Cuối năm 2017 — vài tháng sau khi cặp đôi kết thúc quan hệ với thiên truyện siêu anh hùng giữa cuộc tranh luận ngày một xuống tinh thần với Warner Bros. — Deborah Snyder ngồi trong phòng chiếu trên khu đất của hãng phim cùng với Christopher Nolan, một trong những điều hành sản xuất của bộ phim, đạo diễn bộ ba phim Dark Knight. Cô gồng người khi ánh đèn tắt đi. “Đó là… một trải nghiệm khó ở,” cô nói. “Tôi không biết bao nhiêu người đã có trải nghiệm như thế. Bạn bỏ một thời gian dài làm nên một tác phẩm, và rồi bạn rời đi, thế rồi bạn chứng kiến chuyện gì xảy ra với tác phẩm đó.”

Zack Snyder quay một cảnh phim với Jason Momoa trên trường quay Justice League

Những gì xảy ra với Justice League là cuộc khủng hoảng của sự hoài nghi vô hạn: ban điều hành đánh mất niềm tin vào kiến trúc sư của đế chế điện ảnh dựng từ truyện tranh đang chới với, và một đạo diễn lâm vào bi kịch gia đình đã vắt kiệt ý chí chiến đấu của mình. Joss Whedon, một đạo diễn từ một vũ trụ khác, Vũ trụ Điện ảnh Marvel, đã rời Avengers sau hai phim và chuyển sang sân đối thủ truyện tranh DC, tiếp tục Justice League không phải từ chỗ Snyder để lại, mà làm lại nó đáng kể với nhiều đoạn viết lại và quay lại vội vàng, theo đúng như hãng phim yêu cầu.

Vào ngày 17 tháng 11 năm 2017, liên minh giữa Batman, Superman, Wonder Woman, Cyborg, Aquaman, và Flash không hẳn ra mắt mà như rớt xuống rạp. Phim bị các nhà phê bình chế nhạo, khán giả sững sờ nhún vai chưng hửng, và tất cả những người làm nên phim chối bỏ nó. Kể từ đó Whedon bị cáo buộc là có hành vi thiếu chuyên nghiệp và lạm dụng quyền hành trên phim trường. (Ông đã nhiều lần từ chối yêu cầu bình luận.) Ông bỏ tên mình ra khỏi phim ngoại trừ đề nghị ghi chung công viết kịch bản với Chris Terrio, người đã viết kịch bản phần phim trước do Snyder đạo diễn, Batman v Superman: Dawn of Justice năm 2016.

Một cách công khai, tất cả những người gần gũi với bộ phim đã tập nở nụ cười và nhẩm lại những luận điểm với hy vọng phần nào không làm hại thêm bộ phim, dù chẳng giúp được gì hơn. Phim thu về 657 triệu USD toàn cầu, nghe có vẻ rất nhiều tiền cho đến khi tính đến kinh phí gần 300 triệu USD, gồm cả 25 triệu USD cho phần làm lại của Whedon theo như tin đưa, cộng với ước tính khoảng 100 triệu đến 150 triệu USD cho chi phí tiếp thị. Thêm vào phần ăn chia doanh thu đáng kể cho nhà rạp, thì con số mang về chỉ 657 triệu USD rõ ràng là một số tiền thất bại. Sáu tháng sau đó, doanh thu phòng vé của Justice League càng thêm ít ỏi trước màn trình diễn toàn sao Avengers: Infinity War của Marvel, gồng cơ bắp lấy 2 tỉ USD.

Với Gal Gadot, người đã được ông giao vai diễn Wonder Woman làm nên sự nghiệp

Sau buổi chiếu kín bản phim của Whedon, Nolan và Deborah Snyder vỡ vạc ra với một sứ mệnh chung. “Họ đến và chỉ nói, “Anh không thể xem bản phim đó,’” Zack Snyder kể trong buổi ăn trưa tại văn phòng Pasadena, dãy hình khối chủ nghĩa hiện đại ở sườn đồi nhìn ra Rose Bowl.

“Vì tôi biết phim sẽ làm tan nát trái tim anh ấy,” vợ anh cho biết thêm.

Nghe có vẻ thái quá. Suy cho cùng, chỉ là ngành giải trí thôi mà. Nhưng trái tim của Snyder đã trải qua nhiều chuyện rồi. Cuộc chiến cho Justice League là đau đớn, nhưng chưa phải là điều tồi tệ nhất xảy ra trong gia đình anh năm đó. Chả là gì cả.

Ít ra về chuyên môn, mọi thứ đã được cải thiện nhiều. Bao năm, những người hâm mộ DC và yêu mến Snyder — tôn sùng những bữa tiệc vai u thịt bắp đầy năng lượng như bản làm lại Dawn of the Dead, sử thi chiến trận Hy Lạp cổ đại 300, và bản chuyển thể Watchmen đầy nút thắt — đã gióng trống trên mạng xã hội yêu cầu, yêu cầu, yêu cầu Warner Bros. trả lại Justice League cho nhà làm phim ban đầu và cho phép ông chia sẻ bản phim của mình. Họ gọi đó là #SnyderCut (tạm dịch: Bản phim của Snyder). Nhiều fan có thể khôn ngoan, song có những người độc địa đến kinh hãi. Tất cả đều không chùn bước, và ngày càng đông đúc. Tháng 5 năm ngoái, cuối cùng điều ước của họ cũng thành hiện thực khi Warner thấy được tiềm năng tận dụng tất cả sự quảng cáo miễn phí và đã làm điều chưa từng có tiền lệ trên dịch vụ phát sóng trực tuyến mới nổi, HBO Max.

