Đối với nhà làm phim đầu tay người Canada gốc Hàn Celine Song, việc ngồi
trong quán bar phiên dịch cho người chồng Mỹ da trắng và mối tình cũ
người Hàn Quốc của cô đã mang lại nhiều khám phá mới mẻ.
“Tôi cảm thấy mình giống như một nhà ảo thuật hay một siêu anh hùng,” Celine Song nhớ lại. Từ khoảnh khắc đó, nhà làm phim đã xây dựng
Past Lives, một câu chuyện tình sâu sắc và câu chuyện có hồn về người nhập cư hiếm thấy.
Celine Song giải thích lý do khoảnh khắc ngoài đời thực giữa cô,
chồng cô và mối tình thời thơ ấu lại đóng vai trò then chốt trong việc
tạo ra bộ phim đầu tay Past Lives
|
Celine Song 12 tuổi khi từ Hàn Quốc chuyển đến Ontario, Canada. Cha mẹ
cô đã cho cô cơ hội chọn một cái tên mới. Gia đình cô có nhiều giả
thuyết khác nhau về lý do cô — khi đó có tên Ha Young — chọn tên Celine.
“Cha tôi khẳng định đó là từ bộ phim Pháp
Céline and Julie Go Boating,” Song, có cha là một nhà làm phim, kể lại. “Nhưng tôi cảm thấy hình như vì có một đĩa CD Celine Dion nằm ngay gần đó.”
Việc
thích nghi ban đầu rất khó khăn. Celine Song, từng là một học sinh giỏi, phải
học tiếng Anh. Mãi cho đến nhiều năm sau — khi đã thành một nhà viết
kịch đang lên, chuyển đến New York ở Mỹ và kết hôn — cô mới hoàn toàn
hiểu được điều gì khác biệt về hai mặt văn hóa của mình.
Celine Song
ngồi trong một quán bar ở East Village với người chồng Mỹ da trắng và
mối tình thời thơ ấu từ Hàn Quốc đã bay đến thăm họ. Khác biệt ngôn ngữ
khiến Celine Song là cầu nối duy nhất của họ, là cách duy nhất họ có thể giao
tiếp và là lý do duy nhất khiến bộ ba tưởng khó gặp nhau này ngồi lại
với nhau.
Celine Song tại buổi chiếu Past Lives ở New York hồi tháng 5 năm 2023
|
“Tôi nhớ đã cảm thấy điều tôi luôn cảm thấy: một sự nhức nhối về việc có
tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai hoặc không lớn lên với ngôn ngữ tiếng
Anh,” Celine Song nói.
“Nhưng rồi tôi ngồi đó và nghĩ: Không, tôi
cảm thấy rất, rất mạnh mẽ. Tôi cảm thấy mình giống như một ảo thuật gia
hoặc một dạng siêu anh hùng. Hai thế giới này đang va chạm — thời gian
và không gian đang tự cuộn lại — vì tôi. Và tôi không phải làm bất cứ gì
ngoại trừ có mặt ở đó. Tôi chỉ cần là tôi và thế là đủ.”
Past Lives,
bộ phim đầu tiên Celine Song làm đạo diễn, bắt đầu từ việc kịch tính hóa
khoảnh khắc đó. Từ đó, bộ phim, chủ yếu dựa trên cuộc đời của chính cô,
đi sâu vào những đoạn hồi tưởng đã dẫn dắt các nhân vật này đến với nhau
và những khúc ngoặt đáng lẽ dễ dàng đưa họ đến một nơi khác.
Một thành công đột phá tại Liên hoan phim Sundance và là một trong những bộ phim được ngợi khen nhất năm 2023,
Past Lives vừa là câu chuyện tình sâu sắc khác thường vừa là câu chuyện có hồn hiếm thấy về người nhập cư.
Greta Lee (phải) đóng vai Nora đang trong cuộc hôn nhân hạnh phúc với Arthur (John Magaro)
|
Greta Lee đóng vai Nora, một nhà viết kịch người Canada gốc Hàn được mô
phỏng theo Celine Song. Khi lớn lên, nhân vật này thỉnh thoảng kết nối
lại với Hae Sung (Yoo Teo), người bạn từ thời thơ ấu ở Seoul.
Hai
mươi tư năm sau, khi Hae Sung đến New York, Nora đang trong cuộc hôn
nhân hạnh phúc với Arthur (John Magaro). Chuyến thăm không bùng nổ thành
một mối tình tay ba đa sầu đa cảm mà tạo ra điều gì đó nhẹ nhàng và khó
tả hơn về tình yêu, định mệnh và danh phận.
