Đây là lần đầu tiên người viết gặp Trần Pháp Lai: tại một buổi chụp ảnh, đi đôi giày bốt màu đen nặng nề hài hước. Xoay người trong trang phục đỏ thẫm, cô hụp xuống tránh đòn của một chiến binh, và ánh mắt cô tối lại cho hợp cảnh. Máy ảnh nhấp nháy; gò má cô sáng lóe lên như dao cạo. Người viết thấy kinh sợ cô ấy.

Một bức trong bộ ảnh Elle thực hiện cho Trần Pháp Lai

Trần Pháp Lai uể oải; duyên dáng mà trễ nãi. Khi nhiếp ảnh gia hỏi cô ấy tư thế nào cảm thấy tự nhiên nhất, cô xoay người một vòng rồi phịch xuống như đứa trẻ mới biết đi. Nhiếp ảnh gia yêu cầu bước đi mạnh mẽ, thế là cô dập gót chân lên nền xi măng thật mạnh. Cứ như thể cô đang bắt tất cả mọi người làm con tin trên phim trường — và tận hưởng mọi khoảnh khắc.

Ở chừng mực nào đó thì đúng thế. Trần Pháp Lai, có tác phẩm điện ảnh Hollywood đầu tiên là Shang-Chi và Huyền thoại Thập Nhẫn rất được mong đợi của Marvel, chắc chắn đã thu hút sự chú ý. Cô đang trải qua một năm kỷ lục, về mặt cá nhân và sự nghiệp: Vào tháng 2, cô và chồng, doanh nhân công nghệ người Pháp Emmanuel Straschnov, chào đón một cô con gái. Phim truyền hình Mỹ đầu tiên của cô, The Undoing, được đề cử giải Emmy vào tháng 7. Và vào tháng 9, cô gia nhập hàng ngũ Vũ trụ Điện ảnh Marvel trong bộ phim đầu tiên có vai chính là người Mỹ gốc Á và dàn diễn viên đa số là người Mỹ gốc Á.

Vì vậy, nhận thức của người viết về cô ấy, vào một buổi chiều tháng 6 này, là cô thoải mái, tự lập, và những điều đó như trang sức nạm lên chiếc vương miện của cô. Nhưng, như người viết sẽ ngộ ra, rất dễ hiểu sai Trần Pháp Lai.

Xu hướng thể hiện sự điềm tĩnh độc đáo là cách nữ diễn viên bước vào nghề diễn xuất từ đầu

“Tôi đang hét lên trong lòng,” cô nhớ lại buổi chụp ảnh tại Borsalia, một quán cà phê Ý ở quận Flatiron của Manhattan. “Tôi không nghĩ mình sẽ cảm thấy thoải mái khi tạo dáng trước một nhiếp ảnh gia; tôi chưa bao giờ được đào tạo. Tôi luôn cảm thấy mình rất cô đơn. Tôi có thể trông như biết mình phải làm gì, nhưng đôi khi về nhà tôi lại hối hận.”

Trần Pháp Lai, 39 tuổi, thường sử dụng chiến thuật này: thừa nhận sự nhút nhát tiến triển thành kịch tính đầy suy ngẫm. Cô liên tục đánh giá lại chuyện gì, khi nào, ở đâu và cách cô muốn thể hiện bản thân và trong quá trình đó, cô sử dụng cảm xúc làm công cụ có chọn lọc cẩn thận. Ngược lại, cô tự nhiên nguôi ngoai, vui vẻ, cứ như một đứa trẻ. Tuy nhiên, cô ý thức vẻ đẹp thanh lịch của mình đến mức giả định rằng điều đó ngăn các đạo diễn chọn cô vào vai hài.

Trần Pháp Lai nói: “Tôi không phải là người biểu cảm quá mức. Tôi nghĩ mình khá điềm tĩnh.” Ngay cả trong bộ cánh lúc đó là áo nịt đen, quần dài màu hồng phấn cuộn gấu, và áo khoác Chuck Taylors màu trắng — gần như không trang điểm, chỉ một chiếc dây chuyền vàng đơn giản trên cổ — trông cô đủ bóng bẩy để tham dự một bữa tiệc trưa. Có lẽ đó là cách Trần Pháp Lai có được vai diễn truyền hình đầu tiên trong The Undoing của HBO, vai Jolene, một bà mẹ giàu có, quyền lực trong nhóm phụ huynh-bạn thân của Nicole Kidman. Jolene hóm hỉnh gọi một thành viên là “tổng-tiết-sữa”, câu thoại mà bạn có thể thấy Trần Pháp Lai rất thích diễn. (Tuy nhiên, cô vẫn chưa xem The Undoing vì sợ ghét màn trình diễn của chính mình.)

