• [BLP] Ma trận hồi sinh tư duy lại về viên thuốc màu đỏ

• Một thế hệ X đi cùng ý tưởng về bản sắc trong The Matrix qua bao năm tháng

• Trailer mới nhất của Ma trận: Hồi sinh hứa hẹn bộ phim sẽ thay đổi mọi điều ta đã biết

• 20 năm phim Ma trận: Hollywood học những bài học sai?

• Ma trận: Hồi sinh và tất cả tin bài liên quan

Keanu Reeves và Carrie-Anne Moss trên bìa tạp chí Entertainment Weekly số tháng 1 năm 2022. Giữa họ có sự thoải mái xuất phát từ tình bạn hơn 20 năm — một tình bạn bắt đầu vào cuối những năm 90 khi cặp đôi gặp nhau trong bộ phim khoa học giả tưởng định nghĩa lại thể loại đã trở nên có sức ảnh hưởng lớn

Keanu Reeves bị hội chứng thay đổi múi giờ. Nam diễn viên Hollywood 57 tuổi vừa về đến Los Angeles sau chuyến bay từ Jordan, nơi anh đang quay John Wick thứ tư, chuỗi phim kiệt sức khét tiếng tốc độ không nhàn nhã. Đã tám tháng nay anh không về nhà, nhưng thay vì ngủ mê mệt, anh lại tới buổi chụp ảnh. Sự mệt mỏi bắt đầu xuất hiện. Anh vùi mắt vào lòng bàn tay, cố gắng dụi cho sự sống quay lại đôi đồng tử căng thẳng của mình sau những tiếng bật, bật, bật liên tục của đèn flash máy ảnh.

Việc chụp ảnh không xếp hạng cao trong danh sách những thứ yêu thích của Reeves. Không bao giờ có trong danh sách nữa kìa. Nhưng anh nhìn lên và mỉm cười khi đôi tay an ủi đặt lên vai anh ấy: Đôi tay của Carrie-Anne Moss, bạn diễn lâu năm trong các phim Ma trận, tạo dáng phía sau anh để chụp ảnh. Giữa họ có sự thoải mái xuất phát từ tình bạn hơn 20 năm — một tình bạn bắt đầu vào cuối những năm 90 khi cặp đôi gặp nhau trong bộ phim khoa học giả tưởng định nghĩa lại thể loại đã trở nên có sức ảnh hưởng lớn, một tay đưa các cụm từ như “trục trặc trong Ma trận” và “uống viên thuốc màu đỏ” vào từ vựng văn hóa đại chúng.

Moss gọi kết nối của họ là tự nhiên. “Chúng tôi đã cùng nhau trải qua trải nghiệm này với tư cách là một đôi yêu nhau,” nữ diễn viên 54 tuổi nói. “Cách miêu tả duy nhất là bạn tâm giao.” Mối quan hệ độc đáo của họ đã khiến The Matrix của năm 1999 trở nên như ngày nay, và The Matrix, đến lượt nó, đã thay đổi quỹ đạo làm phim trước thềm thiên niên kỷ mới.

Mối quan hệ độc đáo của họ đã khiến The Matrix của năm 1999 trở nên như ngày nay

Bộ phim đầu tiên đó, lấy cảm hứng từ các thể loại được sùng bái lúc bấy giờ như cyberpunk và anime, hình dung ra một tương lai nghiệt ngã trong đó thế giới của chúng ta, mà chúng ta không hề hay biết, đã bị máy móc thống trị: Sử dụng một thực tế giả lập, trí thông minh nhân tạo giúp con người đủ ngoan ngoãn để thu hoạch năng lượng. Trung tâm của khái niệm trí tuệ cao cấp này là Neo của Reeves, một nhân viên văn phòng buồn chán ngoài giờ làm hacker thoát khỏi chương trình giả lập, và Trinity của Moss, một phụ nữ từ thế giới thực có khả năng đột nhập vào Ma trận — chưa kể tài năng thực hiện các chiêu thức phi trọng lực trong bộ đồ da màu đen sành điệu.

