Khi còn trẻ, niềm vui lớn nhất của người viết là lướt mắt dọc những dãy kệ đó, chọn phim chỉ căn cứ vào cái bìa và người đóng. Còn gì khác mà không xem The Cat’s Meow hay Clockstoppers, hai phim theo thứ tự lần lượt có Kirsten Dunst và Jesse Bradford đóng chính, cặp đôi của Bring It On? Người viết muốn xem họ nhiều hơn, trong bất cứ phim nào cũng được. 

Chớp mắt kể từ khi Blockbuster trở thành cổ vật, và văn hóa xem phim đã thay đổi triệt để trong thế kỷ này. Người viết không còn mù quáng chọn phim dựa theo diễn viên mà trở nên sáng suốt hơn về nhà làm phim, sự đón nhận, cốt truyện. Nhưng vì nhiều lý do khác nhau — phim siêu anh hùng đang ngày càng lớn hơn, phim khởi động lại áp đảo sáng tạo nguyên bản, và vô số thứ để xem và cách để xem — công chúng xem phim nói chung cũng từ bỏ thói quen xem gì dựa trên sức mạnh ngôi sao của vai chính, do nhân vật trong vũ trụ điện ảnh được ưu tiên hơn diễn viên ngày càng tăng. Có phải khái niệm minh tinh điện ảnh cũng trở thành cổ lổ?

Trong thời đại thương hiệu nhân vật được ưu tiên hơn người đóng, đâu có gì ngạc nhiên khi minh tinh điện ảnh không còn nhiều quyền lực ở Hollywood nữa. Thay vào đó, tài sản trí tuệ mới là cái bán được vé. Trong một đoạn clip lan truyền trên Twitter vào đầu tháng 11, người ta thấy Anthony Mackie, ngôi sao của Avengers, nói đúng phóc vấn đề này. “Không có minh tinh điện ảnh nữa,” anh nói. “Anthony Mackie không phải là minh tinh điện ảnh; The Falcon mới là minh tinh điện ảnh. Và điều đó thật kỳ quặc. Minh tinh điện ảnh từng là Tom Cruise và Will Smith và Stallone và Schwarzenegger. Khi đi xem phim, bạn đi xem phim của Stallone. Bạn đi xem phim của Schwarzenegger. Bây giờ bạn đi xem X-Men.”

Anthony Mackie không phải là minh tinh điện ảnh; The Falcon mới là minh tinh điện ảnh

Anh nói tiếp: “Vậy siêu anh hùng tiến hóa tức là minh tinh điện ảnh chết đi, và đó là nỗi sợ hãi lúc này. Bởi vì bạn đang làm phim cho những đứa trẻ 16 tuổi và Trung Quốc nên phải vậy thôi. Bạn nghĩ về một số bộ phim yêu thích mà bạn lớn lên xem chúng và những bộ phim đó ngày nay sẽ không được làm.”

Có phải khái niệm minh tinh điện ảnh đã thành cổ lổ?

Nội dung clip đó không mới; hồi năm 2017 Mackie đã nói chuyện này tại Comic Con London rồi, nhưng khi chúng ta đóng lại một thập kỷ, có cảm giác tuyên bố này càng cộng hưởng hơn. Và thậm chí còn hơn thế với cuộc tranh luận nảy lửa Martin Scorsese-công kích-Marvel (khi ông nói phim truyện tranh “không phải là điện ảnh”) mà xem ra ai nấy đều đang kẻ xướng người họa.

Trong bài chính luận trên tờ New York Times, nhà đạo diễn The Irishman đã viết, “Vậy thì, bạn có thể hỏi, vấn đề của tôi là gì? Tại sao không để yên cho phim siêu anh hùng và những phim chuỗi khác? Lý do rất đơn giản. Ở nhiều nơi trên khắp đất nước này và trên toàn thế giới, phim chuỗi hiện là lựa chọn chính của bạn nếu bạn muốn xem cái gì đó trên màn ảnh rộng. Thật là nguy hiểm thay cho việc trình chiếu phim, và có ít rạp chiếu độc lập hơn bao giờ hết. Phương trình đã lật ngược và phát trực tuyến đã trở thành hệ thống phân phối chủ đạo. Tuy nhiên, tôi không biết có nhà làm phim nào mà lại không muốn thiết kế phim cho màn ảnh rộng, được phóng chiếu trước mắt khán giả ở rạp.”

