OpenAI đã ra mắt Sora 2, một mô hình trí tuệ nhân tạo có khả năng tạo ra các đoạn video độ phân giải cao kèm âm thanh và hiệu ứng vật lý chân thực hơn. Công ty miêu tả sự ra mắt này là bước ngoặt trong việc tạo video bằng AI.

Một cảnh từ video ra mắt Sora 2. Công cụ này tạo ra các video ngắn được đồng bộ hóa với âm thanh

Cách nửa vòng trái đất, ngành công nghiệp điện ảnh Indonesia đang chuyển mình mạnh mẽ nhờ các công cụ AI như Sora, Runway, Midjourney, Veo của Google, và ChatGPT. Các công ty giải trí và nhà làm phim đang sử dụng AI để làm ra những bộ phim tham vọng, chất lượng cao với ngân sách nhỏ hơn, mà trước kia vốn không thể làm được.

“Indonesia đang ở điểm bùng phát vì chúng tôi tiếp cận AI toàn diện,” Bisma Fabio Santabudi, giảng viên ngành điện ảnh và hoạt hình tại Đại học Multimedia Nusantara ở Nam Tangerang, nói với Rest of World. “Sora 2 có thể mở ra tiềm năng to lớn cho giới sáng tạo ở Indonesia, giúp họ thử nghiệm nhiều hơn mà không gặp hạn chế chi phí.”

Đồng thời, người làm công việc sáng tạo từ lên bảng phân cảnh đến biên kịch hay nghệ sĩ kỹ xảo hình ảnh (VFX) lại mất việc vì AI, Santabudi nói.

Indonesia có một ngành công nghiệp điện ảnh và hoạt hình phát triển mạnh mẽ, đội ngũ sáng tạo phục vụ cả Hollywood lẫn trong nước đang phát triển. Doanh thu phòng vé Indonesia vượt 400 triệu USD năm 2023, theo dữ liệu gần đây nhất, biến quốc gia này trở thành thị trường phát triển nhanh nhất Đông Nam Á. Nhận thấy tiềm năng này, Netflix đầu tư vào nội dung địa phương để tiếp cận người dân Indonesia nhiều hơn.

Doanh thu phòng vé Indonesia vượt 400 triệu USD năm 2023, theo dữ liệu gần đây nhất, biến quốc gia này trở thành thị trường phát triển nhanh nhất Đông Nam Á

Theo dữ liệu mới nhất, khoảng 40.000 người Indonesia làm việc trong lĩnh vực này vào năm 2020 và họ đang nhanh chóng áp dụng AI tạo sinh. Một số người nói với Rest of World rằng họ dùng ChatGPT để viết kịch bản, Midjourney để tạo hình ảnh, và Runway để dựng video ngắn làm bảng phân cảnh và biên tập.

Với Sora 2, có thể tạo ra các đoạn clip chân thực kèm âm thanh đồng bộ dài đến một phút. Đầu ra này có thể dùng vào việc lập bảng phân cảnh và tiền sản xuất, Santabudi nói. Mô hình này có thể đã được huấn luyện bằng phim ảnh, chương trình truyền hình và các tư liệu có bản quyền khác, theo một cuộc điều tra của The Washington Post.

Amilio Garcia Leonard, một nghệ sĩ VFX làm việc cho các dự án Hollywood, mới bắt đầu sử dụng AI vài tháng trước. Anh sử dụng chúng tạo bản nháp cho bản dựng hiệu ứng hình ảnh cuối cùng, rút ngắn đến 70% thời gian, anh nói.

“Chúng ta không nên né tránh AI. Hãy làm bạn cùng AI để tối đa hóa kỹ năng nền tảng của mình, tăng tốc và nâng cao hiệu quả công việc,” anh nói với Rest of World.

Franklin Darmadi, Giám đốc điều hành của Wokcop Studio, bắt đầu sử dụng AI trong quy trình làm việc

Maximillian Budihardjo, nghệ sĩ VFX tại Visualizm, một hãng hậu kỳ ở Jakarta, cho Rest of World biết anh sử dụng AI làm bản dựng đầu tiên. Anh “tút” bản dựng cho hoàn hảo, anh nói. VFX đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi tự động hóa vì một số tác vụ đòi hỏi nhiều công sức, dựa trên quy tắc, và lặp đi lặp lại.

“Các công cụ AI là bạn đồng hành, trợ lý giúp cải thiện quy trình làm việc của tôi,” anh nói. “Tôi không muốn sử dụng AI 100% trong công việc của mình.”

