• [Movie Blog] Ma trận hồi sinh: Mong tất cả vẫn còn đang trong Ma Trận

• Keanu Reeves và Carrie-Anne Moss hồi sinh câu chuyện tình 20 năm với Ma trận 4.0

• [BLP] Ma trận hồi sinh tư duy lại về viên thuốc màu đỏ

• Ma trận và những câu chuyện cyberpunk đã dự báo được cuộc sống ở năm 2021

• Trailer mới nhất của Ma trận: Hồi sinh hứa hẹn bộ phim sẽ thay đổi mọi điều ta đã biết

• Ma trận: Hồi sinh và tất cả tin bài liên quan

Đó là năm mà người trẻ nhất của Thế hệ X sẽ sang tuổi 20, bắt đầu chặng đường tuổi trưởng thành. Một thế kỷ mới đang lao tới với một tốc độ chưa ai sẵn sàng đón nhận, và họ trở thành một thế hệ lo âu căng thẳng. Nên, họ chìm đắm trong thứ từ thời thơ ấu đã cho phép họ kết nối với thế giới rộng lớn hơn: giải trí.

Bắt đầu từ khi giới thiệu hacker vô danh Thomas Anderson (Keanu Reeves), di sản lâu dài của The Matrix gắn chặt với Thế hệ X

Khi công chiếu vào tháng 3 năm 1999, The Matrix là một trong những phim ra mắt năm đó định hình một thế hệ. Câu chuyện đơn giản: hacker vô danh Thomas Anderson (Keanu Reeves) gia nhập cuộc kháng chiến chống lại một hệ thống nơi những người có quyền giữ mọi người ngủ trong một cái kén, rút cạn dần sinh lực của họ để phục vụ cỗ máy.

Nhóm nổi loạn với người lãnh đạo Morpheus (Laurence Fishburne) cho Anderson một lựa chọn. “Ma Trận ở khắp mọi nơi. Nó ở quanh ta,” ông giải thích cho nhân vật chính. “Đó là cái thế giới người ta phủ lên mắt anh để che đi sự thật rằng anh là một nô lệ, sinh ra trong giam cầm, trong một nhà tù anh không thể chạm vào. Không may là không ai có thể biết Ma Trận là gì. Anh phải tự mình thấy. Anh uống viên thuốc xanh, câu chuyện kết thúc, anh tỉnh dậy trên giường của mình. Anh uống viên thuốc đỏ, anh ở lại trong xứ sở thần tiên, và tôi sẽ cho anh thấy câu chuyện đi sâu tới đâu.”

“Ma Trận ở khắp mọi nơi. Nó ở quanh ta”

Xét tổng thể, câu chuyện là một viên nén thời gian cho cảm xúc của Thế hệ X ở đúng thời điểm đó. Cũng như The Matrix vẫn tiếp diễn tới ngày nay (phần bốn, The Matrix Resurrections, sẽ phát hành vào tháng 12), những vết thương và lý tưởng của Thế hệ X cũng lại trỗi dậy. Khi tới tuổi trưởng thành, họ bước vào thế giới do nam giới da trắng giàu có tạo ra, nhìn mọi thứ phân rạch ròi đen trắng, không sắc thái hay nhận thức (và chắc chắn là không có cảm thông) cho những khó khăn của nhóm người nằm bên lề xã hội.

Những bản sắc và cảm nhận của Thế hệ X được bảo là không có giá trị vì họ “chỉ là trẻ con”. Nếu họ dám lên tiếng, các đấng toàn năng, dù là chính phủ, truyền thông, hay thậm chí cha mẹ, ngay lập tức đẩy họ trở vào trong những tủ kín tạo ra cho thế hệ này. Nhị phân, rút gọn và tỉnh lẻ là những cách làm việc hệ thống của thời đó. Lối nói chịu đựng khoan dung thường được khen ngợi khi đó đến với một điều kiện đắt đỏ: hãy giấu kín mọi thứ khiến bạn trở nên độc đáo. Còn ai hiểu rõ thảm cảnh này hơn cộng đồng người chuyển giới?

Xét tổng thể, câu chuyện là một viên nén thời gian cho cảm xúc của Thế hệ X ở đúng thời điểm đó

Cộng đồng chuyển giới từ lâu đã nắm ý tưởng The Matrix là phép ẩn dụ cho trải nghiệm của người chuyển giới. Đồng đạo diễn Lilly Wachowski đã xác nhận giả thuyết đó là thật vào khoảng một năm trước. “The Matrix nói về mong muốn biến đổi,” cô nói trong đoạn video phát hành trên tài khoản Twitter của Netflix. “Nhưng nó đến từ quan điểm của một người vẫn đang che giấu bản sắc.” Như những bình luận nối tiếp trên Netflix chỉ ra, các tác giả chuyển giới đã đào sâu vào chủ đề này qua các bài luận và sách kể từ khi phim phát hành hơn 20 năm trước. Không may, bộ phim, cũng như cộng đồng chuyển giới mà nó hy vọng thể hiện, không thoát khỏi sự săm soi có hệ thống nên phải kìm chế ý định thực sự của nó.

