Lựa chọn chính thức năm nay của Liên hoan phim Cannes không có phim Hàn Quốc. Giới quan sát cho rằng các nền tảng phát trực tuyến đã hút hết nhân tài.

Đạo diễn người Hàn Quốc Bong Joon Ho (trái) cùng nam diễn viên Song Kang Ho sau khi thắng giải Cành Cọ Vàng cho bộ phim Ký sinh trùng tại Cannes năm 2019

Hàn Quốc vắng mặt tại Liên hoan phim Cannes năm nay là lần đầu tiên sau hơn một thập kỷ và các nhà quan sát cho rằng chuyện này cho thấy rõ tình trạng chảy máu chất xám đang hoành hành trong ngành.

Liên hoan phim Cannes diễn ra từ ngày 13 đến 24 tháng 5 năm nay sẽ không có phim Hàn Quốc nào được trình chiếu trong danh sách chính thức.

Một phim hoạt hình ngắn của Hàn Quốc, Glasses, do Jung Yoo Mi đạo diễn, trình chiếu trong Tuần lễ phê bình, sự kiện do Hiệp hội phê bình điện ảnh Pháp tổ chức diễn ra song song với liên hoan phim.

Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2013, không có phim Hàn nào lọt vào danh sách tuyển chọn chính thức của Cannes. Đây cũng là năm thứ ba liên tiếp không có phim Hàn nào trình chiếu tranh giải Cành Cọ Vàng.

Đạo diễn Park Chan Wook nhận giải đạo diễn xuất sắc nhất cho Decision to Leave tại Liên hoan phim Cannes 2022

Phim Hàn đã được trình chiếu thường xuyên tại Cannes kể từ năm 1984, khi Mulleya Mulleya của Lee Doo Yong trở thành tác phẩm đầu tiên của Hàn Quốc được chọn tham dự liên hoan phim, và điện ảnh Hàn cùng các đạo diễn người Hàn đã nhận được sự công nhận mạnh mẽ tại Riviera nước Pháp.

Năm 2022, Park Chan Wook thắng giải đạo diễn xuất sắc nhất của Cannes cho Decision to Leave, trong khi Song Kang Ho được vinh danh nam diễn viên chính xuất sắc nhất cho vai diễn trong Broker, một phim Hàn do nhà làm phim người Nhật Hirokazu Koreeda đạo diễn.

Phim Hàn cũng bị lu mờ tại Liên hoan phim quốc tế Hồng Kông được tổ chức hồi tháng 4; chỉ có hai phim, By the Stream và The Land of Morning Calm, được trình chiếu, so với 17 phim Nhật Bản.

Các nhà quan sát cho rằng đã đến lúc thế hệ nhà làm phim Hàn Quốc mới tiến lên.

Đạo diễn phim Hàn Burning, Lee Chang Dong (trái), và dàn diễn viên Yoo Ah In (thứ hai từ trái sang), Steven Yeun và Jun Jong Seo tại Liên hoan phim Cannes 2018

Theo Jason Bechervaise, phó giáo sư tại Đại học Hanyang ở Seoul chuyên về văn hóa và truyền thông Hàn Quốc, các phim Hàn được chọn trình chiếu tại Cannes chủ yếu là tác phẩm của các nhà làm phim nổi tiếng như Park Chan Wook, Lee Chang Dong và Bong Joon Ho, còn các nhà làm phim trẻ và mới nổi hiếm khi được mời giới thiệu tác phẩm của họ ở đây.

“Cá nhân tôi mong Cannes sẽ nhìn xa hơn những tác giả đã thành danh, nhưng điều đó nhấn mạnh một vấn đề khác — ngành công nghiệp cần phải hướng đến thế hệ nhà làm phim tiếp theo, các hãng phim trao nhiều cơ hội hơn cho đạo diễn trẻ, tài năng làm phim mới,” Bechervaise nói với South China Morning Post.

Kim Kyung Hyun, giáo sư và chủ nhiệm Khoa Nghiên cứu Đông Á tại Đại học California, Irvine, nói: “Chính nhóm nhà làm phim trẻ, và khán giả muốn xem những bộ phim có ý nghĩa, [mới tạo nên khác biệt].”

Ryu Jun Yeol (trái) và Shin Min Jae trong một cảnh phim Revelations của Hàn Quốc năm 2025 trên Netflix, do Yeon Sang Ho đạo diễn

Cả hai đều liên hệ việc điện ảnh Hàn Quốc suy giảm với sự phát triển của các nền tảng phát trực tuyến, đáng chú ý nhất là Netflix, nền tảng đã hút nhiều đạo diễn làm ra nội dung thường xuyên lan truyền trên toàn thế giới.

