Với số liệu doanh thu phòng vé giảm trong đại dịch và số liệu phát trực
tuyến khó có, ngành công nghiệp điện ảnh không thể xác định phim nào ăn
khách hay thất bại.
Cuối tuần Lễ Lao động thường là thời điểm để Hollywood hít thở và đánh
giá. Sau khi thoát ly thực tế với những bom tấn kinh phí lớn của mùa hè
và trước lúc các mồi câu Oscar ra mắt mùa thu, khán giả đang phát tín
hiệu gì?
Candyman là một trong những thành công hiếm hoi trong mùa hè này, vì phim kinh dị tiếp tục là những màn trình diễn đáng tin cậy
|
Bói trà về kết quả phòng vé cũng giống như đang suy ngẫm về tính biểu
tượng trong các tác phẩm hư cấu: Bất kỳ giả thuyết hợp lý nửa vời nào
cũng hiệu quả. Nhưng các ông chủ hãng phim cần cái gì đó, gì cũng được,
hướng dẫn họ đưa ra đánh giá hàng tỉ đôla cho các mùa phim sắp tới.
“Siêu
anh hùng dường như vẫn bán được — hãy tiếp tục lục lọi truyện tranh.”
“Lãng mạn-hài đã thành thú bị chẹt xe — đừng làm nữa.” Hay là đừng làm
bất cứ gì.
Năm nay, bài học duy nhất là không có bài học nào.
Doanh
thu phòng vé vẫn chìm nghỉm và phân tán, với những khuôn mẫu khán giả
từng đáng tin cậy lại lo lắng bởi đại dịch virus corona và, đối với
nhiều phim, doanh thu phòng vé bị tính khả dụng tức thì trên các dịch vụ
phát trực tuyến cấu vào. Ngày càng có nhiều phim bỏ qua các rạp chiếu
và ra mắt độc quyền trên Amazon Prime Video, Netflix, Apple TV+ và các
dịch vụ khác, nhưng những công ty đó từ chối tiết lộ dữ liệu người xem
có ý nghĩa.
Scarlett Johansson kiện Disney vì cho rằng quyết định phát hành đồng thời Black Widow tại
các rạp và trên Disney+ đã làm giảm tiền thù lao cô đóng vai chính
trong phim — trong khi lại củng cố cho Disney+ và nhờ đó công ty dẫn đầu
Phố Wall. Disney nói khiếu nại của cô “không có giá trị”
|
Các rạp chiếu Bắc Mỹ đã bán được khoảng 2,2 tỉ USD tiền vé trong năm
2021 đến nay, so với 7,8 tỉ USD của cùng kỳ năm 2019, theo Comscore,
công ty thu thập dữ liệu bán vé. (Nhiều rạp đóng cửa gần như cả năm
2020)
Kết quả là một ngành công nghiệp điện ảnh chìm trong sương
mù, trong nhiều trường hợp thậm chí còn không thể xác định chắc chắn
phim nào thắng thua. Làm thế nào quy ra giá trị nếu bạn không biết?
Nina
Jacobson, một nhà sản xuất phim điện ảnh và truyền hình, đồng thời là
cựu chủ tịch của Walt Disney Studios, cho biết: “Có một điều thực sự
trừu tượng về thành công. Thành công không chỉ là chuyện tiền bạc. Đối
với chúng tôi, thành công thực sự là ở chỗ: Có quan trọng không? Mọi
người có nói về nó không? Rất dễ bị lạc trong một núi nội dung.”
“Ít
nhất trước đây, chúng ta đã có ngôn ngữ phòng vé,” Jacobson nói thêm,
cùng với Brad Simpson, đối tác của bà, từng sản xuất Crazy Rich Asians
và phim bộ ngắn tập Impeachment: American Crime Story sắp ra mắt.
Nina Jacobson, một nhà sản xuất phim điện ảnh và truyền hình cho
biết: “Có một điều thực sự trừu tượng về thành công.” Cùng với cô là đối
tác sản xuất của cô, Brad Simpson
|
Thẻ điểm phòng vé — doanh thu hằng ngày theo phim, có sẵn cho tất cả mọi
người thấy — trở nên phổ biến vào những năm 1980 sau khi các nhà tư vấn
bắt đầu sử dụng máy tính để thu thập dữ liệu từ hàng nghìn rạp chiếu
phim. Trước đó, tạp chí
Variety đã thu thập thông tin hạn chế
và các hãng phim chỉ tiết lộ số liệu khi nó phù hợp với họ, y như các
dịch vụ phát trực tuyến ngày nay.