Các tài sản của Disney, Marvel hoặc DC chiếm áp đảo bảy vị trí hàng đầu thống kê phòng vé Bắc Mỹ năm 2019

Người viết rất muốn đồng ý với Scorsese, nhưng ý kiến của ông đã làm cả một mảng lớn trên internet bừng bừng phản đối. Một thực tế đáng buồn là những nhân vật quan trọng như Scorsese có bỉ bôi Marvel đi nữa thì cũng chẳng hề hấn gì, bởi những kẻ gièm pha, có tiếng ăn tiếng nói, có ảnh hưởng cũng đâu có phá đám được doanh thu phòng vé.

Thống kê phòng vé Bắc Mỹ năm 2019 sẽ xác nhận quan điểm này. Hơi chút thất vọng, nhưng không có gì đáng ngạc nhiên, các tài sản của Disney, Marvel hoặc DC chiếm áp đảo bảy vị trí hàng đầu. Ngoại lệ sáng chói là Us của Jordan Peele, phim nguyên bản duy nhất vượt vũ môn lọt vào tốp 10. Bộ phim đó đã phá kỷ lục doanh thu cuối tuần mở màn cao nhất từ trước đến nay đối với một phim kinh dị nguyên bản (70 triệu đôla), làm lu mờ cả A Quiet Place năm trước (50 triệu đôla). Có lẽ Peele còn độc nhất vô nhị ở chỗ anh đã thách thức những kỳ vọng với Get Out, dập tắt những nghi ngờ khả năng từ anh hề chuyên nghiệp trở thành đạo diễn nghiêm túc. Anh cũng nắm bắt được hệ tư tưởng thời đại trong thời buổi kêu gọi không chỉ đại diện công bằng về chủng tộc trên màn ảnh, mà còn phê bình dí dỏm vấn đề này. Anh đã làm điều đó với Get Out, biến Us thành một phần tiếp theo phải xem.

Jordan Peele, Lupita Nyong’o và Winston Duke tham dự buổi ra mắt Us, 2019

Thật háo hức khi thấy những con số tăng vọt như thế đối với các tác phẩm nguyên bản một lần trong bối cảnh bão hòa phim chuỗi, nhưng phim kinh dị dường như thoát khỏi các quy luật phòng vé. Kinh dị là thể loại hiếm hoi có thể làm tốt mà không cần một ngôi sao lớn. Chương đầu tiên của It, với dàn diễn viên chủ yếu gồm những người mới và một Bill Skarsgård ít được biết đến trong hóa trang chú hề, đã thành công vang dội ở phòng vé, dù có thể cho rằng bộ phim hưởng lợi vì là khởi động lại một câu chuyện đã được biết đến rộng rãi. Tuy nhiên, những tác phẩm gây sợ hãi như The Babadook, Get Out và Happy Death Day — tất cả có sự góp mặt của những cái tên tương đối xa lạ trong các vai chính — đều thành công. Với phim kinh dị, xu hướng gây giật gân giúp bán được vé mà không cần phải dựa vào các ngôi sao.

Một bài viết của New York Post năm 2017 về thành công liên tục của thể loại này bao gồm các cuộc phỏng vấn các nhà xã hội học và giáo sư. Lời giải thích khá đơn giản: Phim kinh dị làm ta xao nhãng những nỗi khủng khiếp trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, và nhắc nhở rất nhiều về một thế giới đang suy đồi mà đôi khi chỉ có thể chặn lại bằng cách đi vào bóng tối của rạp chiếu phim. Trong những trường hợp như vậy, các ngôi sao dễ nhận biết là vô dụng trong việc làm đám đông hoảng sợ và giải trí.

Parasite vẫn đang-cháy-vé nhưng vai chính trong phim đó, Song Kang Ho (ảnh), là một ngôi sao điện ảnh lớn ở quê nhà và là diễn viên cố định thường xuyên trong các phim Hàn có sức hấp dẫn quốc tế

Tuy nhiên, ngoài phim kinh dị, có thể tranh luận rằng những thành công phòng vé không phải phim chuỗi gần như là bất khả thi nếu không có sức mạnh ngôi sao nào đó — bởi thế chúng ta mới thấy rất ít ngôi sao. Bạn có nghĩ một bộ phim phi kinh dị mà làm ăn tốt với dàn diễn viên toàn những người không ai biết đến không? Và ý người viết là những con số thực sự ấn tượng ấy nhé, chứ không phải là những phim kiếm được nhiều hơn ngân sách tí hon của chúng hoặc vượt kỳ vọng đâu.

