Thậm chí không cần là Iceman trong Top Gun: Maverick (2022) khán giả vẫn cảm nhận được sự hiện diện của Val Kilmer.

Val Kilmer vào vai Iceman trong Top Gun năm 1986. Diễn xuất ngông nghênh phách lối của anh vẫn âm vang trong phần tiếp theo được phát hành vào năm 2022

“Maverick” Mitchell của Tom Cruise đã sớm nhắn tin cho đối thủ cũ của mình, Iceman, và mặc dù chỉ được thấy qua từ ngữ trên màn hình, bạn biết liền đó là ai, ký ức bạn rộn lên niềm vui từ màn trình diễn ngông nghênh phách lối của Kilmer ở bộ phim gốc năm 1986.

Khoảnh khắc Kilmer thực sự xuất hiện, vào cuối phim, mới quyền lực xiết bao. Maverick đến gặp anh để xin lời khuyên. Kilmer vẫn tràn đầy nét vương giả, có điều bây giờ nhân vật của anh đã xứng đáng với sự kiêu ngạo đó rồi, chính là trí tuệ khôn ngoan. Thời gian đã làm anh lắng đi đôi chút, nhưng Kilmer không đóng vai Iceman khiêm nhường. Thay vào đó, anh ấy tự tin hơn bao giờ hết, kiểu một nhà hiền triết cho dù năm tháng đã lấy đi giọng nói của mình, đúng như đã xảy ra với chính Kilmer phải chịu đựng căn bệnh ung thư vòm họng.


Có lẽ mọi người tham gia đều biết rằng cảnh phim đó trong Maverick là khúc “swan song” giã biệt Val Kilmer, nam diễn viên đã qua đời ngày 1 tháng 4 năm 2025 ở tuổi 65 vì viêm phổi. Cảnh phim dù rất ngắn vẫn nhắc chúng ta nhớ một Val Kilmer tài hoa bay bổng trong những lựa chọn bất ngờ và luôn háo hức gây bất ngờ, bất kể bối cảnh.

Thời trai trẻ, Kilmer trông như một minh tinh điện ảnh lý tưởng, vẻ đẹp rực rỡ điểm đôi môi trề đáng hôn một cách tự nhiên. Vẻ đẹp trai cổ điển đó lẽ ra đã đưa anh đi theo lộ trình khác, và đôi khi, chắc chắn Hollywood từng cố gắng biến anh thành một nam chính kiểu truyền thống. Đáng chú ý nhất về chuyện này là anh bị gò vào vai người cảnh vệ đội khoác áo choàng trùm đầu trong Batman Forever (1995) của Joel Schumacher. Nhưng anh đã thăng hoa thành diễn viên chuyên trị vai độc, mang đến chút gia vị kỳ quặc cho màn ảnh.

Ra mắt với vai diễn một ngôi sao nhạc rock trong bộ phim nhại Top Secret! (1984)

Bạn anh, Robert Downey Jr. bảo Val Kilmer “lập dị kinh niên”. Sự lập dị đó là một phần lý do khiến người ta đưa tin anh rất khó tính trên phim trường, trong suốt sự nghiệp. Đó cũng là nét hấp dẫn cưỡng chế của Val Kilmer khiến người ta cứ phải xem anh. Anh đã chọn lựa và thể hiện các vai diễn một cách lập dị. Không phải vì anh quá lố, mà là vì anh luôn độc đáo.

Lẽ ra anh đã bị đóng khung nhiều lần. Anh ra mắt với vai diễn một ngôi sao nhạc rock trong bộ phim nhại Top Secret! (1984), dựa vào vẻ ngớ ngẩn trái ngược với quá trình anh được đào tạo tại Juilliard. Chỉ hai năm sau, lẽ ra Iceman cũng sẽ là dạng vai mà Kilmer quay lại trong suốt sự nghiệp. Trong khi các nhân vật của Kilmer thường kiêu ngạo đến mức tự hủy hoại bản thân, anh không bao giờ muốn lặp lại chính mình. Có thể nói sự biến hóa từ vai diễn này sang vai diễn khác của anh đã không được công nhận xứng đáng.

Vai Doc Holliday, nhân vật huyền thoại của miền Tây nước Mỹ, trong Tombstone (1993)

Với vai Doc Holliday, nhân vật huyền thoại của miền Tây nước Mỹ, trong Tombstone (1993), Kilmer đã thể hiện cách nói năng ngọt ngào quyến rũ nhưng mơ hồ đe dọa. Holliday đang bị bệnh lao và thường xuyên say xỉn, nhưng thay vì loạng choạng vì say xỉn và bệnh tật, Kilmer lại bất động một cách kỳ lạ. Diễn xuất đó khiến anh trở nên quyến rũ và cũng có phần đáng sợ.

