Tuy nhiên, mặc cho sự chào mời nồng nhiệt của Netflix, giọng nói phục tùng của trợ lý ảo Alexa, và bản chất tạo điều kiện cho sự lười biếng của vô thiên lủng đồ nghề khác âm mưu bắt chúng ta bằng lòng ở yên một chỗ, chúng ta vẫn vui vẻ giao nộp những khoản tiền lớn để ngồi vào rạp và cùng với những con người hoàn toàn xa lạ cười cái anh chàng Forky hiền lành.

Nói chung, các bộ phim được phát hành rạp trong 10 năm qua ghi lại những đỉnh cao và vực sâu và tâm trạng của thập niên, và cung cấp một cái nhìn lướt qua những gì đang xảy ra trên thế giới lúc chúng phát hành. Thế nên, thay vì đánh giá phim của thập niên 2010 qua định dạng xếp hạng quen thuộc, Thrillist muốn xác định chính xác bộ phim đại diện tốt nhất cho từng năm, thành cách để ghi nhớ thời kỳ biến động sáng tạo tuyệt vời, hợp nhất công ty, và lo lắng về tài chính mà từ đó có những phim này. Trong sự lựa chọn, hẳn nhiên ban biên tập Thrillist phải bị cuốn hút vào những bộ phim họ ngưỡng mộ và những bộ phim khơi dậy tranh luận sôi nổi, nhưng họ cũng tìm kiếm những phim đưa ra một ý tưởng lớn hơn, khởi đầu một xu hướng trong ngành công nghiệp, hoặc đơn giản là nắm bắt được rung cảm của thời đại.

Thôi không dông dài quảng cáo nữa, một thập kỷ điên rồ được kể qua thập tuyệt tác phẩm điện ảnh dưới đây.


Phim hay nhất: The King Speech
Quán quân phòng vé: Toy Story 3

Tại sao năm đó phim này lại quan trọng: Theo báo cáo thu nhập của chính họ, Facebook đã có 608 triệu người dùng hoạt động vào cuối năm 2010. Khi bộ phim tài liệu-chính kịch The Social Network của David Finch phát hành vào tháng 10, công ty công nghệ nuốt chửng-sự chú ý độc hại này vẫn chưa mua Instagram với giá một tỉ đôla, lần đầu lên sàn, hoặc chịu được đòn tấn công dữ dội của các vụ bê bối chính trị đình đám. Những từ “Cambridge Analytica” nghe có vẻ như chuyện tầm phào đẳng cấp; “fake news” là cái mà ông chú của bạn gọi là The Daily Show. Trong khi Facebook và CEO trẻ tuổi Mark Zuckerberg phải đối mặt với những chỉ trích gay gắt, đặc biệt là việc xử lý dữ liệu người dùng cá nhân thường xuyên bất cẩn và triết lý quản lý “di chuyển nhanh và phá hủy mọi thứ”, trang mạng này vẫn giữ một cái vẻ “ngầu” lung linh mơ hồ, từ mà cậu trai tiệc tùng giả tạo Sean Parker của Justin Timberlake sử dụng đã trở thành lời thoại được trích dẫn nhiều nhất từ trailer của bộ phim. (Xem lại bộ phim bây giờ, thật đáng ngạc nhiên khi cụm từ “một tỉ đôla” do Andrew Garfield nói, nhắc nhở rằng cấu trúc lắng đọng đầy hồi tưởng đó thậm chí còn mê hoặc tao nhã hơn cả bom tấn mật mã của Christopher Nolan năm đó là Inception.)

Jesse Eisenberg, khoác áo choàng tắm nhàu nhĩ và chân mang dép tông “chết tiệt” vênh váo đi vào tòa nhà văn phòng, vẫn là bộ mặt của Facebook

Trong một bài tiểu luận về bộ phim, tiểu thuyết gia Zadie Smith đã mô tả The Social Network là “một bộ phim về con người 2.0 do con người 1.0 làm”, đề cập đến khoảng cách giữa thế hệ thiên niên kỷ đối tượng và các nhà làm phim thuộc thế hệ bùng nổ trẻ em, cụ thể là Fincher và biên kịch Aaron Sorkin. Nhưng bộ phim hết sức hiệu quả chính vì sự căng thẳng khó chịu, không thể giải quyết được tồn tại giữa đạo diễn và kịch bản. Lời thoại liếng thoắng, như bóng xoáy của Sorkin bùng cháy phẫn nộ đạo đức khiến máy quay cầm tay kiên định, cẩn trọng của Fincher giữ khoảng cách băng giá. Đây là bộ phim tiểu sử hiếm hoi không cầu xin bạn nhấn nút “thích”.

