• Pinocchio của Guillermo del Toro mang lại cảm giác rợn gáy trước khi làm ấm áp trái tim

Nhà Chuột thu thập được 221 triệu khách hàng, vượt qua đối thủ chính hiện có khoảng 220 triệu người dùng. Đúng là khoảng cách không nhiều nhặn gì, nhưng với Netflix đang chảy máu người xem và khó kiếm thêm thuê bao gần đây, các con số đang biết nói.

Bạn sẽ xem cậu bé người gỗ nào?

Để thêm vào thành tích này, phải nhớ là Netflix bắt đầu phát trực tuyến vào 2007, còn Disney+ mãi một thập kỷ sau mới ra mắt; họ chỉ mất tổng cộng năm năm để đạt được vị thế thống trị.

Nhưng cuộc chiến của những nền tảng phát trực tuyến đang diễn ra theo một chiều hướng mới vào nửa cuối năm nay, chứng kiến hai ông lớn giải trí lên sàn đấu với các bộ phim Pinocchio riêng của họ.

Tại sao các hãng phim lại tung ra những bộ phim gần giống hệt nhau vào cùng một năm? Và cậu bé người gỗ nào mới đáng xem?

Hiện tượng phim song sinh

Lâu nay những phim giống nhau sản xuất cùng một năm đã xảy ra rất nhiều lần đến mức tất cả thiện chí bỏ qua sự nghi ngờ đều bị ném qua cửa sổ

Đây không phải là lần đầu tiên sự trùng nhau này xảy ra. Các hãng phim đối thủ thường ngứa tay không thể kìm chế phải phát hành những phim y nhau trong cùng một năm.

Đúng là những bộ phim song sinh có thể là sự trùng hợp ngẫu nhiên thực sự hoặc là kết quả của việc các hãng phim muốn kiếm tiền từ một xu hướng phổ biến mà không mang tiếng đạo ý tưởng; nhất định sẽ có một số trùng lặp giữa các ý tưởng sáng tạo, và ngày phát hành không thể đoán trước được. Tuy nhiên, lâu nay chuyện như vầy đã xảy ra rất nhiều lần đến mức tất cả thiện chí bỏ qua sự nghi ngờ đều bị ném qua cửa sổ, khiến người xem cảm giác rằng có một sự giằng co cố ý nào đó ở hậu trường và hoạt động gián điệp doanh nghiệp dường như không còn tính chất thuyết âm mưu nữa rồi.

Các trường hợp phim song sinh là vô tận, với một số ví dụ không thể chối cãi là hai khúc phóng túng về sao chổi-thiên thạch năm 1998 Deep Impact / Armageddon được phát hành chỉ cách nhau hai tháng (hết sức đáng ngờ là Armageddon được sản xuất chỉ vài tuần sau khi Deep Impact được công bố); năm 2013 có Olympus Has Fallen / White House Down nối nhau lấy ý tưởng “Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta làm Die Hard trong Nhà Trắng?”; hoặc việc phát hành có phần gây căng thẳng của các phim tâm lý U-July 22 và 22 July năm 2018, cả hai đều dựa trên vụ thảm sát Utøya năm 2011 ở Na Uy.

Phim đấu tay đôi xảy ra thường xuyên nhất khi là phim dựa trên đời thực

Phim đấu tay đôi xảy ra thường xuyên nhất khi là phim dựa trên đời thực.

Các nhân vật nổi tiếng thích màn tái xuất văn hóa và các hãng phim nhìn thấy cơ hội để nện đi nện lại những điểm nhấn văn hóa đại chúng bằng cách chọn kỷ niệm cuộc đời của một biểu tượng và lướt sóng hệ tư tưởng thời đại.

Ví dụ: bộ đôi phim tiểu sử năm 2006 về Truman Capote Capote và Infamous; hai phần Marguerite / Florence Foster Jenkins năm 2016, đều về nữ quý tộc nổi tiếng nghĩ mình là một ca sĩ ra trò dù không phân biệt được nốt nhạc; chúng ta bị quá tải Winston Churchill năm 2017 với cả Churchill và Darkest Hour; và 2018 trở thành năm của tác giả AA Milne của Winnie The Pooh, với Goodbye Christopher Robin và Christopher Robin có tựa mang tính phiêu lưu không kém.