Nhiều nhà làm phim xem việc dùng AI là cấm kỵ, anh nói. Hình ảnh do AI tạo ra đôi khi “không hợp lý” và dễ bị phát hiện vì các nhân vật trông hoàn hảo đến nỗi làn da không có lỗ chân lông.

Các xuất phẩm AI đã và đang xuất hiện trên màn ảnh toàn cầu. Trong phim khoa học giả tưởng Secret Invasion trên Disney+, Marvel Studios dùng AI cho phần danh đề mở đầu. Đội ngũ VFX của The Eternaut trên Netflix cũng dùng AI để tạo cảnh cuối tòa nhà sụp đổ. Công nghệ của OpenAI hiện đang được sử dụng để sản xuất phim truyện hoạt hình Crtitterz, dự kiến phát hành tháng 5 năm sau. Bộ phim kinh phí 30 triệu USD sản xuất trong chín tháng chỉ là một mẩu vụn so với bốn năm và con số ước tính 200 triệu USD mà Pixar đã chi để làm Toy Story 3.

Marvel Studios dùng AI cho phần danh đề đầu phim khoa học giả tưởng Secret Invasion

Khoảng 204.000 việc làm trong ngành giải trí tại Hollywood có thể sẽ bị thay thế bởi AI tạo sinh vào năm 2026, theo ước tính của Hiệp hội Nghệ thuật Khái niệm và Hoạt hình.

Hiệp hội Sản xuất phim Indonesia, đại diện cho các nhà sáng tạo trong nước, ủng hộ việc sử dụng AI, chủ tịch Agung Sentausa nói với Rest of World. AI sẽ cắt giảm chi phí sản xuất, và có thể tạo ra những bộ phim đạt chất lượng Hollywood, ông nói. Hiện tại, kinh phí sản xuất một phim Indonesia vào khoảng 10 tỉ rupiah (602.500 USD), chưa bằng 1% so với một phim lớn của Hollywood.

“Ngành công nghiệp điện ảnh của chúng tôi sẵn lòng đón nhận sự tiện lợi mà AI mang lại,” Sentausa nói.

Các nhà làm phim Indonesia đang thử nghiệm AI, làm những phim ngắn như Nusantara, từng đoạt giải phim tài liệu xuất sắc nhất tại một liên hoan phim AI ở châu Âu. Phim miêu tả các trận chiến sử thi của một vị tướng huyền thoại thế kỷ 14 ở Indonesia bằng AI.

Các nhà làm phim Indonesia đang thử nghiệm AI, làm những phim ngắn như Nusantara

Liên hoan phim AI quốc tế Bali đầu tiên được tổ chức năm nay, với 25 tác phẩm từ khắp nơi trên thế giới, Ben Makinen, nhà làm phim người Mỹ và nhà tổ chức, nói với Rest of World. AI đang cải thiện nhanh chóng đến mức chỉ vài tháng sau, liên hoan phim thứ hai đã được tổ chức, với 86 tác phẩm dự thi, Makinen nói.

“Các nhà làm phim AI đang chịu thử thách học hỏi. Họ vẫn phải xem điều gì làm nên một đạo diễn giỏi, điều gì làm nên một biên kịch giỏi,” Makinen nói. Những nhà làm phim AI giỏi nhất vẫn được đào tạo theo cách truyền thống, ông nói.

AI đang chuyển đổi nhiều vai trò trong sản xuất và hiệu ứng hình ảnh. Ignatius Krismawan, một nghệ sĩ VFX, nói anh đã giảm thuê nghệ sĩ roto, những người tách vật thể ra khỏi khung hình để tạo ra các phần hình ảnh có thể sử dụng được. Công việc này giờ đây có thể được thực hiện một cách hiệu quả bằng AI.

Liên hoan phim AI quốc tế Bali đầu tiên được tổ chức năm nay, với 25 tác phẩm từ khắp nơi trên thế giới

Làm bảng phân cảnh, bao gồm chuyển kịch bản thành một chuỗi hình ảnh, cũng đang biến đổi. Bahrul Ilmi, một nghệ sĩ làm bảng phân cảnh, sử dụng AI để vẽ các nhân vật ở nhiều vị trí và góc độ khác nhau. Tuy nhiên, đôi khi, trình tạo hình ảnh lại cho ra những kết quả vô nghĩa không thể sử dụng, anh nói với Rest of World.

