• The Kingdom of Dreams and Madness: Giấc mơ bị nguyền rủa của vua hoạt hình Hayao Miyazaki

• Studio Ghibli có lẽ sẽ ngưng làm phim hoạt hình điện ảnh

• Ghibli: Nhà máy sáng tạo giấc mơ Nhật Bản

• Cuộc chia tay bất ngờ của năm 2013: Hayao Miyazaki 'gác kiếm'

• The Wind Rises: Lời chia tay buồn của biểu tượng hoạt hình Nhật Bản Hayao Miyazaki

• The Wind Rises: Năm điều nên biết về phim mới của Miyazaki

• Liệu Hayao Miyazaki có cuốn theo chiều gió?

• The Wind Rises: Phim mới của Hayao Miyazaki khuấy động tranh cãi

Các nhà phê bình tại các liên hoan phim đã ngây ngất bởi sắc thái của phim. Phim truyền tải thông điệp về một hiện tại đầy biến động qua việc điểm lại những sự kiện đau thương trong quá khứ. Đạo diễn kiêm biên kịch 72 tuổi của phim, Hayao Miyazaki, một người khổng lồ điện ảnh, cho biết phim hoạt hình đầy tham vọng này sẽ là phim cuối cùng của ông, lần cúi chào cuối cùng.

Thế nhưng, The Wind Rises đang tiến vào cuộc cạnh tranh Oscar một cách không khoa trương.

Áp phích tiếng Nhật của phim

Bộ phim này, thành công lớn tại phòng vé Nhật Bản với doanh thu 120 triệu đôla, trình chiếu tại New York và Los Angeles từ ngày 8/11/2013 trong vòng một tuần, thời gian phát hành tối thiểu một phim có thể nhận được và vẫn có đủ tư cách tham gia tranh giải Oscar. Một nhà sản xuất Hollywood đã bảo trợ phim, Frank Marshall, từ chối yêu cầu phỏng vấn. Nhà phân phối của bộ phim, Walt Disney Studios, cũng có những bước cẩn trọng.

Giải thích thế nào cho sự nhạy cảm này? Mặc dù The Wind Rises mang một thông điệp hòa bình mạnh mẽ, về bản chất đây vẫn là phim tiểu sử về Jiro Horikoshi, kỹ sư hàng không với đóng góp cho thế giới là một cỗ máy giết người. Thiết kế của ông đã cho ra đời máy bay chiến đấu Mitsubishi A6M Zero, phương tiện được sử dụng để tàn phá hiệu quả trong Thế chiến II.

Phim này của Hayao Miyazaki, hướng đến đối tượng người lớn, có ít nhất tám cảnh nhân vật hút thuốc lá. Hình ảnh đó, dù chính xác về mặt lịch sử, đã khuấy động tranh cãi tại Nhật Bản vì ảnh hưởng có thể có của nó đối với khán giả trẻ và có thể gặp phải phản ứng thậm chí còn lớn hơn ở Bắc Mỹ, nơi hoạt hình luôn được xem là một tác phẩm cho trẻ em.

"Lo ngại lớn nhất là khán giả sẽ đánh giá về bộ phim trước khi họ xem," Fran Krause, giáo sư về hoạt hình tại Viện nghệ thuật California, nói. "Trong tác phẩm của Hayao Miyazaki có rất nhiều điểm tinh tế, và phim này đặc biệt đòi hỏi phải có sự đánh giá chính xác, thứ mà khán giả ngày nay thường không có."

Geoffrey Wexler, giám đốc đối ngoại của Studio Ghibli, xưởng phim tại Tokyo mà Miyazaki là người đồng sáng lập vào năm 1985, bày tỏ lo ngại tương tự trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại.

Đạo diễn người Nhật Hayao Miyazaki

"Ai cũng có sự vụ, và thật dễ dàng khi sử dụng bộ phim vào mục đích riêng của bạn," Geoffrey Wexler nói. Ví dụ, mặc dù phim có thông điệp phản đối quân sự, The Wind Rises đã bị lên án ở Hàn Quốc như một sự ca tụng cuộc xâm lược thời chiến của Nhật Bản. Trong khi đó Hayao Miyazaki và phim của ông bị một số nhà bảo thủ Nhật Bản chỉ trích là không yêu nước. Ở đây, các thủ tướng, luôn cảnh giác với sự trỗi dậy của Trung Quốc, đã thúc đẩy việc sửa đổi hiến pháp cho phép lực lượng quân sự hùng mạnh hơn.

Geoffrey Wexler nói rằng bộ phim chủ yếu cần được xem xét ở khía cạnh nó là gì – một câu chuyện tình yêu, giữa hai người cũng như giữa người sáng tạo và phát minh của ông. "Có thể có chút ủy mị, nhưng anh chỉ muốn thiết kế một cái gì đó đẹp đẽ," Geoffrey Wexler cho biết, khi đề cập đến nhà thiết kế Zero. "Anh không thể chọn thời đại mình sống."