Sau ngần ấy năm, không người nào đoán được rằng họ sẽ trở lại cùng nhau để nói về một phần tiếp theo khác, The Matrix Resurrections, ra rạp và trên HBO Max vào ngày 22 tháng 12. Làm sao họ đoán cho nổi? Chị em đạo diễn Lana và Lilly Wachowski, kiến trúc sư của chuỗi phim, kiên định với quyết tâm rằng ba phần đầu tiên sẽ đóng vai trò là một bộ ba hoàn chỉnh, dứt khoát kết thúc vào năm 2003 với The Matrix Revolutions… và (cảnh báo tiết lộ sau hai thập kỷ!) với cả Neo và Trinity đều chết ở cuối phim.

Khi được hỏi tại sao lại đồng ý quay lại loạt phim sau gần hai thập kỷ gián đoạn, Reeves đưa ra một lời giải thích rất đơn giản: “Chúng tôi có những nhà làm phim mà ai cũng muốn nói đồng ý,” anh nói. Rồi thêm, “[chúng tôi đã có] tư liệu mà người ta muốn dự phần, để cung cấp tất cả những gì có thể làm được.”

Một cảnh trên trường quay. Khi Lana hô “Diễn!” Moss nói cô lập tức trở lại ngay chỗ mà cô đã ở cùng Reeves trong phim đầu tiên

Tuy nhiên, hành trình thực tế đến Resurrections phức tạp hơn vậy một chút. Tại một hội thảo biên kịch ở Berlin vào tháng 9, Lana nói rằng năm nào Warner Bros. cũng đề nghị cô và Lilly làm một phim Ma trận nữa, nhưng họ luôn từ chối. Năm 2017, biên kịch Zak Penn (X-Men: The Last Stand, The Avengers) tiết lộ anh đang thực hiện các dự án Ma trận chưa được công bố mà không có sự tham gia của chị em Wachowski, cả hai đã rời khỏi lĩnh vực làm phim truyện sau sự đón nhận thảm hại dành cho Jupiter Ascending năm 2015. Lilly nói với The Hollywood Reporter vào năm 2020 rằng sự can thiệp của công ty vào phim của cô đã đẩy cô đến “điểm đột phá”. Thay vì tiếp tục hợp tác với Lana, cô nói rằng cô cần “kết nối lại” với bản thân trong vai trò nghệ sĩ bằng cách quay lại trường học và làm việc cho các dự án khác.

“The Matrix là một bộ phim mang tính cách mạng và việc trao di sản đó cho người khác mà tôi nghĩ [sẽ là một] sai lầm khủng khiếp,” Jada Pinkett Smith nói, trở lại với Resurrections với nhân vật Niobe của cô từ hai phần đầu tiên, The Matrix Reloaded và The Matrix Revolutions.

Đối với Lana, đó là một loạt các sự kiện bi thảm, thay đổi cuộc đời và cuối cùng thay đổi suy nghĩ: cái chết của cha mẹ và một người bạn thân. “Tôi thực sự không biết làm thế nào để xử lý loại đau buồn đó,” cô nói ở hội thảo Berlin. “Tôi chưa từng trải nghiệm thiết thân đến như vậy.” Các nhân vật của Ma trận đã mang lại cho cô niềm an ủi: “Tôi không thể có bố và mẹ, nhưng đột nhiên tôi có Neo và Trinity, được cho là hai nhân vật quan trọng nhất trong cuộc đời tôi.”

Lana Wachowski với hai diễn viên hiểu cô nhất tại sự kiện ra mắt The Matrix Resurrections

Thay đổi cá nhân sâu sắc luôn là trọng tâm của vũ trụ Ma trận. Chị em Wachowski xuất hiện dưới dạng chuyển giới và trải qua cuộc phẫu thuật chuyển đổi giới tính trong những năm kể từ khi Reloaded và Revolutions đều ra rạp vào năm 2003. Sự thức tỉnh này có thể là một phần không được nói ra của The Matrix kể từ đầu; Reeves nhớ lại bản nháp ban đầu của kịch bản gốc có một nhân vật bước vào thế giới Ma trận với tư cách là một người khác giới. “Tôi nghĩ hãng phim chưa sẵn sàng cho việc đó,” anh nói.