Gadot trong Batman v Superman

Chuyện đạo diễn mất quyền sáng tạo với những phim hoành tráng kinh phí khủng của hãng phim, hoặc có nhà làm phim khác thế chân, không phải hiếm. Thế nhưng chưa từng có chuyện một hãng phim trả lại tác phẩm cho một nhà làm phim đã bỏ đi và trao lại quyền lực lẫn tự do sáng tạo đã bị tước đoạt, đặc biệt là khi liên quan đến những nhân vật được yêu thích và sinh lợi nhất trong lịch sử văn hóa đại chúng. Bản phim của Snyder phát hành vào ngày 18 tháng 3 năm 2021.

Đối với những tín đồ của vị đạo diễn, đó chính là cái kết Hollywood cho một câu chuyện Hollywood, nhưng cho điều tàn khốc đã xảy đến với Zack Snyder và những người thân yêu của ông vào năm 2017, sẽ chẳng có sửa chữa hay làm lại nào. Giữa xung đột gay gắt với Warner Bros, cô con gái tuổi 20 của Snyder, từ trường đại học trở về nhà và đang trong thời gian dài chống chọi trầm cảm, đã tự vẫn.

Sau hai năm hầu như tập trung cho những người con khác và đại gia đình, Zack và Deborah trở lại làm việc, một phần khó khăn song lại quan trọng của quá trình chữa lành. Khi nói với Vanity Fair câu chuyện này, họ đang hoàn thành Army of the Dead — một vụ trộm hoành tráng đầy xác sống sẽ mở màn một chuỗi phim mới chia nhiều nhánh cho Netflix — cũng như khôi phục lại tầm nhìn hồi đầu của Zack cho Justice League. Justice League sẽ là một phim dài bốn tiếng cho HBO Max nhằm quyên tiền cho chương trình phòng chống tự tử có thể giúp nhiều người tránh được nỗi đau buồn đã gây chấn động gia đình ông.

Cái chết của con gái là lý do mà gia đình Snyder rút khỏi Justice League, nhận ra rằng cuộc chiến và tinh thần của họ cần có ở nhà, cùng con cái, và cùng nhau, chứ không phải là trong một trận thua với một hãng phim hùng mạnh. Giờ đây con gái là lý do chính khiến ông quyết định trở lại.

Jackie Earle Haley vai Rorschach/Walter Kovacs trong Watchmen, 2009

“Cuối phim, có chữ ‘Cho Autumn,’” Snyder nói, ngồi trong bóng tối của căn phòng biên tập, các khung hình bất động trên màn hình xung quanh. Khi nói về con gái, nhà làm phim 55 tuổi thường bừa bộn và đầy nhiệt huyết ấy luôn nhìn đi nơi khác. “Không có con tôi, điều này tuyệt đối không xảy ra.”

Zack và người vợ trước Denise Weber nhận nuôi Autumn khi cô bé chỉ mới một tuổi. “Hơn một chút,” anh nói, mỉm cười khi nhớ lại năng lượng hoang dã của con mình. “Vẫn là một đứa bé, nhưng hiếu động.” Autumn chỉ lớn hơn con trai Eli của họ chút xíu. Họ có thêm hai người con nữa trước khi ly dị. Snyder có hai con trai với nhà sản xuất Kirsten Elin trước khi kết hôn với Deborah, đồng nghiệp lâu năm, vào năm 2004, cùng anh nhận nuôi thêm hai người con. Snyder thường hay nói rằng làm cha nuôi là một trong những lý do ông đầu tư vào câu chuyện về Kal-El, một sinh vật đầy quyền năng trở thành Superman nhờ vào tình yêu và sự chăm nom của Jonathan và Martha Kent.

Hơn ba năm sau khi Autumn mất, Snyder vẫn dùng lẫn lộn thì quá khứ và hiện tại khi nói về con mình. “Autumn là đứa ‘quái’ duy nhất,” ông nói về gia đình mình. “Con bé là người hâm mộ duy nhất. Những đứa còn lại thì…” Anh nhún vai. Hiện tại, Eli có quan tâm đến làm phim, song Autumn là người con duy nhất hợp cạ với sự háo hức ‘trẻ con’ của cha về những vị thần, quái vật, người ngoài hành tinh, và siêu anh hùng. “Con bé vô cùng sáng tạo,” anh nói. “Nó là nhà văn. Nó học ở Sarah Lawrence để trở thành nhà văn.”

Snyder vuốt điện thoại của mình để đưa ra tấm ảnh Autumn tự chụp cô trong chiếc áo khoác mà nhân vật Ray Fisher, ngôi sao bóng đá bị thương nặng trong một tai nạn xe ô tô và được cha mình là một nhà khoa học biến thành chiến binh nửa người nửa máy Cyborg, mặc trong Justice League.

Trận chiến Thermopylae trong 300

Autumn đã được điều trị và uống thuốc, song cơn trầm cảm vẫn hung ác. “Con bé luôn băn khoăn về giá trị của mình. ‘Giá trị của tôi là gì? Tôi phải làm gì? Ý nghĩa của tôi là gì?’” Snyder lắp bắp nói, ánh mắt đờ dẫn. “Cuộc nói chuyện đại loại, ‘Đương nhiên là con rất thú vị rồi! Ý con về giá trị của mình là sao? Con đáng giá hơn mọi thứ trên đời này!’ Và con bé nói, ‘…vâng.’”

