Khi Barbara Broccoli và Michael G. Wilson nhượng lại toàn bộ quyền kiểm soát sáng tạo James Bond cho Amazon MGM Studios, nhiều kỷ nguyên đã kết thúc.

Toàn ngành công nghiệp điện ảnh chấn động trước việc Amazon giành được quyền kiểm soát chuỗi phim James Bond

Hai anh em cùng cha khác mẹ Broccoli và Wilson có quyền kiểm soát đặc biệt đối với chuỗi phim Bond, đích thân chỉ đạo các bộ phim sau khi họ thừa kế công ty EON Productions từ cha của Broccoli và cha dượng của Wilson, Albert R. “Cubby” Broccoli vào năm 1995. Không đạo diễn nào có quyền quyết định “phim James Bond là gì” hơn họ, điều hướng quá trình tái tạo Bond hậu-Chiến tranh Lạnh với Pierce Brosnan vào những năm 90 và chọn Daniel Craig thay vai vào năm 2005.

Ngày 20 tháng 2 Deadline đưa tin Amazon đã mua bộ đôi này với giá 1 tỉ đôla (nhắc lời Dr. No: “Một tỉ đôla đó, anh Bond! Anh có biết là tốn bao nhiêu tiền không?”) — nhưng quỹ đạo của Broccoli và Wilson tràn ngập rung cảm “gia đình có người qua đời.”*

Cách đây không lâu, người hâm mộ Bond còn mong đợi một phim 007 có nhân vật phản diện theo phong cách Jeff Bezos. Bezos cũng hói đầu như Blofeld, cũng có đội tàu tên lửa cá nhân riêng. Bây giờ, ông ta nắm chiếc chìa khóa giữ Bond và ngoài chuyện Josh O’Connor, ngôi sao của bộ phim hay nhất cho đến nay của Amazon MGM Studios, Challengers, có khả năng sẽ mặc bộ lễ phục của Bond ra, phản ứng của người hâm mộ — bao gồm người viết bài này cho IndieWire — là trái chiều.

Cách đây không lâu, người hâm mộ Bond còn mong đợi một phim 007 có nhân vật phản diện theo phong cách Jeff Bezos. Bezos cũng hói đầu như Blofeld, cũng có đội tàu tên lửa cá nhân riêng. Bây giờ, ông ta nắm chiếc chìa khóa giữ Bond

“R.I.P. James Bond Franchise 1962-2025” là meme thịnh hành trên mạng xã hội. Đúng vậy, khả năng là sẽ có nhiều dự án Bond hơn bao giờ hết. Nhưng phải trả giá thế nào?

Disney không chỉ làm tiêu hao khả năng sáng tạo của Marvel và Star Wars, mà còn vắt kiệt người hâm mộ. Thật khó mà không nghĩ rằng Bond đã bán mình cho Spectre, một IP khác nữa sẽ bị lòng tham xứng với Auric Goldfinger khai thác.

Đối với Broccoli và Wilson, Bond còn hơn cả IP; đó là di sản. Với Bond là một doanh nghiệp gia đình, mối quan hệ của họ với chàng điệp viên nổi tiếng nhất thế giới là mối quan hệ cá nhân.

Amazon MGM Studios có nhiều cách để định hình hướng đi của các bộ phim từ đây; một số phim thực sự thú vị. Nhưng trên hết, chuyện này có nghĩa là:

Barbara Broccoli và Michael G. Wilson

Hồi cáo chung của một phim chuỗi lớn do gia đình điều hành

Có lẽ là phim chuỗi duy nhất do gia đình điều hành, tùy cách bạn định nghĩa chúng. Êkíp sản xuất gồm cha con Alexander và Ilya Salkind đã lèo lái các phim Superman của Christopher Reeve, nhưng chỉ trong vài năm. Trước khi bán Lucasfilm năm 2012, George Lucas có tiếng nói cá nhân về hầu hết các vấn đề liên quan đến chuỗi phim Star Wars.

