Năm vừa rồi mang đến những chiến thắng phòng vé lớn — đừng bao giờ coi
nhẹ Tom Cruise — nhưng chủ yếu là thời gian để các nhà sản xuất cầm máu,
nghĩ lại về thay đổi triệt để và tìm cách hóa phép khiến người tiêu
dùng quên hết đi cái gọi là phát hành thẳng lên nền tảng trực tuyến.
Hãy tưởng tượng bất kỳ nhà điều hành hoặc nhà sản xuất hãng phim hàng đầu nào đọc bài ý kiến gần đây của Jason Kilar trên
The Wall Street Journal, trong đó ông gọi năm 2022 là “một trong những năm đầy lo lắng và hệ quả nhất trong lịch sử Hollywood.”
“Không
đùa đâu, Jason,” chắc chắn hầu hết bọn họ đều nghĩ như vậy. “Xin cảm
ơn, chuyên gia đốt phá, vì đã chia sẻ kiến thức của bạn về vụ hỏa hoạn.”
Hay đại loại thế. Kilar vẫn chưa được tha thứ vụ Project Popcorn, quyết
định gây sốc khi tung toàn bộ lịch chiếu năm 2021 của Warners lên dịch
vụ phát trực tuyến HBO Max non trẻ cùng ngày các bộ phim được công chiếu
tại rạp. Khi được hỏi về hiệu suất tổng thể yếu kém của phim chiếu rạp
trong năm qua, một giám đốc điều hành hãng phim cấp cao phản ánh ý kiến
của nhiều người, nói rằng: “Không nghi ngờ gì nữa, Kilar đã làm tình
hình trở nên tồi tệ cho sức khỏe chung của ngành công nghiệp này đến nỗi
chúng tôi sẽ được cảm nhận những âm vang đó trong một thời gian dài.”
Bob Chapek đã gửi thẳng Luca, Soul và Turning Red của Pixar lên Disney+
|
Rõ ràng là trong một thế giới bị đại dịch tàn phá, Kilar không chịu
trách nhiệm hoàn toàn về những rắc rối của ngành kinh doanh điện ảnh. Và
mặc dù là người cực đoan nhất, ông không phải là ông chủ duy nhất trong
ngành coi việc đóng cửa vì đại dịch là cơ hội để thắt chặt cửa sổ rạp
chiếu. Jeff Shell của NBCUniversal đã làm điều đó, tạo ra một thỏa thuận
kéo dài nhiều năm với các rạp chiếu phim cho phép thời hạn chiếu ngắn
nhất là 17 ngày đối với những phim có doanh thu mở màn dưới 50 triệu
USD, hoặc tối đa 31 ngày với những phim có doanh thu tốt hơn. (Lưu ý:
con khỉ đột nặng 800 pound Chris Nolan đã xé nát điều đó và mở ra một
khung thời gian rộng, đẹp khi anh đồng ý làm
Oppenheimer cho hãng phim này.) Tiêu chuẩn trước đại dịch 72 ngày bây giờ có vẻ giống như thứ gì từ thế kỷ khác.
Một
cuộc khảo sát không chính thức (và hầu hết là ẩn danh, để nói thẳng)
với các giám đốc điều hành hãng phim hàng đầu tiết lộ rằng họ cũng rất
tức giận Giám đốc điều hành Disney trước kia, Bob Chapek, đã gửi thẳng
Luca,
Soul và
Turning Red
của Pixar lên Disney+. “Chapek đã phá hỏng một trong những ngành kinh
doanh điện ảnh vĩ đại nhất mọi thời đại,” một giám đốc điều hành hàng
đầu trong ngành cho biết. “Bao năm Disney đã thắng trên mặt trận điện
ảnh. Anh lại tập cho khán giả của mình quen rằng các sự kiện hoạt hình
của Disney không còn đặc biệt nữa.”
Sự kiện ra mắt Nope, bộ phim trị giá 10 triệu USD của Jason Blum, tại Odeon Luxe Leicester Square ngày 28/7/2022, London, Anh
|
Một đại diện nhân tài cũng lo ngại thiệt hại sẽ kéo dài: “Rõ ràng ông ấy
đã làm tổn hại đến thị trường gia đình trong dài hạn. Điều đó sẽ không
quay trở lại nhanh chóng. Disney vẫn chưa cho biết cách tiếp cận của họ
có thể thay đổi như thế nào dưới sự lãnh đạo của Bob Iger, nhưng chúng
ta biết rằng những quyết định như vậy sẽ không nằm trong tay giám đốc
điều hành công viên giải trí hiện đã bị sa thải (Chapek) và cấp phó của
ông ta (Kareem Daniel).”