Có thể có ngoại lệ với phim nước ngoài, chẳng hạn như Parasite vẫn đang-cháy-vé (siêu phẩm của Hàn Quốc có thể trở thành đề cử Oscar đầu tiên của quốc gia này). Nhưng mặt khác, vai chính trong phim đó, Song Kang Ho, là một ngôi sao điện ảnh lớn ở quê nhà và là diễn viên cố định thường xuyên trong các phim Hàn có sức hấp dẫn quốc tế. Parasite, dự kiến sẽ trở thành phim nước ngoài có doanh thu cao nhất ở Mỹ trong năm nay, không chỉ nhận được những lời khen ngợi đáng kinh ngạc (99% trên Rotten Tomatoes), mà cốt truyện ly kỳ lừa đảo, thôi thúc người ta không có ý định đọc bất cứ điều gì về bộ phim trước khi đi xem, cũng có cùng một kiểu giật gân lùa người xem phim kinh dị vào rạp. Tất tật chính trị sắc sảo, Parasite dường như đã trúng giải độc đắc cho công thức phim thời nay.

Timothée Chalamet và Florence Pugh trong Little Women ra rạp vào Giáng sinh này

Trong hầu hết các trường hợp khác, một cái tên trên bạt quảng cáo vẫn còn quan trọng, ngay cả khi tác động của nó đến thành công của bộ phim bây giờ là rất nhỏ. Đó là lý do tại sao Hollywood vẫn không ngừng tìm kiếm cái tên lớn tiếp theo, những Timothée Chalamet và Florence Pugh của bạn (tiện thể nói luôn, hãy xem Little Women của Greta Gerwig làm ăn thế nào khi ra rạp vào Giáng sinh này). Văn hóa ‘fan cuồng’ vẫn sống rất khỏe, và các hãng phim sẽ muốn tận dụng điều đó.

Nhưng chúng ta cũng đã thấy các đại gia như Marvel hay Disney có thể mạo hiểm với những người mới vì thương hiệu lớn hơn người diễn rất nhiều. Có ai biết Tom Holland là ai trước khi Spider-Man không? Chuyện đó có quan trọng cho sự thành công của bộ phim không? Không. Phim Nàng tiên cá làm lại người đóng của Disney cũng sẽ làm tốt thôi, chắc chắn, ngay cả với Halle Bailey non nớt mới vào nghề, được chọn vào vai Ariel. Aladdin đã thể hiện cực kỳ xuất sắc với những vai chính chưa ai biết đến, mặc dù quả là có Will Smith trong vai Thần Đèn lập tức thành ‘meme’. Thật thú vị, Smith là một trong những ngôi sao điện ảnh kinh điển cuối cùng kiểu này, nhưng chắc chắn nhân vật màu xanh da trời ban điều ước hấp dẫn của anh không làm doanh thu phòng vé tăng đậm đến vậy. Trong khi có thể anh có đóng góp nhỏ cho Aladdin, sức mạnh ngôi sao của Smith đã thất bại trong Gemini Man, của Lý An, một bộ phim cách tân thực sự và lưu ý rằng ngôi sao không chỉ là Will Smith hiện tại mà còn là phiên bản trẻ hơn của anh.

“Minh tinh điện ảnh hiện đại dường như là để phục vụ một lượng khán giả bị bỏ bê hoặc là những ngôi sao sẵn sàng hòa vào dàn đồng diễn thay vì là một vai chính hàng đầu kinh điển,” theo nhà sản xuất Fandango, Brian Formo, nói thêm, “không chừng vốn là một hiệu ứng nhỏ của đội hình ‘khủng’ của Marvel.”