Các đại diện nhân tài nhanh
chóng nắm bắt các số liệu thống kê để đòi thù lao lớn hơn cho thân chủ.
Những con số tích cực đã trở thành thành phần thường xuyên của cẩm nang
tiếp thị phim. (“Phim hài số 1 nước Mỹ!”) Với việc các hãng tin tức quốc
gia đưa tin doanht hu lũy kế vào chủ nhật hằng tuần, chuyện của
Hollywood đã trở thành chuyện của tất cả mọi người.
Nhưng rồi đại dịch và dịch vụ phát trực tuyến tấn công dữ dội, phá hủy nặng nề để kiến tạo lại ngành công nghiệp này.
Hầu
hết các bộ phim không còn được tung ra như trước đây nữa — đầu tiên là
chiếu tại rạp với thời gian độc quyền khoảng ba tháng, sau đó cho thuê
và mua, rồi lên các dịch vụ phát trực tuyến và truyền hình. Bây giờ,
hàng chục bộ phim chủ yếu được xem trực tuyến. Riêng Netflix có kế hoạch
phát hành 41 phim nguyên tác từ đầu tháng này cho đến cuối năm.
Universal đã cung cấp phim tại nhà thông qua video cao cấp theo yêu cầu
chỉ sau 17 ngày chiếu rạp. Các phim của Warner Bros. ra rạp và trên HBO
Max đồng thời.
Ryan Reynolds dự buổi ra mắt Free Guy của 20th Century Studios ngày 3/82021 ở thành phố New York
|
Trong bối cảnh đó, liệu thành công có còn là doanh thu bán vé mạnh? Hay
là phát triển được lượng thuê bao dịch vụ trực tuyến? Hay là sự kết hợp
ngớ ngẩn cả hai?
Những câu hỏi đó là trung tâm vụ Scarlett Johansson kiện Disney. Cô cho rằng quyết định của Disney phát hành đồng thời
Black Widow tại
các rạp và trên Disney+ đã làm giảm tiền thù lao cô đóng vai chính
trong phim — trong khi lại củng cố cho Disney+ và nhờ đó công ty dẫn đầu
Phố Wall. Disney nói khiếu nại của cô “không có giá trị.”
Hoặc
có thể đã có một sự dịch chuyển sâu sắc hơn. Phải chăng là mọi người,
giờ đã quen với một thế giới theo yêu cầu, cảm thấy ít cần phải hối hả
đi xem bộ phim mới nhất? Có nghĩa là kỳ vọng về doanh thu phòng vé cần
phải được xác định lại. Các bản phát hành mới hiện cạnh tranh với dường
như mọi bộ phim hoặc chương trình truyền hình đã được làm ra, tất cả đều
phát trực tuyến trên dịch vụ này hay dịch vụ khác.
“Mọi người
đang tìm kiếm câu trả lời, và không có câu trả lời nào dễ dàng tìm
được,” Gail Berman, chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất Hoa Kỳ và là chủ
tịch trước đây của Paramount Pictures, nói. “Về mặt nhà sản xuất, tôi
luôn nói với mọi người rằng hãy tiếp tục hướng tới chất lượng — kể
chuyện có chất lượng luôn luôn thắng — và rằng họ không thể dừng lại vì
‘ồ, cảm xúc của tôi bị tổn thương’ hoặc ‘đây không phải là cách nó từng
được thực hiện.’”.
Simu Liu, trái, cùng Jayden Zhang tại buổi ra mắt phim Shang-Chi và Huyền thoại Thập Nhẫn ở Toronto, một bom tấn của Disney-Marvel được chiếu độc quyền ở rạp
|
“Bạn luôn biết khi nào thứ nào sẽ thành công và bạn cũng biết thứ nào sẽ
bị xịt,” Berman nói tiếp, thành tích sản xuất bao gồm phim tiểu sử sắp
ra mắt về Elvis Presley của Baz Luhrmann và
Tidying Up with Marie Kondo trên Netflix. “Những phim xoàng xoàng rất khó đoán và hiện tại thì phim xoàng xoàng lại rất nhiều.”
The Suicide Squad
lẽ ra phải là một thành công lớn cho Warner Bros. vào tháng trước. Phim
có các siêu anh hùng, một đạo diễn ăn khách (James Gunn) và kinh phí
sản xuất khổng lồ (185 triệu USD) và nhận được nhiều đánh giá tuyệt vời.