Tại sao phim này lại quan trọng trong tương lai: Cho dù Mark Zuckerberg ngoài đời thật bồn chồn trên sàn điều trần Quốc hội Mỹ bao nhiêu lần đi nữa, Jesse Eisenberg, khoác áo choàng tắm nhàu nhĩ và chân mang dép tông “chết tiệt” vênh váo đi vào tòa nhà văn phòng, vẫn là bộ mặt của Facebook. Anh ta là gã đó. Với tất cả lời xin lỗi gửi đến Joker, The Social Network vẫn là câu chuyện xuất thân của một nhân vật phản diện thực thụ thời hiện đại, một nguyên bản vẫn còn có thể tạo ra các tiêu đề được chia sẻ cao như “Phim Facebook đã nói cho chúng ta biết những gì chúng ta cần biết về Mark Zuckerberg” và “Mạng xã hội nhiều quyền lực hơn bất cứ ai nhận ra” nhiều năm sau khi phát hành. Ngay cả bản thân Sorkin cũng không thể cưỡng lại thôi thúc mắng Zuckerberg trong một bức thư ngỏ gần đây được đăng trên The New York Times, kết thúc bằng cách đùa về cặp song sinh Winklevoss, những người đang kiểm soát cơ đồ Bitcoin. Không gã nào trong số những gã hề này sẽ biến đi đâu.


Phim hay nhất: The Artist
Quán quân phòng vé: Harry Potter and the Deathly Hallows Part 2

Tại sao năm đó phim này lại quan trọng: Chỉ bốn năm trước khi Bridesmaids ra mắt, Christopher Hitchens đã viết cả một bài tiểu luận trên Vanity Fair lập luận rằng phụ nữ không hài hước bằng đàn ông. Bài viết đó đã lãnh ngay sự dè bĩu xứng đáng, nhưng đó là một thái độ vẫn còn lởn vởn trong ý thức cộng đồng khi Bridesmaids được tung ra vào đầu mùa phim hè năm 2011. Do Paul Feig đạo diễn, có đồng biên kịch của bộ phim Kristen Wiig trong vai Annie, phù dâu phiền phức cho người bạn thân nhất Lillian (Maya Rudolph). Khi câu chuyện nhích dần đến ngày trọng đại, kế hoạch của Annie cho đám cưới và cho cuộc sống của chính cô cứ hỏng hết. Có chút đáng nhớ về ngộ độc thực phẩm, ngầy ngật máy bay, và sự cạnh tranh liên tục của Helen (Rose Byrne, người hùng vô danh của toàn bộ sự việc), người bạn mới, giàu có của Lillian.

Bridesmaids gánh chịu một áp lực văn hóa không đáng có: Ẩn ý rủi ro cao đến mức nực cười là nếu thất bại, phụ nữ sẽ không bao giờ được phép đóng vai chính trong phim hài nữa. Rebecca Traister, viết cho Salon, gọi việc xem bộ phim này là “trách nhiệm xã hội”, trong khi nhà sản xuất David T. Friendly dự báo một “Hiệu ứng Bridesmaids”, suy đoán trên The Hollywood Reporter rằng nó sẽ cho phép “tất tật các thể loại phim được làm mới lại ... Gái đẹp trên lưng ngựa. Phụ nữ trong không gian. Các cô gái dịch chuyển-thời gian.” Bộ phim là một thành công phòng vé, thu 288 triệu trên ngân sách 32 triệu đôla, cũng là một chiến thắng lớn về phê bình có thể được sử dụng để bênh vực cho các phim hài do phụ nữ viết kịch bản và phụ nữ đóng chính. (Hollywood luôn ngạc nhiên khi một nhóm người không được phục vụ lại đến rạp, và chuyện này xảy ra hết lần này đến lần khác.)

Bridesmaids gánh chịu một áp lực văn hóa không đáng có: Ẩn ý rủi ro cao đến mức nực cười là nếu thất bại, phụ nữ sẽ không bao giờ được phép đóng vai chính trong phim hài nữa