Trong khi có thể Will Smith có đóng góp nhỏ cho Aladdin, sức mạnh ngôi sao của Smith đã thất bại trong Gemini Man (phải) của Lý An

Mặc dù lực lượng người hâm mộ của ngôi sao điện ảnh vẫn rất mạnh, nhưng họ không chuyển thành số liệu phòng vé hoành tráng. “Bạn có thể là người hâm mộ của các ngôi sao điện ảnh bây giờ mà không cần phải xem phim của họ nhưng theo dõi các bài đăng trên mạng xã hội của họ hoặc tương tác với các tài khoản của ‘fan cuồng’,’ Formo nói. Giờ là vậy cả rồi, trong khi trước đó, thực sự chỉ có thể tiếp cận các ngôi sao điện ảnh qua phim hoặc tạp chí (không phải ngẫu nhiên, doanh số bán tạp chí cũng giảm vì chúng ta không còn cần mua chúng mới truy cập được vào cuộc sống của những người nổi tiếng).


“Làm cho công chúng biết đến mình đã luôn là công cụ giá trị trong hộp đồ nghề của ngôi sao điện ảnh,” Jen Yamato, nhà báo về điện ảnh của Los Angeles Times nói. “Bây giờ họ có thể tự mình kiểm soát vô số cách trực tiếp đến người tiêu dùng, bất luận là bằng cách đăng lên mạng xã hội cho ‘fan’ đọc, hay bị bắt bớ do chiến đấu vì đại nghĩa, ăn cánh gà nóng trên internet, hoặc đăng tải video để kiếm tiền từ sự nổi tiếng của họ (vĩnh biệt ứng dụng Jeremy Renner).* Với một số người, sự xuất hiện khả năng tiếp cận này hấp dẫn khán giả; với những người khác mà sức quyến rũ từ sự bí ẩn là thương hiệu của họ, thì bí quyết là bỏ đói ‘fan’, mỗi chút bật mí cho ‘fan’ nuốt chửng chỉ càng đổ thêm dầu vào lửa.”

Có ai biết Tom Holland là ai trước khi đóng Spider-Man không? Chuyện đó có quan trọng cho sự thành công của bộ phim không? Không

Nội dung cũng tồn tại dưới rất nhiều hình thức ngoài phim hay thậm chí là truyền hình. Như đã đề cập, là mạng xã hội, nhưng thậm chí có rất nhiều chân rết: YouTube, Twitter, web series trên Facebook, Instagram Stories, v.v... và v.v... Dù có đính kèm ngôi sao điện ảnh, phim ngày nay phải hứa hẹn có cái gì nhiều hơn thì mới lôi kéo được người ta. “Thật khó cho ngôi sao điện ảnh trường phái cũ trong thời đại hoàng kim của #nội dung,” Yamato nói tiếp.” Ngay cả những tên tuổi lớn nhất Hollywood dường như cũng cần chút trợ giúp để làm cho họ đầy đặn: tạo hình ngầu, sở hữu trí tuệ không thể cưỡng lại, truyền miệng xuất sắc. Bạn cần động cơ bổ sung để thu hút khán giả rời khỏi màn hình nhà họ và sự hỗn loạn của cuộc sống đang ngày càng méo mó và ngồi vào một rạp chiếu phim.”

Trong khi đó, Brandon Katz của Observer đã viết về sự sụt giảm doanh thu vé trong thế kỷ 21 như sau: “Khán giả không tự động háo hức với các ý tưởng nguyên bản như với giải trí có thương hiệu quen thuộc, một sự thay đổi kịch tính trong thị hiếu người tiêu dùng đã diễn ra 20 năm qua. Các hãng phim lớn đã đáp ứng bằng cách giảm đáng kể sản lượng hàng năm của họ và nhấn mạnh hơn vào các mặt hàng đã được chứng minh là thành công. Do đó, khái niệm sức mạnh ngôi sao ngang bằng với thành công phòng vé đã trở nên lỗi thời.”

Jennifer Lawrence và Chris Pratt tham dự sự kiện mở màn Passengers, 2016

Đầu năm ngoái, The Hollywood Reporter đã đăng bài có tựa đề “Nếu Jenifer Lawrence không thể mở màn được một bộ phim thì ai có thể?” trong bối cảnh bộ ba phim của diễn viên hạng A này đều thất bại: Red Sparrow, mother!, và Passengers. Thật thú vị, chỉ mới vài năm trước, một bài trên tờ Los Angeles Times đã ca ngợi Lawrence là ngoại lệ của quy luật. “Jennifer Lawrence có thể chuyển sức mạnh phòng vé mà cô tích lũy được khi đóng vai Katniss trong trường thiên The Hunger Games và Mystique trong ba phim X-Men vào các phim thân thiện với Oscar mà cô làm với David O. Russell,” Marc Bernardin viết. “Không nữ diễn viên nào ngoại trừ Lawrence có thể đẩy một bộ phim nhỏ xíu như Joy đến cuối tuần mở màn 17 triệu đôla.” Nhưng chuỗi ba phim thất bại của cô không có gì đáng ngạc nhiên (theo một người đã xem cả ba phim đó và đều sửng sốt, ở các mức độ giải trí khác nhau).

