Tiểu thuyết The Old Woman with the Knife của Gu Byeong Mo kể về một nữ sát thủ ở chặng cuối sự nghiệp — một tiền đề khác lạ và hấp dẫn có sức hấp dẫn không thể cưỡng để chuyển thể điện ảnh.

Shin Shi A (trái) và Lee Hye Young đảm nhận vai Hornclaw trẻ và Hornclaw 65 tuổi trong chuyển thể điện ảnh The Old Woman with the Knife

Cuốn tiểu thuyết hành động ly kỳ của Hàn Quốc, xuất bản lần đầu năm 2018, năm ngoái đã được dựng thành một vở nhạc kịch, và chuyển thể điện ảnh được công chiếu lần đầu tại Liên hoan phim quốc tế Berlin lần thứ 75 năm nay.

Phim kể về Hornclaw (do Lee Hye Young thủ vai), sát thủ 65 tuổi bước vào tuổi già và Bullfight (Kim Sung Cheol), chàng trai trẻ bí ẩn theo dõi cô không rõ động cơ. Công việc của cô, vốn đã nguy hiểm, càng trở nên gieo neo hơn khi cô già đi và thế giới xung quanh bắt đầu coi cô là hết thời.

“Cô ấy như một tay súng huyền thoại nay bắt đầu run rẩy,” đạo diễn Min Kyu Dong nói tại cuộc họp báo. “Rồi tân binh nóng vội xuất hiện và thách đấu với cô. Khi cô từ chối, hắn ta bèn xả súng điên cuồng để khiêu khích đối đầu.”

Phim kể về Hornclaw (do Lee Hye Young thủ vai), sát thủ 65 tuổi bước vào tuổi già và Bullfight (Kim Sung Cheol), chàng trai trẻ bí ẩn theo dõi cô không rõ động cơ

Cả tiểu thuyết và phim đều tập trung vào câu chuyện hoàng hôn đời sát thủ này.

Nhưng trong khi cuốn sách hướng nội, đào sâu vào gánh nặng tâm lý của tuổi già — những câu hỏi về sự bất lực và ý nghĩa đời người — thì bộ phim lại hướng ra ngoài, nắm bắt ấn tượng thị giác thông qua các cuộc đối đầu đầy hành động, những cuộc rượt đuổi căng thẳng và những liên minh bất đắc dĩ.

Nói dễ hiểu thì bộ phim không kể lại câu chuyện, mà phản ánh khác về cùng một câu chuyện — giống như từ cùng những mảnh ghép giống nhau nhưng sắp xếp thành bức tranh hoàn toàn khác.

Hornclaw một tay súng huyền thoại nay bắt đầu run rẩy, và thế giới xung quanh bắt đầu coi cô là hết thời

Bullfight và Hornclaw: Hai phiên bản đối đầu

Một trong những điểm khác biệt rõ ràng nhất giữa tiểu thuyết và phim nằm ở cách xây dựng nhân vật Bullfight.

Trong phim, câu chuyện quá khứ của anh rõ ràng hơn và có cơ sở cảm xúc hơn, ám chỉ một sự kiện đau thương không chỉ thôi thúc anh đánh bại Hornclaw mà còn thôi thúc anh tuyệt vọng khao khát để lại dấu ấn trong cuộc đời cô.

Theo đạo diễn, để bộ phim thành công, thế giới của Bullfight phải mạnh mẽ như thế giới của Hornclaw.

Cả tiểu thuyết và phim đều tập trung vào câu chuyện hoàng hôn đời sát thủ này

“Điều gì thúc đẩy một chàng trai trẻ tìm kiếm cuộc đối đầu với sát thủ già? Có lẽ một sự kiện đau thương, đủ mạnh để đảo lộn toàn bộ cuộc đời anh, chính là động cơ,” đạo diễn Min Kyu Dong nói.

“Với một cuốn tiểu thuyết, nếu có gì không hợp lý, bạn có thể đóng sách lại, sau này đọc tiếp. Trong phim, khoảnh khắc không hợp lý đó trôi qua, và nếu bạn không hiểu, phần còn lại của câu chuyện khó mà thành công.”

Cuốn tiểu thuyết không có sự rõ ràng. Vẫn không rõ động cơ của Bullfight, cảm xúc của anh đối với Hornclaw cũng mơ hồ.

Gu Byeong Mo không ngừng từ chối đưa ra bất kỳ lời giải thích nào kể từ khi tiểu thuyết được phát hành. “Độc giả tò mò là vì vậy,” cô nói. “Nên nếu tôi đưa ra câu trả lời rõ ràng thì không còn gì bí ẩn nữa. Tôi muốn độc giả tự chiêm nghiệm.”