Ngay khi ngành công nghiệp này đang
chuyển hướng mạnh mẽ ra khỏi việc theo đuổi cơn sốt đăng ký thuê bao
phát trực tuyến là ưu tiên trên hết và quay trở lại quan niệm kiếm tiền
cũ kỹ muôn thủa, các giám đốc điều hành tại các công ty lâu đời đang tái
khẳng định lời thề của họ đối với sự kỳ diệu của rạp chiếu bóng.
“Điều gì làm cho một bộ phim trị giá 10 triệu USD của Jason Blum giống như một bộ phim và một tập phim
House of Dragon
trị giá 15 triệu USD giống như một chương trình truyền hình?” giám đốc
điều hành hàng đầu tại một công ty truyền thông cho biết. “Ra mắt ở rạp
chiếu, và hơn thế nữa, hoạt động tiếp thị.” Ông nói thêm, ngay cả đối
với những người chưa từng đi xem phim ở rạp, việc chiếu rạp khiến bộ
phim giống sự kiện hơn, trong khi ngay cả một bộ phim tốn kém như
Grey Man 200 triệu USD của Netflix cũng “không cảm thấy giống một bộ phim.” (Hiển nhiên Netflix sẽ không đồng ý.)
Ngay cả đối với những người chưa từng đi xem phim ở rạp, việc chiếu
rạp khiến bộ phim giống sự kiện hơn, trong khi ngay cả một bộ phim tốn
kém như Grey Man 200 triệu USD của Netflix cũng “không cảm thấy
giống một bộ phim.” Ảnh: Netflix tổ chức ra mắt Grey Man ở Hollywood
ngày 13/7/2022
|
Tuy nhiên, các hãng phim hầu như không muốn phim chiếu ở rạp trống chỉ
với hy vọng khiến chúng hấp dẫn hơn khi phát trực tuyến. Câu hỏi đặt ra
là liệu khán giả có thực sự bắt đầu xuất hiện thường xuyên, cho phép các
hãng phim thu lại dòng thác tiền tuyệt vời đi kèm với thành công hay
không.
Một số hãng phim dường như đã chuẩn bị sẵn sàng để khán
giả quay trở lại. Bloomberg báo cáo rằng Amazon có kế hoạch chi một tỉ
USD mỗi năm cho phim chiếu rạp của MGM, tăng lên 12 đến 15 bộ phim mỗi
năm. (Ban quản lý có thể sớm nhận ra rằng phim chiếu rạp có thể tiêu tốn
hàng tỉ USD khá nhanh.) David Zaslav của Warner Bros. Discovery, một
người mới khác tham gia trò chơi điện ảnh, đã nhanh chóng loại bỏ hoàn
toàn ý tưởng làm phim để phát trực tuyến.
“Khi bạn ra rạp, giá
trị của nội dung và trải nghiệm xem tổng thể được nâng cao,” ông nói
trong cuộc họp thu nhập vào tháng 8. “Tiếp theo, khi cùng một nội dung
chuyển sang [video theo yêu cầu] và rồi phát trực tuyến, thì nội dung đó
lại được nâng lên. Khi các bộ phim di chuyển từ cửa sổ này sang cửa sổ
khác, giá trị tổng thể của chúng được nâng lên, nâng lên, nâng lên.
Chúng tôi đã thấy điều này được thể hiện rõ ràng với
The Batman và
Elvis.”
David Zaslav của Warner Bros. Discovery, một người mới khác tham gia trò
chơi điện ảnh, đã nhanh chóng loại bỏ hoàn toàn ý tưởng làm phim để
phát trực tuyến
|
Khi Paramount bổ nhiệm Brian Robbins đứng đầu hãng phim của họ vào năm
2021 — sau khi sa thải Jim Gianopulos vì đã đấu tranh quá vất vả để bảo
vệ các cửa sổ chiếu rạp độc quyền và được cho là không chuyển sang phát
trực tuyến đủ nhanh — nhiều người trong ngành coi sự thay đổi lãnh đạo
là dấu hiệu Shari Redstone có nhiệm vụ ưu tiên phát triển Paramount+ hơn
tất cả những thứ khác. Hóa ra Gianopulos đã để lại năm bộ phim ăn khách
số một liên tiếp trong quá trình phát hành. Tất nhiên, bộ phim lớn, bộ
phim thể hiện cảm giác của điện ảnh và những gì họ có thể làm để thành
công, là
Top Gun: Maverick.