Lana Wachowski, 56 tuổi, viết cho Entertainment Weekly: “Nghịch lý là công nghệ đã đưa chúng ta đến gần nhau hơn, đồng thời cô lập hoặc khắc sâu chúng ta với nhau.” (Trong một động thái rất giống Ma trận, đạo diễn không ngồi phỏng vấn mà chỉ thích giao tiếp qua email.) “Sức mạnh của công nghệ để bẫy hoặc hạn chế thực tại chủ quan của chúng ta là một phần quan trọng trong câu chuyện mới của Matrix Resurrections.” Cô giải thích “câu chuyện [cho Hồi sinh] bùng nổ đã được hình thành khá hoàn chỉnh” từ tâm trí cô. Neo và Trinity dường như vẫn còn sống và khỏe mạnh, nhưng tâm trí của họ bị khóa chặt bên trong Ma trận, thứ đã trở nên nguy hiểm hơn. Họ không có ký ức rõ ràng về quá khứ của mình, nhưng Neo bị ám ảnh. Trong mơ anh nhìn thấy tia sáng của những gì đã diễn ra trong các phim trước, trong những gì anh ta nghĩ là cuộc sống đời thường.

Cuộc sống đó bây giờ bao gồm Bugs (Jessica Henwick của Star Wars: The Force Awakens), một tay súng tóc xanh có hình xăm con thỏ trắng. Khi cô ấy giao cắt với lộ trình của Neo, chúng ta sẽ có thêm manh mối về lý do tại sao Lana cảm thấy thôi thúc quay trở lại The Matrix. (Trong phim có một cách xử lý khá siêu hình cho câu hỏi đó.) “Nghệ thuật là một tấm gương,” Wachowski viết. “Hầu hết sẽ thích nhìn vào bề mặt nhưng sẽ có những người như tôi thích thú với những gì ẩn sau tấm gương. Tôi làm bộ phim này cho những người đó.”

Từ trái qua: Toby Onwumere, Eréndira Ibarra, Yahya Abdul-Mateen II, và Jessica Henwick trong một cảnh The Matrix Resurrections

Henwick, 29 tuổi, hứa hẹn sẽ có “tông điệu mới” và “diện mạo mới” làm cho Resurrections trở nên sôi động và “vui tươi” hơn. Reeves cũng vậy, “bị ấn tượng bởi bao nhiêu sự hài hước trong đó” — nhưng không có nghĩa Neo sẽ châm biếm như Tony Stark. “Lại vứt găng tay Ma trận; siêu thông minh, khôn ngoan, giải trí, hồi hộp và hài hước,” anh nói. Thêm ngôi sao của Watchmen và Candyman Yahya Abdul-Mateen II, 35 tuổi, đóng vai Morpheus, phiên bản khác của người cố vấn cho Neo do Laurence Fishburne đóng ban đầu: “Trong số tất cả những thứ khoa học giả tưởng mà tôi đã đóng, Ma trận là Có cơ sở nhất trong thực tế, trớ trêu thay. Có đủ các khái niệm cao siêu xoay quanh Ma trận trong câu chuyện của chúng tôi, nhưng thực ra có rất nhiều tình yêu và tình người thúc đẩy câu chuyện này.”

Nhấn mạnh vào tình yêu. Reeves nói: “Không phải vì cần làm vậy, nhưng chắc chắn chiều sâu của lý do bộ phim này được tạo ra là cảm giác nó là câu chuyện tình giữa Trinity và Neo.” Chính mối liên hệ sâu sắc của Lana với các nhân vật đã cộng hưởng với các ngôi sao của cô. Reeves nhớ lại cuộc trò chuyện khi lần đầu tiên Lana nói với anh ý tưởng cho một phần tiếp theo nữa. “Đó là một trong những cuộc nói chuyện điện thoại mà mặc dù đang ở nhà, bạn vẫn đứng dậy,” anh nói.

Về phần mình, Moss xem bộ phim mới là cơ hội hiếm có để “hiện thân” cho tình yêu của Lana. “Trước giờ tôi chưa từng cảm thấy như vậy, để thấy mình là phiên bản mở rộng cho trái tim của cô ấy khi đóng vai này,” cô nói. Thêm Jonathan Groff (Frozen, Hamilton), 36 tuổi, nói: “Khi tôi đọc kịch bản phim, tôi đã khóc, vì ý tưởng xem hai diễn viên tượng đài này trong hai nhân vật biểu tượng này quay trở lại và chiến đấu để có lại tình yêu của họ đúng làm tôi bái phục.”