Tuy nhiên, khó mà so với mức độ kiểm soát của gia đình Broccoli trong hơn 25 phim. Wilson đóng cameo trong tất cả các phim James Bond của EON Productions kể từ năm 1977. Người hâm mộ có thể đặc biệt nhớ đến ông với vai cảnh sát trưởng tham nhũng bị Mathis của Giancarlo Giannini bắt giữ trong Casino Royale, nhưng lần đầu tiên ông xuất hiện là trong Goldfinger năm 1964 với vai một người lính.

Broccoli mới ở tuổi teen khi lần đầu tiên làm việc cho Bond với tư cách trợ lý không được ghi danh trong bộ phận quan hệ công chúng cho The Spy Who Loved Me năm 1977. Với Moonraker và Octopussy, cô là trợ lý đạo diễn (vẫn chưa được ghi tên trong danh đề). Cuối cùng vào năm 1985, cô là “trợ lý đạo diễn bổ sung” chính thức cho A View to a Kill (phim 007 cuối cùng của Roger Moore và bị đánh giá thấp). Cô là nhà sản xuất liên kết cho hai phim 007 của Timothy Dalton, The Living Daylights và Licence to Kill (lưu ý cách viết của người Anh). Khi cha cô nghỉ hưu sau bộ phim năm 1989 đó, cô trở thành nhà sản xuất phim Bond với GoldenEye năm 1995.

Đối với Broccoli và Wilson, Bond còn hơn cả IP; đó là di sản

Wilson và Broccolis đã hình thành tình bạn thân thiết với các diễn viên đóng vai Bond. Một câu chuyện truyền thuyết, có thể không có thật, rằng Sean Connery đã gặp Daniel Craig vào khoảng năm 2005 tại văn phòng EON ở Pinewood Studios, khi Connery quay lại để cắt tóc. Tựa đề cho No Time to Die năm 2021 cũng là tựa đề của một trong những nỗ lực sản xuất của Albert Broccoli thời gian đầu, bộ phim chiến tranh năm 1958 No Time to Die, do Richard Maibaum viết kịch bản và Terence Young đạo diễn, đã trở thành biên kịch và đạo diễn đầu tiên của Bond năm 1962 với Dr. No. Những nét cá nhân đó vượt ra ngoài Bond: Broccoli đã sản xuất Othello và Macbeth của Daniel Craig trên sân khấu Broadway.

Có nhiều đạo diễn Bond được đề danh, nhưng khi tác giả bài viết này gửi thư ngỏ đề xuất Pierce Brosnan trở lại cho một cuộc phiêu lưu “Bond cũ” cùng Michelle Yeoh, người viết đã ghi Broccoli là đạo diễn tác gia của chuỗi phim. Một ví dụ khác cho dễ hiểu vấn đề này: Irving Kirshner và Maibaum là những đạo diễn được ghi cho The Empire Strikes Back và Return of the Jedi, nhưng chúng ta vẫn biết đó là Lucas.

Dưới sự giám sát của Broccoli và Wilson, mỗi phim Bond đều là sản phẩm riêng của một doanh nghiệp gia đình. Có khả năng (rất có thể) điều này đã hạn chế tiềm năng có những góc nhìn mới về Bond. Bây giờ, Amazon MGM Studios nắm quyền kiểm soát sẽ có nghĩa là:

Judi Dench và đạo diễn Sam Mendes trong văn phòng của Madam M ở Pinewood Studios cho Skyfall. Sam Mendes đã lên tiếng về việc ông không có quyền kiểm soát sáng tạo, nói rằng các nhà sản xuất muốn “đạo diễn nghe lời”

Tiềm năng cho những thay đổi sáng tạo lớn — và các đạo diễn tác gia — tăng lên

Bond khét tiếng đề kháng với những tầm nhìn vượt ngoài khuôn khổ. Khi EON Productions từ chối Steven Spielberg đạo diễn một phim Bond vào cuối những năm 70, ông đã làm Raiders of the Lost Ark (theo sự khẩn khoản của Lucas). Quentin Tarantino muốn làm Casino Royale như một tác phẩm thời kỳ lịch sử những năm 1960 phù hợp với tính thẩm mỹ của những phim gốc do Connery đóng; Broccoli và Wilson đã từ chối ý tưởng này. Đạo diễn Spectre và Skyfall Sam Mendes đã lên tiếng về việc ông không có quyền kiểm soát sáng tạo, nói rằng các nhà sản xuất muốn có “những đạo diễn chịu nghe lời.” Chúng ta biết bất cứ ý tưởng gì Danny Boyle đề nghị đều bị bác bỏ.