Tại sao phim này lại quan trọng trong tương lai: Lý do đơn giản? Phim hài hước. Bridesmaids không chiến thắng theo thang đối chiếu, đây chắc chắn là một trong những phim hài hay nhất thế kỷ 21, và không phải vì những khoảnh khắc hài thô thiển. Nó làm tốt nhất khi tập trung vào những áp lực tài chính và cạnh tranh của nữ giới và định chế hôn nhân, tìm ra những sự thật phũ phàng cảm xúc giữa cái hài hình thể và những thoại hài đả kích ngẫu hứng. Tuy bối cảnh phim hài chủ lưu rộng lớn hơn đã thay đổi trong những năm gần đây, và chúng ta đang thấy những phim hài được đánh giá cao, do phụ nữ dẫn dắt như Booksmart, Bridesmaids vẫn là mẹ đẻ của phong trào. Nó là tiền thân của rất nhiều xu hướng sau đó: đẩy Melissa McCarthy lên hàng ngôi sao hái ra tiền của Hollywood, và cảm tưởng nó mở cánh cửa cho những phụ nữ còn đáo để hơn như những phụ nữ của Broad City và Phoebe Waller-Bridge của Fleabag.


Phim hay nhất: Argo
Quán quân phòng vé: The Avengers

Tại sao năm đó phim này lại quan trọng: Nối tiếp The Hurt Locker năm 2008, phim quân sự ly kỳ thắng giải Phim hay nhất được coi là bộ phim Chiến tranh Iraq thực sự vĩ đại đầu tiên, chưa bao giờ là nhiệm vụ dễ dàng với đạo diễn Kathryn Bigelow và biên kịch Mark Boal. Cho dự án tiếp theo của họ, cặp đôi đã có được ngân sách lớn hơn và mở rộng phạm vi để kể câu chuyện phức tạp về cuộc săn lùng toàn cầu kéo dài gần một thập kỷ người lãnh đạo al-Qaeda Osama Bin Laden, đã bị giết chỉ một năm trước khi bộ phim được phát hành. Jessica Chastain trong vai Maya, nhà phân tích quyết đoán vô song của CIA, cuốn hết vào việc tìm kiếm Bin Laden theo tiến triển của bộ phim, Bigelow biến câu chuyện ngổn ngang về thao túng địa-chính trị thành một nghiên cứu nhân vật về nỗi ám ảnh.

Trước khi được phát hành, bộ phim là một trận đấu bóng đá chính trị, nhà văn Naomi Wolf so sánh Bigelow với Leni Riefenstahl còn nhà báo Glenn Greenwald cho rằng bộ phim “tôn vinh tra tấn”. Cuộc tranh luận thậm chí còn gay gắt, rối rắm và không dứt hơn những cuộc tranh luận về các bộ phim gây tranh cãi tương tự trong năm 2012 như Django Unchained, The Master, và Lincoln, đưa ra một tầm nhìn đầy hy vọng về chủ nghĩa thực dụng trong hệ tư tưởng chiến tranh. Trong một năm bầu cử, người Mỹ đã sẵn sàng cho một cuộc chiến.

Jessica Chastain trong vai Maya, nhà phân tích quyết đoán vô song của CIA, cuốn hết vào việc tìm kiếm Bin Laden theo tiến triển của bộ phim, Bigelow biến câu chuyện ngổn ngang về thao túng địa-chính trị thành một nghiên cứu nhân vật về nỗi ám ảnh

Tại sao phim này lại quan trọng trong tương lai: Làm nên huyền thoại, Zero Dark Thirty là phim không thể bị lờ đi. Nó thiết lập câu chuyện mà tất cả những câu chuyện kể ngược lại trong tương lai phải chùn bước hoặc phải nỗ lực để tiến lên. Năm 2015, phóng viên Seymour Hersh đã công bố miêu tả chi tiết cuộc đột kích Bin Laden trong tạp chí London Review of Books kiểm tra tính chính xác của bộ phim, coi phiên bản của các sự kiện trong phim là “huyền thoại”; khi thủ lĩnh ISIS Abu Bakr al-Baghdadi bị quân đội Hoa Kỳ giết chết vào tháng 10 năm nay, con chó tham gia chiến dịch đã lên trang bìa New York Post với tiêu đề “Zero Bark Thirty”; tháng 11, Amazon phát hành The Report, bộ phim này công khai gọi tên Zero Dark Thirty cho vai trò truyền bá một câu chuyện sai lệch về hiệu quả của tra tấn. Tuy nhiên, khi bạn ngồi xem phim của Bigelow, nó từ chối giải thích dễ dàng, từ chối đưa ra câu trả lời cho những câu hỏi gây lo ngại mà nó đặt ra. Có lẽ cảm giác mơ hồ đó là di sản thực sự của nó.