Một ví dụ đáng chú ý là đạo diễn Yeon Sang Ho, được biết đến nhiều nhất với bom tấn xác sống năm 2016 Train to Busan và phần tiếp theo năm 2020 Peninsula, cả hai đều được chọn công chiếu tại Cannes; phim sau bị hủy vì đại dịch Covid-19.

Trong những năm kể từ đó, Yeon Sang Ho đã đạo diễn hai phim bộ truyền hình (Hellbound, Parasyte: The Grey) và hai phim điện ảnh (Jung_E, Revelations) — tất cả đều cho Netflix.

Nội dung giải trí Hàn Quốc là nội dung được xem nhiều nhất trong số các chương trình không nói tiếng Anh của Netflix vào năm 2023 và 2024. Squid Game mùa 2 đạt 87 triệu lượt xem trong sáu ngày đầu phát trực tuyến vào cuối tháng 12 năm ngoái và là chương trình phổ biến nhất của Netflix trong nửa cuối năm 2024.

Lee Jung Jae trong một cảnh phim Squid Game mùa 2 (2024)

“Trong những năm gần đây, các nhà sáng tạo đã cố gắng phát triển nội dung nhắm đến các nền tảng [phát trực tuyến] toàn cầu, bao gồm Netflix,” Jin Dal Yong, giáo sư Khoa Truyền thông của Đại học Simon Fraser Canada nói.

Trường hợp Hàn Quốc, họ đã trở nên thành thạo việc tạo ra những bộ phim thuộc thể loại mà Netflix tập trung vào, chẳng hạn phim xác sống, phiêu lưu và khoa học viễn tưởng, mà không làm những bộ phim đề cập các vấn đề rộng hơn — bao gồm biến đổi khí hậu, chiến tranh và chính trị — và những câu chuyện LGBTQ theo kiểu được các liên hoan phim như Cannes ưa chuộng, ông nói.

“Khi những người sáng tạo cố gắng làm phim thể loại hướng đến mục tiêu thương mại, họ không thể nhấn mạnh vào phim chính kịch thể hiện những đấu tranh và đau khổ của con người,” giáo sư Jin nói.

Phim Hàn cũng bị lu mờ tại Liên hoan phim quốc tế Hồng Kông được tổ chức hồi tháng 4; chỉ có hai phim, By the Stream (ảnh)

Trái ngược với phim bộ truyền hình Hàn Quốc tắm trong cơn mưa hào quang trên trường quốc tế, ngành công nghiệp điện ảnh quốc gia này đã phải chịu cảnh thiếu đầu tư — và lợi nhuận — kể từ đại dịch Covid-19, một hiện tượng phổ biến trên toàn thế giới.

Tháng trước, Hội đồng Điện ảnh Hàn Quốc (KOFIC) cho biết ngành công nghiệp điện ảnh đã không thu hồi được 16,4% số tiền đầu tư vào làm phim năm 2024, so với mức lợi nhuận 10,9% hồi năm 2019.

Liệu điện ảnh Hàn Quốc có đang đối mặt khủng hoảng không? Các nhà quan sát cho rằng cả nguy lẫn cơ đều đang ở phía trước.

Bechervaise dự đoán trong những năm tới các rạp chiếu ở Hàn Quốc sẽ chiếu ít phim trong nước hơn khi đã giải quyết hết lượng phim tồn đọng do đại dịch gây ra, vì các hãng phim không muốn tài trợ cho những xuất phẩm mà ông miêu tả là “không còn là động cơ thúc đẩy ngành công nghiệp.”

và The Land of Morning Calm (ảnh) được trình chiếu

Điều này phù hợp với dự đoán của KOFIC rằng sẽ có từ 10 đến 14 tựa phim Hàn Quốc được phát hành trong năm nay so với 37 phim năm 2024.

Mặt tích cực là có nhiều phim đang tạo ra lợi nhuận — 11 phim vào năm ngoái, Bechervaise cho biết, so với năm 2023, chỉ có sáu phim hòa vốn. Hơn nữa, ông cho biết hơn một nửa số phim có lợi nhuận năm 2024 có kinh phí sản xuất dưới 10 tỉ won (7 triệu đôla Mỹ).

“Hy vọng các nhà đầu tư có thể nhìn xa hơn những tít tin tiêu cực và thấy rằng thực tế một số bộ phim đang tạo ra doanh thu,” ông nói.

Theo giáo sư Kim, thực tế là khán giả xem phim Hàn Quốc giảm không có nghĩa là điện ảnh Hàn không thể tránh khỏi sụp đổ.

Hellbound mùa 2 (2024) trên Netflix của Yeon Sang Ho

“Nội dung giải trí Hàn Quốc vẫn phổ biến toàn thế giới trên các nền tảng phát trực tuyến và có lẽ đây là một cách xem phim mới,” ông nói. “Rạp chiếu phim có thể không còn là hình thức xem phim chủ đạo nữa.”