Nhưng các phim Hunger Games hay X-Men có ít áp lực hơn, ngay cả khi chúng trở nên dở đi theo thời gian, bởi vì chúng được đảm bảo bán hết nhờ sức mạnh của một vũ trụ điện ảnh đã có uy tín. “Nhiều khả năng là bạn cảm thấy hà khắc với phim của một diễn viên hơn là chuỗi phim,” Formo của Fandango nói. “Và xem ra hầu như ai cũng muốn mua một thứ chắc chắn hoặc thứ gì đang được bàn tán xôn xao.”

Người ta mua vé để xem khủng long và các trận chiến liên ngân hà; Pratt chỉ tình cờ là trung tâm lôi cuốn của những phim đó

Bài viết của The Hollywood Reporter không giải quyết vấn đề này, nhưng người viết tự hỏi liệu sự sụp đổ của Lawrence có liên quan đến các ngôi sao điện ảnh tồn tại trong thời đại mạng xã hội hay không, khi người hâm mộ cảm thấy họ có đặt cược giữa cá nhân với nhau vào cuộc sống của những người nổi tiếng. Không có vấn đề gì khi bản thân Lawrence không có sự hiện diện mở trên mạng xã hội, bởi vì sự phổ biến của việc bòn rút cuộc sống riêng tư người nổi tiếng để thỏa mãn bạn đã khiến tất cả chúng ta nghĩ rằng chúng ta quen biết cá nhân họ; thực tế Lawrence đã lún sâu trong sự nổi tiếng, nhanh chóng chuyển từ kỳ quặc và đáng yêu thành khó chịu và thô bỉ (thậm chí Chloë Sevigny đã nói cô như thế), có thể đã phá hỏng kiểu ủng hộ vô điều kiện dành cho các ngôi sao điện ảnh trước đây mà cuộc sống riêng tư của họ cách biệt.

Passengers là một thất bại thú vị, vì còn có Chris Pratt đồng đóng chính, một yếu tố cố định trong trong các thành tích phòng vé ‘khủng’ (Guardians of the Galaxy, Jurassic World). Trước đây Pratt được biết đến chủ yếu nhờ Parks and Recreation, là Andy dễ mến mà giản đơn, nhưng đã trở thành người hùng kiểu chàng trai-nhà-bên trên màn ảnh rộng. Nhưng những bộ phim đó làm tốt không phải vì Pratt là một diễn viên hạng A; Pratt trở thành diễn viên hạng A nhờ những bộ phim đó. Người ta mua vé để xem khủng long và các trận chiến liên ngân hà; anh chỉ tình cờ là trung tâm lôi cuốn của những phim đó. Khi Pratt trở lại không gian trong Passengers, một bộ phim tồn tại bên ngoài vũ trụ điện ảnh hoặc chuỗi phim được khởi động lại, thành công đó đã không chuyển sang. Đây là điều mà chúng ta gọi theo đúng nghĩa đen là thất bại hướng lên.

Hiện tượng bất thường thực sự trong thập kỷ này là American Sniper của Clint Eastwood, bộ phim quân sự kết hợp được khán giả phim nghệ thuật, khán giả phim hành động nói chung, độc giả của cuốn sách bán chạy, khán giả nam cao tuổi của Eastwood và khán giả nữ trẻ hơn của Bradley Cooper

Tua lại 20 năm trước, đến năm 1999, và bạn có thể cảm thấy sức mạnh của ngôi sao điện ảnh thống trị phòng vé. Không chỉ một mà hai phim lãng mạn-hài của Julia Roberts lọt vào tốp 10 (Notting Hill và Runaway Bride). Thật khó tưởng tượng điều này xảy ra vào năm 2019, và không chỉ bởi vì phim hài lãng mạn khan hiếm lấy đâu mà nói. Mặc dù chúng ta có thể theo dõi cái chết này từ 20 năm trước, quay lại 10 năm trước, vào năm 2009, và bạn vẫn có thể xem những bộ phim như The Hangover và The Blind Side đột phá vào tốp 10, hay The Sex and the City năm trước nữa.