Phim hay nhất: 12 Years a Slave
Quán quân phòng vé: Frozen

Tại sao năm đó phim này lại quan trọng: Nói Spring Breakers là một phim “quan trọng” thì kỳ thiệt. Bởi vì nếu tác phẩm của Harmony Korine — và Spring Breakers, cụ thể — cho bạn biết về cuộc đời thì không gì thực sự quan trọng cho bằng có tiền để mua tất tật cái-quái gì bạn muốn. Khi bộ phim của Korine kể về một nhóm nữ sinh đại học cướp nhà hàng để có tiền đi nghỉ xuân ra rạp, việc đưa tin lá cải đã chín muồi. Phim có sự tham gia của nhiều cựu binh Disney trong vai những tên tội phạm mặc bikini, bao gồm Selena Gomez và Vanessa Hudgens, và có màn trình diễn ngông cuồng của James Franco vào vai tay rapper RiFF RAFF, một kẻ khiêu khích ngớ ngẩn đến từ Houston để tóc mai như hề và những hình xăm lố bịch, bị bới thối lên vì anh nghĩ rằng nhân vật ảnh hưởng cá nhân quá sâu sắc. (Vai diễn tay buôn ma túy Alien nhếch nhác của Franco, bảo hộ cho đám phụ nữ trẻ này, nhìn lại càng thấy khó chịu hơn xét những cáo buộc chống lại anh ta.)

Nhưng thực sự thì điều gì đã làm cho hành trình phiêu diêu, loạn trí của Spring Breakers trở thành lịch sử trong một năm cũng chứng kiến chuyến phiêu lưu không gian căng thẳng Gravity và Wolf of Wall Street khoái lạc? Đó là câu chuyện hậu trường ná thở như quả đầu tóc hàng bắp của Franco. Sử thi tội phạm nghệ thuật đại chúng của Korine là một trong những bộ phim đầu tiên do A24 phát hành, công ty này đã trở thành thế lực thống trị dòng phim nghệ thuật của thập niên với các tác phẩm quy mô nhỏ như Ex Machina, The Witch và Moonlight. Để được Korine cho phép họ phát hành bộ phim, công ty khởi nghiệp này hình như đã gửi một giỏ quà tặng gồm súng-thủy tinh bắn bong bóng và kẹo dẻo, kiểu kế hoạch tiếp thị thông minh về sau trở nên nổi tiếng. Không phải ai cũng thích Spring Breakers, bị chỉ trích vì bạo lực tàn bạo và chiếm đoạt văn hóa tùy tiện, nhưng đó là một tác phẩm nghệ thuật hoàn toàn của năm 2013, sung sướng không vướng bận bất cứ điều gì ngoại trừ sự hài hước của chính nó.

James Franco (giữa), Vanessa Hudgens, and Ashley Benson trong Spring Breakers: Khi các nhà sử học nhìn lại điện ảnh thế kỷ 21, họ sẽ luôn xem xét hiệu ứng A24. Spring Breakers là nền tảng của hiệu ứng đó

Tại sao phim này lại quan trọng trong tương lai: Khi các nhà sử học nhìn lại điện ảnh thế kỷ 21, họ sẽ luôn xem xét hiệu ứng A24. Spring Breakers là nền tảng của hiệu ứng đó: Một tụng ca sáng chói cho Florida bẩn thỉu, do một đạo diễn chưa bao giờ được mấy quan tâm. Đó là một bộ phim được thiết kế để tạo ra ảnh động GIF và meme, và dường như được sinh ra từ động cơ méo mó của chính văn hóa internet. Đây không phải là bộ phim hay nhất A24 từng phát hành cho đến nay, nhưng nó đã mở ra cơ hội cho rất nhiều điều đến sau đó. Và cảnh Britney Spears vẫn hút ‘view’.


Phim hay nhất: Birdman
Quán quân phòng vé: Transformers: Age of Extinction

Tại sao năm đó phim này lại quan trọng: Khi được công bố lần đầu tiên, The Lego Movie nghe giống như Coupon: The Movie, vở hài kịch trong nhà thuộc chương trình Mr. Show từ thập niên 90 về một bộ phim ngu si mà theo phán quyết của một tòa án liên bang thì “cả nước Mỹ phải xem”. Ai lại muốn đi xem một phim ngân sách lớn với nội dung được tài trợ để rao bán một thương hiệu? Hóa ra các đạo diễn Phil Lord và Chris Miller, trước đây đã từng làm việc cho loạt phim hoạt hình được nhóm nhỏ yêu thích điên cuồng Clone High, có tài với tư liệu gốc, biến một câu chuyện ngụ ngôn phản địa đàng kiểu Brave New World xoay quanh anh chàng công nhân bình thường (do Chris Pratt lồng tiếng) thành một câu chuyện tự nhận thức, thành thực không hối hận, giống thể loại siêu anh hùng về phát triển bản thân. (Nó thành một cặp bài trùng hoang dã với một phim được khen ngợi khác của năm đó cũng suy ngẫm về tính tuân thủ và nhân cách, thiên truyện gia đình lấy bối cảnh Texas Boyhood của Richard Linklater.)