Snyders nói Autumn dùng viết lách để trút bỏ nỗi đau, chuyển nó thành câu từ có thể kìm hãm, hoặc giải thích. Con bé thích khoa học-giả tưởng. “Nhân vật chính luôn trong trận chiến với những thứ đến từ chiều không gian khác mà không ai có thể nhìn thấy,” Snyder nói. “Song đó là một cuộc chiến tranh nghiêm túc. Và cuộc chiến đó xảy ra với con bé mỗi ngày. Tôi nghĩ rất nhiều con người trong cuộc chiến đó, và họ mỉm cười rồi gật đầu với bạn.”

Việc hãng phim đã mất niềm tin vào khả năng làm Justice League của Snyder có vẻ trần tục và vô vị sau cái chết của Autumn. “Đó là một cú sét đánh vào trọng tâm của cả thiên truyện này,” Snyder nói. “Và theo nhiều cách đã báo trước mọi thứ mà chúng tôi đã làm kể từ đó.”

Gia đình Snyder cố gắng tiếp tục được hai tháng nữa sau cái chết của Autumn, tìm sự khuây khỏa trong việc hoàn thành Justice League. Nhưng rồi tình hình với Warner Bros. đổ vỡ. Câu chuyện chính thức là gia đình Snyder tự nguyện rời khỏi phim do bi kịch gia đình, và rằng Zack đã cẩn trọng chọn Whedon để hoàn thành bộ phim mà mình đã lên kế hoạch. Chỉ đúng có một nửa.

Jared Leto vào vai Joker trong Justice League

Năm 2010, khi bắt tay vào làm phim DC cho Warner Bros., Snyder đã được quảng bá là một đạo diễn có tầm nhìn, dù thỉnh thoảng các nhà phê bình có ý kiến khác. Ngay cả những phim ăn khách của anh cũng gây chia rẽ. Anh nổi lên từ những video ca nhạc và quảng cáo với bản làm lại Dawn of the Dead đột phá năm 2004 và sau đó là câu chuyện phản kháng có hình ảnh táo bạo khác thường 300, đã trở thành khổng lồ phòng vé năm 2007. Với quyền quyết định dự án của mình, Snyder chọn Watchmen, bộ tiểu thuyết tranh mang tính biểu tượng đã coi khinh những khuôn mẫu kể chuyện siêu anh hùng cổ điển và khai thác bản chất đồi bại của quyền lực. Bản chuyển thể năm 2009 của ông đã lật độ các kỳ vọng truyện tranh ngay khi Hollywood đang xây dựng các chuỗi phim mới hoành tráng. Sau đó Snyder có hai phim gây thất vọng doanh thu phòng vé — một phim phiêu lưu hoạt hình kỹ thuật số về chiến binh cú Legend of the Guardians và phim hành động siêu thực, mà nhiều người cho là phân biệt giới tính, Sucker Punch — trước khi được mời để làm về một huyền thoại trong số những huyền thoại: Superman.

Khi ra mắt năm 2013, Man of Steel đã đưa Henry Cavill thành đối tượng của cơn khát toàn cầu, như 300 đã làm với Gerald Butler và cơ bụng sáu múi của anh. Nút thắt của Snyder là giới thiệu một Clark Kent giằng xé nội tâm hơn là một người có bản ngã tươi sáng như Christopher Reeve đóng. Superman của Snyder sẵn sàng giết người cho điều anh nghĩ là đúng — điều mà nhiều người hâm mộ lâu năm cho là đáng chê trách — và, dù đã giải cứu thế giới, anh vẫn chưa có cảm giác mình thuộc về nơi này. Hãng phim hy vọng sẽ thu về nhiều hơn con số 668 triệu USD phòng vé mà phim đã mang về. Song Man of Steel kiếm đủ để Snyder làm một phim khác, lần này đưa Ben Affleck vào vũ trụ với vai Bruce Wayne trong Batman v Superman: Dawn of Justice. Đề phụ là một manh mối. Đây sẽ là tiền đề cho Justice League, một sự kiện tập hợp siêu anh hùng mà người xem phim đã ngóng trông từ lâu.

Snyder không chỉ làm phim bom tấn trọng điểm. Anh đã trở thành kiến trúc sư của toàn vũ trụ điện ảnh DC — và lựa chọn diễn viên của anh tiếp tục gây tiếng vang. Snyder chọn Gal Gadot vào vai Wonder Woman trong Batman v Superman và sản xuất phim riêng về công chúa Amazon của đạo diễn Patty Jenkins. “Tôi nhớ Gal nói với tôi, ‘Zack, tôi sẽ bỏ ngành này. Tôi sẵn sàng trở lại Tel Aviv và sống ở đó. Tôi đã xong với Hollywood rồi. Tôi sẽ thử vai lần này nữa thôi.’ Và khi cô ấy đến, tôi thầm nghĩ, ‘Wonder Woman của tôi đây rồi.’” Giờ đây cô ấy là Wonder Woman của cả thế giới.

Về phần Man of Steel, Snyder tiếp tục thách thức những kỳ vọng và tiêu chuẩn, đôi khi dẫn đến phản đối từ hãng phim và người hâm mộ nguyên tác. Ví dụ Aquaman luôn trông như một anh chàng người Anglo-Saxon da trắng trong truyện tranh. Khi tuyển vai diễn cho Batman v Superman, Snyder quyết định bỏ mái tóc vàng và mắt xanh của người hùng từ truyện tranh để đi theo mái tóc dài sẫm màu và cặp mắt màu khói của Jason Momoa, đã đến để thử vai Bruce Wayne. “Anh ấy là người dân đảo Thái Bình Dương, có mối liên hệ với biển cả — nếu anh ấy là Aquaman thì sao?” Snyder nhớ lại suy nghĩ lúc đó. “Mọi người nói, ‘Anh mất trí rồi. Chuyện đó không thành đâu.’”

