• Disney thắng tất. Giờ sao đây?

• Disney sở hữu những gì sau cuộc sáp nhập đồ sộ Disney/Fox

• Disney hoàn tất cuộc thâu tóm: Lịch sử điện ảnh đang chứng kiến Fox một thời bất khuất biến mất

• Cổ đông Disney và Fox thông qua thương vụ: Kết thúc kỷ nguyên song hùng truyền thông

• Thương vụ chốt hạ: Disney thu tóm 21st Century Fox định hình lại toàn cảnh ngành giải trí

• Lại nói về thương vụ tiềm năng Disney thâu tóm Fox: X-Men gia nhập Vũ trụ Điện ảnh Marvel có phải ý hay?

• Một Disney-Fox sáp nhập không tốt cho bất cứ ai ngoài Disney

Hợp đồng của Disney mua lại phần lớn 21st Century Fox kết thúc kỷ nguyên “Big Six” của sáu hãng phim ông lớn, làm lung lay các hãng phim danh tiếng nhất trong ngành và vẽ lại bản đồ Hollywood một cách kịch tính.

Nước đi của Disney — trả 52,4 tỉ USD cổ phần cho các tài sản của Fox — có vô vàn dư chấn. Nhưng bằng việc thâu tóm hiệu quả hãng phim của Fox, 20th Century Fox, Disney đã đẩy nhanh sự sụt giảm trong ngành mà nhiều người coi là không thể tránh khỏi trong thời đại doanh thu thấp và các đối thủ cạnh tranh trực tuyến mới như Netflix, Amazon và Apple.

Sáu ông lớn giờ là năm ông – và người khổng lồ nhất của chúng vừa phì nộn lên.

Thương vụ Disney không chỉ khiến 3.200 nhân viên của 20th Century Fox lo lắng về tương lai của họ trong Disney. Nó đã đẩy làn sóng chấn động vào ngành trước tới giờ oằn mình dưới áp lực của viễn cảnh kỹ thuật số, nhưng chưa bị bẻ gãy. Giờ, Hollywood có một ngành công nghiệp đang thu nhỏ đúng nghĩa đen.

“Kẻ mạnh nhất sẽ mạnh hơn và kẻ yếu sẽ bị hất ra hay sáp nhập với các bên khác,” nghiên cứu viên cho Exhibitor Relations Jeff Bock, nói. “Tương lai là ngay bây giờ và thấy rõ chuyện gì đang xảy ra.”

Cổng vào hãng phim 20th Century Fox ở Los Angeles

Nhiều nhà nghiên cứu cân nhắc những sự sáp nhập giờ chỉ còn là vấn đề thời gian. Trước khi Rupert Murdoch bắt đầu rao bán Fox vào đầu thu năm nay, nhiều người đã kỳ vọng hãng phim đầu tiên gục ngã sẽ là Paramount Pictures của Viacom (5% thị phần) hay Sony Pictures (8,8%), cả hai đã chật vật trong các năm gần đây và thay thế những nhà điều hành của họ. Lionsgate và CBS cũng là những chủ đề suy đoán thường xuyên.

Nhưng Fox thì lớn hơn. Được thành lập năm 1935 bằng việc sáp nhập Twentieth Century Pictures và Fox Films, 20th Century Fox là ngôi nhà của The Sound of Music, Star Wars tập đầu và bộ phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại, Avatar. Hãng phim có tổng đứng thứ ba hay tư trong thị phần. Năm nay, nó đứng thứ tư với 12,3%, sau người dẫn đầu Disney, Warner Bros. và Universal.

Fox không nhất thiết sẽ biến mất. Disney sẽ cho thuê lô đất đình đám của nó ở Los Angeles trong bảy năm tiếp theo. Nhưng 20th Century Fox sẽ hợp vào với Walt Disney Studios. Các hoạt động làm phim của nó sẽ bị thu nhỏ và có khả năng phải tái cơ cấu.

Star Wars gốc của 20th Century Fox

Là một hãng phim, Disney đã dựa trên nhiều nhánh thương hiệu: Disney, Marvel, Pixar và Lucasfilm. Thế mạnh của họ là những tài sản trí tuệ - đặc biệt là Star Wars và thư viện phim hoạt hình kinh điển – đã khiến hãng phim thống trị. Trong một cuộc hội thảo với các nhà đầu tư vào thứ Năm tuần này, điều hành Disney Robert Iger ngụ ý Fox có thể vận hành tương tự như một thương hiệu bên trong Disney.

“Chúng tôi không chỉ tôn trọng văn hóa của những tổ chức này mà còn tôn trọng và cảm kích những tài năng đi cùng với thương vụ,” Iger nói.