Với những tiến bộ trong tạo hình ảnh và video bằng AI, các hãng phim tuyển dụng người làm bảng phân cảnh ít đi, Wiendy Widasari, nhà sản xuất tại công ty sản xuất Progressinema, nói với Rest of World.

Các biên kịch đang dùng AI để giảm bớt công việc lặp lại, ngay cả khi họ gặp nguy cơ trước sự lên ngôi của ChatGPT. Biên kịch Bayu Kurnia Prasetya thường bị quá tải với khối lượng công việc khổng lồ từ ngành điện ảnh năng suất của Indonesia, đã sản xuất 285 phim vào năm ngoái.

Prasetya hiện dùng AI để lên ý tưởng, sắp xếp ý tưởng, và tìm lỗi chính tả, hoàn thành các nhiệm vụ trong vòng năm phút mà trước đây phải mất năm tiếng đồng hồ. Nhưng anh cho biết sẽ không dùng AI viết kịch bản vì không có sự tinh tế con người.

Nghệ sĩ VFX Ignatius Krismawan thu hẹp êkíp của mình sau khi chuyển sang dùng công cụ AI

“[Phim AI] không có hồn. Mọi thứ quá hoàn hảo,” Bayu nói. “Điện ảnh là nghệ thuật. Nên mang nét thô ráp, cảm xúc thật của con người.”

Việc sử dụng AI trong các khâu khác của làm phim, chẳng hạn thay thế diễn viên, gây tranh cãi trên toàn cầu. Gần đây, công ty sản xuất AI Particle6 đã tạo ra một diễn viên AI, “Tilly Norwood”, vấp phải chỉ trích khắp ngành công nghiệp. Hiệp hội Diễn viên Màn ảnh-Liên đoàn Nghệ sĩ Truyền hình và Phát thanh Hoa Kỳ cho biết “Tilly Norwood” đã “được đào tạo dựa trên công việc của vô số diễn viên chuyên nghiệp - mà không có sự cho phép hay trả thù lao.”

Diễn viên lồng tiếng cũng gặp rắc rối. Một số công ty công nghệ đã tạo ra bản sao giọng nói AI, khiến các diễn viên lồng tiếng đệ đơn kiện, cáo buộc công ty đánh cắp giọng nói của họ.

Ở Indonesia chuyện này ít gây tranh cãi hơn, các công ty hậu kỳ âm thanh đang ngừng tuyển dụng diễn viên lồng tiếng, thay vào đó sử dụng các mẫu giọng nói được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu, Krismawan cho biết.

Indonesia có một ngành công nghiệp điện ảnh và hoạt hình phát triển mạnh mẽ, đội ngũ sáng tạo phục vụ cả Hollywood lẫn trong nước đang phát triển. Ảnh: nữ diễn viên người Jakarta Shenina Cinnamon trên trường quay bộ phim lãng mạn kỳ ảo Dear David (2023) cho Netflix

“Sau đó chúng tôi tạo ra giọng nói trầm hay bổng [bằng AI]. Nhưng chúng tôi phải trả tiền cho [các nghệ sĩ] cho âm sắc giọng nói cần thiết,” ông nói.

Wokcop Studio đang bắt đầu dùng AI trong quy trình làm việc để quay những cảnh hành động tham vọng hơn, Franklin Darmadi, giám đốc điều hành kiêm đạo diễn phim, nói với Rest of World. Chỉ vài tháng trước, những cảnh quay này sẽ rất khó thực hiện với ngân sách hạn hẹp, ông nói.

Mất việc trong ngành công nghiệp điện ảnh Indonesia có thể sẽ được cân bằng bằng việc tạo ra các vai trò mới đòi hỏi nghệ thuật do AI thúc đẩy, Santabudi nói. Trường đại học của ông hiện có hai khóa học về làm phim bằng AI.

Các nghệ sĩ đang chú ý. Nghệ sĩ làm bảng phân cảnh Ilmi, đã hoạt động trong ngành công nghiệp này từ đầu những năm 2000, đang có kế hoạch nâng cao kỹ năng. Nhưng anh tin rằng cuối cùng kỹ năng của con người sẽ được coi trọng.

Netflix đầu tư vào nội dung địa phương để tiếp cận người dân Indonesia nhiều hơn

“Tôi tin rằng nội dung tạo ra bằng AI lập tức được nhiều người sử dụng sẽ đạt đến điểm bão hòa,” ông nói. “Đó là lúc công việc thủ công sẽ có giá trị hơn AI.”