Anh có vẻ quá mãnh liệt vì quá tận tâm. Trong bộ phim tài liệu năm 2021 về cuộc đời mình, Val, anh giải thích rằng khi quay Tombstone, anh đã yêu cầu bộ phận nghệ thuật đổ nước đá đầy giường của anh cho cảnh cuối cùng với Wyatt Earp của Kurt Russell: anh muốn cảm nhận nỗi đau của nhân vật khi hai người chia tay nhau lần cuối. Kết quả thật là rúng động tâm can.

Trong Heat, tên cướp của Kilmer vừa là một tội phạm điên cuồng vừa là một kẻ lãng mạn dịu dàng với vợ mình, do Ashley Judd thủ vai

Có thể thấy cũng tâm can đó trong Heat (1995) của Michael Mann, anh vào vai Chris Shiherlis, một thành viên băng cướp của Robert De Niro. Kilmer biến Chris thành tên tội phạm điên cuồng thích chí, nhưng đồng thời không chỉ là một kẻ tàn bạo. Trên hết, anh là một người lãng mạn dịu dàng mà cả thế giới quan xoay quanh việc tận tụy dành cho vợ, Charlene (Ashley Judd). Nụ cười anh dành cho cô, ngay trước khi cô âm thầm ra dấu rằng cảnh sát đang theo dõi anh, chân thành và ngọt ngào. Nụ cười tắt lịm khi anh nhận ra phải bỏ cô lại để cứu lấy mạng mình, thật tan nát cõi lòng.

Nhưng cũng có thể thấy Kilmer rất hài trên màn ảnh, đôi khi là bất chấp bản thân. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2014 về Top Secret! anh đã nói các đạo diễn, Jim Abrahams và David và Jerry Zucker, “luôn muốn tôi vui vẻ hơn, nhưng tôi muốn mình giỏi và tôi đã quá nghiêm túc.” Cuối cùng, dường như anh đã học được cách dựa vào vẻ ngớ ngẩn trong khi vẫn duy trì sự tỉ mỉ của mình.

Robert Downey Jr., đóng chung với Kilmer trong Kiss Kiss Bang Bang, gọi bạn mình là “lập dị kinh niên”

Vai diễn của anh trong bộ phim neo-noir Hollywood, Kiss Kiss Bang Bang (2005) của Shane Black, là một ví dụ hoàn hảo về điều đó. Đối lập với Downey Jr. trong vai kẻ trộm trở thành diễn viên bất đắc dĩ, anh vào vai thám tử tư Perry van Shrike, còn được gọi là Gay Perry, bởi vì, trên thực tế, nhân vật này đồng tính. Kilmer cho biết chính anh muốn Perry trở thành người đồng tính. “Tôi đã khăng khăng,” anh nói với The Guardian. “Tôi nói, ‘Shane này, chúng ta phải thêm chút màu sắc vào đây. Phải nhộn lên một chút.’”

Trong khi làm vậy có thể thành ra rập khuôn đáng ghét, Kilmer lại hết mình “bắn lời thoại nhanh như chớp” cho Black. Sự thất vọng của anh đối với nhân vật của Downey, ngoài đời là đối tác của anh, trở nên suýt phát điên một cách quyến rũ khi anh hét lên về khẩu súng gốm trị giá 2.000 đôla mà mẹ anh tặng làm “quà đặc biệt”.

Anh chỉ đóng một phim Người Dơi

Sau đó, Kilmer cho phép mình có vẻ lố bịch hơn nữa, vào vai nhân vật phản diện xảo quyệt và cố tình ngu ngốc Dieter Von Cunth trong MacGruber (2010), dựa trên tiểu phẩm Saturday Night Live. Kilmer nói với The Wall Street Journal: “Tôi tự hào là bộ phim này quá tệ.”

Đôi khi câu chuyện sự nghiệp của Kilmer được kể theo hướng những gì anh đã không làm. Anh không nhận lời tham gia The Outsiders của Francis Ford Coppola, thay vào đó anh chọn đóng vai chính trên sân khấu Broadway. Anh từ chối làm Blue Velvet của David Lynch. Anh chỉ đóng một phim Người Dơi.

Nhưng có bao nhiêu con đường không đi chăng nữa, Kilmer vẫn nổi lên với khối tác phẩm gần như là của riêng anh. Anh là người thay hình đổi dạng, cam kết với trái tim, bi kịch và sự phi lý như nhau.

Lựa chọn vai diễn của anh có thể lập dị. Nhưng đến cuối cùng, anh được coi là một diễn viên chuyên trị vai độc bị mắc kẹt trong dáng vóc nam chính điển trai

Bạn có thể cảm nhận được sức nặng di sản của anh trong khoảnh khắc Maverick. Trước khi để Maverick đi, anh nói, “Điều cuối cùng — ai là phi công giỏi hơn, anh hay tôi?” Maverick trả lời: “Đây là khoảnh khắc đẹp. Đừng làm hỏng nó.” Nụ cười của Kilmer lóe lên khi anh khúc khích, nhắc nhở bạn sự hiện diện hoàn toàn không theo khuôn mẫu của anh.