Theo đạo diễn, để bộ phim thành công, thế giới của Bullfight (Kim Sung Cheol) phải mạnh mẽ như thế giới của Hornclaw

Tranh giành quyền lực

Một khác biệt quan trọng khác xuất hiện trong cách miêu tả công ty hư cấu.

Trong tiểu thuyết, tổ chức giết người theo hợp đồng mờ ám được gọi một cách mơ hồ là “cơ quan”. Cả Hornclaw và đối tác cũ kiêm cố vấn của cô, Ryoo (Kim Moo Yul), đều chấp nhận thỏa hiệp đạo đức vốn có trong công việc của họ, hoàn toàn ý thức được rằng cái gọi là công việc “dọn dẹp” của họ thực chất là hành vi bạo lực không thể tha thứ.

Trong phim, khuôn khổ đạo đức mơ hồ hơn — thậm chí có phần dễ chấp nhận. Hornclaw miêu tả công việc của mình kiểu như miễn trừ, chỉ nhắm vào những kẻ ác ôn đáng phải chết. Có những ranh giới, quy tắc chi phối hành động của cô.

Cuộc đụng độ này không chỉ phản ánh xung đột thế hệ mà còn là đụng độ giữa công lý, tính hiệu quả và giá trị sinh mạng con người, khiến cho Hornclaw già nua ngày càng dạt ra bên lề và bị sa thải

Giám đốc cơ quan, Son (Kim Kang Woo), ấp ủ tham vọng hiện đại hóa cơ quan và cuối cùng hất Hornclaw ra. Xung đột của họ trở nên sâu sắc hơn khi Son liên thủ với người mới đến, ủng hộ các phương pháp và đạo đức mới trong cơ quan. Cuộc đụng độ này không chỉ phản ánh xung đột thế hệ mà còn là đụng độ giữa công lý, tính hiệu quả và giá trị sinh mạng con người, khiến cho Hornclaw già nua ngày càng dạt ra bên lề và bị sa thải.

Mơ hồ đạo đức

Tương tự như đạo đức của cơ quan mà Hornclaw bám víu vào, bộ phim miêu tả cô là nhân vật chấp niệm về công lý và chính nghĩa, níu giữ mối tình đầu Ryoo, bền bỉ thiêng liêng nhưng bí ẩn trong quá khứ của cô.

Ví dụ, vụ đầu tiên Hornclaw ra tay giết người được cố tình miêu tả mơ hồ trong phim. Tuy nhiên, tiểu thuyết diễn giải khắc nghiệt hơn, phũ phàng hơn: Ryoo cố ý bỏ rơi Hornclaw trẻ trong tình huống nguy hiểm, vì cần phải chăm sóc kẻ phạm tội.

Hornclaw trẻ (Shin Shi A) bị bỏ rơi trong tình huống nguy hiểm

Khác xa với những anh hùng, tiểu thuyết cho rằng cả Hornclaw và Ryoo đều không vô tội hay đạo đức. Tiểu thuyết dành nhiều không gian cho quá khứ đầy rắc rối của Hornclaw: những năm tháng phiêu bạt từ nơi này sang nơi khác, trong thời gian đó, cô bị thúc đẩy trộm cắp không phải vì cần thiết mà là vì liều lĩnh, mối quan hệ căng thẳng của cô với Ryoo và đứa con của cô (hoàn toàn bị loại khỏi bộ phim). Miêu tả này thêm một lớp mơ hồ đạo đức và phức tạp cảm xúc vào câu chuyện.

Nhiều motif tượng trưng — sự tồn tại và biến mất, vết thương, mất mát và phục hồi, cứu rỗi và bạo lực — được đan xen phức tạp trong sách. Tương tự, bộ phim cũng đan xen các motif và mảnh ghép. Theo đạo diễn, ngay cả vật đơn giản như biển số xe cũng ẩn chứa mật mã.

“Tôi hy vọng việc khám phá ra những chi tiết tinh tế này sẽ là niềm vui nhỏ nhưng thú vị cho khán giả và người hâm mộ cuốn tiểu thuyết,” đạo diễn Min nói.

Đạo diễn Min Kyu Dong (phải) và Lee Hye Young trên trường quay

Tiểu thuyết The Old Woman with the Knife có bản tiếng Anh, do Kim Chi Young dịch, cũng như một số ngôn ngữ khác ở 13 quốc gia.