• Trung Quốc lên ngôi ở phòng vé toàn cầu: Tương lai Hollywood luống những ngậm ngùi?

Grand Theatre ở Thượng Hải, Trung Quốc, ngày 13/2/2021

Trước đại dịch, công ty nghiên cứu Ampere Analysis từng dự đoán Trung Quốc sẽ vượt Mỹ vào năm 2022. Giờ đây, họ dự báo Trung Quốc sẽ là thị trường số 1 thế giới vô thời hạn, khi thị trường rạp chiếu của Mỹ hồi phục chậm chạp sau đại dịch.

Công ty này dự báo phòng vé Trung Quốc sẽ kiếm được 6,9 tỉ USD trong năm nay so với 4,5 tỉ USD ở Mỹ. Đến năm 2025, Trung Quốc sẽ bứt xa các con số trước đại dịch của họ với 13,7 tỉ USD trong khi Mỹ hụt còn 8 tỉ USD.

Đây là một bước ngoặt đáng chú ý của ngành chiếu bóng Trung Quốc. Vào đầu năm 2020, khi virus corona bắt đầu lây lan khắp thế giới, 70.000 rạp chiếu của Trung Quốc đã đóng cửa trong nhiều tháng. Nhưng thị trường này đã có thể phục hồi nhanh hơn Mỹ. Và mặc dù việc phát hành Godzilla vs. Kong mới đây cho thấy hy vọng doanh thu phòng vé ở Mỹ, không có bộ phim nào đạt được hàng trăm triệu đôla trong một ngày cuối tuần mà một số phim Trung Quốc sản xuất trong nước đã có được.

Khách xem phim đi ngang qua bảng quảng cáo Hi, Mom trước một rạp chiếu ở Trung Quốc

Hollywood đang hy vọng các bộ phim bom tấn của họ có thể thành công trở lại vào mùa hè này với sự trợ giúp của Trung Quốc, nhưng họ sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt tại chỗ.

Các tác phẩm Trung Quốc ngày càng chiếm nhiều doanh thu phòng vé nước này trong những năm gần đây, và xu hướng đó đạt đỉnh điểm trong thời kỳ đại dịch khi rất ít phim Hollywood được phát hành ở đây. 10 phim dẫn đầu doanh thu phòng vé Trung Quốc năm ngoái là phim địa phương. Mặc dù đó là do tác động của đại dịch, nhưng nó cũng thể hiện những thay đổi lâu dài có thể xảy ra cho động năng giữa Hollywood và Trung Quốc.

Business Insider đã trao đổi với các chuyên gia trong ngành về sự thống trị của Trung Quốc trong và sau đại dịch, sự thành công của các phim do Trung Quốc sản xuất và ý nghĩa của tất cả những chuyện này đối với sự phụ thuộc của Hollywood vào thị trường Trung Quốc, nơi được coi là thành trì phòng vé đáng tin cậy cho nhiều bom tấn Hollywood (từ phim Marvel cho đến trường thiên Fast and Furious).

Poster phim Detective China Town 3 trong một rạp chiếu ở Trung Quốc

Kinh doanh rạp chiếu bóng của Trung Quốc sẽ tiếp tục phát triển

Richard Cooper, giám đốc nghiên cứu của Ampere Analysis, cho biết: “Thị trường Mỹ ổn định trước đây sẽ giảm quy mô sau đại dịch. Phần lớn là do dự báo suy giảm đầu tư vốn vào phim ảnh và thực tế là một số rạp chiếu phim ở Mỹ sẽ đóng cửa vĩnh viễn.”

Cooper nói, ngược lại, hoạt động kinh doanh rạp chiếu bóng của Trung Quốc sẽ tiếp tục phát triển.

Sự tăng trưởng đó được minh chứng qua Imax Corporation, công ty công nghệ điện ảnh chuyên về máy quay và hệ thống chiếu chất lượng cao. Richard Gelfond, Giám đốc điều hành Imax, nói với Insider rằng Trung Quốc là thị trường lớn nhất của họ với 750 rạp Imax (có 400 rạp Imax ở Mỹ). Công ty dự kiến con số đó sẽ tăng lên hơn 1.000 trong vài năm tới.

Cooper nói: “Khi các chương trình xây dựng rạp chiếu bóng của Trung Quốc hoạt động lại sau đại dịch, khả năng cung cấp rạp chiếu phim ở nước này và lượng vé bán ra sẽ tăng lên cũng như doanh thu của phim Mỹ ở Trung Quốc. Mặc dù điều này không có nghĩa là lợi nhuận của Hollywood sẽ tăng tương ứng, nhưng vẫn sẽ có tác động tích cực đến doanh thu của phim Mỹ ở Trung Quốc.”

Ít ra cũng là một tin tốt nào đó mà Hollywood rất cần.

Fan sôi nổi tại buổi chiếu ra mắt Godzilla vs. Kong ở Bắc Kinh ngày 24/3/2021

Vẫn còn hy vọng cho phim bom tấn của Hollywood

Khi ngành chiếu bóng của Trung Quốc bắt đầu phục hồi sau khi đại dịch tàn phá, các phim bom tấn của Hollywood đã hoạt động kém hiệu quả.

Wonder Woman 1984 của Warner Bros. và Mulan và Soul của Disney đều thất bại ở đây vì phim sản xuất trong nước làm ăn mạnh.

Triển vọng thật ảm đạm. Rồi Godzilla vs. Kong đến.

