• Chân Tử Đan đảm đương nhân vật danh tướng thời Tam Quốc

• Chân Tử Đan nổi lên từ cái bóng của các ngôi sao hành động nổi tiếng

Mọi chuyện có vẻ không tốt đẹp cho lắm trong thế giới điện ảnh võ thuật Trung Quốc. Hồng Kim Bảo ngày càng béo hơn, Lý Liên Kiệt cứ khiến thế giới bối rối khi từ giã sự nghiệp điện ảnh võ thuật, Thành Long đang bán dầu gội đầu và Lý Tiểu Long thì vẫn qua đời. Nhưng thật nhẹ nhõm đối với nhiều người, tất cả những điều đó đã không còn là vấn đề kể từ khi một anh chàng tên Chân Tử Đan bị nhầm lẫn một cách rộng rãi trong nhận thức của công chúng với một người hoàn toàn khác gọi là Ip Man (Diệp Vấn) (không có quan hệ gì với Iron Man – Người sắt), người này có lẽ được biết đến nhiều hơn với vai trò là sư phụ Vịnh Xuân quyền của Lý Tiểu Long. “Diệp Vấn đã thay đổi tất cả.” – Chân Tử Đan nói về vai diễn chính trong bộ phim tiểu sử cổ trang rất được hoan nghênh năm 2008.

Chân Tử Đan và Hồng Kim Bảo [Ảnh: Time Out Hongkong]

Phóng viên có mặt để trò chuyện với Chân Tử Đan về vai diễn mới nhất của anh trong The Lost Bladesman (Quan Vân Trường) – bộ phim do Mạch Triệu Huy và Trang Văn Cường đạo diễn - kể lại câu chuyện huyền thoại về Quan Vũ của thời Tam Quốc. Nhưng cuộc trò chuyện không tránh khỏi việc trở đi trở lại với Diệp Vấn. Và lại một lần nữa, bởi vì Chân Tử Đan rất sẵn sàng thừa nhận, mọi chuyện xảy ra như hôm nay đều là nhờ vào bộ phim đó. Không lâu sau, sự xuất hiện của phần tiếp theo của Diệp Vấn khẳng định một thắng lợi phòng vé rõ rệt nhất từ trước đến nay so với tất cả các phim khác. Cuối cùng phần tiếp theo nổi tiếng đó đã thu về hơn 43 triệu đôla Hồng Kông trong nước và trở thành bộ phim Hoa ngữ có doanh thu cao nhất tại Hồng Kông.

“Đó là bộ phim có ảnh hưởng nhất mà tôi từng đóng. Không chỉ kết quả phòng vé rất tốt mà phim còn tạo ra một hiện tượng xã hội. Nhân vật Diệp Vấn trở thành cái tên của mọi nhà,” nam diễn viên 47 tuổi cho biết. “Tôi nghĩ đó là một điều may mắn. Đó là phần thưởng lớn nhất mà một diễn viên có thể đòi hỏi, bởi vì không phải ai, trong toàn bộ sự nghiệp của mình, có thể gặp và diễn thành công một vai diễn như thế. Giống như thể Sylvester Stallone; mọi người thường nhắc tới anh ấy với tư cách là Rocky hay Rambo, và Lý Liên Kiệt là Hoàng Phi Hồng – người ta nhớ điều đó. Bạn biết đấy, tôi có Diệp Vấn và tôi đã mất rất nhiều, rất nhiều năm để đạt được vai diễn này.” Và như để cố gắng tỏ ra hơi bối rối về sự thay đổi thần kỳ của vận mệnh sau hơn 20 năm trong nghề, anh trầm ngâm nói thêm: “Và bằng cách nào đó điều này đã xảy ra.”

Chân Tử Đan có thể không phải là người duy nhất trên thế giới tin rằng ngôi sao hành động xuất thân từ võ sĩ này một ngày nào đó sẽ trở thành nam diễn viên danh giá hàng đầu của ngành điện ảnh Hồng Kông. Thực ra chúng ta có thể đánh liều giả định rằng khoảng năm người đã tin tưởng trông đợi việc anh trở thành siêu sao từ khi anh còn nhỏ. Nam diễn viên người Quảng Đông sinh năm 1963 này đã lớn lên ở Hồng Kông từ năm 2-11 tuổi cho tới khi gia đình anh chuyển tới Boston, Massachusetts. Những ký ức sớm nhất anh có được liên quan tới võ thuật quay trở về thời gian khi mẹ anh – bậc thầy võ thuật nổi tiếng Mạch Bảo Thiền, người đã thành lập Viện nghiên cứu võ thuật Trung Quốc tại Boston năm 1975 – lôi anh ra khỏi giường vào lúc 5 giờ 30 mỗi sáng và ép anh phải luyện tập một giờ hoặc hơn trước khi tới trường.

