Trong vài giờ kinh hoàng vào tháng 11 năm 2006, nhiệm vụ bí mật của 13 lính SEAL của Hải quân Mỹ đã trở nên tồi tệ một cách đau thương.

Sam của Joseph Quinn, hạ sĩ quan trưởng

Trong khi giám sát hành động bên ngoài một tòa chung cư của Iraq, nhóm này vô tình được bố trí bên cạnh nhà của phiến quân. Vị trí này khiến họ mong manh trước các đợt tấn công. Ngay lập tức họ bị đẩy vào chế độ sinh tồn, phải đối mặt với lựu đạn thật, hỏa lực dồn dập và một thiết bị nổ tự tạo. Có người nhận lãnh những vết thương đe dọa đến tính mạng. Những người khác tê liệt hết mọi cảm xúc.

Có nhiều thập kỷ bằng chứng chứng minh một bộ phim kịch tính hóa những sự kiện như vầy sẽ trình diễn chuyện gì: câu chuyện xuất thân nhân vật được đan xen cẩn thận, cái nhìn thoáng qua đầy tình cảm về quê nhà, nhạc phim đẩy cao để tạo tác động cảm xúc tối đa, dàn diễn viên toàn những ngôi sao đang lên.

Warfare của A24 (ra rạp vào ngày 11 tháng 4 ở Mỹ), do Alex Garland của Civil War và cố vấn quân sự Hollywood Ray Mendoza đồng đạo diễn, có đội hình như thế: Will Poulter từ The Bear, Kit Connor của Heartstopper, Joseph Quinn của Stranger Things và Charles Melton của May December. Nhưng ngoài ra, Warfare không phải là bộ phim như thế. Thực tế, đây là nỗ lực nhằm đạt được điều ngược lại: tính xác thực hoàn toàn, không bị lọc.

Michael Gandolfini (trái) và Noah Centineo (giữa) trong một cảnh phim

Mendoza là thành viên của nhiệm vụ SEAL đã truyền cảm hứng cho bộ phim. Ông đã dành 18 năm kể từ đó để thu thập những ký ức chồng chéo, khác nhau về ngày hôm đó từ các đồng đội chiến đấu. Kinh nghiệm trong quân đội đã đưa ông đến với sự nghiệp ở Hollywood cách đây khoảng một thập kỷ, và gần đây hơn là đến Civil War của Garland, ông đã giúp cho đạo diễn thể hiện thực tế nước Mỹ đi vào con đường tự xâu xé hoàn toàn như thế nào.

“Có một điều mà ngành công nghiệp điện ảnh thường làm trong cách trình bày chiến trận trên phim. Nó lắm thủ thuật, và tôi muốn biết có những cách nào để vượt qua những thủ thuật đó,” Garland nói. Khi thực hiện Civil War, anh đã mời Mendoza hợp tác trong một dự án mà họ sẽ có mục tiêu cụ thể là: lấy một chuyện xảy ra khi đang làm nhiệm vụ ở nước ngoài và biến nó thành phim mà không có bất kỳ bình luận nào.

Về mặt kỹ thuật, điều đó có nghĩa là “bỏ qua tất cả các công cụ thường có trong điện ảnh,” Garland nói. Warfare không có nhạc phim. Không tô điểm câu chuyện; mỗi nhân vật đều căn theo một lính SEAL thực sự ở trong căn hộ Iraq đó, và mỗi nhịp truyện hoàn toàn được rút ra từ trí nhớ. Nghĩa là bộ phim có nhiều góc nhìn từ những người đã trải qua chấn thương thể chất và tinh thần nghiêm trọng. “Ngay cả tôi cũng thấy rối rắm khi đọc góc nhìn của 12 người về những chuyện gì đã xảy ra,” Mendoza nói.