Bất kể người ta có thể nói
gì khác về anh, Tom Cruise là MVP của ngành kinh doanh điện ảnh trong kỷ
nguyên đại dịch: Anh không chỉ mang đến bằng chứng với tổng doanh thu
1,5 tỉ USD của
Maverick ở phòng vé toàn cầu, mà anh còn hỗ trợ sản xuất
Mission: Impossible 7
trải qua những ngày đen tối nhất của đại dịch trong khi gạt đi những nỗ
lực của ban quản lý cấp cao nhằm rút ngắn thời hạn chiếu rạp kiểu cũ
của anh.
Tom Cruise là MVP của ngành kinh doanh điện ảnh trong kỷ nguyên đại dịch
|
Robbins của Paramount cho biết anh luôn tin tưởng vào việc làm phim
chiếu rạp và muốn tăng lên 12 phim một năm. Anh cho rằng thời hạn 45
ngày thường giống như “điểm hấp dẫn”. Bất kể thời điểm anh tin vào ý
tưởng này là lúc nào, năm nay Robbins dường như là giám đốc hãng phim
đầu tiên lấy một bộ phim dự định phát trực tuyến và tái sử dụng nó để
phát hành rạp. Vụ cá cược đã được đền đáp: Phim bí ẩn kinh dị
Smile, được thực hiện với kinh phí khiêm tốn 17 triệu USD, đã thu về 216 triệu USD trên toàn thế giới.
Ngay cả với thành tích ngoạn mục của
Top Gun
và một số phim thành công khác, đây vẫn là một năm thiếu máu cho chiếu
bóng. Trong tuần đầu tiên của tháng 12, tổng doanh thu rạp chiếu nội địa
(khoảng 7,2 tỉ USD) đã giảm khoảng 35% so với con số trước đại dịch năm
2019, theo Comscore. Cũng có ít hơn khoảng 35% số lượng bản phát hành
rộng rãi (67, so với 105 vào năm 2019), phần lớn do Covid làm ngừng sản
xuất và trì hoãn hậu kỳ. Một công thức tạo rắc rối.
“Theo tôi,
vấn đề không chỉ là số lượng bản phát hành mà còn là tần suất và tính
nhất quán của việc phát hành,” Paul Dergarabedian của Comscore nói. “Đây
là hoạt động kinh doanh theo đà. Khi không có đà và dù bạn có
Wakanda Forever
đứng đầu phòng vé năm tuần liên tiếp, thì vẫn không phải là công thức
để thành công. Bạn không thể cứ vài tuần lại có một phim ăn khách được.”
Khi không có đà thì dù có Wakanda Forever đứng đầu phòng vé năm tuần liên tiếp, vẫn không phải là công thức để thành công
|
Số lượng bản phát hành rộng rãi — phim có cửa sổ độc quyền thỏa đáng —
dự kiến sẽ tăng lên khoảng 106 phim vào năm 2023, mang lại hy vọng cho
các nhà điều hành hãng phim. “Năm nay doanh số quá thấp khiến ai nấy
than trời,” một giám đốc điều hành hãng phim hàng đầu cho biết. “Bạn
truy cập Fandango và không có gì. Sau một thời gian, bạn ngừng tìm
kiếm.”
Phim chính kịch dành cho người lớn — tức thức ăn cho các
giải thưởng — có thành tích đặc biệt thảm hại. Nhiều lý thuyết khác nhau
đã được đưa ra để giải thích tại sao. Một nhà điều hành phim cấp cao
nói rằng việc phục hồi thể loại này sẽ “đặc biệt mất thời gian. Tôi nghĩ
sẽ phục hồi thôi. Không nhất thiết phải quay trở lại 100% mà là 80,
90%.” Một người khác tỏ ra hoài nghi hơn. “Người lớn vẫn ổn với việc chờ
đợi. Tôi không cần xem
The Fabelmans ngoài rạp.” (Những lời cay nghiệt về bộ phim của Spielberg, nhưng thực trạng là vậy đó.)
Một
giám đốc điều hành phân phối cho biết, nếu tất cả những điều này có
hiệu quả, sẽ rất hữu ích nếu các hãng phim tiến tới nhất quán cao hơn về
vấn đề thời gian ra rạp — dù không phải theo kiểu thông đồng, tất nhiên.
“Người lớn vẫn ổn với việc chờ đợi. Tôi không cần xem The Fabelmans ngoài rạp.” (Những lời cay nghiệt về bộ phim của Spielberg, nhưng thực trạng là vậy đó)
|
“Bạn có những hãng phim lớn có thời hạn từ 17 ngày đến 31 ngày và những
hãng phim khác có thời hạn 45 ngày,” một giám đốc điều hành nói. “Khi
bạn được cung cấp chế độ ăn gồm một số bữa ở nhà và một số bữa không ăn ở
nhà, kết quả của việc đó là doanh số bị mất.”
Dịch: © Ngô Bình @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The Hollywood Reporter