Được kênh Fox Business hô hào là “chống tư bản” dù kẻ phản diện táo tợn President Business (Will Ferrell) sẽ không làm dày điều đó, cuộc đảo chính thực sự của The Lego Movie là hình dung ra một đấu trường để các sản phẩm trí tuệ khác chơi cùng nhau, đưa Ninja Turtles, Lord of the Rings, Star Wars, Batman, Harry Potter và Shaquille O’Neal vào một máy xay sinh tố không ngừng bơm nước. Đó là một tác phẩm láu cá theo phong cách nghệ thuật đại chúng hay là một nỗ lực cay độc để bán thêm nhiều thứ tào lao cho trẻ em? Dù là gì, bạn sẽ ư ử bài hát chủ đề chết tiệt khi dòng chạy chữ hiện ra và sẵn sàng đưa ra lời tuyên bố như David Cross đưa ra ở phần cuối vở hài kịch Coupon: “Tôi sẽ xem nát bộ phim đó!”

Cuộc đảo chính thực sự của The Lego Movie là hình dung ra một đấu trường để các sản phẩm trí tuệ khác chơi cùng nhau

Tại sao phim này lại quan trọng trong tương lai: Đầu năm nay, Deadline báo cáo rằng Warner Brothers Animation đang phát triển một dự án phim Funko Pop Dolls, những bức tượng nhỏ sang trọng mà bạn nhìn thấy dọc theo các bức tường ở cửa hàng truyện tranh. Khi các tập đoàn truyền thông khổng lồ trở nên co cụm hơn, xây dựng hệ sinh thái truyền thông trực tuyến của riêng họ và dự trữ nội dung trong các boong-ke kỹ thuật số, những cái tên dễ nhận biết như Funko, Lego hay Playmobil, bên cạnh các vũ trụ tên tuổi như Marvel và Star Wars, sẽ trở nên càng quan trọng khi nỗ lực băng qua mớ hỗn độn văn hóa. Với thành công về phê bình lẫn thương mại của The Lego Movie, cùng với thành công tiếp theo của Spider-Man: Into the Spider-Verse do Lord và Miller sản xuất, thật dễ dàng tưởng tượng ra các giám đốc điều hành coi đây là khuôn mẫu tự quy chiếu để đi tới. Đây là một dự đoán: Tình hình sẽ không hay đâu.


Phim hay nhất: Spotlight
Quán quân phòng vé: Star Wars: The Force Awakens

Tại sao năm đó phim này lại quan trọng: Trước khi Steven Soderbergh trở nên ám ảnh với việc làm phim bằng iPhone, Sean Baker đã thế rồi. Tangerine năm 2015 được anh sử dụng một trong những sản phẩm iPhone của Apple, đương nhiên là điểm thắt khiến mọi người ngồi thẳng lên và chú ý, nhưng những chân dung Baker nắm bắt qua ống kính mới là điều làm bộ phim của anh có ý nghĩa. Baker bắt đầu hình dung câu chuyện hai người chuyển giới trong một cuộc phiêu lưu đêm Giáng sinh xuyên nước Mỹ, khi anh gặp ngôi sao Mya Taylor tại một trung tâm LGBTQ ở West Hollywood, “khí chất của cô” khiến anh nhận ra mình phải nói chuyện với cô. Khi ghép đôi Taylor và Kitana Kiki Rodriguez, Baker đã tìm thấy một câu chuyện về tình bạn được định hình bởi những hoàn cảnh khắc nghiệt do bên ngoài đưa đến. Nhưng bộ phim làm vậy mà không bóc lột, ngay cả khi cốt truyện đi vào những hướng ầm ĩ từng chút một như những mảng miếng kinh phí lớn mà bạn tìm thấy trong các phim bom tấn Mad Max: Fury Road, Jurassic World hay The Martian cũng trong năm 2015.