Chân Tử Đan có một nền tảng võ thuật phong phú từ khi còn nhỏ
[Ảnh: Time Out Hongkong]

“Bạn biết đấy khi bạn lớn lên, khi bạn còn đang là một cậu bé, có rất nhiều sự nổi loạn chống lại những gì cha mẹ dạy bạn,” anh cho biết, nhớ lại nền tảng kỹ năng võ thuật đa diện của mình. “Nên tôi trốn khỏi trường của mẹ và đến các ngôi trường khác để học võ thuật. Có vẻ như bằng cách nào đó, việc này đã khiến tôi trở thành tôi của ngày nay bởi vì tôi đã học rất nhiều trường phái võ thuật khác nhau. Bên cạnh việc học từ mẹ và các giáo viên ở trường của bà, tôi đã học karate, taekwondo, đấm bốc và các hình thức võ thuật khác. Tôi nghĩ việc này có liên quan tới tính cách của tôi – tôi rất tò mò hồi còn là một đứa trẻ.”

Là một đấu sĩ giỏi là một chuyện; là một nhân vật được sáng tạo trên màn ảnh rộng lại là một chuyện khá khác biệt. Nên ngay cả sau lúc Chân Tử Đan, ở tuổi thiếu niên, được gửi tới Trung Quốc để đào tạo cùng Đội Võ thuật Bắc Kinh danh giá trong hai năm, cơ hội đầu tiên của anh trong việc trở thành một ngôi sao võ thuật chỉ thực sự đến khi anh được giới thiệu với đạo diễn/biên đạo võ thuật nổi tiếng Viên Hòa Bình, lúc đó đang tìm kiếm một diễn viên mới cho các phim võ thuật của ông. Chân Tử Đan không hề hạn chế lời khen dành cho con người đã đưa anh đến với điện ảnh: “Viên Hoà Bình là một trong những đạo diễn hành động xuất sắc nhất trong vòng 40 năm qua.”

Sau khi khởi nghiệp với vai chính trong bộ phim năm 1984 của đạo diễn Viên Hòa Bình Drunken Tai Chi (Tiếu Thái Cực), sự nghiệp của Chân Tử Đan đã đưa anh từ Hồng Kông tới Hollywood và quay trở lại trong hai thập kỷ sau đó. Hầu hết mọi người không biết rằng duyên phận giữa nam diễn viên này và bước ngoặt đưa anh trở thành ngôi sao với hình ảnh Diệp Vấn đã bắt đầu ngay từ năm 1996. Anh nhớ lại: “Khi đạo diễn Lưu Trấn Vĩ – một cộng sự thân cận của Vương Gia Vệ - và một số đạo diễn khác thành lập một công ty lúc bấy giờ, đạo diễn Lưu đã mời tôi đóng vai Diệp Vấn. Thực ra tôi đã ký hợp đồng đóng vai Diệp Vấn và còn nhận tiền đặt cọc nữa. Và Châu Nhuận Phát dự kiến sẽ đóng vai Lý Tiểu Long. Nhưng sau đó công ty tan rã và bộ phim không bao giờ được đưa vào sản xuất.”

Những tranh cãi của công chúng xung quanh sự phát triển đồng thời của bộ phim Diệp Vấn của Chân Tử Đan và The Grandmasters (Nhất đại tông sư) của Vương Gia Vệ - một tác phẩm được mong đợi từ lâu cùng làm về nhân vật biểu tượng của Vịnh Xuân này - theo như thói quen thông thường của giới đạo diễn phim nghệ thuật, đã bị trì hoãn trong giai đoạn xây dựng và sản xuất suốt nhiều năm liền – tất cả đều đã được tường thuật rất chi tiết; nhưng vẫn khá thú vị khi được nghe từ chính Chân Tử Đan. “Một vài năm sau khi dự án của Lưu Trấn Vĩ thất bại, Vương Gia Vệ tuyên bố rằng ông ấy muốn làm phim về Diệp Vấn,” anh cho biết: “Nhưng tất nhiên trong rất nhiều năm ông ấy không hề bắt tay vào làm bộ phim. Rồi tôi nhận được một cú điện thoại từ nhà sản xuất kỳ cựu Hoàng Bách Minh và ông ấy yêu cầu tôi vào vai Diệp Vấn. Họ đã đạt được bản quyền từ phía gia đình họ Diệp.”