Chuyện đã trở thành khuôn mẫu. Hãng phim trao quyền cho Snyder đến bất kỳ nơi nào anh chọn được những nhân vật giá trị nhất, và ông luôn đến bất cứ nơi nào trừ… “nơi họ muốn”, đạo diễn nói. Ngoài ra, để ghi nhận công lao của anh, tất cả các phim DC gần đây đều dùng vũ trụ Snyder làm nền tảng, ngay cả Suicide Squad và Birds of Prey, diễn ra trong phiên bản thành phố Gotham của anh. Phim Flash sắp tới sẽ kết nối tất cả các phim DC rải rác khác bằng cách lao qua đa vũ trụ, với Batman của Michael Keaton xuất hiện cùng với Batman của Afleck.

Ray Fisher trong bộ đồ bắt chuyển động cho Justice League

Song những bình luận gay gắt dành cho Batman v Superman đã khiến Warnder Bros. mất niềm tin vào Snyder. Ngay cả những người bênh vực cho vị đạo diễn, như chủ tịch sản xuất Greg Silverman, cũng lo lắng. “Khi Batman v Superman ra mắt và bị phản ứng tiêu cực từ người hâm mộ, nó làm tất cả chúng tôi đều nhụt chí,” Silverman, hiện là nhà sáng lập và người đứng đầu công ty Stampede Ventures nói. “Zack làm những phim này, như 300, là những phim làm vừa lòng đám đông. Và đó là công việc của chúng tôi — làm những phim làm vừa lòng đám đông. Và lúc này đây, chúng tôi đã làm một phim cùng nhau, và không thực sự làm khán giả hài lòng.”

Phim của Marvel Studios thành công đã tăng áp lực lên đội ngũ DC, dựa trên một công thức mô phỏng nguồn cội truyện tranh của họ — kể câu chuyện về những người thường khán giả dễ liên hệ vật lộn với sức mạnh phi thường bất ngờ. Vũ trụ DC của Snyder tiếp cận siêu anh hùng theo hướng ngược lại, miêu tả những vị thần và những người bất tử dễ dàng sử dụng sức mạnh vũ trụ của mình nhưng nhọc nhằn trong việc làm người và kết nối với thế giới bình thường. Vị đạo diễn hình dung đây là kiểu kể truyện tranh theo cách opera, bi kịch và có lẽ là thách thức hơn, song Warner Bros. sợ như vậy sẽ khiến người hùng của họ u ám, biến các khả năng của họ thành một lời nguyền.

Diane Nelson, chủ tịch DC Entertainment lúc bấy giờ, nói rằng bà đánh giá cao việc Snyder đi vào phân tích cấu trúc những thứ quen thuộc hơn là tổng hợp chúng. “Zack là bậc thầy kể chuyện hình ảnh đi sâu vào nhân vật đơn lẻ,” bà nói. “Đối với nhiều người, điều này thú vị, và đối với những người khác thì đó lại là vấn đề vì họ đã có quan điểm bất di bất dịch về những nhân vật DC này là ai và không phải là ai.”

Ben Affleck vai Batman trong Justice League

Năm 2016, khi phần quay chính được thực hiện cho Justice League ở Vương Quốc Anh, có tin lan truyền rằng Snyder đã bị sa thải khỏi bộ phim. Chuyện đó không có, song chủ tịch và giám đốc điều hành Warner Bros., Kevin Tsujihara, có bổ nhiệm những người giám sát trong hình hài giám đốc sáng tạo của DC Entertainment Geoff Johns và người đứng đầu đồng sản xuất của Warner Bros. Jon Berg. Sắc lệnh rõ ràng: Ít nhất một trong hai người đó phải ở trên phim trường mỗi ngày.

Berg, hiện là chủ tịch sản xuất ở Stampede, nhớ lại nhiệm vụ đó như một nốt trầm. “Thành thật mà nói thì quả là nan giải và không phải là vị trí mà tôi thích,” ông nói. “Tôi cố gắng thẳng thắn về những gì mà tôi nghĩ một cách sáng tạo. Công việc của tôi là cố gắng dung hòa giữa một nhà sản xuất có tầm nhìn bản năng thiên u tối và một hãng phim cho rằng, dù đúng hay sai, người hâm mộ muốn thứ gì đó tươi sáng hơn. Tôi tôn trọng đạo diễn và không theo đuổi những thứ từ phía tập đoàn mà tôi nghĩ rằng không phù hợp với những gì làm nên một bộ phim hay.”

Snyder biết lý do mà Johns và Berg ở trên phim trường. “Có thể gọi đó là trông trẻ,” anh nói. Nhiều nhà làm phim sẽ nổi giận vì sự xâm phạm, nhưng anh bao dung. “Điều đó không làm tôi bận tâm lắm vì họ không phải quá đe dọa. Tôi chỉ cảm thấy ý tưởng mà họ có, mà họ cố gắng thêm vào sự hài hước và những thứ tương tự như thế, không có gì là quá thể.”