Liệu bây giờ sẽ có phim Bond kiểu phim cổ trang không? Có thể. Một điều gì đó hoàn toàn khác mà chúng ta chưa từng thấy trước đây? Hoàn toàn có khả năng. Liệu Christopher Nolan cuối cùng có thể thực hiện được ước mơ thời thơ ấu của mình là đạo diễn một bộ phim về Bond không? Mặc dù anh ấy lấy cảm hứng cho phần mở đầu của The Dark Knight Rises từ cảnh tiền-danh đề trong Licence to Kill, anh là kiểu đạo diễn tác gia có lẽ sẽ phải sửng cồ với tầm nhìn của Broccoli và Wilson.

Từ trái qua: Jack Lord, Ursula Andress, Sean Connery trong vai James Bond, Dr. No, 1962, đạo diễn Terence Young

Tuy nhiên, có một mặt trái đáng tiếc:

Bond có thể được mở rộng thương hiệu một cách đáng ngại

Kể từ khi Amazon mua lại MGM năm 2020 là đã sợ sẽ có chuyện này rồi. Chúng ta đã thấy không ai mặn mà với loạt chương trình truyền hình thực tế năm 2023 của Amazon, 007: Road to a Million, do ngôi sao Succession Brian Cox dẫn chương trình. Chuyên gia truyền hình Anh xuất sắc Aaron McGahon đã tưởng tượng Broccoli và Wilson giới thiệu các xuất phẩm ăn theo kiểu Marvel Studios: “The Moneypenny Mysteries,” “Felix Leiter,” “Universal Exports” (có lẽ chỉ tập trung vào các nhân viên “công ty bảo vệ” của Bond) và tất nhiên là “J.W. Pepper.”

Doanh nghiệp gia đình Broccoli và Wilson tập trung vào chất lượng hơn số lượng lên trên tất cả các cân nhắc khác — thậm chí với nguy cơ thu hẹp ý tưởng phim về Bond (và cách tiếp cận đó không ngăn được chuyện có một loạt phim tệ hại). Tuy nhiên, có cảm giác hầu như mọi phim Bond đều chỉ do một người làm. Ngay cả chú chim bồ câu Venice nhìn lại hai lần trong Moonraker kỳ quặc, hết sức vô nghĩa không bao giờ có thể huy động được sự đóng góp của cộng đồng. Hôm nay, Jeff Bezos đã tweet hỏi những người theo dõi mình muốn thấy ai là Bond tiếp theo. Những lựa chọn sáng tạo của người dùng mạng xã hội ẩn danh — cho đến nay, vẫn chưa phải là con đường dẫn đến thành công nghệ thuật.

Brian Cox trong chương trình truyền hình thực tế năm 2023 007: Road to a Million của Amazon

Giống như Disney và Marvel trước đây, liệu Amazon có khai thác triệt để mọi khía cạnh của IP Bond không? Suy cho cùng, thà chờ đợi năm năm hoặc lâu hơn giữa các bộ phim muốn xem còn hơn có năm phim ăn theo trong một năm. Ngay cả Marvel, hãng phim đã định nghĩa tinh thần “càng nhiều càng tốt” cũng đã rụt lại, gần đây nhất là tạm dừng ba chương trình đang trong quá trình phát triển. Bond đã thăng hoa với cách tiếp cận “ít mới hay” của Broccoli và Wilson. Liệu cách tiếp cận đó có bị bãi bỏ không — phải nói là, nếu có một điểm chung xuyên suốt mọi bộ phim James Bond thì đó chính là sức mạnh của lòng tham.

Tên là Bezos, Jeff Bezos: Amazon sẽ làm gì với James Bond?

“Bạn sẽ chọn ai làm Bond tiếp theo?” Jeff Bezos hỏi. Và thế là bắt đầu một kỷ nguyên mới cho ngôi sao lớn nhất trong nền điện ảnh Anh. Câu hỏi được đưa ra vào tuần này để đánh dấu việc Amazon toàn quyền kiểm soát sáng tạo chuỗi phim James Bond.