Chân Tử Đan từng gặp rất nhiều áp lực khi vào vai Diệp Vấn [Ảnh: Time Out Hongkong]

Anh tiếp tục: “Khi tôi tuyên bố rằng tôi muốn đóng Diệp Vấn, có rất nhiều tranh cãi. Có nhiều nghi ngờ, nói xấu, thậm chí từ phía những người của Vương Gia Vệ. Họ nói một cách mỉa mai rằng ‘À, làm sao mà anh có thể sánh với chúng tôi? Chúng ta không ở cùng đẳng cấp, anh biết đấy? Anh không bao giờ có thể thành công. Có thể anh giỏi chiến đầu nhưng đó sẽ không bao giờ là một bộ phim thành công. Và anh không bao giờ sánh được với Lương Triều Vỹ để vào vai Diệp Vấn.’ Bạn biết đấy, áp lực kiểu này có rất nhiều.”

“Nhưng tất nhiên, tôi và đạo diễn Diệp Vĩ Tín, chúng tôi vẫn tiếp tục tin tưởng vào sứ mệnh của mình. Chúng tôi thực hiện Diệp Vấn và bộ phim được phát hành và cực kỳ thành công. Và sau đó Diệp Vấn 2 thực sự đã khẳng định thành công đó.” Tới lúc này, Chân Tử Đan hầu như không thể che giấu nổi nụ cười thỏa mãn của mình. “Tất nhiên sau đó họ không nói gì nữa,” anh tạm thời bỏ đi hình tượng điềm tĩnh tuyệt đối của mình mà phá lên cười nhiệt tình lần đầu tiên trong buổi phỏng vấn. “Nên đôi lúc, chỉ đơn giản đừng bao giờ nói không thể, bạn biết chứ? Có lẽ tôi đã được chỉ định đóng vai diễn này ngay từ đầu. Từ năm 1996 tới nay, tôi đã đi một vòng lớn. Cuối cùng tôi đã vào vai Diệp Vấn và Diệp Vấn đã thành công như thế.”

Bạn có thể nói sự thôi thúc bản thân liên tục hoàn thiện giữ tầm quan trọng cỡ nào đối với Chân Tử Đan chỉ thông qua việc lắng nghe anh thật kỹ: anh dùng từ “thành công” 19 lần trong cuộc trò chuyện 45 phút, đã nhắc lại tới bốn lần ước muốn được “đột phá” trong thế giới điện ảnh võ thuật. Phát biểu với sự hứng khởi rõ rệt bất cứ khi nào anh nói về tham vọng kép của mình – “trở thành một nam diễn viên xuất sắc hơn trong mỗi bộ phim” và “nâng cao tiêu chuẩn của phim võ thuật” – Chân Tử Đan trông sẽ giống như một người mới vào nghề quá tích cực hy vọng vào việc khai phá con đường sự nghiệp nếu bạn tình cờ nghe được cuộc trò chuyện của chúng tôi mà không biết ai là người đang nói. Tuy nhiên cuối cùng khó mà ngạc nhiên được khi giới báo chí Hồng Kông trao tặng cho anh biệt danh “Người mạnh nhất vũ trụ”.

Chân Tử Đan thốt lên mấy tiếng “ha ha” khô khốc khi phóng viên đề cập đến biệt danh vinh quang cỡ này của anh trước khi nói thêm: “Tôi không thật sự…” Anh ngừng lại một chút: “Bạn biết đấy, đó chỉ là một mánh quảng cáo. Tôi cố gắng hết sức trong từng lĩnh vực của mình: diễn xuất, đạo diễn. Và tôi luôn cố gắng đột phá, cố gắng tiến bộ. Mỗi ngày tôi thức dậy và tự nhủ, 'Ồ, là một người sáng tạo, một nghệ sĩ, có phải mình đang lặp lại những gì mình từng làm trước đây? Nếu vậy thì mình gặp vấn đề rồi.' Tất cả những năm vừa qua, tôi chưa bao giờ thực sự ngừng cố gắng trở nên tốt hơn. Mọi người đều yêu mến Diệp Vấn – nếu bạn xem tôi có thể thực hiện 10 hay 20 Diệp Vấn nữa nhưng tôi không làm thế. Bởi vì tôi cảm thấy là một diễn viên, trách nhiệm của tôi là trả ơn khán giả; sau Diệp Vấn tôi đảm nhận các vai khác nhau.”