Đó là một xu hướng điện ảnh dễ đoán dù hấp dẫn, lặp đi lặp lại không sai một ly.

Pinocchio của Disney+, với Tom Hanks đóng chính

Trong trường hợp của Pinocchio, còn thấy khó chịu hơn vì kể từ năm 1911 đã có tổng cộng 34 bộ phim kể về con rối bằng gỗ muốn trở thành cậu bé thực thụ.

Nhưng đôi khi một câu chuyện hay quá thì phải kể nó hai lần. Và năm nay, Disney+ và Netflix đang tận dụng tối đa quyền tài sản trí tuệ công cộng và đưa trò ganh nhau từng tí một giữa họ lên một tầm cao mới.

“Các người sắp có phim Pinocchio? Để xem các người nghĩ sao về phiên bản của bọn tôi...” Âm thanh: tiếng cười điên dại từ quầy thu ngân của hãng phim.”

Bộ phim giả tưởng đen tối Pinocchio của Guillermo del Toro lấy bối cảnh nước Ý thời phát xít những năm 1930, sẽ cho chú rối gỗ chật vật sống theo kỳ vọng của cha mình và được tuyển vào quân đội vì lính phát xít coi con rối không thể bị giết này là người lính hoàn hảo

Bạn sẽ xem cậu bé người gỗ nào?

Vào tháng 1 năm 2022, Netflix đã phát hành một trailer cho bộ phim hoạt hình stop-motion Pinocchio, do nhà làm phim đoạt giải Oscar Guillermo del Toro và họa sĩ hoạt hình Mark Gustafson đồng đạo diễn.

Lấy bối cảnh nước Ý thời phát xít những năm 1930, bộ phim giả tưởng đen tối này sẽ cho chú rối gỗ chật vật sống theo kỳ vọng của cha mình và được tuyển vào quân đội vì lính phát xít coi con rối không thể bị giết chết là người lính hoàn hảo. Về tông điệu, Del Toro đi sát hơn với không khí trong sách gốc của Carlo Collodi, người sáng tạo ra Pinocchio, và khiến phim trở thành câu chuyện u sầu phong phú giống cổ tích Grimm hơn là một câu chuyện phiêu lưu cảm động.

Với sự tham gia của các giọng nói tài năng Ewan McGregor, Cate Blanchett, Tilda Swinton, Christoph Waltz, Ron Perlman và Finn Wolfhard của Stranger Things, có cảm giác bộ phim là cái nhìn đảo ngược về câu chuyện kinh điển; và trailer hứa hẹn, đây là “một câu chuyện bạn có thể nghĩ mình biết, nhưng bạn không biết đâu.”

Pinocchio của Disney mang tính doanh nghiệp hơn, cược vào nỗi hoài niệm để giành chiến thắng trong cuộc chiến phát trực tuyến

Del Toro thậm chí còn so sánh phiên bản của ông với truyện kinh dị vượt thời gian Frankenstein trong một phỏng vấn với Vanity Fair, nói thêm rằng “tính nết của Pinocchio là không vâng lời. Vào thời điểm mà mọi người khác đều cư xử như con rối – thì cậu bé không làm thế. Đó là điều thú vị với tôi. Tôi không muốn kể lại cùng một câu chuyện. Tôi muốn kể câu chuyện theo cách của tôi và theo cách tôi hiểu cuộc đời này.”

Ngoài ra, Pinocchio là nằm trong thỏa thuận nhiều phim giữa Del Toro và Netflix, một hợp đồng về cơ bản cho phép ông sản xuất những gì ông muốn, do đó mang nhiều tính cá nhân và ít tính kinh doanh hơn.

Vài tháng sau trailer của Netflix, Disney tung ra trailer của riêng họ. Pinocchio của họ là một phim làm lại người đóng do Robert Zemeckis (Back to the Future, Forrest Gump) chỉ đạo và Tom Hanks trong vai Geppetto.

