“Viết về những gì mình biết” là một trong những câu châm ngôn lâu đời nhất, và đối với các nhà làm phim, điều này có nghĩa là làm phim về một chủ đề họ vô cùng say mê và có kiến thức trực tiếp: phim ảnh.

Là câu chuyện về một cậu bé Do Thái lớn lên ở miền Trung Tây những năm 1960, The Fabelmans được ca ngợi là bộ phim mang tính tự truyện nhất của Spielberg

Khán giả chẳng mấy bận tâm những tính toán nội bộ trong quá trình làm phim bằng chính những nhà làm phim, nhưng một số dự án dạng này đôi lúc đã bứt phá lấy giải thưởng và thậm chí cả thành công phòng vé: Once Upon a Time in Hollywood, La La Land, The Artist và xưa hơn, The Player và The Last Picture Show đều là những thành viên đáng tự hào của thể loại nhỏ những phim-về-điện ảnh.

Hiện chủ đề này là mối quan tâm của bộ ba nhà làm phim hạng A với ba phim lớn của từng người nổi lên trong mạch liên hoan phim mùa thu mang theo khao khát Oscar nghiêm túc. The Fabelmans của đạo diễn Steven Spielberg và Empire of Light của Sam Mendes đều là những ứng viên nặng ký cho giải khán giả bình chọn của Liên hoan phim Toronto. Giải thưởng được công bố vào tháng 9 [với The Fabelmans giành chiến thắng] và từ lâu đã là chỉ báo chủ chốt cho thành công Oscar. Trong khi đó, Babylon của đạo diễn La La Land Damien Chazelle dự kiến sẽ được phát hành rầm rộ vào dịp năm mới.

Paul Dano và Michelle Williams trong The Fabelmans, trong vai Mitzi và Burt Fabelman — lấy cảm hứng từ chính cha mẹ của Spielberg

Là câu chuyện về một cậu bé Do Thái lớn lên ở miền Trung Tây những năm 1960, The Fabelmans được ca ngợi là bộ phim mang tính tự truyện nhất của Spielberg, do Spielberg đồng biên kịch với nhà viết kịch Tony Kushner, tác giả Angels in America. Phim có sự tham gia của Michelle Williams và Paul Dano trong vai Mitzi và Burt Fabelman — lấy cảm hứng từ chính cha mẹ của Spielberg là Leah và Arnold — và Gabriel LaBelle trong vai cậu con trai Sammy của họ, có tình yêu phim ảnh và phải đối mặt với đổ vỡ hôn nhân của cha mẹ.

Tại buổi ra mắt phim ở Toronto, Spielberg nói ông đã lấy bóng ma Covid làm động lực thực hiện bộ phim: “Khi mọi chuyện ngày càng tồi tệ hơn, tôi cảm thấy nếu mình định để lại bất cứ điều gì… thì điều mà tôi thực sự cần giải quyết và giải tỏa [là] về mẹ tôi [và] cha tôi.”

Empire of Light, một câu chuyện khác trong “thư tình gửi điện ảnh”, chuyển tới Margate tồi tàn trên bờ biển nước Anh trong những năm 1980 suy thoái

Empire of Light kể một câu chuyện khác trong “thư tình gửi điện ảnh”, chuyển tới Margate tồi tàn trên bờ biển nước Anh những năm 1980 suy thoái. Do Mendes viết kịch bản và đạo diễn, phim có Olivia Colman trong vai giám đốc một rạp chiếu bóng kết thân với một nhân viên mới do Micheal Ward thủ vai. Bộ phim phân tích những góc nhìn về chủng tộc và bệnh tâm thần ở thời đại này.

Bản thân từng là nhân viên rạp chiếu phim, Mendes nói với Deadline rằng kịch bản đầu tiên ông tự viết cũng lấy nhiều cảm hứng từ thời gian ông làm việc tại rạp hát Donmar Warehouse. “Kinh nghiệm của tôi về những gia đình kỳ lạ nhiều rắc rối sống cùng nhau quanh những nơi này [được] rút ra từ trải nghiệm của tôi ở rạp hát. Tôi thích những không gian nhỏ nơi mọi người thường gặp nhau: phòng quản lý sân khấu, phòng nghỉ giải lao, phòng thay đồ.”