Chân Tử Đan trong hình tượng Quan Vũ [Ảnh: Time Out Hongkong]

Là ngôi sao hành động đáng tín nhiệm hiện nay của nền điện ảnh, Chân Tử Đan đã tham gia vào một cơ số các dự ánh nổi bật trong vài năm vừa qua, trong đó có Swordmen (Võ hiệp) của đạo diễn Trần Khả Tân, phiên bản làm lại của bộ phim võ thuật kinh điển năm 1967 The One-Armed Swordsman (Độc tý đao) của đạo diễn Trương Triệt và The Monkey King (Đại náo thiên cung) bản 3D của Trịnh Bảo Thụy trong đó Tôn Ngộ Không của anh sẽ tranh đấu cùng Ngọc Hoàng Đại Đế của Châu Nhuận Phát. Tuy nhiên trước khi một trong số những bộ phim này xuất hiện trên màn ảnh, trước tiên anh sẽ vào vai chính Quan Vũ trong The Lost Bladesman một vai diễn đã khiến anh cực kỳ bối rối. “Trong Tam Quốc Chí - cuốn sách lịch sử có thật - có rất ít miêu tả về nhân vật này,” anh cho biết. “Trong những phim điện ảnh trước về Tam Quốc như Xích Bích của đạo diễn Ngô Vũ Sâm, tâm điểm cũng không phải là Quan Vũ. Mọi người đều có hình dung về Quan Vũ bởi vì trong cuộc sống thường ngày chúng tôi cầu nguyện trước tượng ông ấy, chúng tôi thờ cúng ông ấy và lập đền thờ cho ông ấy.”

Chân Tử Đan thành thực thừa nhận anh không biết nhiều về lịch sử Tam Quốc trước khi đảm nhận vai diễn này. “Hai phần ba bộ phim – tôi sẽ thành thực với bạn – tôi không biết mình đang làm gì,” anh cho biết. “Tôi không có khái niệm gì về việc liệu tôi có đang diễn xuất hoàn chỉnh hay không, bởi vì không ai thực sự biết con người của Quan Vũ.” Tuy nhiên anh đã thành công với bộ râu trứ danh của Quan Vũ. “Đầu tiên tôi rất khó diễn lời thoại của mình,” anh cho biết. “Bởi vì một khi bộ râu được gắn vào vùng môi, nó cứ rơi xuống nếu miệng bạn cử động. Tôi phải mất một hoặc hai tuần để thích ứng với nó.”

Bản thân bộ phim, đạo diễn bởi Mạch Triệu Huy và Trang Văn Cường - từng nổi danh với ba phần phim Vô gian đạo và Overheard (Thiết thính phong vân) - xoay quanh lòng trung thành huyền thoại của vị tướng này với chủ công đồng thời là người anh em kết nghĩa của ông là Lưu Bị, diễn tả khoảng thời gian của ông trong doanh trại của viên tướng địch thủ Tào Tháo cũng như chuyến đi bất chấp sinh tử của ông để trở về dưới trướng Lưu Bị. “Bộ phim như kiểu một phiên bản cổ trang của Vô gian đạo.” – Chân Tử Đan nói về trận đấu trí giữa Quan Vũ và Tào Tháo. Mặc dù phần cao trào của “Qua năm ải chém sáu tướng” dễ dàng trở thành tiêu điểm hành động của bộ phim mới nhưng chính những cuộc đấu khẩu với nam diễn viên Trung Quốc nổi danh Khương Văn, người đóng vai Tào Tháo mới nên là phần thu hút nhất.

Lưu ý tới sự chuyển đổi tinh tế từ một diễn viên hành động trở thành một nam diễn viên hàng đầu toàn diện, Chân Tử Đan cảm thấy kỳ vọng của khán giả khác so với trước kia: “Trong quá khứ tất cả những gì bạn cần cho một diễn viên hành động là đóng tốt những cảnh hành động và không có quá nhiều diễn xuất. Nhưng ngày nay bạn không thể trở thành một nam diễn viên hành động thành công nếu bạn không thuyết phục được khán giả với diễn xuất tốt.” Cũng như những gì anh làm cho hai bộ phim gần đây Swordsmen và The Monkey King, Chân Tử Đan cũng giữ vai trò biên đạo võ thuật cho The Lost Bladesman. “Nhưng tất nhiên, hành động sẽ luôn là một phần trong yếu tố mang tính thương mại nhất của tôi. Khi bạn xem một bộ phim của Chân Tử Đan bạn muốn có thật nhiều cảnh hành động hấp dẫn, đúng không? Tôi muốn đảm bảo rằng những cảnh đó phải chân thực hết mức có thể,” anh nói. Ít nhất chân thực như bộ râu đạo cụ của anh, chúng ta cứ giả định thế.