Khi ghép đôi Taylor và Kitana Kiki Rodriguez, Baker đã tìm thấy một câu chuyện về tình bạn được định hình bởi những hoàn cảnh khắc nghiệt do bên ngoài đưa đến

Tại sao phim này lại quan trọng trong tương lai: Trong thập niên 2010, Hollywood cuối cùng đã dừng việc để diễn viên cùng giới kể chuyện người chuyển giới đáng tin cậy, nhưng khi Tangerine ra rạp, thì Jared Leto đoạt giải Oscar cho Dallas Buyers Club mới được hai năm và Jeffrey Tambor vẫn đang thắng giải Emmy cho Transparent. Taylor và Rodriguez đã báo trước một kỷ nguyên mới cho những diễn viên chuyển giới, những người sẽ làm ra những phim như Pose. Tangerine đã giới thiệu một phong cách làm phim mới, dễ tiếp cận hơn, thách thức quan niệm về ai sẽ được miêu tả trên màn ảnh. Trong tương lai, chúng ta sẽ nhìn lại bộ phim này cả về tiến bộ công nghệ lẫn tiến bộ về tính đại diện.


Phim hay nhất: Moonlight
Quán quân phòng vé: Captain America: Civil War

Tại sao năm đó phim này lại quan trọng: Có lẽ đã được định trước rằng Arrival sẽ ra rạp ở Mỹ, sẵn sàng truyền bá thông điệp rất cần thiết về hợp tác nhân đạo quốc tế, một tuần sau khi đất nước này chịu đựng một thay đổi chính trị chói tai tạo ra tông điệu ngày càng căng thẳng cho những năm tiếp sau. Hình ảnh Amy Adams, đóng vai nhà ngôn ngữ học Louise Banks được rút ra từ truyện ngắn The Story of Your Life của nhà văn Ted Chiang, hoang mang nhìn lên bầu trời và cố hiểu thứ không thể dịch được có tác dụng như một loại thuốc an thần. Trong một bài tiểu luận cho The New Yorker, nhà văn Jia Tolentino đã chỉ ra sức mạnh lấy nước mắt của bộ phim bằng cách lưu ý khả năng đầy hứa hẹn “tưởng tượng rằng 3.000 năm nữa chúng ta vẫn sẽ ở đây để giúp đỡ bất cứ ai.”

Một trong những bộ phim khoa học viễn tưởng hiếm hoi tranh giải Phim hay nhất tại Giải thưởng Viện Hàn lâm, Arrival được Viện Điện ảnh Hoa Kỳ chọn là một trong mười “Phim của năm”, và trong số nhiều giải thưởng của nó có giải Ray Bradbury và một giải Hugo. Những giải thưởng hạng nặng bộ phim giành được không quan trọng bằng ấn tượng mà nó để lại, xác tín rằng để có được sự thấu hiểu dứt khoát phải thông qua giao tiếp.

Amy Adams (trái) và Jeremy Renner trong Arrival: Những giải thưởng hạng nặng bộ phim giành được không quan trọng bằng ấn tượng mà nó để lại, xác tín rằng để có được sự thấu hiểu dứt khoát phải thông qua giao tiếp

Tại sao phim này lại quan trọng trong tương lai: Bộ phim “giả tưởng về tư duy con người” đương đại này của Villeneuve được hầu hết mọi người yêu thích không phải vì những người ngoài hành tinh tuyệt vời (người cai trị) của nó, không phải vì bất kỳ hiệu ứng đặc biệt hào nhoáng nào (mặc dù đó là giải Oscar duy nhất mà bộ phim này giành được), cũng không phải vì thắt nút chết chóc, mà vì nhịp đập con tim tình cảm, lạc quan. Arrival có hai trái tim, thực sự: một mặt, bộ phim có thể được hiểu là khuyến khích tìm niềm vui hiện tại mang tính nhân văn sâu sắc, ngay cả khi bạn biết sẽ có nỗi đau về sau; mặt khác, chính trị hơn, nó sử dụng thực thể ngoài trái đất để tạo ra một xã hội không tưởng Trái đất nơi tất cả các quốc gia trên thế giới chôn vùi những khác biệt chính trị và thay vào đó chia sẻ kiến thức khoa học phong phú. Giá mà ý niệm đó không phải là khoa học giả tưởng.


Phim hay nhất: The Shape of Water
Quán quân phòng vé: Star Wars: The Last Jedi

Tại sao năm đó phim này lại quan trọng: Khi Get Out là bất ngờ tại Liên hoan phim Sundance 2017 thì đã có một sự quan tâm rõ ràng. Key & Peele, chương trình hài kịch Comedy Central xuất chúng, đã thiết lập Jordan Peele thành một trong những cây hài dễ nhận biết nhất thế hệ của anh, và từ lâu anh bày tỏ lòng yêu thích phim kinh dị trong các cuộc phỏng vấn. Nhưng ngay cả khi thấy rõ từ trailer rằng Peele quan tâm đến việc đào sâu vào ngụy biện thời Obama về một “nước Mỹ hậu-chủng tộc”, thật khó đoán Get Out tác động ra sao khi cuối cùng khán giả xem phim. Suy cho cùng, đây là một phim thể loại, ra mắt vào đầu năm, từ một công ty (Blumhouse Productions) nổi tiếng với Paranormal Activity và Insidious hơn là phim uy tín — vậy nhưng được cho là bộ phim quan trọng nhất trong toàn bộ danh sách này.