Được hỏi liệu việc căng thẳng thời chiến kéo dài có gây ảnh hưởng đến những người bình chọn Oscar, mà rất nhiều trong số đó là người lớn tuổi, Geoffrey Wexler cho rằng, "Những người bị ảnh hưởng trực tiếp sẽ có độ nhạy cảm cao hơn." Tuy nhiên, cuối cùng, những người ủng hộ phim tin rằng ảnh hưởng này là không đáng kể.

Vì cảnh hút thuốc lá và những hình ảnh khó làm vừa lòng khác – như bom đạn, dịch bệnh lao – Disney sẽ một tay tự phát hành The Wind Rises. Một phiên bản lồng tiếng của phim, sẽ phát hành hạn chế tại Mỹ và Canada vào ngày 21/2, qua Touchstone Pictures của Disney. Ba phim trước của Hayao Miyazaki, gồm cả Spirited Away (2002), đoạt giải Oscar cho phim hoạt hình xuất sắc nhất, đã được phát hành ở Bắc Mỹ dưới biểu tượng Disney hàng đầu.

Các nhà phê bình ca ngợi sắc thái phim khi đề cập đến lịch sử Nhật Bản
cũng như màu sắc tươi sáng riêng biệt tinh tế và khung cảnh nông thôn của phim

Dave Hollis, giám đốc phân phối của Disney, cho biết xưởng phim này "vinh dự" được mang tác phẩm mới nhất của Hayao Miyazaki đến với khán giả Mỹ. Disney đã có mối quan hệ phân phối với Studio Ghibli trong 16 năm. Bằng việc đưa tác phẩm đen tối hơn này đến với cuộc đua Oscar, Disney hy vọng sẽ có được một đề cử phim hoạt hình hay nhất (trong tháng 1) và có thể sử dụng như một yếu tố quảng bá với khán giả. Phim của Hayao Miyazaki thường gặp khó khăn ở thị trường Bắc Mỹ, ngay cả khi những nghệ sĩ nổi tiếng lồng tiếng cho phim.

Thật vậy, chỉ việc được xem – bởi những người mua vé và người bình chọn – cũng có thể là thách thức lớn nhất đối với The Wind Rises, những chiến lược gia về tranh giải thưởng cho biết. Các nhà phê bình ca ngợi sắc thái phim khi đề cập đến lịch sử Nhật Bản cũng như màu sắc tươi sáng riêng biệt tinh tế và khung cảnh nông thôn của phim. Nhưng một số người yêu thích điện ảnh đã xem phim tại các liên hoan ở Venice, Toronto, New York và Telluride, Colorado, đã nhăn nhó với thời lượng của phim: 126 phút. Phải tập trung trong một thời gian dài.

Cuối cùng, một chút tranh cãi thực sự có thể giúp bộ phim, Don Levy, cựu chiến lược gia về giải thưởng của Sony Pictures và là thành viên của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh, cho biết. "Ở một mức độ nào đó, tranh cãi làm nảy sinh sự quan tâm và tò mò," ông nói. "Tôi cũng tin tưởng người bình chọn. Họ có thể yêu hay ghét hoặc có cảm xúc đối với một chủ đề và vẫn đánh giá giá trị nghệ thuật của nó."

Những phim nghiêm túc đã có mặt trong hạng mục phim hoạt hình của Oscar trước đây; Persepolis, nói về một cô gái đến tuổi lớn ở Iran vào thời kỳ bắt đầu của cuộc Cách mạng Hồi giáo, đã được đề cử năm 2008. Nhưng Don Levy, hiện là một nhà tư vấn truyền thông độc lập, lưu ý rằng giải Oscar cho phim hoạt hình xuất sắc nhất thường thuộc về một ứng cử viên thân thiện với trẻ em. Brave đã giành giải thưởng này vào tháng 2 năm 2013.

Bộ phim chủ yếu cần được xem xét ở khía cạnh nó là gì – một câu chuyện
tình yêu, giữa hai người cũng như giữa người sáng tạo và phát minh của ông

Thêm vào đó, ông cho biết, các nhà vận động cho The Wind Rises có thể dùng yếu tố di sản: Đừng bỏ lỡ cơ hội cuối cùng để tôn vinh Miyazaki. "Tôi đã nhiều lần tạo khuấy động trước đây bằng cách nói rằng tôi sẽ nghỉ, nhưng lần này tôi nói thật đấy," Miyazaki nói tại một cuộc họp báo ngày 6/9/2013 tại Tokyo, với lý do tuổi tác của mình và thị lực giảm sút.

Krause của CalArts nhấn mạnh Studio Ghibli có kinh nghiệm trong việc thực hiện những chủ đề chủ đề đặc biệt nghiêm trọng. Grave of the Fireflies là một bộ phim ảm đạm năm 1988 của xưởng phim này về hai trẻ em chết đói trong thời hậu chiến Nhật Bản. "Tôi nghĩ sự khác biệt là, khi phim là của một đạo diễn lớn, thì nó vẫn có thể tạo một bất ngờ lớn," Krause cho biết.



Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bài viết này trên Facebook của chúng tôi