Wachowski tiết lộ, nhân vật Switch trong kịch bản gốc do một người nam đóng khi ở thế giới “thật” và một người nữ đóng trong Ma Trận, nhằm thể hiện tốt hơn vấn đề chuyển đổi bản sắc nằm ở trọng tâm của phim. Tuy nhiên, hãng phim đã phản đối ý kiến đó. Hollywood thích giả vờ mình tiến bộ lắm, nhưng hiếm khi thực sự đứng lên ủng hộ các ý tưởng tiến bộ.

Năm 1997, Ellen DeGeneres công khai đồng tính trên chương trình truyền hình giờ vàng của cô. Chặng đường được làm chính mình của DeGeneres trở thành một lời cảnh báo chứ không phải điều để ăn mừng

Năm 1997, Ellen DeGeneres công khai đồng tính trên chương trình truyền hình giờ vàng của cô. Cô chụp ảnh bìa tạp chí TIME với tít đơn giản, “Ừ, tôi đồng tính.” Hơn 42 triệu hộ gia đình xem tập chương trình công khai thân phận đó, một con số ít nhà đài đạt được. Nhưng chỉ một năm sau, đài này đã hủy sản xuất tiếp chương trình lấy lý do “tỷ suất người xem xem thấp”. Chặng đường được làm chính mình của DeGeneres trở thành một lời cảnh báo chứ không phải điều để ăn mừng. Đúng là thập niên 90 đã tiến bộ hơn thời đại trước, nhưng tiến bộ được mấy khi mà từ gây sốt của thời đại này là chịu đựng thay vì chấp nhận? Thông điệp dành cho bất cứ ai không coi bản thân là người hợp giới, da trắng, dị tính, đã nói thẳng thừng: tống tất cả mọi thứ khiến bạn độc đáo cất kín trong tủ đi, nếu không ngay cả bạn cũng bị kỳ thị.

Bản thân các chị em Wachowski cũng thuộc Thế hệ X và trưởng thành trong thời đại mà sự chịu đựng và thụ động đã phụ lòng các cộng đồng mới nổi lên lẽ ra được nó bảo vệ. Cuộc chiến chống thuốc phiện trở thành cuộc chiến chống lại cộng đồng người da đen và nâu. Cả nước Mỹ làm chứng khi lực lượng thực thi luật pháp đánh một người da đen, Rodney King, trên băng hình, mà không bao giờ gặp hậu quả cho cuộc tấn công bạo lực mang tính phân biệt chủng tộc đó.

Có lý do rất nhiều người đồng cảm khi trailer The Matrix Resurrections tiết lộ Neo giờ đang phải đi trị liệu

Phụ nữ Thế hệ X săm soi cách chính phủ và xã hội đối xử với Anita Hill, một người phụ nữ dũng cảm đứng lên chống lại Thẩm phán Tòa án Tối cao đương chức Clarence Thomas vì tội quấy rối tình dục. Nhưng thông điệp vẫn rõ ràng: đây là cỗ máy họ phải cho ăn, và nó sẽ không bao giờ sẵn lòng buông tha cho họ.

Thế hệ X chưa bao giờ là một thế hệ biếng nhác; họ là những Neo của thế giới — một chút chán nản, một chút trầm cảm, một chút chậm chạp trong việc hiện thực hóa sức mạnh của bản thân. Có lý do rất nhiều người đồng cảm khi trailer The Matrix Resurrections tiết lộ Neo giờ đang phải đi trị liệu — họ nhìn thấy rất nhiều chặng đường của bản thân họ trong nhân vật này. Thế hệ X đã uống viên thuốc đỏ từ lâu rồi. Họ trì trệ và ì ạch đi qua thập niên 2000, và truyền lại những ý tưởng của mình cho “một” [chơi chữ The One — biệt danh của Neo trong The Matrix] thế hệ họ sinh ra và đang tiếp tục cứu tất cả mọi người: Thế hệ Z.

Thế hệ X đã uống viên thuốc đỏ từ lâu rồi

Và thế hệ này đang làm cho việc “rút phích” trông rất đẹp đẽ.