Trước khi bán một vé nào cho Star Wars: The Last Jedi, Disney đã có ba trong số sáu phim dẫn đầu năm nay: Beauty and the Beast, Guardians of the Galaxy, Vol. 2 và Thor: Ragnarok. Họ đã dùng uy thế của mình để thiết lập những điều khoản gay gắt hơn với các rạp cho những phim như The Last Jedi. Disney đang yêu cầu rất nhiều nhà rạp chia phần trăm cao hơn – 65% – của doanh thu bán vé. Bộ phim được kỳ vọng thu về gần 500 triệu USD toàn cầu kỳ cuối tuần ra mắt.

Cảnh trong phim Logan, một trong những phim siêu anh hùng loại R của Fox, hoàn toàn tương phản với các chuỗi phim siêu anh hùng thân thiện gia đình của Disne.

Sự kết hợp đầy nhạy cảm giữa Disney và Fox đã khơi dậy tò mò. Dù có thể dễ dàng thấy bộ tứ Avatar phim trong kế hoạch nằm dưới lá cờ Disney (Avatar đã có chỗ trong các công viên trò chơi của Disney), nhiều chuỗi phim của Fox, bao gồm X-Men và The Kingsman, lệch pha hoàn toàn với thương hiệu Disney thân thiện với gia đình. Hãng phim chưa phát hành một bộ phim dán nhãn R nào trong vòng bốn năm qua.

“Đến lúc giải phóng cho sự căng thẳng tình dục chực bùng nổ giữa Deadpool và Chuột Mickey rồi,” Ryan Reynolds viết trên Twitter sau những tin tức ban đầu về thương vụ Disney-Fox.

Disney, đã bán đi Miramax Pictures năm 2005, thiếu hụt những thể loại phim khác. Nhãn hiệu đặc biệt của Fox, Fox Searchlight, là một trong những người đứng đầu ngành phim nghệ thuật. Hai phim của Searchlight – The Shape of Water và Three Billboards Outside Ebbing, Missouri – cùng với The Post của Fox đã khiến hãng phim là công ty dẫn đầu mùa giải năm nay, ít nhất với giải Quả cầu vàng và Giải thưởng của Hiệp hội Diễn viên (SAG).

The Shape of Water của Fox Searchlight dẫn đầu giải Quả cầu vàng với bảy đề cử

Iger lên tiếng ủng hộ việc duy trì những hoạt động đó. “Chúng tôi thích hoạt động làm phim có chất lượng,” Iger nói. “Chúng tôi hoàn toàn có ý định tiếp tục những hoạt động kinh doanh đó.”

Thỏa thuận này, có lẽ chủ yếu, mang lại cho Disney một thư viện Fox rộng lớn cho dịch vụ phát trực tuyến trong kế hoạch của Disney, sẽ ra mắt vào năm 2019. Disney giờ có kho vũ khí ngon lành hơn để cạnh tranh với các đối thủ trực tuyến lắm tiền. Netflix được cho biết đã chi tới 8 tỉ USD cho nội dung mới tự sản xuất năm sau.

“Thực sự là cuộc chiến về tương lai streaming,” Peter Labuza, nhà sử học và nghiên cứu điện ảnh tại Đại học Nam California, nói. “Disney cần chất liệu bên ngoài thương hiệu của nó và giờ là sản phẩm của riêng Disney, Lucasfilm, Pixar. Nhưng việc này có thể trám vào chỗ trống lớn trên một trang nội dung trực tuyến để có thể cạnh tranh với, cốt lõi là, Netflix.”

Ảnh trong một tập phim The Simpsons của đài Fox, đã "tiên đoán" thương vụ bom tấn này từ 20 năm trước

Đó chính là phần trong thương vụ này sẽ gieo rắc nỗi sợ vào trái tim của giới rạp chiếu. Disney đã theo đuổi một chiến lược gần như hoàn toàn là phim sự kiện (hãng chỉ phát hành tám phim năm nay), và được kỳ vọng sẽ giảm khối lượng phim chiếu rạp của Fox. Đó là lý do để lo ngại cho những chủ rạp đang chật vật. Doanh thu phòng vé chỉ tăng 1% năm ngoái, và được dự đoán sẽ sụt giảm năm nay.

“Họ không thể hài lòng,” Bock bên phía Exhibitor Relations, nói. “Ít sản phẩm hơn đồng nghĩa với ít doanh thu hơn trong suy nghĩ của họ.”

Nhưng Disney cũng, cho tới giờ, là một người bảo vệ kiên định khung thời gian phát hành rạp truyền thống. Vì lý do đó, cũng như danh tiếng chất lượng của nó, chuỗi rạp lớn nhất thế giới, AMC, chưa thể hiện sự hoảng hốt nào về thương vụ này. Tuần trước trên CNBC, Adam Aron, điều hành AMC, khen ngợi hồ sơ thành tích của Disney. “ACM đã thu về rất nhiều tiền khi hợp tác với các hãng phim Disney,” ông nói.

Dù Disney chọn đi theo con đường nào, họ cũng sẽ có lực – với khoảng 40% thị phần – để ấn định lộ trình cho cả ngành.

Có lẽ Hollywood không thu nhỏ thành năm ông lớn, mà thành một ông lớn duy nhất.