Trần Pháp Lai trong phim truyền hình HBO The Undoing

Xu hướng thể hiện sự điềm tĩnh độc đáo là cách nữ diễn viên bước vào nghề diễn xuất từ đầu. Năm 2002, vài năm sau khi gia đình Trần Pháp Lai di dân từ Trung Quốc đến Atlanta, mẹ cô xé từ tờ báo của người Mỹ gốc Trung Quốc: quảng cáo tìm kiếm Hoa hậu người Mỹ gốc Á tiếp theo. Trần Pháp Lai chưa bao giờ tham gia cuộc thi sắc đẹp nào và không tự nhận mình là người đẹp đặc biệt, nhưng tiền đề đã khiến cô ấy tò mò — cũng như số tiền thưởng trị giá hàng nghìn đôla — vì vậy cô đã nộp đơn. Khi lọt vào chung kết, cô một mình bay đi khắp đất nước, và cuối cùng khi giành chiến thắng, cô cũng tự đi một mình như vậy — mặc chiếc váy nhiều tầng như lớp phủ mặt bánh, cô gọi điện cho bố mẹ để chia sẻ tin vui từ sân khấu.

Hai năm sau, Trần Pháp Lai được vinh danh là Hoa hậu Trung Quốc New York. Sau đó, năm 2005, cô giành ngôi vị Á hậu 1 trong cuộc thi Hoa hậu Quốc tế Trung Quốc, do đài truyền hình TVB Hồng Kông tổ chức. Bị cuốn hút bởi thần thái và ngoại hình của cô, nhà đài đã ký với cô một hợp đồng sáu năm — sau đó mở rộng thành tám năm — mà đầu tiên cô hoàn thành hợp đồng với tư cách người dẫn chương trình tạp kỹ sau đó là diễn viên.

Với nụ cười nhếch mép đáng yêu, Trần Pháp Lai thừa nhận đó không phải là cuộc sống mà cha mẹ cô đã mong ước cho cô. Ở Thành Đô, thủ phủ của hơn 16 triệu dân ở tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc, cô đã trải qua thời thơ ấu và thời niên thiếu trong một ký túc xá dành cho giáo viên và gia đình họ, trong số đó có mẹ cô, giáo viên dạy khiêu vũ. Cha Trần Pháp Lai chỉnh đàn piano cho trường học, nhưng ông muốn cô có sự nghiệp không dính dáng gì đến nghệ thuật. (Ông đề xuất khoa thư viện.)

Trong phim bộ Đại luật sư tranh tài của TVB năm 2013

Giống như hầu hết gia đình ở Trung Quốc trong những năm 80, cha mẹ Trần Pháp Lai chỉ có một con và điều quan trọng là con họ phải có cái mà Trần Pháp Lai gọi là “công việc tĩnh tại nhất, an toàn nhất bạn có thể tìm thấy.” Cô cho biết thêm: “Đó là điều mà bố tôi muốn ở tôi, đặc biệt vì ông biết tôi hết sức bắng nhắng. Ông nói: ‘Con mà điềm tĩnh một chút thì tuyệt lắm.’” Trần Pháp Lai vừa tốt nghiệp Đại học Emory với bằng kinh doanh khi TVB mời ký hợp đồng biểu diễn. “Tôi chắc chắn có lẽ bố mẹ tôi đã rất sợ hãi,” Trần Pháp Lai nói về cha mẹ cô. “Nhưng ít nhất họ đã không để lộ cho tôi thấy.” Cô fax cho TVB bản hợp đồng đã ký và bay đến Hồng Kông, sống ở đó trong chín năm tiếp theo.