Hiện tượng bất thường thực sự trong thập kỷ này là American Sniper của Clint Eastwood, bộ phim quân sự thu được nhiều tiền hơn Minions hay phim Hunger Games thứ hai. Nó gợi nhớ thành công của Saving Private Ryan, đã làm rất tốt vào thời điểm mà những phim như thế này vẫn còn phát triển mạnh. Trên tờ Los Angeles Times, Steven Zeitchik đã viết, “Rõ ràng một bộ phim nắm bắt trọng tâm có lợi thế quan trọng, đặc biệt là khi nó kết hợp được khán giả phim nghệ thuật, khán giả phim hành động nói chung, độc giả của cuốn sách bán chạy, khán giả nam cao tuổi của Eastwood và khán giả nữ trẻ hơn của Bradley Cooper. Đây là một bộ phim mà — người viết và Keith nhận ra nỗi trớ trêu khi nói điều này, với sự chia rẽ cay đắng xung quanh bộ phim — theo nghĩa nào đó đã hợp nhất khán giả hết mức phim ảnh có thể có được.” Cooper có công ở đây, nhưng được nêu tên cuối cùng trong một danh sách dài các yếu tố đã đẩy lên con số doanh thu của Sniper.

Có thể nói Tom Cruise là minh tinh điện ảnh cuối cùng, với sở trường tập trung vào thương hiệu người đàn ông trung niên của mình trong các chuỗi phim hành động có lợi nhuận

Vậy, ai đã có, hoặc đang có sức mạnh ngôi sao? “Will Smith, ScarJo, Kristen Stewart, và Dwayne Johnson là một trong số những ngôi sao có ‘sức mạnh’,” Yamato nói. “Nhưng minh tinh điện ảnh kiểu cũ cuối cùng của Hollywood là ai? Có thể nói là Tom Cruise, người có sở trường tập trung vào thương hiệu người đàn ông trung niên của mình trong các chuỗi phim hành động có lợi nhuận (Mission: Impossible và Jack Reacher, Top Gun 2 sắp tới) là lựa chọn vai thông minh và làm ăn khôn ngoan.” Cruise được coi là minh tinh điện ảnh thực sự cuối cùng vì tính bền vững độc nhất vô nhị của anh trong một ngành công nghiệp đã chứng kiến rất nhiều ngôi sao sụp đổ, cháy rụi hoặc mờ dần. Cruise nổi đình nổi đám từ khi còn rất trẻ, lướt lên màn hình (và len vào trái tim của người xem) nếm mật nằm gai và lên voi xuống chó đủ hết, và giờ là ngôi sao hành động tinh hoa.

Trong một bài viết trên Business Insider có tiêu đề đích đáng “Vì sao Tom Cruise là ngôi sao điện ảnh cuối cùng của Hollywood”, phóng viên Jason Guerrasio chỉ ra rằng Cruise gấp đôi các diễn viên khác có vẻ cùng hàng ngũ với anh: “Bạn có thể lập luận rằng các diễn viên như Brad Pitt và George Clooney ở cùng cấp độ minh tinh điện ảnh như Cruise, nhưng không phải vậy. Hai người này không thu hoạch tiền mặt ở phòng vé kiểu như Cruise (phim của Cruise luôn kiếm được ít nhất 200 triệu đôla; phim của Pitt và Clooney thường lấy được 100-150 triệu đôla toàn thế giới).”