“Đối với tôi, việc
giải thích chúng ta là ai với người khác không thể gói gọn trong một
câu,” Celine Song nói trong một phỏng vấn gần đây.
“Tôi không thể
chỉ nói danh tính, danh tính, danh tính. Sự tồn tại của ba con người và
cảm giác của họ khi nhìn hai người kia có nhiều điều hơn là danh tính.”
Yoo Teo, Celine Song và Greta Lee tại buổi chiếu Past Lives ở New York vào tháng 5 năm 2023
|
Đối với Celine Song, Greta Lee và Yoo Teo, làm phim
Past Lives cũng là một trải nghiệm về sự kết nối sâu sắc.
Greta Lee, 40 tuổi, gần đây xuất hiện trong phim bộ hài
Russian Doll
của Netflix, sinh ra ở Los Angeles trong một gia đình người Hàn Quốc
nhập cư. Yoo Teo sinh ra và lớn lên ở Đức nhưng sau khi kết hôn với một
phụ nữ Hàn Quốc đã sống ở Seoul nhiều năm. Hai người đều biết rõ về việc
sống trong hai nền văn hóa và trong không gian ở giữa chúng.
“Khi
đọc kịch bản, tôi thích việc nó không phục vụ cho bất kỳ góc nhìn nào,
chẳng hạn như từ cái nhìn của người da trắng hay cái nhìn của nam giới,”
Greta Lee nói.
Greta Lee được đặc biệt khen ngợi vì màn trình
diễn tinh tế và tiết chế của cô trong vai người phụ nữ không bị giằng xé
giữa hai người yêu mà nhìn về quá khứ của mình trước khi lao tới tương
lai trong vai trò nghệ sĩ.
Celine Song và Greta Lee trên phim trường Past Lives
|
Celine Song coi bộ phim là một loạt lời tạm biệt sau những nỗ lực đầu
tiên không thành công. Cô thậm chí còn coi là “bộ phim chứng tử” giống
như
CSI, trong đó bạn nhấc tấm vải lên để nhìn mặt xác chết”.
Greta
Lee chưa bao giờ nhập vai diễn nào đến thế – một món quà nhưng cũng là
một mục tiêu đáng sợ. “Phải hoàn toàn trần trụi để đạt được mức độ rõ
ràng và trung thực đơn giản này,” Greta Lee nói. “Không hề có mặt nạ.”
Thay vào đó, Greta Lee thể hiện những cảm xúc sôi sục của Nora bên dưới.
Past Lives
thực tế nhưng các cuộc trò chuyện giữa Greta Lee và Celine Song đã đạt
tầm vũ trụ trong việc suy ngẫm về cách nắm bắt một thứ gì đó lớn lao hơn.
Greta Lee và Yoo Teo trong một cảnh phim Past Lives
|
“Trò đùa bắt đầu bộ phim là: làm sao để kể câu chuyện này theo cách mang
cảm giác khoa học-giả tưởng, phá vỡ quy ước về thể loại, có cảm giác
như chúng ta đang nói về điều gì đó lớn hơn nhiều so với một mối tình
tay ba?” Greta Lee nói. “Chúng tôi đã nói về các cánh cổng đa chiều.
Thật đấy. Nhảy qua thời gian và không gian.”
Celine Song, đã viết vở kịch
Endings
năm 2020 cũng có một nhân vật kịch tác gia mang yếu tố tự sự, đã đi tới
cùng để dẫn dắt dàn diễn viên của cô vào những màn trình diễn tự nhiên,
hữu cơ.
Cô đã để Yoo Teo và Magaro gặp nhau lần đầu tiên trước
máy quay để bắt chước sự lúng túng khi hai nhân vật của họ gặp nhau. Và
vì giữa Nora và Hae Sung có một sức hút mãnh liệt nhưng không được biến
thành hành động, Yoo Teo cũng bị cấm chạm vào Greta Lee.
“Tôi nghĩ Celine ác lắm,” Yoo Teo nói và cười.
Yoo Teo, Celine Song, Greta Lee và John Magaro trên thảm đỏ công chiếu Past Lives tại Liên hoan phim quốc tế Berlin vào tháng 2 năm 2023
|
Yoo Teo thấy mình ở vị trí trớ trêu khi vào vai một người đàn ông Hàn
Quốc truyền thống, trái ngược với những vai anh được giao ở Hàn Quốc
thường dựa trên việc anh lớn lên ở châu Âu.