Thỏa thuận chứng kiến các nhà sản xuất lâu năm Barbara Broccoli và Michael G Wilson vẫn là đồng sở hữu của thương hiệu, nhưng tất cả quyết định làm phim là do công ty đã mua hãng phim mẹ của Bond là MGM vào năm 2021 độc quyền kiểm soát. Đằng sau thông cáo báo chí lịch sự lạc quan, nó đánh dấu kết cuộc tàn khốc cho một doanh nghiệp gia đình. Những đứa con đã trưởng thành của nhà sản xuất phim Bond gốc, Albert “Cubby” Broccoli, giờ đây sẽ bị đẩy xuống ghế sau — hoặc vào cốp xe — của chiếc Aston Martin 007, trong khi Bezos và nhóm của ông cầm lái.

Barbara Broccoli cùng cha Cubby và mẹ Dana

Việc bàn giao có thể không hoàn toàn thân thiện. Lâu nay, tin tức cho thấy mối quan hệ này căng thẳng do những tranh cãi về tương lai của vai diễn mà Daniel Craig để lại sau bộ phim Bond gần đây nhất, No Time to Die năm 2021. Tháng 12 năm ngoái, Broccoli được cho là đã gọi các đối tác công ty của mình là “bọn ngốc chết tiệt.”

Có những người trong ngành công nghiệp điện ảnh có thể cảm thấy cô ấy có lý. Nhìn chung, với tư cách là nhà sáng tạo ra nền điện ảnh đại chúng chất lượng cao, sẽ thấy Amazon đã chứng tỏ mình là một nhà bán lẻ trực tuyến thành đạt. Ví dụ, năm ngoái, bộ phim ăn khách nhất của hãng phim này ở phòng vé là Red One, một phim Giáng sinh bị giới phê bình chế giễu, có sự tham gia của Dwayne “The Rock” Johnson, với doanh thu 185 triệu đôla vẫn là một khoản lỗ lớn so với kinh phí được báo cáo là 250 triệu đôla.

Tuy nhiên, rạp chiếu phim có lẽ chỉ là một phần hạn chế trong tương lai của Bond. Rốt cuộc, Red One sau đó đã tìm thấy khán giả của mình trên dịch vụ phát trực tuyến của Amazon. Giả định hợp lý là công ty này sẽ nhanh chóng hành động để chấm dứt tình trạng trì trệ kéo dài bốn năm kể từ No Time to Die, nghe nói có phần là do bất đồng về việc ai sẽ thay thế Craig. (Amazon muốn một cái tên đã thành danh.) Nhưng một cược an toàn hơn nữa là các phim Bond trong tương lai sẽ được kết hợp với đủ loại phim phụ phát trực tuyến rẻ hơn và những câu chuyện về nguồn gốc để làm hài lòng thuê bao Prime. Sẽ có năm trăm tập phim giống hệt nhau của Moneypenny: The Series và Young Oddjob.

Tình trạng trì trệ kéo dài bốn năm kể từ No Time to Die nghe nói có phần là do bất đồng về việc ai sẽ thay thế Craig

Tất cả những điều này sẽ tạo nên một chương mới lạ. Chắc chắn Amazon sẽ nói rằng tất yếu phải vậy mới phù hợp với tinh thần đa nền tảng của thời đại. Dưới sự chăm sóc của Broccoli và Wilson, Bond là một thương hiệu uy tín được bảo vệ nghiêm ngặt, được coi trọng hơn chỉ đơn thuần là tài sản trí tuệ. Tuy nhiên, mọi dấu hiệu đều cho thấy chính vì thế Bezos mới mua MGM như một kho báu.

Đối với Bezos, thương vụ mau MGM cũng có nghĩa là ông thấy mình đang mua Bond chỉ vài tháng trước khi No Time to Die phát hành theo lịch trình. Bộ phim đã kiếm được 774 triệu đôla — đáng nể, nhưng hầu như không đủ để hòa vốn. Uy tín có cái giá của nó.