Brad Pitt và George Clooney không thu hoạch tiền mặt ở phòng vé kiểu như Cruise

Một ví dụ điển hình về cái chết và sự hồi sinh của ngôi sao điện ảnh là John Travolta (và nó cũng được nói chi tiết trong bài báo của The Hollywood Reporter). Sau chuỗi thành công trong thập niên 70, đặc biệt là với Saturday Night Fever (1977) và Greas (1978), sức mạnh là một diễn viên hái ra tiền của anh đã bị nghi ngờ. Đó là, cho đến khi anh được Quentin Tarantino hồi sinh trở lại hạng A, đạo diễn này đã đưa anh vào vai chính trong Pulp Fiction kinh điển năm 1994. Tuy nhiên, mãi đến năm nay, với John Travolta, người viết mới cảm thấy sự sụp đổ của từ Minh tinh Điện ảnh viết hoa theo cái kiểu đau đớn khi thấy nam diễn viên 65 tuổi trong The Fanatic của Fred Durst. Trong phim đó, Travolta đóng vai “Moose”, người đàn ông có vấn đề ám ảnh một ngôi sao hành động Hollywood tên là Hunter Dunbar (Devon Sawa). Chưa bao giờ người viết chán nản về hiện trạng của điện ảnh hơn khi xem bộ phim này, trong đó Travolta, từng đứng đầu cuộc chơi của mình, đi rình mò cựu sao nhí Sawa, ở đây đóng vai một diễn viên có tầm quan trọng hơn nhiều, kiểu diễn viên sắp tuyệt chủng mà người viết đã nói là thực sự không còn tồn tại nữa. Siêu nhận thức này làm cho bộ phim này thậm chí còn tan vỡ hơn. Travolta đã có một chuỗi bom xịt dẫn đến điều mà The Hollywood Reporter mô tả là “mức thấp điểm mới trong sự nghiệp”. Pamela McClintock của The Hollywood Reporter đưa tin vào đêm mở màn bộ phim chỉ thu được “3.153 đôla từ 52 rạp rải rác khắp nước Mỹ, tính bình quân ra chỉ 60 đôla một điểm chiếu.” Cô nói thêm, “Có những rạp, phim thu được 10 đôla hoặc ít hơn.” Vĩnh biệt ngôi sao điện ảnh.

John Travolta và Fred Durst tham dự buổi chiếu ra mắt The Fanatic, 2019

Mặc dù tất cả những bài báo về cái chết của minh tinh điện ảnh đang bẫy chúng ta, những người xem, thành những người tiêu dùng dở sống dở chết của phim Marvel, nhưng trong cuộc sống thực tế của mình người viết không thấy ai có thói quen xem phim kiểu không não này. Trong bài chính luận nói trên, Scorsese cũng viết tương tự, “Nếu bạn sẽ bảo tôi rằng đơn giản là vấn đề cung và cầu và cung cấp cho người ta những gì họ muốn, tôi sẽ không đồng ý. Đây là vấn đề con gà và cái trứng. Nếu người ta chỉ được cung cấp một loại và bán bất tận chỉ một loại của một thứ nào đó, tất nhiên họ sẽ muốn có thêm cái thứ loại đó.”

Bài viết của ông kết thúc với một ghi chú bi quan: “Cho bất cứ ai mơ ước làm phim hoặc mới bắt đầu vào nghề, tình cảnh ở thời điểm này là tàn bạo và không thể chấp nhận được đối với nghệ thuật. Và chỉ viết ra những từ đó thôi cũng đủ làm cho tôi buồn ghê gớm.” Nhưng với nhiều năm xem phim đọng lại trong mình, người viết muốn nhìn vào khía cạnh tươi sáng. Có phải tia hy vọng le lói đó là chúng ta đang trở thành người xem sáng suốt hơn? Người viết đã nói rất nhiều lần, “Tôi sẽ xem bất cứ gì có [chèn tên diễn viên] trong đó,” nhưng chuyện này đã không thường xuyên xảy ra. Ngay cả những diễn viên mà người viết đã nguyện trung thành không phải lúc nào cũng lấy được những đồng tiền khó nhọc nếu bộ phim có vẻ dở.

Có lẽ cuối cùng các minh tinh điện ảnh bị giảm ưu tiên của chúng ta sẽ làm ta thay đổi cách tìm ra những diễn viên thực sự hấp dẫn trong những câu chuyện sáng tạo bên ngoài Vũ trụ Điện ảnh Marvel. Nhưng người viết đồng ý với Scorsese rằng các lĩnh vực giải trí và điện ảnh không tách rời: MCU sẽ vẫn cứ ở đây chẳng đi đâu hết.



* Nguyên văn cottage industry: ngành nghề mà người ta làm việc từ nhà riêng, thay vì rời nhà để đi làm trong nhà máy hoặc văn phòng. (ND)