Del Toro nói rằng “tính nết của Pinocchio là không vâng lời. Vào thời điểm mà mọi người khác đều cư xử như con rối – thì cậu bé không làm thế. Đó là điều thú vị với tôi. Tôi không muốn kể lại cùng một câu chuyện. Tôi muốn kể câu chuyện theo cách của tôi và theo cách tôi hiểu cuộc đời này”

Trái ngược với những gam màu ác mộng trong Pinocchio của Netflix, phiên bản của Disney mang tính doanh nghiệp hơn một chút. Nó cược vào nỗi hoài niệm để giành chiến thắng trong cuộc chiến phát trực tuyến, phối lại When You Wish Upon A Star trong trailer. Hẳn là có phép màu đấy, nhưng ngọt lịm và chỉn chu tới mệt mỏi vào thời điểm này.

Bản Pinocchio này cũng có cảm giác ở thế bất lợi, vì Disney đã bào hết danh mục kho phim của họ và tung ra các bản làm lại người đóng trong những năm qua. Trường hợp tệ nhất là khi chúng hoàn toàn không cần thiết (Dumbo, Cinderella, Beauty and the Beast); trường hợp tốt nhất thì chúng cũng tạm được (Aladdin, Mulan). Một bản chuyển thể câu chuyện kinh điển nữa cho cảm giác rõ ràng sắp hết hơi.

Tuy vậy, Zemeckis có thể tự tin thao túng nhịp tim khi muốn với kinh nghiệm trong lĩnh vực đồ họa, và dàn diễn viên cũng ấn tượng ngang phiên bản của Del Toro và Gustafson, với sự xuất hiện của Joseph Gordon-Levitt, Keegan-Michael Key và Benjamin Evan Ainsworth.

Nhân vật Pinocchio gắn liền với Disney và bộ phim hoạt hình nổi tiếng năm 1940

Như có thể thấy qua những miêu tả và trailer, hai bộ phim đấu nhau này khác biệt hoàn toàn về tông điệu. Và dù nhân vật Pinocchio gắn liền với Disney và bộ phim hoạt hình nổi tiếng năm 1940, phiên bản của Netflix có vẻ là đề xuất hấp dẫn hơn nhiều.

Xem xét các thế giới khác biệt và biến chuyển mà Guillermo del Toro đã tạo ra trong nhiều năm – từ The Devil’s Backbone cho đến Pan’s Labyrinth và The Shape of Water – khả năng là tầm nhìn táo bạo của đạo diễn sẽ khiến khán giả hào hứng hơn so với kiểu chơi an toàn của Zemeckis.

Còn quá sớm để nói con rối nào sẽ thắng và phải tạm dừng phán xét ở đây đợi khi xem xong cả hai phim.

Hai phiên bản này chắc chắn sẽ cộng hưởng với những người xem khác nhau: những người đang tìm kiếm một chuyến đi thoải mái sẽ bị Disney lôi cuốn, và những người tìm kiếm sự bất an âm ỉ ở trung tâm tất cả các câu chuyện cổ tích sẽ hướng về Netflix.

Về tông điệu, Del Toro đi sát hơn với không khí trong sách gốc của Carlo Collodi, người sáng tạo ra Pinocchio, và khiến phim trở thành câu chuyện u sầu phong phú giống cổ tích Grimm hơn là một câu chuyện phiêu lưu cảm động

Dù là rất hấp dẫn chứng kiến diễn biến mang hình hài Pinocchio này trong các cuộc chiến phát trực tuyến, vẫn tồn tại hai câu hỏi cuối cùng.

Cho dù một số nghệ sĩ nhất định có khả năng vô hạn ra sao trong việc truyền sức sống mới vào các tài sản trí tuệ đã biết, có lẽ nào lại không cảm thấy tất cả chuyện này là một chiến thuật yếm thế và không hề nguyên tác để tăng số lượng thuê bao sao? Và vào thời điểm mà tất cả các hãng phim đều có xu hướng tập trung vào những bộ phim bom tấn dễ ăn khách và những phần tiếp theo câu khách bằng hoài niệm để lấp đầy ghế và hướng mắt lên màn ảnh, khán giả hẳn xứng đáng với một cái gì đó thực sự nguyên bản chứ?

Hai phiên bản này chắc chắn sẽ cộng hưởng với những người xem khác nhau: những người đang tìm kiếm một chuyến đi thoải mái sẽ bị Disney lôi cuốn, và những người tìm kiếm sự bất an âm ỉ ở trung tâm tất cả các câu chuyện cổ tích sẽ hướng về Netflix

Pinocchio phát hành trên Disney+ ngày 8 tháng 9. Pinocchio phát hành trên Netflix vào tháng 12.