Bộ phim quái vật quần nhau của Warner Bros. và Legendary đã thu về 69 triệu đôla ở Trung Quốc trong tuần ra mắt đầu tiên từ ngày 26 tháng 3 đến ngày 28 tháng 3. Nó chỉ giảm 37% ở tuần thứ hai lấy 43,5 triệu đôla. Tính đến nay phim đã thu về hơn 285 triệu USD trên toàn thế giới, 136,5 triệu USD trong số đó là từ Trung Quốc.

Gelfond, Giám đốc điều hành Imax cho biết: “Khi có các bộ phim ra mắt toàn cầu theo cách truyền thống, bạn sẽ thấy doanh thu phòng vé ở Trung Quốc giống như những gì bạn đã thấy trước đây.”

Khán giả xem phim Sister trong một rạp chiếu ở tỉnh lỵ Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây Trung Quốc ngày 5/4/2021

Các chuyên gia nhận định, màn trình diễn của Godzilla vs. Kong cho thấy vẫn có sự quan tâm mạnh mẽ ở Trung Quốc dành cho phim bom tấn của Hollywood. Gitesh Pandya, biên tập viên của BoxOfficeGuru.com, lưu ý rằng nhiều phim bom tấn được mong đợi nhất của Hollywood có thể làm ăn ra trò ở Trung Quốc, như Fast and Furious 9, đều hoãn đến cuối năm nay.

“Chắc chắn ở Hollywood tràn đầy hy vọng rằng Trung Quốc vẫn sẽ là một thị trường quan trọng,” Pandya nói với Insider. “Phim phù hợp vẫn sẽ bán được.”

Tuy nhiên, dù Godzilla vs. Kong đang hoạt động tốt tại thị trường được thèm muốn là Trung Quốc, nhưng đã có một sự thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng ở đây không thể bỏ qua.

Phim nội địa đang thúc đẩy doanh thu phòng vé Trung Quốc

Bộ phim tâm lý kinh phí thấp Sister của Trung Quốc đã soán ngôi Godzilla vs. Kong ở phòng vé nước này cuối tuần đầu tháng 4. Nó chỉ tốn 4,6 triệu USD để sản xuất và thu về gần 53 triệu USD khi ra mắt.

Dàn diễn viên Ne Zha tại buổi chiếu ra mắt ở Bắc Kinh, 23/7/2019

Đây là bộ phim Trung Quốc mới nhất xuất sắc đứng đầu phòng vé trong thời kỳ đại dịch. Không có phim nào của Hollywood lọt vào danh sách 10 phim có doanh thu phòng vé hàng đầu Trung Quốc từ ngày 1 tháng 4 năm 2020 đến ngày 29 tháng 3 năm 2021, theo dữ liệu do công ty phân tích Comscore cung cấp cho Insider.

Hai phim hàng đầu của Trung Quốc trong khoảng thời gian đó, Hi, Mom và Detective Chinatown 3, đã thu về lần lượt 823 triệu và 691 triệu USD, kể từ khi ra mắt vào tháng 2 năm nay.

Vậy không có nghĩa là phim Trung Quốc không hoạt động tốt ở Trung Quốc trước đại dịch. Hoàn toàn làm tốt (năm 2019, phim Trung Quốc Ne Zha và The Wandering Earth là hai phim có doanh thu cao nhất ở đó). Nhưng những phim sản xuất trong nước đã ngày càng chiếm nhiều hơn trong doanh thu phòng vé Trung Quốc năm năm qua.

Theo công ty nghiên cứu Ampere Analysis, phim địa phương chiếm gần 85% doanh thu phòng vé của Trung Quốc vào năm 2020, thúc đẩy bởi một loạt phát hành phim chiến tranh The Eight Hundred (439 triệu USD ở Trung Quốc) và hợp tuyển My People, My Homeland (419 triệu USD).

Nhiều phim lớn của Hollywood đã bị ngồi chờ trong đại dịch. Nhưng khả năng phát hành phim riêng của Trung Quốc trong thời gian đó, và sự quan tâm của khán giả dành cho chúng, có thể tạo tiền đề cho một thị trường cạnh tranh hơn trong tương lai giữa các tác phẩm của Hollywood và Trung Quốc

Phim Trung Quốc chỉ chiếm dưới 60% tổng doanh thu trong năm 2018 và 50% vào năm 2016.

Như Pandya đã chỉ ra, nhiều phim lớn của Hollywood đã bị ngồi chờ trong đại dịch. Nhưng khả năng phát hành phim riêng của Trung Quốc trong thời gian đó, và sự quan tâm của khán giả dành cho chúng, có thể tạo tiền đề cho một thị trường cạnh tranh hơn trong tương lai giữa các tác phẩm của Hollywood và Trung Quốc.

“Có một nhu cầu mạnh về phim Trung Quốc sản xuất [đã hết hạn chế giãn cách xã hội],” Pandya nói.

Dưới đây là tốp 10 phim có doanh thu cao nhất ở phòng vé Trung Quốc từ ngày 1 tháng 4 năm 2020 đến ngày 29 tháng 3 năm 2021, theo Comscore: (đvt: triệu đôla)

1. Hi, Mom — 823,6
2. Detective Chinatown 3 — 691,2
3. The Eight Hundred — 439,3
4. My People, My Homeland — 419,1
5. Khương Tử Nha — 232,1
6. A Little Red Flower — 217,9
7. Shock Wave 2 — 200,2
8. Sacrifice — 166,6
9. A Writer's Odyssey — 158,3
10. Warm Hug — 131,5