca, cho biết chương trình Phim Tribeca năm nay đã có “một tầng chất lượng khác”, và ông rất phấn chấn vì sự thử nghiệm ngày một hoàn thiện. Ông tin tưởng mạnh mẽ rằng những phim này xứng đáng có khán giả, và khán giả đang ở đâu đó ngoài kia.

“Không có gì xấu hổ khi xem video mà không ra rạp,” Gilmore nói. “Mà là một chiến thuật khác. Đây là cách để nắm rõ một phương tiện kỹ thuật số cho phép ta vươn đến khán giả mà nếu không có nó thì bạn không thể làm được.”

Gilmore tin rằng mấu chốt là tăng cường quảng cáo cho phim theo yêu cầu (VOD), chứ không chỉ đưa phim vào danh mục truyền hình cáp là xong.

“Câu hỏi thực sự là làm thế nào khán giả biết đến phim,” Gilmore nói. “Và liên hoan phim là một trong những thành phần chính để làm việc đó.”

Liên hoan phim trên mạng cũng có đột phá đáng kể. Sáu phim sẽ được tải lên, nhưng chỉ cho một cửa sổ máy tính mở 24 giờ để chọn số “ghế”. Ý tưởng này nhằm quảng bá rộng hơn một số phim của liên hoan đến lượng khán giả nhỏ trên mạng, mà không hy sinh cơ hội phát hành của các phim này.

Những mục khác còn có một kênh trực tiếp 24/7 đăng tải hình ảnh ở thảm đỏ, và tăng lượng giao tiếp “kỹ thuật số” giữa các nhà làm phim và khán giả. Tất cả các nhà làm phim ở liên hoan phim đang được trang bị một “bộ công cụ thông tin xã hội”.

Điều này cho thấy qua 10 liên hoan phim, Tribeca vẫn đang mở rộng gốc rễ, nhắm đến mục tiêu củng cố chính mình trong vai trò một liên hoan phim cố định ở New York. Năm 2009, Tribeca còn tổ chức Liên hoan phim Doha Tribeca tại Qatar.

“Quan điểm của Bob luôn là “Cứ làm đi,” Rosenthal nói. “Rồi họ sẽ thấy việc ta làm, và biết là ta nghiêm túc.”

Trớ trêu thay, nơi mà hầu hết những liên hoan phim thực thụ diễn ra không phải là nơi trùng tên, mà là East Village và Chelsea.

Không biết liệu Tribeca có thành công trong việc tái khẳng định bản sắc của liên hoan phim được những liên hoan phim khác háo hức chờ đón, trong đó có sự kiện lâu đời, uy tín và danh giá hơn đó là Liên hoan phim New York ở Trung tâm Lincoln hay không.

Điều đó, cũng như mọi lần, phụ thuộc vào các bộ phim. Năm nay, một vài lựa chọn hấp dẫn gồm phim tài liệu về những nạn nhân trong thể thao, Catching Hell, phim tài liệu của Michael Rapaport về nhóm hiphop Tribe Called Quest Beats Rhymes & Life: The Travels of a Tribe Called Quest, và phim kịch tính Detachment của Tony Kaye về giáo viên dạy thay.

Nhưng đó chỉ mới chỉ là sơ bộ của sự đa dạng. Còn có phim tài liệu châm biếm của Na Uy (Trollhunter), phim của Rwanda (Grey Matter), bộ phim Trung Quốc theo phong cách Viễn Tây (Let the Bullets Fly), và diện mạo mới của Ozzy Osbourne (God Bless Ozzy Osbourne) và nhìn lại những ngày xưa trong một chương trình gồm 12 bước (Despicable Dick & Righteous Richard)

Người ta tò mò khi Tribeca đã lên 10.

“Sự thật rằng chúng tôi trụ được đến 10 năm cũng là tuyệt lắm rồi,” De Niro nói. “Nó nói lên một điều gì đó.”