Lễ trao giải Oscar sẽ diễn vào chủ nhật tuần này 24/2, và thị trường cá cược ủng hộ Roma đoạt danh hiệu Phim hay nhất.
Lấy bối cảnh ở Mexico City vào những năm 1970,
Roma là một bộ
phim tuyệt đẹp và gợi tưởng về những niềm vui và cuộc đấu tranh của một
người giúp việc người bản xứ tên Cleo. Đây cũng là một bộ phim không
hoàn toàn phù hợp với khuôn mẫu điển hình của Hollywood. Được quay đen
trắng, đây là một phim nói tiếng nước ngoài chậm rãi, thiếu các ngôi sao
hạng A và không có kinh phí lớn.
Về cơ bản, Roma là một bộ phim internet và là biểu tượng hoàn hảo cho sự chuyển hóa kịch tính của Hollywood hơn 20 năm qua
|
Nhưng điều thực sự khiến
Roma khác biệt là nó hầu như phát hành thẳng trực tuyến trên Netflix, công ty đã mua quyền phát hành bộ phim.
Roma có
một thời gian ngắn ra rạp để đủ điều kiện tranh giải. Tuy nhiên, về cơ
bản, đó là một bộ phim internet và là biểu tượng hoàn hảo cho sự chuyển
hóa kịch tính của Hollywood hơn 20 năm qua. Đây là một phần trong cuộc
cách mạng truyền thông rộng lớn — trong âm nhạc, sách, truyền hình và,
vâng, điện ảnh — mà nhà kinh tế Joel Waldfogel gọi là “phục hưng kỹ
thuật số”, cũng là tựa đề cuốn sách mới của ông.
99% gây sửng sốtLa
ó phản đối ngành điện ảnh thì dễ rồi. Có vẻ như mỗi tuần lại có một
phim siêu anh hùng khác hoặc khởi động lại hoặc phần tiếp theo — hoặc
phần tiếp theo của phần tiếp theo. Nhưng Waldfogel lập luận rằng điện
ảnh thực sự hay hơn bao giờ hết.
Là một nhà kinh tế, ông nói điều
đó bằng dữ liệu. Dữ liệu của ông cung cấp bằng chứng cho thấy số lượng
phim hay (được đánh giá bởi đại đa số các nhà phê bình lẫn khán giả bình
thường) đã bùng nổ kể từ khi công nghệ kỹ thuật số giúp phát minh lại
ngành công nghiệp điện ảnh vào đầu những năm 2000.
Cảnh trong phim 24 Frames, bộ phim hay thứ 100 năm 2018 đạt điểm ấn tượng 94% trên Rotten Tomatoes
|
Waldfogel đã nghiên cứu số liệu trên 100 phim hay nhất mỗi năm theo
trang web đánh giá phim Rotten Tomatoes. Ông thấy rằng ở đầu và cuối
danh sách, phim nhận được đánh giá cao hơn. Điều này đặc biệt rõ ràng
đối với các bộ phim ở cuối danh sách. Bộ phim hay thứ 100 năm 1998, khởi
động lại của
Psycho, chỉ đạt 38%, một điểm số tệ hại. Ngược lại, bộ phim hay thứ 100 năm 2018 là
24 Frames, đạt điểm ấn tượng 94%.
Nguồn: Phân tích dữ liệu Rotten Tomatoes của Joel Waldfogel trong Digital Renaissance: What Data and Economics Tell Us About the Future of Popular Culture (tạm dịch: Phục hưng kỹ thuật số: Dữ liệu và trạng thái kinh tế nào cho chúng ta biết về tương lai của văn hóa đại chúng) |
(Việc chỉ định công việc định giá đầu ra của một nền văn hóa cho một
trang web có tên là Rotten Tomatoes sẽ gây phản ứng. Nên cần lưu ý rằng
Waldfogel cũng có tìm cách đánh giá chất lượng phim từ một vài góc độ
khác.)
Bùng nổ kênh phát hànhWaldfogel nói, trong
hệ thống cũ, với hầu hết mọi người bên ngoài các hãng phim lớn thì việc
sản xuất những bộ phim chất lượng là không thể nào vì chi phí chịu không
nổi. Và một khi chúng được sản xuất, số lượng màn chiếu có hạn đã tạo
ra nút thắt cổ chai phát hành. Công nghệ kỹ thuật số đã thay đổi tất cả.
Máy
quay phim kỹ thuật số và phần mềm biên tập khiến việc sản xuất phim trở
nên rẻ mạt. Và internet, với các kênh như Amazon và YouTube, đã tạo ra
số lượng “rạp chiếu phim” vô hạn. Kết quả là, “Chúng ta chỉ thấy bùng nổ
về số lượng phim được làm ra,” Waldfogel nói. Nếu chỉ xét riêng phim
truyện (không phải phim tài liệu), hiện nay số lượng phim được làm mỗi
năm ít nhất là gấp ba lần so với năm 2000.
Lưu ý: Số liệu không bao gồm phim tài liệu, thể loại cũng chứng kiến một sự tăng trường ‘khủng’ về số lượng trong cùng kỳ.
Nguồn: Phân tích dữ liệu Internet Movie Database của Joel Waldfogel trong Digital Renaissance: What Data and Economics Tell Us About the Future of Popular Culture |
“Chẳng ai biết gì”Nhà biên kịch nổi tiếng William Goldman
đã có một câu nói về khả năng dự đoán thành công về phê bình hoặc
thương mại của các hãng phim: “Chẳng ai biết gì cả.” Waldfogel gọi đây
là “Luật Goldman”, và ông nghĩ quan trọng là hiểu được tại sao tháo cũi
xổ lồng cho nội dung giải trí mới lại không khiến chúng ta lọt trong
biển bom xịt.
Đúng vậy, gấp ba lần sản lượng điện ảnh hàng năm đã mang đến cho chúng ta nhiều phim khủng khiếp như
Father Of The Year,
Future World và
Speed Kills,
tất cả đều ăn trứng ngỗng 0% trên Rotten Tomatoes trong năm 2018. Nhưng
chi phí sản xuất và phát hành phim thấp hơn bằng công nghệ kỹ thuật số
cũng mang lại cho ngành công nghiệp khả năng làm được nhiều bộ phim
tuyệt vời và tiếp cận đối tượng khán giả ngách mà trước đó họ không thể
nào tiếp cận được mà có lợi nhuận. Quan trọng nhất, làm phim kỹ thuật số
đã hạ rào cản gia nhập và sinh ra một “liên minh nhỏ” các nhà làm phim
độc lập ngày càng phát triển. Đây là những nhà làm phin có thể hoặc làm
một mình với sản xuất và phân phối kỹ thuật số giá rẻ hoặc chứng tỏ bản
thân với các hãng phim lớn là xứng đáng để đầu tư. Kết quả, Waldfogel
lập luận, là có nhiều viên ngọc điện ảnh hơn
Suki Waterhouse và Jeffrey Wahlberg trong Future World, bộ phim ăn trứng ngỗng Rotten Tomatoes năm 2018
|
Sẵn nói luôn, người viết đặt tiền cược cho
Roma thắng Phim hay nhất đấy.
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: NPR