• Điều gì sẽ đến với Hollywood và điện ảnh sau đại dịch virus corona

• Hollywood không còn gì ngoài xóa sổ 2020. Điều đó có ý nghĩa thế nào với tương lai điện ảnh?

• Đại họa do virus corona của Hollywood có thể kéo dài đến năm 2021 và xa hơn nữa

Có rất nhiều điều không ai biết chắc chắn — chẳng hạn người tiêu dùng sẽ muốn tụ tập trở lại tại các nhà hát, địa điểm tổ chức buổi hòa nhạc và công viên giải trí nhanh đến mức nào. Một số người trả lời phỏng vấn tin rằng sẽ có nhu cầu giải trí bên ngoài nhà rất lớn bị dồn nén một khi các thành phố mở cửa trở lại. Những người khác thì khăng khăng rằng sự thận trọng đối với các cuộc tụ họp lớn sẽ thắng thế trong một thời gian dài — thậm chí có lẽ trong nhiều năm tới.

Nhưng có một sự nhất trí rộng rãi rằng nền kinh tế giải trí sẽ phục hồi trở lại có lợi cho những tay chơi kỹ thuật số. Mô hình của nền kinh tế giải trí cũ đang suy thoái — chẳng hạn truyền hình cáp — sẽ xảy ra thậm chí nhanh hơn những gì đã xảy ra rồi. Và nhiều người đồng ý rằng đi theo sự đổi mới, càng nhanh càng tốt, là cách duy nhất để là người chiến thắng.

“Bất cứ sự thay đổi nào xảy ra trong thập kỷ tới đang dồn cả lên chúng ta trong một năm,” nhà đầu tư truyền thông Ross Gerber của Gerber-Kawasaki nói. “Khi nghĩ về những mô hình không còn nữa — Hollywood phải đưa điều này vào đầu họ: Hết rồi.”

Naveen Sarma, giám đốc cấp cao tại S&Global Ratings, nói thêm, “Chúng tôi không nghĩ bản thân ngành công nghiệp này suy giảm vĩnh viễn nhưng các xu hướng đã có thì đang tăng tốc.”

El Capitan Theatre, ở trung tâm Hollywood, đưa nhân vật Baymax từ phim Big Hero 6 lên bạt quảng cáo và gửi lời cám ơn nhân viên y tế đang chiến đấu với virus corona

Một cựu giám đốc hãng phim, phát biểu với điều kiện giấu tên, đồng ý. “Những chuyện từng có khả năng xảy ra chậm hơn giờ sẽ xảy ra nhanh hơn. Các hạ tầng nào — Amazon, Netflix, HBO Max, có thể Peacock của NBCUniversal — có quy mô, độ rộng, công nghệ sẽ chiếm ưu thế. Những ai không có thì thua.”

Người chiến thắng hiển nhiên là Netflix, cuối tháng 4 vừa rồi đã đã công bố mức tăng trưởng thuê bao kỷ lục trong quý đầu tiên của năm — một con số sững sờ là 16 triệu người dùng mới trên toàn thế giới. Dịch vụ phát trực tuyến này có phim bộ tài liệu thành công lan truyền trong đỉnh điểm cách ly xã hội Tiger King và đã loan báo họ có cả một đường ống đầy ắp chương trình mới để tung ra cho phần còn lại của năm nay.

Như các nhà phân tích truyền thông của MoffettNathanson đã viết trong một phân tích mới đây: “Bước vào năm 2020, chúng tôi đã lập luận rằng các trụ cột truyền thông cơ bản đang bắt đầu rạn nứt. Bây giờ, chúng tôi sợ rằng chúng sẽ sụp đổ khi hành vi của khách hàng chuyển sang các mô hình phát trực tuyến vĩnh viễn. Tác động nên được cảm nhận trong cả hệ sinh thái truyền hình truyền thống lẫn ngành công nghiệp điện ảnh khi các nhà sản xuất nội dung kiểm tra lại tính kinh tế của việc sản xuất nội dung truyền hình và phim truyện kiểu tuyến tính. Kết quả là, khi tất cả những trụ cột đều xong đời, các hạ tầng phát trực tuyến hàng đầu — Netflix, Amazon và Disney — sẽ nổi lên cùng với phần lớn nhất của việc sáng tạo nội dung theo kịch bản.”