Nhưng thay vì mang lại doanh thu phòng vé cao, nó rớt bịch: Doanh thu
bán vé đạt tổng cộng 156 triệu đôla (ăn chia khoảng 50-50 cho các rạp
chiếu), so với 747 triệu đôla của
Suicide Squad đầu tiên năm 2016.
Tất
nhiên, bộ phim mới nhất phải chiến đấu với đại dịch. Và nó cũng được
cung cấp miễn phí trên HBO Max cùng lúc với khi ra mắt ở rạp. Trên HBO
Max, nó tương đối thành công — ít nhất là theo hạ tầng này, đã thông báo
The Suicide Squad là bộ phim được xem nhiều thứ hai trong năm của dịch
vụ.
Nhưng không cung cấp con số.
Paramount+ cho biết bộ phim “được xếp hạng là một trong những phim nguyên tác được xem nhiều nhất của dịch vụ”
|
Paw Patrol: The Movie (Paramount) đã được phát hành đồng thời
tại các rạp và trên Paramount+ vào cuối tháng trước. Phim thu về 13
triệu đôla trong cuối tuần đầu tiên, đủ đứng thứ hai sau
Free Guy, trụ lại từ tuần trước. Nhưng nhu cầu thực về
Paw Patrol đã
bị gạt đi. Regal Cinemas, chuỗi rạp chiếu phim lớn thứ hai ở Mỹ sau AMC
Entertainment, đã từ chối phát hành chuyến phiêu lưu hoạt hình này vì
phim có sẵn để phát trực tuyến. Vào ngày 25 tháng 8 Paramount+ cho biết
bộ phim “được xếp hạng là một trong những phim nguyên tác được xem nhiều
nhất của dịch vụ.”
Nhưng không cung cấp con số.
Ngược lại, Disney-Marvel đã phát hành độc quyền
Shang-Chi và Huyền thoại Thập Nhẫn
ở rạp. Giám đốc điều hành của Disney đã gọi việc phát hành kiểu cũ như
vầy là “thử nghiệm”. Liệu virus corona có giữ mọi người ở nhà không?
Trong
cuộc khảo sát vào cuối tháng 8 về khán giả Mỹ của National Research
Group, một hãng tư vấn trong ngành điện ảnh, khoảng 67% người được hỏi
cho biết họ cảm thấy thoải mái (“rất hoặc phần nào”) ngồi trong rạp.
Disney đã trích dẫn những lo ngại về virus corona khi đưa những phim như
Jungle Cruise,
Cruella và
Black Widow có sẵn
tại nhà trên Disney+ cùng lúc ra rạp (mặc dù Hollywood nghi ngờ rằng lý
do thực sự — hoặc ít nhất là một lý do quan trọng tương đương — là để
giúp Disney+).
Lý do thực sự — hoặc ít nhất là một lý do quan trọng tương đương — Disney đưa những phim như Jungle Cruise có sẵn tại nhà là để giúp Disney+
|
Kết quả rõ ràng: Khán giả đổ xô xem
Shang-Chi, bộ phim thu về
83,5 triệu đôla từ 4.300 rạp chiếu ở Bắc Mỹ từ thứ sáu đến thứ hai, theo
Comscore, công ty tổng hợp dữ liệu phòng vé. Ở nước ngoài, bộ phim được
đánh giá tốt, đáng chú ý đây là siêu anh hùng châu Á đầu tiên của
Marvel, đã tạo ra thêm 56,2 triệu đôla.
Shang-Chi tiêu tốn khoảng 200 triệu đôla để thực hiện.
Doanh thu Bắc Mỹ của
Shang-Chi ngang bằng với
Doctor Strange, đạt 85 triệu USD vào năm 2016 và vượt xa
Ant-Man, 57 triệu USD năm 2015. Shang-Chi thậm chí còn làm tốt hơn
F9, từ chuỗi
Fast and Furious
của Universal, đạt 70 triệu đôla vào tháng 6 và hiện được xếp hạng là
phim có doanh thu lớn nhất trong mùa hè và lớn nhất năm đến nay, với 705
triệu đôla toàn cầu.
David A. Gross, người điều hành công ty tư
vấn Franchise Entertainment Research, đã gọi kết quả của Shang-Chi là
“tuyệt vời”. Và các phương tiện truyền thông giải trí đã không phản bác
đánh giá: “Shang-Chi Dazzles” [tạm dịch: Shang-Chi lóa mắt] tiêu đề tin
của
Variety loa lên.
