• Joseph Gordon-Levitt gặp gỡ Edward Snowden ở Moscow cho việc hóa thân nhân vật

• Edward Snowden: Hành trình khác thường đến Hollywood

• [Bình luận phim] Mật vụ Snowden: Trò gián điệp của Oliver Stone

“FBI có bản sao cuộc nói chuyện này vì chúng tôi thông qua Google Hangouts, không may lại có cài khả năng theo dõi,” Edward Snowden đùa, gương mặt anh nhìn xuống khán phòng đầy nhà báo và nhà phê bình. Anh đã cùng Stone và hai ngôi sao Joseph Gordon-Levitt, Shailene Woodley từ Moscow, ngôi nhà của anh cho một tương lai có thể thấy trước, “trực tiếp — từ internet.”

Edward Snowden xuất hiện qua Google tại buổi chiếu phim Snowden ở Comic-Con San Diego tháng 7/2016

Snowden theo dõi việc phân tích của NSA khi anh vật lộn với quyết định phanh phui toàn bộ chương trình giám sát toàn cầu tối mật của chính phủ Mỹ, một hành động biến anh thành kẻ không được ưa chuộng ở nước Mỹ và làm thay đổi lịch sử. Kể câu chuyện bóc trần lịch sử này, do Stone và Kieran Fitzgerald đồng biên kịch, được Snowden cho phép, xuất hiện là chính mình trong đoạn cuối.

Đưa một phim ly kỳ chính trị thiên về công nghệ đến một liên hoan tháng 7 dành cho ‘fan’ siêu anh hùng trong đồ thun bó sát cosplay quả là một nước đi kỳ lạ. Trong khi thời điểm chính thức ra rạp của bộ phim là tận tháng 9, mùa phim thu săn giải Oscar. Buổi chiếu tại Comic-Con, trùng với đêm mà Donald Trump nhận đề cử của Đảng Cộng hòa làm ứng viên tổng thống, phim của Stone đã nhấn mạnh sự việc Obama vẫn còn thời gian để xin lỗi Snowden trước khi mãn nhiệm.

Nước đi mang tính cơ hội về việc Snowden lẻn đến sự kiện văn hóa đại chúng thường niên đã có hiệu quả. Tại buổi hội thảo sớm ngày hôm đó, Stone đã thu hút được rất nhiều quan tâm về Snowden bằng cách ví Pokémon Go với một hình thức chế độ độc tài. Nhưng tối đó, ông nói với The Daily Beast ông không trông đợi Obama cứu được Snowden thoát kiếp lưu đày vĩnh viễn. Khi được hỏi liệu tổng thống có sắp xếp xem bộ phim sớm không, Stone nói “Tôi hy vọng thế. Tôi hy vọng, nhưng không đặt bất kỳ hy vọng nào vào việc đó.”

Joseph Gordon-Levitt thể hiện Snowden trên phim

Trực tiếp từ internet, Snowden giải thích vì sao anh tham gia vào một phim điện ảnh kể lại câu chuyện đời anh. “Khi đã có đủ tiếng tăm trong công chúng người ta thực sự không cần phải quyết định liệu có làm phim không,” anh nói. Stone đúng là đạo diễn để đưa câu chuyện của anh lên màn ảnh, vì “không ai sai bảo được Oliver phải làm gì, mà với rất nhiều hãng phim thì không thể như thế. Đó là một người nổi bật mà tôi hy vọng thể hiện qua thông điệp cuối phim.”

Snowden quyết định xuất hiện trong phim sau khi Stone bay sang Nga quay anh cho phần tặng thêm trong phim, anh nói. Trong phim, anh công bố mục tiêu mới tìm được của mình khi ngồi với laptop có dán sticker của Electronic Frontier Foundation, một thổ chức phi lợi nhuận chuyên tâm “bảo vệ tự do dân sự trong một thế giới số hóa.”

Theo Stone, mất chín “đúp” để ghi cảnh của Snowden — bằng với số “đúp” mà Trump đã ghi hình cho vai cameo đã bị cắt trong phim Wall Street: Money Never Sleeps của Stone. “Tôi từng đạo diễn Donald Trump,” Stone cười với đám đông khán giả. “Ngày hôm đó thật là cực. Khác biệt giữa Donald và Ed — và sự thật là, tôi thích đàn ông theo cách kỳ cục — sau mỗi “đúp” [Trump] nhảy dựng lên và hỏi, ‘Có hay không?’