Trong hành trình của Chris (Daniel Kaluuya) khi anh đến thăm gia đình bạn gái da trắng Rose (Allison Williams) và nhận thấy có rất nhiều điều đáng ngờ chứ không chỉ là những gây hấn nhỏ nhặt, Peele đã tạo ra một từ vựng mới. Khái niệm “sunken place” lập tức trở thành phép tốc ký để chỉ sự khuất phục có hệ thống của người da đen ở Mỹ. “Bỏ phiếu cho Obama nhiệm kỳ ba” đã trở thành một cách dễ dàng để xác định một người tự do da trắng có lẽ hơi quá háo hức chứng minh rằng họ thức tỉnh thế nào. Và tất cả những điều này diễn ra trong một bộ phim tự tin về khả năng gây sợ hãi ngang với khả năng phê phán của nó.

Với Get Out Peele đã tạo ra một từ vựng mới. Khái niệm “sunken place” lập tức trở thành phép tốc ký để chỉ sự khuất phục có hệ thống của người da đen ở Mỹ

Tại sao phim này lại quan trọng trong tương lai: Khi con người trong tương lai yêu cầu một bộ phim đại diện cho giai đoạn này trong lịch sử nước Mỹ, chắc chắn bộ phim đầu tiên được đề cập sẽ là Get Out. Phim ra rạp ngay sau khi Trump nhậm chức, và dường như giải thích sự phân biệt chủng tộc cố hữu trong văn hóa Mỹ đã đưa quốc gia đến điểm này. Từ Us thì thấy rõ phim đầu tay của Peele không phải là ăn may, và Peele sẽ được xem là một trong những đạo diễn tác gia quan trọng nhất thời đại này. Get Out là nơi khẳng định tất cả những điều đó.


Phim hay nhất: Green Book
Quán quân phòng vé: Avengers: Infinity War

Tại sao năm đó phim này lại quan trọng: Tuy sự bùng nổ dịch vụ phát trực tuyến đã dẫn đến việc phim phi-sự kiện sinh sôi nảy nở, với các tựa phim đáng quên của Netflix như Bird Box truyền cảm hứng trò chuyện trên mạng xã hội và sau đó biến khỏi ý thức công chúng gần như ngay lập tức, nó cũng khiến khán giả cởi mở hơn với các thể loại phim mà trước đây có lẽ họ đã bỏ qua. Phim tài liệu hưởng lợi nhiều nhất từ sự tò mò tời màn hình này, với những tác phẩm đầy thách thức, kích thích suy nghĩ như Shirkers, Strong Island, và American Factory của năm nay đã trở thành các tựa phim có thể “cày” một phần vì chúng tương đối sẵn có.

Minding the Gap, một cái nhìn tiết lộ về một nhóm bạn chơi trượt ván từ Rockford, Illinois, được phát hành trên Hulu năm ngoái, là phim hay nhất trong vụ mùa phim phi-hư cấu, phiêu lưu cá nhân sâu sắc gần đây. Giống như Hoop Dreams, phim tài liệu bóng rổ kinh điển thập niên 90 của đạo diễn Steve James, là nhà sản xuất và cố vấn cho phim này, Minding the Gap theo chân các chàng trai trẻ trong cuộc đấu tranh để hiểu trách nhiệm của họ đối với bản thân, gia đình và cộng đồng. Sự khác biệt chính là đạo diễn của bộ phim, Bing Liu, cũng là một trong những thanh thiếu niên chơi trượt ván, đưa trải nghiệm bầm dập đầu gối vào chất liệu mà sau đó được bổ sung bằng cảm giác kỷ luật về quá trình trong các cảnh then chốt, như cuộc phỏng vấn đẫm nước mắt với mẹ của Liu ở cuối phim. Phù hợp cho năm 2018, một năm cũng chứng kiến Roma như hồi ký ra mắt và Eight Grade như nhật ký, Minding the Gap là bộ phim cật vấn những ký ức của riêng bạn.