Cảnh được quay ở San Francisco, trong đó Reeves và Moss đứng ở rìa mái tòa nhà cao hơn 40 tầng, bị những chiếc trực thăng phóng tên lửa vây ráp, không còn cách nào khác là phải nhảy xuống

Trong 22 năm kể từ khi The Matrix ra rạp lần đầu, khán giả chưa bao giờ ngừng vật lộn với chủ đề của nó — về việc thoát khỏi hệ thống áp bức và mở tâm trí của một người ngộ ra những sự thật bị che giấu. Tuy nhiên, một điều mà mọi người có thể đồng ý là ảnh hưởng mang tính cách mạng của chuỗi phim đối với thể loại khoa học giả tưởng, đặc biệt là khi nói đến các cảnh hành động, thì Resurrections không hề gây thất vọng.

Việc quay phim bắt đầu vào tháng 2 năm 2020 và những nỗ lực đánh lức đủ kiểu để giữ bí mật cho một trong những tác phẩm được mong đợi nhất trong nhiều năm đã không hoàn toàn thành công: Những người tình cờ bắt gặp đã rò rỉ trên mạng xã hội một cảnh được quay ở San Francisco, trong đó Reeves và Moss đứng ở rìa mái tòa nhà cao hơn 40 tầng, bị những chiếc trực thăng phóng tên lửa vây ráp, không còn cách nào khác là phải nhảy xuống. Theo điều phối viên đóng thế Scott Rogers, người cũng đã làm việc với Reeves trong John Wick phần thứ ba và thứ tư, Lana xem phân cảnh này là phép ẩn dụ cho toàn bộ phim. “Đối với cô ấy, trường quay, các diễn viên, tất cả mọi người,” anh ấy nói, “đang thực hiện bước nhảy vọt của niềm tin.” Reeves bác lại: “Chúng ta có một nhà làm phim phi thường, một tầm nhìn, những vai diễn tuyệt vời này với kiểu kể chuyện, ý tưởng và quảng bá tư tưởng. Một bước nhảy vọt của niềm tin ư? Chúng ta có rất nhiều niềm tin vào bước nhảy vọt đó.”

Hai diễn viên tượng đài trong hai nhân vật biểu tượng quay lại và chiến đấu để có lại tình yêu của họ

Moss nói rằng cô đã có “rất nhiều trở ngại phải vượt qua” trước khi có thể thực hiện cảnh quay. Cô đã ngồi xuống bàn với chồng trước buổi ghi hình để thảo luận về cảnh đó. “Anh ấy bảo, ‘Em sẽ nhảy thật à?’ Và tôi đáp, ‘Đúng vậy, nhất định rồi. Em không biết mình sẽ làm thế nào, nhưng em biết mình sẽ làm được.’”

“Chúng tôi mà ở đó, thì khỏi có diễn viên đóng thế rồi,” Reeves đùa, nghĩa là chuyên gia đóng thế mới là người thực sự làm những pha nguy hiểm. “Nhưng Scott đã sắp đặt một tình huống mà chúng tôi có thể làm được. Vì vậy, chúng tôi đã làm.” Moss thừa nhận khả năng thể chất của cô đã thay đổi thế nào so với 20 năm trước khi cô quay những cảnh cận chiến một cách dễ dàng hơn. Cô nói về việc “tôn trọng thời gian đã trôi qua, cơ thể tôi đã hạ sinh ba đứa con. Nhưng tôi cũng rất thích thử thách đó.”

Henwick đã có một bước nhảy vọt về niềm tin của riêng mình. Được biết đến nhiều nhất khi đóng Nymeria Sand trong Game of Thrones và Colleen Wing trong Iron Fist, cô đã tham gia Shang-Chi và Huyền thoại Thập Luân cùng lúc với vai Bugs. Cả Disney và Warner Bros. đều biết về lời đề nghị kia và đưa ra tối hậu thư: Cô chỉ có thể thử vai cho phim của họ nếu từ bỏ dự án của đối thủ. Không có vai nào được đảm bảo. “Với tôi đó là khoảnh khắc chọn viên thuốc màu đỏ / viên thuốc màu xanh,” cô nói.