“Tự tin đến khó tin, và đó là điều cho phép ông ta thử sức mình,” Stone tiếp tục. “Tôi đã phải nói, ‘Donald, tôi nghĩ là tuyệt nhưng ông biết gì không? Tôi nghĩ chúng ta có thể làm tốt hơn.’”

Snowden trong phim thoát đi với khối Rubik giấu chiếc thẻ nhớ

Stone cũng tiết lộ rằng Snowden góp công sức lớn cho cao trào của bộ phim — khoảnh khắc cắn móng tay miêu tả chính xác làm sao Snowden trốn thoát với những hồ sơ đánh cắp mà anh sẽ tiết lộ với cả thế giới. Trong phim, Snowden hồi hộp căng thẳng tải hết tài liệu này đến tài liệu khác xuống ghi vào thẻ nhớ SD giấu trong một khối Rubik.

Sau bao nhiêu căng thẳng đó, anh tìm cách đưa khối Rubik qua kiểm soát an ninh, mỉm cười nhẹ nhõm khi ra tới bên ngoài.

Chỉ có điều thực sự Snowden không làm cách đó.

“Chúng tôi không biết,” Stone thú nhận. “Không ai biết. Cậu ấy là người duy nhất biết và không chừng ngày nào đó cậu ta sẽ tiết lộ. Đó là ý tưởng của Ed, đề xuất của cậu ấy. Chúng tôi hưởng ứng và làm thử. Nhưng đó đúng là một ý tưởng hay. Cám ơn cậu.”

Snowden không tiết lộ cảnh đó diễn ra thế nào, nhưng anh xác nhận rằng đời một người tị nạn quốc tế không dễ sợ đến thế. “Tôi có thể xác nhận là tôi không sống trong hộp,” anh nói. “Tôi thực sự sống một cuộc sống tự do đáng ngạc nhiên.

Đạo diễn Oliver Stone tại hội thảo về bộ phim Snowden ở Comic-Con hồi tháng 7

“Đây không phải là kết cuộc có nhiều khả năng nhất,” anh nói thêm. “Thực sự tôi không trông mong đến được Hawaii. Tôi nghĩ chuyện đó cực kỳ mạo hiểm… Tôi không bao giờ ngờ mình sẽ được cứu. Nhưng tôi nghĩ các thông tin vẫn có thể thoát ra ngoài.”

Anh phê phán chính phủ Mỹ — đã hủy hộ chiếu của anh và làm cho anh không thể đi lại — đe dọa trừng phạt thương mại những quốc gia nào cho anh tị nạn.

“Nhất là trường hợp của Ecuador, bị đe dọa thẳng thừng theo đúng nghĩa đen, tôi tin là từ John Kerry, thu hồi các ưu đãi thương mại,” anh nói. “Ưu đãi thương mại cơ bản là điều duy trì nền kinh tế của họ tồn tại — cho nông dân trồng bông cải xanh và hoa hồng. Đó là những nông dân bản xứ bần cùng, và họ nói, ‘Chúng tôi cam đoan gia đình của những người nông dân này không được ăn nếu quí vị bảo vệ gã này.’

“Nhưng đây không phải là sự chỉ trích dành riêng cho nước Mỹ, tuy đó là cực kỳ tàn ác xét về chính sách ngoại giao,” anh nói tiếp. “Đây là sự thực của bản chất quyền lực.”

Edward Snowden thường xuyên xuất hiện bằng hội thoại trực tuyến có hình ảnh tại các hội thảo. Báo chí nói trong năm qua anh kiếm hơn 200.000 đôla từ thù lao phát biểu [Ảnh: AP]

“Tôi yêu đất nước tôi. Tôi yêu những điều chúng tôi đã cố gắng làm,” anh làm rõ. “Tôi bất đồng chính sách nghiêm trọng với một số cơ quan chính phủ, nhất là các quan chức cao cấp. Những người lao động nói chung là người tốt đang cố gắng làm hết sức có thể. Nhưng ít nhiều họ thường bị bắt làm việc xấu, những việc mà họ tin là có lý do chính đáng.”

Phát biểu từ nước Nga, Snowden có vẻ hài lòng với hoàn cảnh. “Tôi không phải lo lắng chuyện đó nữa.”