Amber Heard trong vai Mera

Nhưng Warner Bros. có gạt đi vài khái niệm choáng ngợp của Snyder cho Justice League, như thêm vào mối tình giữa Bruce Wayne của Ben Affleck và Lois Lane của Amy Adams, đã đau thương vì cái chết của Superman trong phần phim trước. “Ý định là Bruce phải lòng Lois và nhận ra cách duy nhất cứu thế giới là đưa Superman hồi sinh,” Snyder nói. “Vậy anh có mâu thuẫn điên rồ này, bởi vì dĩ nhiên, Lois vẫn còn yêu Superman. Chúng tôi có đoạn thoại tuyệt đẹp này khi [Bruce] nói với Alfred: ‘Tôi chưa bao giờ có cuộc đời ngoài cái hang. Tôi chưa bao giờ tưởng tượng một thế giới cho bản thân ngoài việc này. Nhưng người phụ nữ đó khiến tôi nghĩ nếu tôi có thể tập hợp nhóm những vị thần này lại với nhau, thì công việc của tôi đã hoàn thành. Tôi có thể buông tay. Tôi có thể dừng lại.’ Và dĩ nhiên chuyện đó không xảy ra cho anh ấy.”

Cũng không xảy ra với Snyder luôn. Hãng phim nói không.

Mặt trái của việc làm những phim hoành tráng là kỳ vọng tài chính của các hãng phim. Cho Justice League, Warner Bros. muốn những tỉ USD to tròn ở phòng vé toàn cầu, điều mà những phim của Snyder chưa bao giờ chạm tới. Vào tháng 1 năm 2017, đạo diễn trình bản cắt đầu tiên cho Tsujihara. Không suôn sẻ, theo Snyder và những người khác. (Tsujihara, đã từ chức ở Warner Bros. vào 2019 giữa một bê bối hành vi tình dục sai trái liên quan đến nữ diễn viên tham vọng Charlotte Kirk từ chối đề nghị phỏng vấn.)

Trong số các vấn đề có chuyện thời lượng bộ phim. “Có yêu cầu từ Tsujihara là bộ phim phải dài hai tiếng,” Snyder nói. Mệnh lệnh đó có một tác động nghịch lý, bởi vì có nghĩa là loại bỏ phần lớn phần cảm xúc và sự hài hước mà hãng phim cũng muốn, giống như tuyến truyện phụ lãng mạn hài hước giữa Flash của Ezra Miller và Iris của Kiersey Clemons, người sau hoàn toàn vắng mặt trong phim của Whedon. (Vào ngày Vanity Fair đến thăm văn phòng của anh, Snyder đang làm việc để hoàn thiện phần âm nhạc cho cảnh được khôi phục, trong đó Flash cứu cô thoát khỏi một vụ tai nạn xe hơi.)

Flash của Ezra Miller (phải) cứu Iris của Kiersey Clemons

Snyder cũng thấy một vấn đề cấu trúc lớn hơn với mệnh lệnh “làm cho nó ngắn hơn”: “Làm sao tôi có thể giới thiệu sáu nhân vật với một người ngoài hành tinh có tiềm năng thống trị thế giới trong hai tiếng? Ý tôi là, tôi có thể làm được, nó có thể được làm. Rõ ràng là nó đã được làm,” anh nói, ám chỉ bản của Whedon. “Nhưng tôi không đồng ý.”

Các báo cáo nói đích thân Snyder nhờ Whedon giúp đỡ là sai. Johns, một trong những người trông trẻ được hãng phim chỉ định, đã lên kế hoạch cho một phim Batgirl với Whedon, và Snyder và các người khác nói Johns đã thuê ông ta viết lại Justice League. (Các đại diện của Johns không phản hồi yêu cầu bình luận.) Một lần nữa, Snyder nhã nhặn và còn tỏ ra đầy hy vọng: “Tôi nghĩ biết đâu ông ấy có thể viết vài cảnh hay ho. Tôi nghĩ sẽ thú vị.”

Sớm sau đó, thấy rõ là Warner Bros. đang cho Whedon nhiều quyền lực hơn. Ông không chỉ tư vấn cho những cảnh quay lại, mà còn tự đạo diễn vài phần. Snyder nói anh chỉ có một cuộc nói chuyện với Whedon về các ghi chú của hãng phim. Chấn đông vì cái chết của Autumn — và tìm thấy đau khổ trong công việc thay vì thanh thản — Zack và Deborah rời đi. “Chúng tôi mất hết tinh thần chiến đấu trận chiến đó theo nhiều cách,” Zack nói. “Tất cả chúng tôi, cả gia đình, chúng tôi quá suy sụp vì [mất Autumn] đến mức giữa lúc đó mà còn có những cuộc trò chuyện như thế thực sự thành ra… Tôi nghĩ, ‘Thật sao?’ Thành thật mà nói tôi nghĩ chúng tôi đã làm điều đúng đắn vì tôi nghĩ hoặc sẽ cãi nhau hung hãn không tưởng hoặc chúng tôi sẽ khuất phục.”

Henry Cavill trong Justice League của Zack Snyder

Anh gọi cho từng người trong đoàn diễn viên và làm phim. “Tôi nhớ tôi đang ngồi trong rạp, tình cờ thế,” Ray Fisher nói trên trường quay lại của Snyder vào mùa thu năm ngoái. “Tôi đang bước vào AMC ngay ở Quảng trường Thời Đại. Và tôi nhận cuộc gọi từ Zack và anh ấy nói phải đối mặt với những chuyện trong gia đình và phải rút lui. Tôi có cả triệu triệu câu hỏi. Trái tim tôi chùng xuống.”