Phim bộ tài liệu của dịch vụ phát trực tuyến Netflix thành công lan truyền trong đỉnh điểm cách ly xã hội Tiger King

Bất kỳ công ty nào có chiến lược kỹ thuật số thuần túy hoặc được phát triển tốt, như Snap hay Amazon, đều dẫn đầu cuộc chơi trong bối cảnh mới này. Những ai không có thể không sống sót: Phá sản hoặc bị thâu tóm hiện ra lù lù với một số tay chơi lớn ở Hollywood, bao gồm chuỗi rạp AMC hoặc Endeavour, đã bị tác động mạnh và giờ phải đối mặt với những sụt giảm doanh thu có thể không phục hồi nhanh chóng khi ngành công nghiệp trở lại trực tuyến.

Những người trong cuộc chỉ vào các công ty cụ thể và vị trí họ đứng: Lionsgate có Starz, đó là một điểm cộng. Sony không có bất kỳ sản phẩm giải trí kỹ thuật số nào trực tiếp-cho-người tiêu dùng, là một vấn đề. Lộ trình của ViacomCBS không rõ ràng, xét Paramount đang cung cấp rất nhiều nội dung cho Netflix và chiến lược kỹ thuật số của hãng này là một sự chắp vá của các dịch vụ phát trực tuyến như CBS All Access, Showtime và BET+.

Và Disney — chỉ mới tám tuần trước đây thôi dường như là thế lực thống trị không thể tranh cãi của Hollywood, với sự ra mắt mạnh mẽ dịch vụ phát trực tuyến Disney+ cũng như quyền kiểm soát Hulu — đang đối mặt với sự suy thoái nghiêm trọng có thể kéo dài vài năm do phụ thuộc vào doanh thu từ các công viên chủ đề và du thuyền, các nhà phân tích và người trong cuộc cho biết.

Nhưng đây chỉ là những khía cạnh của một tập hợp các biến phức tạp trong một câu chuyện vẫn đang mở ra.

Rạp có thể mở, nhưng cha mẹ nào sẽ đưa con cái đeo khẩu trang vào rạp?

Như người đứng đầu một công ty giải trí lớn đã nói với TheWrap: “Đây là một khối Rubik cho chúng ta giải quyết. Có rất nhiều bộ phận xã hội đang tìm cách phục hồi — làm sao quay trở lại cuộc sống của họ. Người ta có đi ra ngoài như trước khi phải ở trong nhà không? Họ có đến rạp chiếu phim không?”

Hãy phân tích các bộ phận này và xem các phân khúc công nghiệp giải trí khác nhau đang hướng tới đâu.

Cuộc bàn luận về cửa sổ phát hành đã kết thúc. Các nhà rạp từ AMC đến Cinemark đến Regal lâu nay đã chiến đấu để bảo vệ khung thời gian 90 ngày quý giá của họ từ lúc một bộ phim ra rạp đến lúc có ở nhà theo yêu cầu đã chứng kiến đại dịch ép vấn đề này vào thời gian thực. Việc đóng cửa các rạp chiếu đã thúc đẩy Universal bỏ qua phát hành rạp và đưa Trolls World Tour phát thẳng trực tuyến — và bây giờ Warner Bros. làm y chang với Scoob!.

Đi đâu cũng nghe người ta nói một khi các rạp chiếu mở cửa trở lại, các hãng phim sẽ bắt đầu phối hợp phát hành phim ở rạp đồng thời với xem tại nhà. Giám đốc điều hành của WarnerMedia, John Stankey, đã nói rất nhiều ở cuộc họp từ xa của công ty mình, khiến cấp dưới của ông nhanh chóng trấn an các nhà rạp rằng họ vẫn cam kết với các rạp chiếu phim.

Tác động nên được cảm nhận trong cả hệ sinh thái truyền hình truyền thống lẫn ngành công nghiệp điện ảnh khi các nhà sản xuất nội dung kiểm tra lại tính kinh tế của việc sản xuất nội dung truyền hình và phim truyện kiểu tuyến tính

“Tôi có một thời gian thực sự khó tin rằng bất kỳ phim điện ảnh lớn nào cũng phải ra mắt theo cách mà bạn và tôi lớn lên đã chứng kiến — một bản phát hành 90 ngày thường xuyên trước khi trở thành giải trí gia đình,” nhà phân tích Rich Greenfield của Lightshed Media nói. “Đây là điều không thể tưởng tượng được trong một thế giới mà việc đi đến rạp chiếu phim cảm thấy rủi ro cao. Rạp có thể mở, nhưng cha mẹ nào sẽ đưa con cái đeo khẩu trang vào rạp? Và bạn có thể ngồi cạnh bạn bè hay là cách họ 2 mét? Bạn có thể ăn bỏng ngô không? Cho đến khi có vaccine thì đó là bình thường mới?”

Sự bất định này nghĩa là các “cửa sổ” của việc phát hành phim có đủ cho mọi người. Các bom tấn siêu ngân sách nhắm mục tiêu phát hành rạp là có lý vì phát hành theo yêu cầu có thể không tạo ra đủ doanh thu để có lợi nhuận, nhưng nhiều phim có ngân sách thấp hơn có thể phát thẳng trực tuyến.