Sau thời gian làm người dẫn chương trình, đầu tiên công ty chọn cô vào vai phụ trong một số phim bộ, bao gồm phim truyền hình tranh giành quyền lực Sóng gió gia tộc, một bộ phim khiêu vũ tán tỉnh có tựa Bước nhảy và phim hài gia đình thiên về ẩm thực Ẩm thực cuộc sống. Năm 2011, cô nhận được vai chính trong phim ly kỳ tội phạm Tiềm hành truy kích, trong đó cô đóng vai chỉ huy và là người trong mộng của Laughing-Tạ Thiên Hoa, nội gián của lực lượng cảnh sát Hồng Kông. Nhưng một trong những dự án cuối cùng của Trần Pháp Lai ở Hồng Kông, phim bộ hàng không năm 2013 Bao la vùng trời II, đã đánh bật cô ra khỏi trục của mình.

Cùng Ngô Trấn Vũ trong Bao la vùng trời II

Đến thời điểm này, cô đã trở thành nhân vật nổi tiếng ở Hồng Kông, đặc biệt là sau khi lặng lẽ kết hôn với người chồng đầu tiên, Daniel Sit, năm 2008. “Tôi không phản ứng tốt trước các tay săn ảnh,” cô thú nhận. “Tôi chỉ bảo vệ bản thân và không ngừng che giấu bản thân. Tôi không biết ảnh hưởng lâu dài cho đến vài năm sau, khi nó ảnh hưởng đến mối quan hệ của tôi.”

Mẹ Trần Pháp Lai để ý thấy con gái thường thu mình ở nơi công cộng, thu mình lại với người lạ. Cô nói: “Có vài năm tôi chỉ sống khép kín rèm cửa ở nhà, và tôi luôn có rèm trong xe hơi. Chỉ là đã quá sức chịu đựng.” Trần Pháp Lai phác cử chỉ một New York hỗn loạn nguyên hình xung quanh và nói, “Ở đây, tôi đang bắt đầu lại.”

Chính trong thời gian tham gia Bao la vùng trời II, mỏi mệt vì báo chí và niềm đam mê tắt ngấm đã đụng nhau. Cô không biết mình đạt được gì ở TVB nữa. Các bạn diễn của cô, phần lớn là nam giới, là những diễn viên tên tuổi, đã phát triển một hệ thống sản xuất có phần tự tung tự tác cho phép thay đổi liên tục vào phút cuối. Trần Pháp Lai lúng túng trong môi trường này, bị ngắt kết nối với trình tự thời gian của chương trình và cách nó định hình nhân vật mà cô muốn đóng. Nhưng ít ra sự thất vọng của cô đã kích hoạt một điều hiển nhiên: Cô yêu diễn xuất, nhưng cô không chắc mình biết cách diễn xuất.

Cô nói: “Tôi luôn cảm thấy như thể mình đang làm giả. Tôi không chắc làm sao tạo ra nhân vật; tôi không chắc làm thế nào để thực hiện một phim bộ dài 20 tập.”

Trần Pháp Lai nhận giải thưởng thường niên TVB Nữ diễn viên phụ xuất sắc năm 2007

Bất chấp vẻ ngoài điềm tĩnh, Trần Pháp Lai có xu hướng cực đoan: Khi có dự đoán “bùng nổ” sinh con, cô là một trong số ít những người quyết định 2020 sẽ là năm hoàn hảo để mang thai. Từ lần đầu tiên tham gia các cuộc thi hoa hậu, chỉ vài năm sau cô đã trở thành một trong những người giỏi nhất. Và khi cô muốn học diễn xuất, cô đã đến thẳng nơi được ví là Suối Hồi Xuân của nghề diễn xuất: Juilliard School ở thành phố New York, một trong những chương trình cạnh tranh nhất trên thế giới.

Trần Pháp Lai là người Mỹ gốc Á duy nhất trong lớp kịch 17 sinh viên của cô. Khi miêu tả khoảng thời gian của mình ở học viện được tôn kính này, giọng nói cô run run. “Tất cả những gì tôi từng muốn trong cuộc đời mình với tư cách diễn viên là một môi trường an toàn, có tính khám phá để chỉ chơi và diễn,” cô nói, “mà không phải lo lắng liệu trông có ổn trên máy quay, phòng vé sẽ ra sao, báo chí sẽ nói gì, đánh giá sẽ như thế nào. Cứ thuần túy diễn thôi.”