Ray Mendoza (phải) là thành viên của nhiệm vụ SEAL đã truyền cảm hứng cho bộ phim

Mendoza muốn kể câu chuyện cụ thể này đã bao năm nay. Tay súng bắn tỉa kiêm bác sĩ Elliott Miller (do Cosmo Jarvis thủ vai trong phim) không hề nhớ gì về những sự kiện mà bộ phim miêu tả, và Mendoza cùng bạn bè đã dành hơn một thập kỷ giải thích với ông những chuyện gì đã xảy ra, hết lần này đến lần khác. “Tôi luôn cảm thấy, Trời ơi, ước gì một ngày nào đó tôi có thể tạo ra một phương tiện hình ảnh cho anh ấy, dù chỉ là một bộ phim tài liệu kinh phí thấp, dài 30 phút về những gì đã xảy ra,” Mendoza nói. “Tôi hiểu rất rõ những gì đã xảy ra.”

Mendoza do diễn viên được đề cử Emmy D’Pharaoh Woon-A-Tai (Reservation Dogs) thủ vai, một trong những nhân vật chính trong bức chân dung hỗn loạn, ngày càng như ác mộng này. “Đây là một trải nghiệm đau thương trong cuộc đời Ray, có lẽ là một trong những trải nghiệm đau thương nhất,” nam diễn viên chia sẻ. “Có người mà tôi thủ vai đứng sau máy quay và theo dõi mọi hành động của tôi — và rất nhiều lần nhớ lại những khoảnh khắc đã xảy ra — tôi chịu rất nhiều áp lực để diễn cho đúng.”

Khi họ mới gặp nhau, Woon-A-Tai và Mendoza đã kết thân vì đều xuất thân là người Mỹ bản địa. Phải rất lâu sau đó, họ mới thảo luận những trải nghiệm của Mendoza về các sự kiện trong phim. “[Hôm đó] ông ấy rất điềm tĩnh,” Woon-A-Tai chia sẻ. “Khi câu chuyện trở nên tồi tệ thì bên trong con người ông ấy đột nhiên thay đổi gì đó và ông vào chế độ lái tự động. Cư như là mất sạch cảm xúc.”

Warfare không có nhạc phim. Không tô điểm câu chuyện; mỗi nhân vật đều căn theo một lính SEAL thực sự ở trong căn hộ Iraq đó, và mỗi nhịp truyện hoàn toàn được rút ra từ trí nhớ

Các nhân vật chính khác bao gồm Tommy, xạ thủ trẻ do Connor thủ vai, thành viên mới của nhóm; Đại úy Eric của Poulter, sĩ quan chỉ huy; và Sam của Quinn, hạ sĩ quan trưởng. Chúng ta chỉ biết họ qua cách họ nói chuyện với nhau, và cách họ phản ứng khi tình hình trở nên tồi tệ; không biết gì về cuộc sống của họ bên ngoài bốn bức tường căn hộ này. Mendoza ví cách tiếp cận làm phim như đi dạo trong một bữa tiệc đông đúc. “Chúng tôi tạo ra thế giới 360 độ này để họ chỉ cần diễn thôi,” ông nói. “Sau đó, chúng tôi dùng chiến lược lựa chọn: Được rồi, chúng ta sẽ chú ý đến ai trong phòng lúc này?”

Các ngôi sao của Warfare — dàn diễn viên cũng bao gồm Michael Gandolfini, Finn Bennett, Noah Centineo và Adain Bradley — bắt đầu gắn kết trong trại huấn luyện chuyên sâu kéo dài ba tuần dựa trên chương trình huấn luyện Biệt kích phá hủy dưới nước cơ bản của SEAL (BUD/S). Họ học cách cầm súng, cách di chuyển trong tình huống áp lực cao, cách giao tiếp qua radio. Nhưng so với quá trình huấn luyện cảm xúc cho họ thì tất cả những chuyện này chỉ là thứ yếu. “Điều quan trọng nhất là tìm thấy tình huynh đệ tự nhiên, hữu cơ,” Mendoza nói. “Khi bạn tập hợp một nhóm người bất kỳ lại với nhau và họ trải qua chuyện gì rất khó khăn, gian khổ và đầy thử thách, họ phải dựa vào nhau.”