Ở tuổi 30, Bing Liu (thứ hai từ phải qua) không thuộc Thế hệ Z, nhưng người ta có thể tưởng tượng phim của anh truyền cảm hứng cho các nhà làm phim trẻ

Tại sao phim này lại quan trọng trong tương lai: Đây là chỗ để ta đề cập đến TikTok. Khi những người trẻ tiếp tục ghi lại cuộc sống qua các video quay bằng điện thoại của họ, ghi lại những khoảnh khắc đời thường và sâu sắc thường không được lưu giữ, họ có thể tìm cách xây dựng những câu chuyện dài hơn, đáng kể hơn từ sự phù du. Họ sẽ muốn kể những câu chuyện về thời gian trôi qua, loại hình nghệ thuật vượt ra ngoài vòng lặp 60 giây. Ở tuổi 30, Bing Liu không thuộc vào Thế hệ Z, nhưng người ta có thể tưởng tượng phim của anh truyền cảm hứng cho các nhà làm phim trẻ xem các cảnh phim mà họ quay với bạn bè có ý nghĩa tiềm năng tương tự. Khó khăn là định hình nó với sự thận trọng, nghiêm ngặt và nhạy cảm mà Liu đã mang đến cho Minding the Gap.


Phim hay nhất: chúng ta sẽ biết!
Quán quân phòng vé: Avengers: Endgame (cho đến nay)

Tại sao phim này lại quan trọng: Rõ ràng đây là lựa chọn khó thực hiện nhất bởi sự thiên vị cái mới xảy ra, đặc biệt là vào thời điểm rất nhiều bộ phim xuất hiện lấy cớ cấp bách. Làm sao chọn được một phim định nghĩa-năm cho một năm thậm chí còn chưa kết thúc? Hãy hình dung bao nhiêu là sự kiện sẽ còn mở ra! [Bài viết này lên trang Thrillist ngày 6/11/2019] Tuy nhiên, sự đón nhận dành cho Parasite của đạo diễn Hàn Quốc Bong Joon Ho đã khiến nó trở thành một ứng viên hiển nhiên kể từ khi ra mắt tại Liên hoan phim Cannes 2019, nơi bộ phim thắng giải Cành Cọ Vàng trong một cuộc bầu chọn nhất trí và lấy được vô số bình phim ngây ngất nhất sự nghiệp lâu dài của Bong.

Bên ngoài những liên hoan phim phô trương, đi đến đâu Parasite cũng tạo ra lời truyền miệng ngày càng mạnh mẽ, người ta bảo nhau đây là bộ phim mà giá nào cũng phải xem trước khi hết năm. Tất nhiên, điều đó giúp bộ phim đến trong sự cường điệu nghẹt thở, kể câu chuyện về bất bình đẳng đầy phong cách. Nếu bạn đã từng chần chừ để mắt tới một trong những đạo diễn thông minh và giàu trí tưởng tượng nhất của Hàn Quốc đang hoạt động, thì không lúc nào bằng lúc này để bắt đầu quan tâm.

Parasite đòi hỏi chúng ta nhận ra rằng nhân vật phản diện thực sự ở đây đâu chỉ là một vài gia đình mưu mô, và đáng sợ hơn rất nhiều

Tại sao phim này lại quan trọng trong tương lai: Không tiết lộ nhiều, Parasite theo thể loại phụ “kinh dị xã hội” tương đối mới, vạch trần sự phân chia giai cấp khắc nghiệt ở Hàn Quốc bắt đầu bằng câu chuyện bịa vui nhộn về một gia đình nghèo chiếm đoạt cuộc sống của một gia đình giàu có. Đây cũng là phim mới nhất trong xu hướng đáng khích lệ các bộ phim công kích tầng lớp thượng lưu, hài hước và hào nhoáng che giấu nỗi căm giận dân túy chính đáng tìm thấy trong các phim nổi bật khác năm 2019 như Hustlers và Ready or Not, và ngay cả trong Okja và Snowpiercer của chính Bong.

Trong Parasite, ý niệm cướp của kẻ giàu để làm lợi cho người nghèo là chính mình kiểu Robin Hood được cảnh tỉnh bằng nỗi kinh hoàng đời thực của việc trở thành tù nhân theo nghĩa đen quả báo tội lỗi của chính mình, một người-không-ra-người sống để trục lợi kẻ giàu mà thậm chí họ còn không biết bạn tồn tại. Parasite đòi hỏi chúng ta nhận ra rằng nhân vật phản diện thực sự ở đây đâu chỉ là một vài gia đình mưu mô, và đáng sợ hơn rất nhiều.