“Ngành công nghiệp hiện đang ở một trạng thái vô cùng kỳ lạ: các hãng phim không biết khi nào sẽ phát hành phim do không chắc chắn về lượng người xem còn các rạp chiếu không biết khi nào mở lại do sự bất định của lịch phát hành,” MoffettNathanson nói trong phân tích mới. “Trạng thái bất định này càng kéo dài, vị thế của nhà rạp càng yếu đi. Tuy nhiên, có một điều chắc chắn: ngành công nghiệp điện ảnh Hoa Kỳ đang rất cần tái cấu trúc.”

“Tối ưu là tùy chọn,” cựu giám đốc hãng phim giấu tên nói. “Cũng ổn thôi nếu đánh giá liệu một bộ phim có hàng hóa gì để chiếu rạp hay không.”

Không có phim để chiếu, Los Feliz Theatre điền vào bạt quảng cáo trước rạp những danh ngôn từ các phim kinh điển, trong đó có một câu của Charlie Chaplin từ bộ phim The Great Dictator: “Tất cả chúng ta đều muốn giúp đỡ người khác. Con người là như vậy.”

Một cân nhắc khác là khả năng tồn tại của các nhà rạp. Cả AMC và Regal đều mang nợ hàng tỉ đôla. Nếu các rạp chiếu phim mở cửa trở lại vào mùa hè này và được yêu cầu cung cấp giãn cách xã hội, triển vọng tài chính của họ rất thảm khốc và một sự thay đổi kiểm soát có thể nhất thiết phải xảy ra.

“Rất nhiều người nghĩ rằng đó là cái chết của rạp chiếu còn tôi thì không,” Ryan Kavanaugh, cựu CEO của Relativity Media và là một nhà đầu tư truyền thông, nói. “Tôi nghĩ đó sẽ là một sự thay đổi rất cần thiết. Nếu nhìn vào AMC, Regal — đặc biệt là AMC — đó đã là một mô hình kinh doanh khó khăn rồi.” Nhưng, ông lập luận, không phải vì người ta không muốn đi xem phim — mà là vì các công ty đã ngập trong nợ nần. “Đòn chí mạng cho các chuỗi rạp lớn chính là nợ. Nó sẽ dẫn đến một thứ là tái cấu trúc theo Chương 11 của luật phá sản hay cái gì tương tự,” ông nói.

Nhưng Kavanaugh nghĩ rằng trải nghiệm điện ảnh có thể tìm thấy hiệp sĩ trắng (White Knight: là người cứu một công ty đang có nguy cơ bị mua lại quyền kiểm soát bởi một công ty khác) ở các nhà sản xuất nội dung — đặc biệt là khi Bộ Tư pháp của chính quyền Trump năm ngoái chuyển sang lật đổ các quy tắc chống độc quyền đã có từ 70 năm nay cấm hãng phim sở hữu rạp chiếu phim. “Những gì chúng ta sẽ thấy không phải là rạp chiếu chết đi và biến mất,” ông nói. “Mà chúng ta sẽ quay trở lại thời xưa khi các hãng phim sở hữu rạp chiếu. Nếu bạn là Amazon, hoặc Warner Bros., và bạn muốn giữ cửa sổ phát hành, và bạn đi đến mô hình phát hành cùng ngày, tính phí nhiều hơn tại nhà, thì hợp lý vô cùng.”

MoviePass đã chứng minh rằng người ta muốn đi xem phim nhưng không muốn trả cái giá đó

Gerber đồng ý, chỉ ra dịch vụ đăng ký MoviePass dành cho những người xem phim thường xuyên giờ đây đã dừng hoạt động. “MoviePass đã chứng minh rằng người ta muốn đi xem phim nhưng không muốn trả cái giá đó,” ông nói. “Nếu Netflix mua một chuỗi rạp chiếu phim và thêm 5 đôla vào các gói thuê bao thì họ sẽ bán sạch vé.”

Ông nói thêm: “Tôi không nghĩ rằng rạp chiếu phim chết ở đây. Giới chủ rạp không có óc tưởng tượng trong mô hình kinh doanh của họ. Họ biết cách tính phí nhiều hơn nhưng họ không sáng tạo. Nhìn mô hình thuê bao mà xem. Tôi sẽ trả một số tiền mỗi tháng để có quyền vào các rạp chiếu phim. Có một sự thiếu trí tưởng tượng vì cứ mãi là cùng một người. Họ phải bị quét sạch thì mới mong nghĩ ra những ý tưởng mới.”