Trở lại thời kỳ trước đại dịch? Có lẽ. Hoặc có thể Marvel, nhà tạo hit đáng tin cậy nhất của Hollywood trong 20 năm, là ngoại lệ.
A Quiet Place Part II, Paramount tiêu tốn khoảng 60 triệu USD sản xuất, thu về 300 triệu USD tiền vé trên toàn thế giới
|
Trên thực tế, không ai ở Hollywood biết là thế nào. Trích dẫn sự bất ổn
liên tục do virus corona, đặc biệt là ở nước ngoài, Paramount Pictures
đã đẩy
Top Gun: Maverick từ tháng 11 sang tháng 5 năm sau. “Vẫn
còn nhiều câu hỏi hơn câu trả lời” là tiêu đề của một báo cáo gần đây
về chuỗi rạp Cinemark của Robert Fishman, một nhà phân tích của
MoffettNathanson.
Khỏe lấy doanh thu vé mùa phim hè, phim kinh dị tiếp tục là những màn trình diễn đáng tin cậy.
A Quiet Place Part II,
Paramount tiêu tốn khoảng 60 triệu đôla để thực hiện, thu về 300 triệu
đôla trên toàn thế giới — một thành công vượt bậc theo tiêu chuẩn đại
dịch. Phim được phát hành vào tháng 5, trước khi biến chủng delta bắt
đầu quét khắp toàn cầu.
Marc Weinstock, chủ tịch phân phối và
tiếp thị toàn thế giới của Paramount cho biết: “Chúng tôi giống như chim
hoàng yến đưa vào mỏ than, nhưng chúng tôi biết mình có thứ đặc biệt.
Kết quả khả quan đến nỗi mang đến sự tự tin cho mọi người khác ở lại
trong mùa hè.”
The Conjuring: The Devil Made Me Do It (Warner Bros.) và một phim kinh dị khác,
Candyman của Nia DaCosta (MGM-Universal), cũng thành công, Gross lưu ý.
Candyman ra mắt ở vị trí đầu bảng xếp hạng phòng vé, lần đầu tiên dành cho một nữ đạo diễn da đen.
Rebecca Ferguson (trái) và Hugh Jackman trong Reminiscence. Phim hướng đến khán giả trưởng thành tiếp tục gặp khó khăn
|
Phim hướng đến khán giả trưởng thành tiếp tục gặp khó khăn.
Reminiscence,
với sự tham gia của Hugh Jackman, là một thất bại xứng đáng với sự nổi
tiếng, tiêu tốn khoảng 60 triệu đôla để thực hiện và đạt doanh thu bán
vé 1,9 triệu đôla. Gross nói: “Khán giả trưởng thành — từ 35 tuổi cho
đến thế hệ bùng nổ trẻ em — lo nghĩ cho sức khỏe của họ nhiều hơn những
khán giả trẻ tuổi và họ có thể mua được các lựa chọn giải trí tại nhà
tốt hơn.
Ngay cả chủ nghĩa thoát ly thực tại cũng có những kết quả khác nhau.
Free Guy
được đánh giá tốt của Disney, kể về anh chàng bình thường xuất hiện
trong một trò chơi điện tử, được coi là thành công với doanh thu toàn
cầu 239 triệu đôla. Phim tiêu tốn 115 triệu đôla để thực hiện và ước
tính khoảng 100 triệu đôla để tiếp thị. Một phần tiếp theo đang được
triển khai.
Nhưng
Snake Eyes: G.I. Joe Origins là một thất vọng, cùng với
The Boss Baby: Family Business,
cho đến nay đã thu về 100 triệu đôla trên toàn thế giới, tứa là kém hơn
khoảng 400 triệu đôla so với phim tiền nhiệm vào năm 2017.
Boss Baby phần
tiếp theo, vẫn đang được chiếu ở nước ngoài, là một phát hành kết hợp
khác ở Bắc Mỹ, đồng thời ra rạp và trên Peacock, dịch vụ phát trực tuyến
của NBCUniversal.
Trong một hội nghị truyền hình gần đây với các
nhà phân tích, công ty mẹ của NBCUniversal, Comcast, đã trích dẫn việc
bộ phim có sẵn trên Peacock là một lý do khiến dịch vụ này tăng số lượng
thuê bao trong tháng 7.
Comcast đã trích dẫn việc The Boss Baby: Family Business có sẵn trên Peacock là một lý do khiến dịch vụ này tăng số lượng thuê bao trong tháng 7
|
Nhưng không công bố số lượng người xem.
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: The New York Times