Charles Melton (giữa)

Vậy là mọi thứ bắt đầu khá nồng nhiệt. “Cảm giác như ngôi nhà nhỏ của hội nam sinh,” Woon-A-Tai nói. Tăng cơ là ưu tiên của nhiều người. “Người tôi thủ vai, khỏi nói là anh ấy to lớn và khỏe hơn tôi rất nhiều, vì vậy tôi phải cố gắng để có thể lực ngang bằng anh ấy hết mức có thể,” Poulter nói. “Nghĩa là ăn rất nhiều.” Woon-A-Tai cảm nhận điều này ở mức độ cực đoan hơn nữa. “Tôi là đứa gầy, và thách thức lớn nhất đối với tôi là bắt kịp những diễn viên tuyệt vời khác ở đây để trông như người mẫu nam của Victoria’s Secret,” anh nói. “Những anh chàng này, họ biết cách tăng cơ, họ biết phải ăn gì, và việc đó lại rất vất vả đối với tôi.”

Tiếp theo là những biệt danh theo đúng tinh thần của SEAL đời thực, kết hợp tính cách của các nhân vật với tính cách của chính họ. Woon-A-Tai được đặt một vài biệt danh mà anh giữ cho riêng mình. Melton được gọi là Top, theo biệt danh lướt sóng của cha anh. “Tôi không biết có phải vì tôi giống người hay nhắc nhở mọi người giặt đồ hoặc đến giờ ăn hay không, nhưng tôi được gọi là Bố,” Poulter cười nói. “Khá buồn cười.” Nhưng rồi công việc thể chất thực sự, mệt mỏi: “Chúng tôi ai nấy đều chưa từng bị ép đến mức này, cả về thể chất lẫn tinh thần.”

Xạ thủ trẻ Tommy do Kit Connor thủ vai

Đến lúc quay phim, Garland và Mendoza thích những cảnh quay dài, bản năng. Họ coi mỗi cảnh quay như một vở kịch nhỏ, yêu cầu các diễn viên tìm ra loại chủ nghĩa hiện thực trong việc thực hiện chính xác các chi tiết. Garland chỉ có thể dựa vào trí nhớ của Mendoza và các đồng đội để đưa ra yêu cầu cho xuất phẩm.

“Những nhân chứng của sự kiện có thể không có cùng ý kiến, và những sự kiện có thật chừng như lớn lao, bất di bất dịch hóa ra lại khá linh hoạt và chủ quan,” Garland nói. “Bạn đang cố gắng hết sức để trở nên khoa học và trung thực, nhưng bạn đang di chuyển qua không gian chủ quan của ký ức này.” Mendoza đặc biệt chú tâm vào tầm quan trọng của tính chính xác, của việc tái hiện một cách thích hợp khoảnh khắc đau đớn, riêng tư như vậy của rất nhiều bạn bè ông. “[Một số] cảnh chắc chắn gây kích động — chỉ cần một mùi hương hoặc một âm thanh nhất định cũng có thể bật lên cảm xúc,” Mendoza nói. “Đôi khi, chắc chắn bộ phim nghiền nát cảm xúc của tôi.”

Đi được nửa chặng đường làm phim, các sự kiện trong Warfare trở nên tồi tệ hơn — một số diễn viên đột nhiên vào vai những người trong tình trạng nguy kịch, và khán giả khó có thể định hướng giữa khói lửa mù mịt, máu me và tiếng la hét.

Mendoza do D’Pharaoh Woon-A-Tai thủ vai, một trong những nhân vật chính trong bức chân dung hỗn loạn, ngày càng như ác mộng này

“Chúng tôi cực kỳ mất sức,” Woon-A-Tai nói. Poulter miêu tả đó là một trải nghiệm mà ranh giới hư cấu trở nên mờ nhạt hơn bình thường ở một diễn viên. “Khi chúng tôi trải qua ba tuần huấn luyện, tôi cảm thấy như mình đã biết tất cả những người này cả đời — vì vậy, thấy Joe Quinn trong tình trạng của anh ấy, nhìn Cosmo Jarvis trong tình trạng thể chất của anh ấy, không cần nhào nặn cũng ra được phản ứng,” Poulter nói. “Cảm giác rất, rất thật.”