Olivia Colman (phải) trong vai giám đốc một rạp chiếu bóng kết thân với một nhân viên mới do Micheal Ward thủ vai (trái)

Hai phim này đều có những cảnh dài trong rạp chiếu phim và được phát hành khi tính năng phát trực tuyến và giải trí tại gia ngày càng chiếm lĩnh thị trường. Anna Smith, nhà phê bình phim và người dẫn chương trình podcast Girls on Film, cho rằng có vai trò nhất định của tính đa cảm. Cô nói: “Có thể là trùng hợp ngẫu nhiên khi chúng ta thấy một loạt các ứng viên giải thưởng nặng ký đang khám phá những chủ đề này, hoặc có thể là cả nhà làm phim và khán giả đều đang hoài niệm thời trước khi có phát trực tuyến.”

“Và tất nhiên những phim thời kỳ lịch sử điện ảnh cho phép vô số vẻ đẹp và sự lộng lẫy – các nhà thiết kế trang phục sẽ có công việc ra trò.”

Điều trên chắc chắn sẽ đúng với Babylon, phim mới của Chazelle, lấy bối cảnh Hollywood những năm 1920 trong quá trình chuyển đổi từ phim câm sang “phim nói” — thời điểm mà ngành công nghiệp được coi như cái ổ của chủ nghĩa khoái lạc và phóng túng. Babylon có sự tham gia của Brad Pitt, Margot Robbie và Diego Calva, đóng vai trung tâm là một diễn viên trẻ người Mỹ gốc Mexico đang cố gắng thành danh ở Hollywood.

Babylon, phim mới của Chazelle, lấy bối cảnh Hollywood những năm 1920 trong quá trình chuyển đổi từ phim câm sang “phim nói” — thời điểm mà ngành công nghiệp được coi như cái ổ của chủ nghĩa khoái lạc và phóng túng

Bộ phim vẫn chưa hoàn tất nhưng những cảnh quay đầu tiên được chiếu tại Liên hoan phim Toronto đã hé lộ liên tiếp những pha chơi thuốc, những bữa tiệc hoang dại và nghệ thuật làm phim quy mô lớn. Chazelle nói Babylon “nắm bắt tinh thần của thời kỳ đó, mà tôi muốn nói là thái quá… miền tây hoang dã hơn nhiều, nhiều ma túy hơn, sống cực đoan hơn ở tận cùng mọi mức độ.”

Vẫn chưa rõ khán giả có đi xem những bộ phim này hay không: chưa có bộ phim nào được thử nghiệm tại phòng vé đời thực. Smith cho rằng: “Khi được làm tốt, những bộ phim về điện ảnh có thể khiến khán giả mê mẩn — và thậm chí là đủ chín thành những phim hài tự hiểu chính mình, từ The Artist đến Hail, Caesar! và thậm chí cả Downton Abbey: A New Era gần đây. Chúng có vẻ thành công nhất khi theo thể loại nhẹ nhàng hợp lý và dễ tiếp cận — có lẽ chúng ta thích ý tưởng Hollywood có thể cười tự trào.” Đồng thời, các yếu tố nghiêm túc vụ mùa phim loại này năm nay có thể hoạt động như nam châm mùa giải thưởng, vì chiêu dụ phiếu bầu từ các hiệp hội kỹ thuật tay nghề, các giải Bafta và Oscar bắt đầu nóng lên vào tháng 10 và tháng 11.

Có lẽ chúng ta thích ý tưởng Hollywood có thể cười tự trào

The Fabelmans sẽ được phát hành ở Mỹ vào ngày 11 tháng 11 và vào ngày 27 tháng 1 ở Anh; Empire of Light ra rạp ngày 9 tháng 12 ở Mỹ và ngày 13 tháng 1 ở Anh; và Babylon ra rạp ngày 25 tháng 12 ở Mỹ và ngày 20 tháng 1 ở Anh.