Broccoli và Wilson có thể chỉ ra rằng bộ phim ra mắt khi Covid vẫn đang tàn phá. Lập luận phản bác sẽ là kể từ năm 2021, một số phim rất tốn kém có sự tham gia của những người được cho là kháng được thua lỗ trước đây đã bị khán giả hiện đại đón nhận một cách lạnh nhạt. Hãy xem Indiana Jones và vòng quay định mệnh và Mission: Impossible mới nhất để biết thêm chi tiết. Lập luận phản biện sẽ là những bộ phim đó vẫn thành công ở rạp hơn Red One.

Về mặt văn hóa, Bond cũng đang ở ngã ba đường. Ngay cả trước khi Craig rời đi, đã có tranh luận về chỗ dành cho một nhân vật luôn là người da trắng, nam tính, trai thẳng và cường tráng

Nhưng về mặt văn hóa, Bond cũng đang ở ngã ba đường. Ngay cả trước khi Craig rời đi, đã có tranh luận về chỗ dành cho một nhân vật luôn là người da trắng, nam tính, trai thẳng và cường tráng. Bây giờ, thật dễ dàng tưởng tượng Bezos sẽ chọn đắm mình trong tình yêu trực tuyến mà ông sẽ nhận được khi lấy lại nhân vật cho “manosphere”** được bơm căng. Một tương lai có thể thậm chí chứng kiến ​​máu me và lời tục tĩu được tăng cường để vượt hơn các phim Kingsman, những bản riff vặt vãnh vui vẻ về huyền thoại Bond trở nên ăn khách trong khi Broccoli và Wilson đi theo hướng trưởng thành hơn.

007 thậm chí có thể trở thành người Mỹ. Sao mà đúng lúc đến trớ trêu. Broccoli và Wilson là những người mang hộ chiếu Anh-Mỹ, nhưng thỏa thuận này vẫn mang đầy tính biểu tượng quốc gia tại thời điểm căng thẳng giữa các đồng minh xuyên Đại Tây Dương cũ.

Có người sẽ thấy là một biểu tượng của nước Anh được giải phóng bởi doanh nghiệp Mỹ bóng bẩy. Những người khác có thể thương tiếc một nhân vật có lịch sử lâu đời và sức nặng văn hóa thực sự trở thành món đồ trang sức cho một tỷ phú Thung lũng Silicon, người mà đội ngũ của ông có thể có hoặc có thể không biết chút gì về cách làm một bộ phim hay.

Bond phát triển mạnh mẽ trong xung đột. Trên màn ảnh, nhân vật này luôn đạt phong độ cao nhất khi thế giới thực ở thời điểm căng thẳng nhất

Một lần nữa, Bond phát triển mạnh mẽ trong xung đột. Trên màn ảnh, nhân vật này luôn đạt phong độ cao nhất khi thế giới thực ở thời điểm căng thẳng nhất. Những ngày vinh quang đầu tiên diễn ra trong bối cảnh chiến tranh lạnh. Thời kỳ phục hưng của Craig bắt đầu khi nước Anh vẫn còn hoạt động ở Iraq. Nếu 007 hoạt động tốt nhất khi Anh sa lầy trong các cuộc khủng hoảng địa chính trị — thì chúng ta tha hồ mong đợi vì thể nào cũng sẽ có nhiều khủng hoảng nữa thôi.

Tuy nhiên, dưới quyền sở hữu của Hoa Kỳ trong một trật tự thế giới thay đổi nhanh chóng, chắc phải băn khoăn không biết Bond sẽ đứng về phía nào.



* Bài viết trên Screen Daily cho biết Michael G. Wilson về cơ bản tuyên bố ông sẽ nghỉ hưu. Trong khi đó, các nguồn tin cho biết sau nhiều năm đấu tranh với Amazon về linh hồn của chuỗi phim, người bảo vệ quyết liệt Broccoli đã giơ tay đầu hàng trong tức giận và đồng ý nhượng lại quyền kiểm soát sáng tạo. (QVĐA)

** Thuật ngữ “manosphere” là tập hợp những kênh tin tức đại chúng (youtuber, subreddit, website, sách, trang của người nổi tiếng,…) ủng hộ nam tính độc hại, tâm lý khinh ghét đàn bà, chống nữ quyền. (ND)