Anh kể lại mình lớn
lên với cảm giác u sầu vì thay đổi nơi chốn mà anh không thể xác định
được cho đến năm 15 tuổi và xem phim Hàn Quốc và Hồng Kông trên truyền
hình.
“Mặc dù phim được lồng tiếng Đức nhưng có một ngữ pháp
điện ảnh mà tôi hiểu được khi tôi không còn thấy cô đơn nữa,” Yoo Teo
nói. “Điều đó đã định hình con đường trở thành diễn viên của tôi.”
Trong
Past Lives,
Yoo Teo thực chất nói ngôn ngữ thứ ba của anh là tiếng Hàn. Đối với
anh, cuộc sống đã trở nên phong phú hơn từ sự đa dạng. Nói tiếng Đức,
tiếng Anh và tiếng Hàn giống như “những màu sắc đan xen vào nhau,” anh
nói.
Hae Sung (Yoo Teo, phải), người bạn từ thời thơ ấu ở Seoul đến New
York. Chuyến thăm không bùng nổ thành một mối tình tay ba đa sầu đa cảm
mà tạo ra điều gì đó nhẹ nhàng và khó tả hơn về tình yêu, định mệnh và
danh phận
|
“Tôi đã phải học lại danh tính của mình. Tôi đã bị một cú sốc văn hóa
ngược,” anh nói về việc chuyển đến Hàn Quốc sống. “Nhưng có một vẻ đẹp
trong việc học hỏi từ khó khăn. Bảng màu cảm xúc của bạn mở rộng ra.”
Thể hiện sự phức tạp về danh tính là điều Celine Song hy vọng sẽ làm được trong
Past Lives.
Câu chuyện không phải là sự phân đôi đơn giản giữa cuộc sống của người
Mỹ và người Hàn Quốc. Từ vựng về danh tính, Celine Song nói — giống như
nhãn mác “người Canada gốc Hàn” — có thể trở nên hạn hẹp.
Cuộc sống của cô, cũng như của bất kỳ ai, đều đầy những con đường không đi theo và những mối quan hệ không được lựa chọn.
“Tôi
đã có thể ở lại Canada. Tôi đã có thể chuyển đến ở hẳn Los Angeles. Tôi
đã có thể quyết định sẽ không kết hôn với chồng mình. Có rất nhiều cách
để con đường của chúng ta hình thành,” Celine Song, hiện đang sống cùng
chồng ở New York, cho biết.
Greta Lee được đặc biệt khen ngợi vì màn trình diễn tinh tế và tiết
chế của cô trong vai người phụ nữ không bị giằng xé giữa hai người yêu
mà nhìn về quá khứ của mình trước khi lao tới tương lai trong vai trò
nghệ sĩ
|
“Trường hợp của tôi hơi thái quá hơn chút vì con đường rẽ hẳn sang một lục địa khác.”
Cô nói
Past Lives là về việc nhìn nhận con người là những cá thể.
“Đối
với tôi, đó là câu chuyện về ba con người thực sự, thực sự dốc lòng đối
xử với nhau như những người trưởng thành và không đặt bản thân lên
trước trong tương tác với nhau,” Celine Song nói. “Những chuyện như vậy
luôn xảy ra trong cuộc sống thực và luôn cảm động.”
Các nhân vật trong phim thường nói về khái niệm
in-yun, cho rằng tất cả các cuộc gặp gỡ, kể cả ngắn ngủi, đều là những mối liên hệ định mệnh với tiềm năng lan tỏa.
Yoo Teo thấy mình ở vị trí trớ trêu khi vào vai một người đàn ông
Hàn Quốc truyền thống, trái ngược với những vai anh được giao ở Hàn Quốc
thường dựa trên việc anh lớn lên ở châu Âu
|
Tuy nhiên,
in-yun mạnh mẽ nhất trong
Past Lives hóa ra lại là mối liên hệ giữa Celine Song và máy quay phim.
“Cảm
giác như có thứ gì đó đâm sầm vào người tôi. Cảm giác như một sự khám
phá,” Celine Song nói về việc làm phim. “Giống như gặp được tình yêu của
đời mình vậy.”
Dịch: © Phương Hà @Quaivatdienanh.com
Nguồn: South China Morning Post