Trần Pháp Lai đã tạm dừng toàn bộ cuộc sống của mình cho việc học. Cô không hẹn hò trong hai năm (kể cả Tinder: “Tôi có thể sẽ có rất nhiều người hâm mộ Trung Quốc.”) Cô không tham gia bất kỳ phim điện ảnh hay chương trình truyền hình nào. (Theo quy định của Juilliard, cô thậm chí còn không được phép thử vai.) Cô có hợp đồng làm người phát ngôn cho Olay, và cô đã nói rõ với thương hiệu rằng cô sẽ không thực hiện bất kỳ chuyến đi nào hoặc các chiến dịch quảng cáo nếu chúng cản trở cô đi học.

Trần Pháp Lai (trái) diễn vở The Add Machine tại trường Juilliard

Richard Feldman, một trong những người hướng dẫn kịch nghệ của Trần Pháp Lai tại Juilliard cho biết: “Phải dừng lại và tạm dừng sự nghiệp rất thành công của cô để đến Juilliard trong bốn năm, điều đó thực sự ấn tượng. Đó là kiểu nghệ sĩ mà chúng tôi hy vọng sẽ tìm thấy và giúp phát triển.”

Trần Pháp Lai miêu tả mỗi năm trong bốn năm ở Juilliard như thể là những tuần lễ theo chủ đề ở trường trung học. Năm đầu tiên là Khám Phá: “Khám phá bản thân như một công cụ và phát hiện những thói quen xấu.” Năm thứ hai là Đau Khổ: “Quăng bạn vào lửa và để bạn cháy bùng.” Năm thứ ba là Bậc Thầy, tập trung chủ yếu vào Shakespeare và những tác phẩm văn học kinh điển khác. Và năm thứ tư là Chuẩn Bị: chuẩn bị sẵn sàng húc đầu vào đá, khi bạn bị xô đẩy phải tự chống đỡ cho mình trong nghề.

Nếu có một lộ trình cực kỳ khó khăn, thì đó không phải là lộ trình ngẫu hứng hay phong trào. Trần Pháp Lai nói: “Clown thật khó đối với tôi.

Người viết phải dừng lại một lúc lâu mới hiểu ra Trần Pháp Lai đang nói đến chú hề kiểu Ronald McDonald, mũi đỏ đang bấm còi. “Cả năm đó, ngày nào tôi cũng khóc,” cô nói tiếp. “Đó là thử thách diễn viên thực lực, bởi vì làm hề thì bạn không thể trốn được. Bạn phải sử dụng hết con người mình.” Trần Pháp Lai nói, ý là diễn viên phải làm cho khán giả cười, nhưng chủ yếu là thông qua những hành động thô lỗ đến kỳ quái trên cơ thể họ. Nghĩa là làm mình hèn người đi, nhưng cũng làm mình hăng hái lên. Ví dụ: dự án cuối cùng của Trần Pháp Lai trong khóa học làm hề, cô đã đóng vai một nhân vật có tên Stinky Hamster Discharge.

Trần Pháp Lai là người Mỹ gốc Á duy nhất trong khóa học 17 sinh viên của cô

Người viết vẫn thấy hoài nghi một cách đáng xấu hổ cho đến khi, ra khoải quán Borsalia, Trần Pháp Lai quyết định minh họa ý cô muốn nói. Cô làm một vẻ mặt kỳ cục, có lẽ là bất chấp thể chất. Cô vươn đầu, kiểu thấy trong gương nhà cười, gần giống một quả bóng bay. Cô nhướng mày lên tận đỉnh trán. Cô trố mắt và ngoác miệng thành một con ngáo ộp hàm ếch, răng và lưỡi lởm chởm. Đây là khuôn mặt Hề của cô ấy, tôi nhận ra quá muộn, bởi vì nó biến mất và cô điềm tĩnh trở lại. Nhưng quả là có. Tôi đã nhìn thấy khuôn mặt đó.

“Tất cả chúng tôi đều cảm thấy đó là một trong những lý do khiến cô ấy muốn đến trường — để tránh người ta soi chiếu,” Feldman nói. “Diễn hề, tại sao lại rất cần thiết trong trường của chúng tôi và nhiều trường khác, [buộc các diễn viên phải phơi bày] những điều giấu kín vì lý do gia đình và văn hóa.”