Whedon viết lại và quay lại khoảng ba phần tư Justice League, đó là điều Snyder nghe được. Khi người hâm mộ hỏi ông những chi tiết trong phim mang tên ông, ông thường không biết họ đang nói về cái gì. Tệ nhất, cho Warner Bros., Whedon không hẳn cứu bộ phim. “Những gì Joss thực sự làm khiến chúng tôi điếng người khi xem,” một điều hành hãng phim, yêu cầu được giấu tên, nói. “Kẻ cướp trên mái nhà — quá ngớ ngẩn và tệ hại. Gia đình người Nga — quá vô dụng và vô nghĩa. Ai cũng biết thế. Quá khó xử vì không ai muốn thừa nhận phim đó rác rưởi ra sao.”

Justice League ra rạp vào 17 tháng 11 năm 2017, và sụp hố. Vì Cavill đang quay Mission: Impossible - Fallout trong thời gian quay lại, đội ngũ của Whedon phải dùng kỹ thuật số xóa ria của anh cho Justice League, dẫn đến khuôn mặt bị méo mó kỳ dị. Những câu đùa không cười nổi. Và hậu trường, một số diễn viên đã chống đối.

Vũ trụ DC của Snyder miêu tả những vị thần và những người bất tử dễ dàng sử dụng sức mạnh vũ trụ của mình nhưng nhọc nhằn trong việc làm người và kết nối với thế giới bình thường

Fisher đã công khai tuyên bố Whedon bạo hành trên trường quay, và các nhà điều hành của Warner Bros. “đã tiếp tay” cho các hành động của ông. Gadot nói với Los Angeles Times cô cũng có trải nghiệm tiêu cực với Whedon, đã được cô báo cáo cho cấp trên. Sau khi kết lại vụ điều tra, Warner Bros. công bố “các hành động khắc phục” đã được thực hiện, dù hãng phim không đưa ra chi tiết cụ thể. Vài ngày trước công bố đó, HBO, một chi nhánh của WarnerMedia, cắt Whedon ra khỏi phim truyền hình khoa học-giả tưởng The Nevers. Fisher tiếp tục xung khắc với hãng phim và đã bày tỏ quan ngại về kết quả của cuộc điều tra.

“[Dàn diễn viên] rất trung thành với Zack, và họ đau lòng cho anh ấy,” Nelson, cựu chủ tịch DC, nói. “Nó sẽ là một môi trường khó khăn cho bất cứ đạo diễn mới nào bước vào — tôi không nghi ngờ điều đó. Nhưng cách Joss chọn để xử lý nó là điều Joss phải đối mặt.”

Trong hậu quả của bản phim Whedon, một tuyến truyện mới nổi lên trên mạng xã hội: #ReleaseTheSnyderCut (tạm dịch: Hãy phát hành bản phim của Snyder). Snyder dần bắt đầu khuyến khích phong trào này, nhưng nó không hề là điều đầu tiên trong suy nghĩ của ông.

“Từ lúc chúng tôi rời đi,” Snyder nói, “đã không phải một năm tuyệt vời gì, nhưng chúng tôi làm rất nhiều việc với gia đình. Nó thực sự quan trọng. Một năm quan trọng.”

Chuỗi phim Netflix mới của Snyder, Army of the Dead

Một năm đó trở thành hai. Sau khi để tang Autumn và bắt đầu hàn gắn vết thương với gia đình, ông bắt đầu công việc với Army of the Dead, câu chuyện cướp giật đầy cảm xúc, hài hước, và cực kỳ đen tối về một đội đột kích tinh nhuệ bước vào Las Vegas đang ngập tràn xác sống để thu hồi một kho tàng bị giấu trước khi khu vực đỏ này bị ném bom hạt nhân. (Virus xác sống lan ra từ Khu vực 51, nên có thể cũng có người ngoài hành tinh nữa.) Trong buổi phỏng vấn dài một ngày, Snyder lướt qua nhanh chóng các hình vẽ khái niệm cho một phim nhiều tập hoạt hình đồng hành, chấp thuận các xe cộ, vũ khí từ thế giới khác, và các thực thể siêu nhiên. Anh đưa ra các gợi ý sửa đổi cho đội ngũ họa sĩ, đều đang làm việc từ xa qua Zoom. Đằng sau anh trên kệ sách dài kín tường, có một khung ảnh với hai bức hình: Autumn và Eli khi bé trong bộ đồ tắm, cười rạng rỡ y chang người cha của họ khi xem xét những con quái vật của mình.

Bộ phim Army of the Dead có rất nhiều thứ để giải quyết, và phần tiền truyện và phim hoạt hình nhiều tập liên quan còn choáng ngợp hơn. Scott Stuber, đứng đầu phim nguyên tác ở Netflxi, nói có cơ hội để xây dựng một thế giới với một nhà làm phim khao khát quay lại: “Zack đã trải qua chuyện cực kỳ khó khăn, và tôi nghĩ anh ấy chắc đã nhận ra, như tất cả chúng tôi, rằng dễ tổn thương không sao hết. Cho những người chúng tôi may mắn được biết anh và Deborah, Snyder là một con người có tâm hồn, nhân từ, suy tư. Anh có vẻ ngoài của những phim hành động lớn và những thứ hào nhoáng này, nhưng có một sự nhân từ dịu dàng từ anh.”

Ở thời điểm của những câu chuyện về những nhà sáng tạo bạo hành, Snyder là một dị biệt. Kể cả những nhà điều hành đã đôi lúc bất đồng với anh cũng đồng ý rằng Snyder tốt bụng chân thành. “Tôi sẽ mạnh mẽ hơn thế,” Silverman nói. “Anh ấy là một người tuyệt vời và nuôi dưỡng một môi trường làm việc tuyệt vời trên trường quay của mình. Anh ấy thực sự trân trọng đoàn phim. Anh ấy trân trọng diễn viên.”

