Doanh thu toàn thế giới chạm mức kỷ lục 40 tỉ đôla, nhưng lượng khán giả
Bắc Mỹ sụt xuống mức thấp trong 22 năm qua khi ngành công nghiệp điện
ảnh đã cố chống chọi với chi phí cao hơn, lợi nhuận ít hơn và sự hợp
nhất giữa việc Disney nuốt chửng hầu hết 21 Century Fox.
Đúng là sự khác biệt qua một thập kỷ. Năm 2007, Paramount đã chiến thắng
cuộc đua thị phần phòng vé nội địa đầy hấp dẫn, nhưng cán cân quyền lực
giữa sáu hãng phim lớn của Hollywood thì khá cân bằng. 15.5 cổ phần của
Paramount chỉ nhỉnh hơn Warner Bros. chưa đến 1% và hơn hãng đứng thứ
sáu Fox 5%.
Năm 2017, sáu hãng lớn chiếm 17%, với Disney nắm gần 22% toàn bộ doanh
thu nội địa (năm 2016 là 26%). Đáng báo động hơn, lượng khán giả gần như
ở mức thấp nhất trong 22 năm qua.
Giờ đây việc sáp nhập đang dần
nở rộ. Cơ chế hãng phim tàn tạ đang nhắm đến sự đổi mới vì lợi nhuận
phòng vé trở nên khó kiếm hơn dưới trướng một nền kinh doanh dựa vào các
trụ cột. Các công ty hiện phải tốn hàng trăm triệu đôla để sản xuất và
quảng bá các phim sự kiện để thuyết phục khán giả bấm ngừng Netflix và
các dịch vụ streaming khác mà đến một rạp phim thực thụ. Ngày 14/12,
giám đốc điều hành của Walt Disney Bob Iger đã gây nên cơn sóng thần khi
công bố con số 52,4 tỉ đôla để mua hầu hết 21st Century Fox, bao gồm cả
hãng phim huyền thoại.
Sau khi chinh phục phòng vé, (6,46 tỉ
đôla năm 2017), Disney đang hung hăng tiến vào mảng streaming. Để làm
điều đó, hãng cần có nội dung gốc, một số có thể lấy từ Fox giờ đã teo
nhỏ, bao gồm cả những tựa phim danh tiếng do Fox Searchlight và Fox 2000
sản xuất. Cuộc tấn công của Disney vào thiên hà hạ tầng Internet cuối
cùng cũng khiến các hãng phim khác rút ngắn khoảng thời gian chờ (giữa
phát hành rạp và dưới các định dạng khác) và giới thiệu những tựa phim
đặc biệt theo yêu cầu.
“Người tiêu dùng đang chuộng thế giới theo yêu cầu,” Toby Emmerich, chủ
tịch kiêm giám đốc nội dung của hãng Warner Bros. Pictures nói. “Thách
thức là làm sao thúc đẩy khán giả chịu bỏ thời gian và năng lượng để đi
xem một bộ phim chiếu theo giờ do nhà rạp quyết định. Bộ phim đó phải là
một sự kiện, hoặc phải cực kỳ hay. Chưa từng có một sai số nào khác.”
Ít
ai ngờ được Fox sẽ bị bán vì hãng này không bị khủng hoảng bởi mớ hỗn
độn đang nhấn chìm Sony và Paramount. Quyết định bán của gia đình
Murdoch đã nhấn mạnh những thách thức đối với ngành điện ảnh. Đúng là
doanh thu phòng vé năm 2017 tăng 3% qua từng năm, đạt 39,9 tỉ đôla năm
2017, nhưng doanh thu khu vực Bắc Mỹ giảm 2,3% còn 11,12 tỉ đôla.
Hồi
năm 2007, sáu hãng phim lớn đã phát hành 150 tựa phim, sau đó những
phim tầm trung đã rơi khỏi danh sách của họ. Năm 2017, họ ra mắt 93
phim. Nếu việc sáp nhâp giữa Disney và Fox có nhận được sự đồng thuận
của những nhà lập pháp liên bang, một số phim của Fox - trong đó có các
loạt phim
Avatar,
X-Men và
Deadpool - không
nghi ngờ gì sẽ được ra mắt trên màn ảnh rộng, nhưng Disney khó mà tăng
mạnh lịch chờ hàng năm. Disney chỉ cho ra mắt tám phim thuộc toàn bộ đế
chế của họ trong năm 2017, bao gồm Marvel Studios, Lucasfilm, Pixar,
Disney Animation và hãng Disney làm phim người đón.
Chủ tịch Walt Disney Studio Alan Horn, người được mong đợi sẽ giám sát
việc làm phim của Fox cùng các phòng ban khác, không bình luận gì về
việc sáp nhập này sẽ hiệu quả thế nào. Tuy nhiên, châm ngôn của ông vẫn
như cũ. “Bây giờ nghe có vẻ là một kết luận quá sớm, nhưng khi bạn có
một phim không chỉ thu hút rộng rãi mà còn trả lời được hai câu hỏi quan
trọng - “Tôi có phải xem ngay không?’ và ‘Tôi có phải xem ngoài rạp
không?’ - với một câu “Có” chắc nịch, đó là điều mà mọi người muốn trở
thành một phần trong đó mà họ không thể có được ở đâu khác,” Horn nói
với
The Hollywood Reporter.
Chủ tịch Sony Motion
Pictures Group Tom Rothman cho biết liên doanh giữa các hãng phim có thể
là một việc nguy hiểm. “Việc sáp nhập dưới sự điều khiển của các tập
đoàn lớn ít khi thúc đẩy sự chấp nhận rủi ro để sáng tạo. Và sau cùng,
đó luôn là thách thức để cạnh tranh với quyền lực độc quyền theo hàng
ngang, ông nói.
Nhưng liên minh Disney-Fox có thể mang lại nhiều
cơ hội hơn cho các hãng phim khác. “Đối với chúng tôi, trước mắt điều
này có lợi vì chúng tôi có thể là lò làm phim đặc biệt và mạo hiểm,
chính là điều mà chúng tôi tin là khán giả muốn,” Rothman nói. “Ngành
điện ảnh cần có những phim mới và khác biệt, chứ không chỉ vài phần tiếp
theo hoành tráng, để tạo ra một trải nghiệm xem phim cấp bách.”
...hoặc phải cực kỳ hay. Cảnh từ phim Wonder, ra rạp cuối năm 2017 và đã kiếm được hơn 250 triệu đôla toàn cầu (với kinh phí chỉ 20 triệu) nhờ chạm được trái tim của người xem
|
John Fithian, chủ tịch Hiệp hội Các chủ rạp phim Hoa Kỳ, lâu nay đã nói
rằng sự phong phú của sản phẩm là cần thiết. Ông bác bỏ ý kiến rằng
người tiêu dùng đã hết hứng thú đi đến rạp vì có Netflix và các hạ tầng
kỹ thuật số khác và nói nói rằng bất kỳ sự suy thoái nào ở Mỹ cũng do
chất lượng các xuất phẩm của hãng phim. Ví dụ, mùa hè tuột dốc bởi vì
một tháng 8 được lên chương trình quá tệ. “Với phòng vé Bắc Mỹ đạt 11 tỉ
đôla năm thứ ba liên tiếp,” Fithian nói, “và doanh thu toàn cầu gần
chạm ngưỡng 40 tỉ đôla, rõ ràng khán giả vẫn tiếp tục tìm kiếm trải
nghiệm cảm xúc chỉ có được ở rạp chiếu phim.”
Dịch: © Thái Hiền @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The Hollywood Reporter