Đầu phim Shang-Chi và Huyền thoại Thập Nhẫn, nhân vật của Trần Pháp Lai, Jiang Li, là người đầu tiên cất tiếng. Cô kể chuyện, bằng tiếng Quan thoại, thần thoại về nhân vật Wenwu của Lương Triều Vỹ với sự duyên dáng của một nhà quan sát thấu suốt và sự thân tình của một người mẹ đang đọc truyện cho con nghe. Cô cũng có niềm vui độc đáo đóng vai người yêu của Lương Triều Vỹ trên phim — một vai mà nhiều khán giả sẽ ghen tị — và là mẹ Shang-Chi của Simu Liu. Một sự hiện diện thanh tao, gần như thiêng liêng trong suốt bộ phim, Trần Pháp Lai mở ra câu chuyện, củng cố trung tâm cảm xúc, và lèo lái hành động của các nhân vật — tất cả trong khi hầu như không xuất hiện trên màn ảnh.

Trần Pháp Lai đã theo đuổi Shang-Chi kể từ lần đầu tiên cô biết dự án sẽ diễn ra, chỉ vài tháng sau khi tốt nghiệp trường Juilliard

Đạo diễn Destin Daniel Cretton của Shang-Chi đã chọn Trần Pháp Lai cho vai này hoàn toàn dựa trên những cuốn băng ghi hình cô. Cô có phong thái tự nhiên của một nhà lãnh đạo, vẻ đẹp của một người tình, nhưng — quan trọng hơn — những chiều sâu tiềm ẩn của một nữ anh hùng. “[Jiang Li] phải có sự khôi hài về bản thân để giúp phá vỡ một số khuôn mẫu nhân vật nữ châu Á thần bí mà chúng ta đã thấy trong quá khứ,” Cretton nói. “Trần Pháp Lai có phép thuật về bản thân thực sự phù hợp với nhân vật.”

Trần Pháp Lai đã theo đuổi Shang-Chi kể từ lần đầu tiên cô biết dự án sẽ diễn ra, chỉ vài tháng sau khi tốt nghiệp trường Juilliard. Marvel đã sớm mở quy trình tuyển chọn diễn viên, nhưng nhiều tháng trôi qua trước khi người quản lý của cô cuối cùng gọi điện báo tin Cretton yêu cầu gặp mặt.

Thời điểm đó, Trần Pháp Lai là cô dâu mới, chưa đầy 24 giờ kể từ khi bắt đầu tuần trăng mật của mình: đi tất cả các nơi, một chuyến trên du thuyền đến Nam Cực, lục địa nổi tiếng không có dịch vụ di động. “Cả nhóm của tôi đều sửng sốt, vì vậy tôi đã cho họ số điện thoại vệ tinh, chẳng hạn như, của thuyền trưởng,” cô nói. “Đó là phương tiện liên lạc duy nhất.” Vào ngày thứ hai của chuyến đi, cuối cùng cô bắt được WiFi đáng tin cậy và nhận tin vui: Bởi vì nhóm của cô cố gắng liên lạc với cô quá lâu, nên Marvel mời luôn khỏi gặp. Trần Pháp Lai nói: “Chắc chắn tôi là người đầu tiên nhận được lời mời của Marvel ở Nam Cực.”

Một sự hiện diện thanh tao, gần như thiêng liêng trong suốt bộ phim, Trần Pháp Lai mở ra câu chuyện, củng cố trung tâm cảm xúc, và lèo lái hành động của các nhân vật

Cô đã bay thẳng từ tuần trăng mật đến Sydney, Australia, nơi cô bắt đầu rèn luyện thể chất: võ thuật, tập pilate, tập tạ, xoa bóp và áp lạnh. Jiang Li có chiêu phái thần bí đặc biệt chỉ có thể miêu tả là siêu năng lực dịch chuyển đẹp mắt. Thế giới dường như uốn quanh cô như ánh sáng. Vì vậy, điều quan trọng là thân thủ của Trần Pháp Lai đều bắt chước cảm giác di chuyển trong nước — chậm nhưng chính xác, mượt mà nhưng mạnh mẽ. Cô sẽ đủ mạnh mẽ để có thể tuyệt nhất với Wenwu trong trận chiến, để một Lương Triều Vỹ đáng yêu ngẩn ngơ trong vũng nước cạn và say đắm trong tình yêu.