Tig Notaro vai Marianne Peters trong Army of the Dead

Các phim của Snyder thường về sức mạnh và ý nghĩa của việc nắm giữ sức mạnh. Có lẽ khó tránh khỏi rốt cuộc không những tham gia phong trào #ReleaseTheSnyderCut, mà anh còn bắt đầu dẫn dắt nó.

Khi Snyder rời Warner Bros., anh mang theo chiếc laptop gắn hình dán Justice League. Trong ổ cứng là phiên bản gốc gần bốn tiếng của anh. Nó không hề có hiệu ứng, âm nhạc, và mọi tinh chỉnh biến một phim thành một phim. Nó lại còn có màu đen trắng. Với anh, đó là kỷ vật. Snyder nghĩ, “Chúng tôi sẽ chỉ chiếu nó cho những người ngẫu nhiên đi ngang qua, như bạn bè hay gì đó.”

Thay vì lặng đi, yêu cầu cho bản phim của Snyder lớn mạnh dần qua năm tháng. Các nhóm trả tiền để có máy bay một động cơ giăng cờ khẩu hiệu “Phát Hành Bản Phim Của Snyder” quanh khu đất của hãng Warner Bros ở Burbank và buổi tụ tập Comic-Con hằng năm ở San Diego. Năm ngoái, người hâm mộ đã góp tiền mua biển quảng cáo ở Quảng trường Thời Đại.

Tuy nhiên, một nhóm fan độc địa không chỉ đấu tranh cho bộ phim, mà còn dùng mạng xã hội để công kích những người phê phán Snyder hay mục đích của họ. Có lẽ họ hy vọng sẽ dập tắt những kẻ bất đồng, hay có lẽ họ chỉ là những kẻ thích đi chọc phá. Dù là thế nào, các nhà báo điện ảnh có cái nhìn tiêu cực cho hay họ bị ngập trong những lời lăng mạ thậm chí đe dọa. “Không may, tôi nghĩ rất nhiều cộng đồng người hâm mộ và văn hóa người hâm mộ trên mạng đang đi theo hướng rất độc hại này,” Kayleigh Donaldson, viết cho Pajiba.com, nói. Đặc biệt mạnh ở những tín đồ của bản phim Snyder, cô nói thêm, có lẽ vì họ phản ứng sai lệch với câu chuyện của đạo diễn về những người hùng đơn độc trong những thế giới thù địch. “Tôi không gặp những chuyện này từ người hâm mộ Birds of Prey hay Shazam,” Donaldson nói. “Tôi gặp một ít với người hâm mộ Joker nhưng không đâu ngang tầm này.” Dù vậy, cô mong đợi phim của Snyder: “Tôi nghĩ 300 rất hay. Tôi nghĩ 10 phút đầu của Watchmen là một trong vài điều hay nhất phim siêu anh hùng từng làm.” Kể cả nếu cuối cùng không thích bản phim của Snyder, cô nói: “Tôi thà xem sự hỗn loạn của một người còn hơn là một sự kiện buồn ngủ của một ủy ban.”

Snyder quay dàn diễn viên Justice League

Drea Letamendi, một nhà tâm lý học lâm sàng khám phá các khuôn mẫu siêu anh hùng trong podcast Arkham Sessions, nhận thấy người hâm mộ trở nên cực kỳ hung hãn trên mạng xã hội khi họ cảm thấy bị từ chối điều gì đó. “Điều tôi quan sát thấy là một ý thức sở hữu sai lầm, có thể thể hiện qua bạo hành, đe dọa, và những phản ứng mạnh mẽ, dữ dội khi một câu chuyện không đi theo hướng họ muốn,” cô nói. Đấu tranh cho bản phim chưa được xem trở thành một mục đích. Ở một số góc, hành vi tồi tệ nhất đã di căn. “Họ la hét, và mọi người lắng nghe họ. Kể cả khi đó là những bình luận tiêu cực, chúng cũng được củng cố tích cực để tiếp tục đi theo con đường đó.”

Các kẻ chọc phá có thể thực ra đã kìm hãm phong trào này, như những kẻ móc túi ở một buổi biểu tình lẽ ra ôn hòa. Snyder nhăn nhó trước miêu tả về các chiến lược bạo hành. “100% tôi nghĩ đó là sai trái,” anh nói. “Tôi không nghĩ bất cứ ai nên gọi ai là cái gì. Tôi luôn cố cho cộng đồng người hâm mộ sự chú ý tới ai làm điều tốt.”

Tháng 11 năm 2019 mang đến cú huých kéo dài cho hashtag trên Twitter, được Snyder quảng bá. Gadot và Affleck giờ cũng kêu gọi cho bản phim của anh được phát hành. Vài ngày sau, Toby Emmerich, chủ tịch Warner Bros. Picture Group, gọi Snyder với một đề nghị: Hãy thử lại. “Rất nhiều người ở công ty, kể cả tôi, cảm thấy tệ là Zack không thể hoàn thành tầm nhìn của anh ấy cho bộ phim này vì hoàn cảnh,” Emmerich nói. “Vậy nên nếu có cách làm cho nó khả thi về mặt hậu cần và tài chính, như HBO Max làm, và Zack sẵn lòng làm nó, có vẻ là có lợi cho mọi người.”