Cách kể chuyện của Warfare có nghĩa là chủ ý cho khán giả có góc nhìn hạn hẹp từ đầu đến cuối. Bạn sẽ nghe những từ ám chỉ “chiến binh thánh chiến” và phiến quân tấn công các nhân vật chính. Bạn sẽ chỉ thấy thoáng qua gia đình người Iraq bị khủng bố chiếm nhà, phải trốn đi vì ngôi nhà đó sẽ bị phá hủy hoàn toàn. Những miêu tả trước đây về Chiến tranh Iraq, ngay cả những miêu tả nhằm phản chiến công khai, đã bị chỉ trích vì quan điểm lấy người Mỹ làm trung tâm, và Warfare càng nghiêng theo quan điểm đó nhiều hơn. Các nhà làm phim có cân nhắc đến điều này khi họ phát triển bộ phim không?

“Một câu hỏi hoàn toàn hợp lý, và câu trả lời cho câu hỏi này phụ thuộc vào trí nhớ,” Garland nói. “Kết luận mà tôi rút ra sau khi nói chuyện với những người này đó là, người mà bạn đang nói chuyện là người đang nhớ lại khoảnh khắc mà họ có tầm nhìn hạn hẹp dữ dội… Tựu trung cũng bởi vì chúng tôi từ chối đưa ra bình luận. Nếu bộ phim này có sức mạnh, thì tôi nghĩ sức mạnh chính là từ đó.”

Tay súng bắn tỉa kiêm bác sĩ Elliott Miller (do Cosmo Jarvis thủ vai trong phim)

Khi lần đầu được giới thiệu về Warfare, Poulter đã do dự. “Khi biết đó là một phim chiến tranh thì tôi mất hứng — chỉ vì tôi không biết mục đích của bộ phim là không nhất thiết tuân theo cách miêu tả chiến tranh trước đây. Đáng lẽ tôi phải tìm hiểu kỹ hơn,” anh nói. “Alex đã miêu tả ý định đặc trưng bằng mong muốn đạt được tính xác thực tuyệt đối, tạo ra thứ gì đó hoàn toàn khách quan — một hình thức tái tạo thực tế, phi hư cấu về những gì đã xảy ra vào ngày hôm đó.”

Thật vậy, Warfare đọng lại chỉ một cảm giác là chân thực. Chắc chắn là đúng với dàn diễn viên trẻ — dự án đòi hỏi họ phải tạo mối liên kết sâu sắc mà hy vọng là sẽ đi cùng họ từ giờ cho đến hết sự nghiệp.

Bộ phim mở đầu bằng sự vui tươi, với cảnh những người lính SEAL xem video ca nhạc gợi cảm Call on Me của Eric Prydz. Giống như mọi thứ khác trong Warfare, chuyện này được lấy từ ký ức. Khi quá trình sản xuất gần kết thúc, một số diễn viên đã xăm “Call on Me” giống nhau để kỷ niệm trải nghiệm này — và họ cũng hứa với nhau.

Warfare đọng lại chỉ một cảm giác là chân thực. Chắc chắn là đúng với dàn diễn viên trẻ — dự án đòi hỏi họ phải tạo mối liên kết sâu sắc mà hy vọng là sẽ đi cùng họ từ giờ cho đến hết sự nghiệp

“Nó tượng trưng cho việc chúng tôi có thể dựa vào nhau, thực sự — nghe có vẻ hơi sến súa, nhưng nó ám chỉ một vài điều đã khác đi,” Woon-A-Tai nói. “Đã trở nên rất sâu sắc. Chúng tôi có thể dựa vào nhau, kể cả sau dự án này, bất cứ lúc nào. Chúng tôi rất thân thiết và chúng tôi sẽ có mặt vì nhau.”