“Để đối mặt với một huyền thoại như Lương Triều Vỹ, bạn cần phải tương thích với sự mãnh liệt của anh ấy, tương thích với năng lực diễn xuất của anh, và Trần Pháp Lai có tất cả những điều đó,” Cretton nói. “Tôi không nghĩ có nhiều diễn viên trên hành tinh có thể đứng trong một cảnh với Lương Triều Vỹ và khiến khán giả cảm thấy như “Ồ, tôi có thể hiểu tại sao anh ta lại yêu cô ấy.”

Trước bất kỳ cảnh quay nào, Trần Pháp Lai sẽ làm màn khởi động cô học từ trường Juilliard, hoặc tham khảo ý kiến ​​của huấn luyện viên Kỹ thuật Alexander mà cô yêu cầu đưa đến làm huấn luyện riêng. Mặc dù một số diễn viên đã trêu chọc cô — cụ thể là Simu Liu — họ biết cô là ai: diễn viên của diễn viên. Cô rất coi trọng những chuyện này! Cô lập luận rằng diễn xuất là để kết nối mọi người, một điều đặc biệt quan trọng đối với cô với tư cách là một phụ nữ, với tư cách là một người nhập cư và với tư cách là một người mẹ. Cô là một nghệ sĩ biểu diễn có thể nói tiếng Anh, tiếng Quan Thoại, tiếng Quảng Đông và kha khá tiếng Nhật, có thể hát, khiêu vũ và chơi piano, nhưng vẫn lo mình không đủ tài năng, rằng công việc cô đang làm không đủ quan trọng, rằng cô chưa tìm thấy đúng nhân vật mà ngoài kia có người cần xem. Có lẽ hơi tự cao tự đại, cô thừa nhận, nhưng không phải diễn xuất là vậy sao? Thuyết phục thiên hạ rằng bạn biết mình là ai, bạn biết mình đang làm gì, bạn hiểu sâu thẳm tâm hồn của người khác, kể cả khi bạn không hiểu chính mình? Thể hiện khía cạnh của bản thân cần được nhìn thấy?

Cô có phong thái tự nhiên của một nhà lãnh đạo, vẻ đẹp của một người tình, nhưng — quan trọng hơn — những chiều sâu tiềm ẩn của một nữ anh hùng

Trước khi cập bến The Undoing, Trần Pháp Lai đã đặt băn khoăn về vị trí của mình ở Hollywood với tư cách là một nữ diễn viên người Mỹ gốc Á. Cô nói: “Tôi chưa bao giờ cảm thấy công việc diễn xuất, đặc biệt là ở Mỹ, sẽ thuận buồm xuôi gió.” Nhưng cô không còn thắc mắc nữa. Thay vào đó, cô tham khảo hộp đồ nghề của mình. Lần cuối cùng người viết và Trần Pháp Lai nói chuyện, cô đã sẵn sàng bay đến Paris để bắt đầu thực hiện dự án truyền hình Mỹ tiếp theo, Irma Vep của HBO, phim bộ dài tập chuyển thể phim điện ảnh Pháp năm 1996.

Đối với Trần Pháp Lai, hóa thân người khác rất nhẹ nhàng và thách thức bản thân đủ để cơ thể không từ chối mình. Cô nói: “Thúc đẩy bản thân trở nên đối lập với chính mình luôn rất hay.” Khi chuẩn bị rời quán cà phê, người viết nhận ra lý do Trần Pháp Lai có vẻ rất thoải mái — “an nhiên”, như cô nói — là vì cô không ngừng luyện tập. Cô thường xuyên khắc phục các lỗ hổng bảo mật của mình đến mức có thể bật và tắt chúng, chọn khuôn mặt mà cô muốn thể hiện như giở bộ bài. Được tập luyện nhưng vẫn chân thực — nói nhiều sự thật cùng một lúc.

Trần Pháp Lai là người New York lịch lãm, giang tay tạo cử chỉ dành cho người viết một cái ôm — dù sao thì chúng ta vẫn đang trong đại dịch — khi cuối cùng chia tay nhau. Trong những ngày tới, cô trở thành mẹ của chiến binh trong phim bom tấn của Marvel.

Sau đó, chỉ có cô ấy mới có quyền quyết định xem chúng ta sẽ gặp ai tiếp theo.