Vị đạo diễn hình dung kể truyện tranh theo cách opera, bi kịch và có lẽ là thách thức hơn, song Warner Bros. sợ như vậy sẽ khiến người hùng của họ u ám, biến các khả năng của họ thành một lời nguyền

Ban đầu, Snyder nói, Warner Bros. chỉ muốn phát hành đoạn phim thô trên laptop của anh. “Tôi nói, ‘Một chữ không cứng rắn,’” anh nói. “Và họ nói, ‘Nhưng tại sao? Anh cứ đưa ra bản phim thô là được.’” Snyder không tin động cơ của họ. “Tôi nói ‘Lý do đây. Ba lý do: Một, các ông hất được internet đang đè đầu cưỡi cổ các ông, có lẽ là lý do chính các ông muốn làm việc này. Hai, các ông được quyền cảm thấy được tha bổng vì đã sửa đổi mọi thứ, tôi đoán, ở một tầng lớp nào đấy. Và rồi ba, các ông có một phiên bản tệ hại của bộ phim để chỉ tay vào mà nói, ‘Thấy không? Cũng chả tốt đẹp gì cho cam. Nên có lẽ tôi đã đúng mà.’ Tôi nói, Không đời nào. Thà tôi cứ cho bản phim Snyder mãi mãi là một kỳ lân thần thoại.”

Snyder ước tính mất tầm 70 triệu để đảo ngược bản làm lại của Whedon. Cho điều đó, HBO Max có bốn tiếng chương trình được chờ đợi nồng nhiệt — và câu chuyện ngược dòng Hollywood để đời. Bản thân Snyder chẳng nhận được gì. “Tôi không được trả tiền,” anh nói. Dĩ nhiên anh đã được trả lần đầu. Lần này, anh muốn kiểm soát sáng tạo, và bỏ qua một phần phí để có điều đó. “Tôi không muốn phải nợ ai, và nó cho phép tôi giữ quyền lực đàm phán với những người khá mạnh.”

Fisher là một người nóng lòng quay lại. “Không ngày nào trong vòng ba năm qua mà tôi không nghĩ tới bộ phim, mà tôi không ngồi dậy giữa đêm khuya mà nghĩ, Nếu có một thế giới khác cho phim này được phát hành thì sao?” nam diễn viên nói, ngồi trên trường quay trong bộ trang phục bắt chuyển động màu xám. “Tôi có lẽ đã nên cho qua. Nhưng chúng tôi đã để lại quá nhiều thứ trong bản phim này. Nó hoàn toàn là một phim khác.”

Jeremy Irons trong Justice League của Zack Snyder

Còn đối vói lực lượng người hâm mộ, phong trào Snyder đã đóng góp hơn nửa triệu USD cho Quỹ Ngăn chặn Tự sát Mỹ qua các lần quyên góp, bán mặt hàng ăn theo, và bán đấu giá đạo cụ. “Mọi người đã nói, ‘Ồ, họ công kích người ta,’” Deborah Snyder nói, mắt ngấn lệ. “Nhưng cộng đồng người hâm mộ này đã cứu người. Dù họ rất muốn cho bản thân, họ đã đoàn kết lại cho mục đích tuyệt vời này. Bạn cảm thấy bất lực cố gắng giúp một ai đó, và không biết phải làm gì. Nó đúng nghĩa là chuyện sống chết. Và tôi cảm thấy chúng tôi không có ai để bấu víu.”

Xây dựng lại câu chuyện anh đã luôn mường tượng là điều tiếp sức sống cho Snyder nhất. Anh có thể đi sâu và tăm tối như ý muốn. Anh có thể nói kệ với dòng thời gian chính thức của DC cho các nhân vật và để phiên bản thay thế của câu chuyện Justice League này đi đến bất cứ nơi đâu anh muốn. Anh đã cho Superman mặc trang phục đen bóng thay vì xanh và đỏ biểu tượng. Anh cũng đã thêm vào (Jared Leto). Anh đã quay lại cái kết với một anh hùng góp mặt sẽ làm nổ não những người hâm mộ cứng cỏi nhất. Trong một bước đi có lẽ gây chia rẽ, anh còn trình bày bộ phim ở tỷ lệ 4:3 hình hộp thay vì màn hình rộng để một ngày nào đó có thể xem nó trên màn hình IMAX. Một số người có thể bực mình vì phải xem Justice League trên HBO Max với bo đen hai bên. Snyder không bận tâm điều đó.

Đạo diễn cũng đan xen vài yếu tố cá nhân sâu sắc. Bộ phim kết lại với ca khúc Hallelujah của Leonard Cohen, do Allison Crowe thể hiện, một người bạn đã hát ca khúc này tại đám tang của Autumn. Đó là bài hát yêu thích của Autumn. Giờ nó là điếu văn cho cô. Justice League, dù người khác cảm thấy thế nào về nó, cũng được làm từ những thứ — và con người — mà Snyder yêu quý. “Khi tôi nghĩ về sự thanh tẩy, nếu tôi là thợ gốm, tôi sẽ làm vài món đồ gồm để tìm hướng đi qua chuyện này,” anh nói. “Nhưng tôi là một nhà làm phim, nên bạn có bộ phim khổng lồ này.” Snyder muốn mọi người yêu nó. Nếu một số không thì sao? Anh ổn cả với chuyện đó, với tất cả. Dù chuyện gì đến, anh cũng ổn.

HBO Max có bốn tiếng chương trình được chờ đợi nồng nhiệt — và câu chuyện ngược dòng Hollywood để đời

Giá trị của tôi là gì? Tôi phải làm gì? Ý nghĩa của tôi là gì?

Zack Snyder đang trả lời những câu hỏi của Autumn cho bản thân anh.