Một cảnh cận chiến của Jonathan Groff và Keanu Reeves trong The Matrix Resurrections

Henwick coi Bugs là “đôi mắt của khán giả” nhìn vào Resurrections, đó là cách người ta có thể nhìn vào tất cả các diễn viên mới tham gia The Matrix. Abdul-Mateen ghi nhận Reeves vì đã “thúc đẩy chúng tôi và thiết lập tiêu chuẩn” cho tác phẩm. Groff đồng tình. “[Keanu] đã dạy tôi rất nhiều về dàn xếp cảnh hai người đánh nhau, mà không làm đối phương bị thương,” nam diễn viên được đào tạo tại Broadway nói. “Khi cuộc chiến của chúng tôi kết thúc, tôi cảm thấy có mối liên hệ sâu sắc với anh ấy về mặt thể chất.” Thật đáng trân trọng Groff, người công khai đồng tính vào năm 2009, vì anh tham gia vào một phim hành động nặng như vậy khi người đồng tính hầu như không được chào đón vào không gian đó. Đó là một minh chứng khác cho Wachowski, đã mang về nhiều thành viên đoàn làm phim từ Sense8, phim bộ nổi bật những câu chuyện LGBTQ, đồng thời chào đón những gương mặt mới vào gia đình sáng tạo của cô ấy.

Với hai diễn viên hiểu cô nhất, Lana cảm thấy mình giống như một đạo diễn khác theo một số phương diện. Reeves nhớ rằng trong bộ ba phim gốc, cô ấy “đứng sau màn hình quan sát nhiều hơn” nhưng “vẫn còn rảnh tay.” Với Resurrections, “cô ấy tham gia nhiều hơn vào chuyển động máy quay và quan tâm diễn thật hơn là diễn tập.” Đây không hải là nói về chuẩn bị mà đúng hơn là về sự sẵn sàng tìm thấy những điều bất ngờ ngay tức khắc của mọi người. Reeves thú nhận “hầu như không tập luyện, nếu mà có chuyện đó.”

“Là Trinity! Là Carrie-Anne Moss, khí chất của Trinity. Tất cả sự quyết liệt và tâm trí, sự tập trung, cam kết đều có trong cử chỉ. Không kìm nén và ngông cuồng và kiểm soát”

Nói cách khác, làm phim Resurrections giống như đoàn tụ với một người bạn cũ. Khi Lana hô “Diễn!” Moss nói cô lập tức trở lại ngay chỗ mà cô đã ở cùng Reeves trong phim đầu tiên. “Hầu hết các cảnh quay của tôi là với Keanu, và thật vui khi được ngồi đối diện với anh ấy và diễn lại,” cô nói, khi cô và Reeves ngồi cạnh nhau trên chiếc ghế của đạo diễn. “Anh ấy có hiểu biết tuyệt vời về phim hành động. Tôi đã theo dõi anh ấy phát triển trong 20 năm qua. Tôi rất kinh ngạc về điều đó.”

Reeves lúc lắc đầu trong lúc cô nói, âm thầm phản đối. “Nhưng em có khí chất,” anh trả lời. “Là Trinity! Là Carrie-Anne Moss, khí chất của Trinity. Tất cả sự quyết liệt và tâm trí, sự tập trung, cam kết đều có trong cử chỉ. Không kìm nén và ngông cuồng và kiểm soát.”

Sau ngần ấy năm, đó vẫn là khí chất mà chúng ta cứ muốn xem mãi. Trước khi Moss và Reeves thay trang phục tiếp theo cho buổi chụp ảnh, họ lẻn đi, cập nhật cuộc sống của nhau kể từ khi thực hiện Hồi sinh. Họ đẩy cửa hậu studio, làm căn phòng tối tràn ngập ánh nắng chiều. Người hâm mộ bộ phim có thể nghĩ ngay đến cánh cửa ánh sáng, một cổng thông tin mà Neo sẽ sử dụng để đi vào “cửa sau” kỹ thuật số của Ma trận. Nhưng không hẳn vậy.

Sau ngần ấy năm, đó vẫn là khí chất mà chúng ta cứ muốn xem mãi

“Họ đang nghỉ ngơi hút thuốc,” một thành viên đoàn phim nói. Trong vũ trụ này, ngay cả những lối thoát bình thường nhất trông cũng rất ngầu.