Charlize Theron trong Atomic Blonde

Trong Atomic Blonde, Charlize Theron nhận vai hành động lớn nhất dành cho phụ nữ trên màn ảnh tới nay. Dựa theo tiểu thuyết bằng tranh The Coldest City của Antony Johnston, cô vào vai Lorraine, đặc vụ ngầm MI6 được gửi tới Berlin trong những ngày cuối Chiến tranh lạnh để điều tra một vụ giết người và dọn đống lộn xộn chính phủ Anh bỏ lại. Trong chặng đường của mình chính cô cũng để lại những vết bầm dập và máu me.

Với Atomic Blonde, dự kiến ra rạp ngày 28 tháng 7, Theron gia nhập dàn diễn viên nữ – kiểu Pam Grier (Foxy Brown) và Sigourney Weaver (các phim Alien) – đã làm thay đổi cách phụ nữ xuất hiện trong phim hành động. Theron đã ở đây rồi – Furiousa do cô thủ vai là một nhân tố lớn trong thành công của Mad Max: Fury Road năm 2015 – nhưng hè này, Theron đẩy giới hạn của sự mãnh liệt và hiện thực.

Pam Grier trong Foxy Brown (1974)

“Rất thách thức,” Theron nói, “nhưng chẳng có gì về vai này khiến tôi cảm thấy như cá mắc cạn cả.”

Leitch giải thích: “Tôi muốn tiếp cận phim này như bạn sẽ xem một phim có nhân vật hành động nam khác. Vậy nên không có sự khác biệt.” Anh nói thêm, “Chúng tôi không xin tha thứ cho điều gì đang làm và không đưa ra giải thích cho việc đang làm.”

Dù thế, Theron nói những vai như vậy không thường xuyên có. “Tôi không nghĩ chúng ta cho phụ nữ thế cân bằng để thực sự có cơ hội đảm nhận những vai như vậy,” cô nói, nhắc tới Weaver là cảm hứng lớn cho vai diễn của mình trong Mad Max. “Tôi nhớ xem cô ấy khi còn trẻ, và thực sự ấn tượng. Cô ấy tuyệt vời. Linda Hamilton trong Terminator. Scarlett Johansson bây giờ. Nhiều phụ nữ có thể gây kinh ngạc chỉ cần họ có cơ hội.”

Các nữ anh hùng hành động khác đồng ý. Cùng với Theron, The New York Times trò chuyện với một số ngôi sao khác đã giúp thể loại phim này tiến hóa trong cách vai hành động dành cho phụ nữ đã thay đổi thế nào, họ nghĩ ngợi bao nhiêu để tung một cú đấm và có ý nghĩa gì với khán giả, đặc biệt các cô gái trẻ, khi nhìn thấy một người phụ nữ tung cước trên màn ảnh.

Trailer Atomic Blonde

Charlize Theron: Bầm dập thâm tím

Cách Atomic Blonde thể hiện một nước đi mới có thể thấy trong cảnh Theron đối mặt với một đám kẻ xấu trên cầu thang hẹp. Với những cú đấm đá tàn bạo, cô hạ từng tay một – trong khi mặc bốt cao tới đùi và kẻ mắt kiểu thập niên 80. Nhưng trong những phim trước Theron có thể thắng không xây xước, ở đây phim cho thấy cô bị đánh tả tơi – mặt sưng bầm và đầy máu. “Tôi nhớ mới đến ngày thứ nhì, cả người tôi đau, mặt tôi bầm dập, và mắt tôi sưng húp,” Theron nói. “Tôi nhớ đã nghĩ, thật sao?” (Cô sử dụng nền tảng khiêu vũ cùng huấn luyện thể lực và giao chiến bốn tới năm giờ một ngày để diễn những phân đoạn chiến đấu dồn dập.)

Nhưng tính thực tế đó quan trọng trên phim, cô và đạo diễn nói. “Chúng tôi muốn tiết chế cảnh hành động và khiến nó trông đau đớn,” Leitch nói, “và đôi lúc người ta muốn tránh điều đó khi đây là một nhân vật nữ.” Anh nói thêm: “Một phần vấn đề là các đạo diễn đối xử với nhân vật nữ như vật cưng. Họ muốn sống trong thế giới tưởng tượng khi chỉ đá móc xoay là hạ hết mấy gã cao 1 mét 9, vậy không đúng.”

Giải pháp của họ là thể hiện hậu quả của cảnh hành động: những vết thâm và chấn thương của Lorraine. “Vậy bạn sẽ đồng cảm với nhân vật,” Leitch nói, “và đột nhiên phim hay hơn.”

Michelle Rodriguez: Vị thế sức mạnh

“Khi thấy một người phụ nữ đẹp liêu xiêu cầm súng chạy quanh, sử dụng mu bàn tay đánh một gã và hắn bay đi cả thước, đó không được thực tế lắm,” Rodriguez nói. Nói về chọn phim hành động cho mình – như loạt phim Fast and Furious và Resident Evil – cô tìm những vai diễn cho thấy phụ nữ có khả năng tự chiến đấu, nhắc về cảnh đánh nhau với Ronda Rousey trong Furious 7 năm 2015.

“Này các cậu, khi họ viết về phụ nữ họ muốn các cô ấy ngầu,” cô nói, “họ vẫn cho các cô ấy tô son đi giày cao gót, và tôi chán rồi.” Rồi có cái khó cho phụ nữ tự chủ. “Đôi lúc với mấy ông biên kịch, họ khó tìm thấy giá trị của những cô gái nếu không dính vào đàn ông, nên họ cho các cô ấy chết đẹp luôn,” Rodriguez nói. “Cô ấy là một phụ nữ độc lập, và cô ấy chẳng phải bạn gái của ai. ‘Tôi phải làm gì bây giờ?’”

Cô tránh những vai đó, cùng với những vai tận dụng vẻ gợi cảm phụ nữ, cho thấy những cảnh cưỡng bức hay khỏa thân quá đà, hay thể hiện cô như người cần được giải cứu. “Tôi muốn thấy những vai diễn mà cô ấy tự hoàn thành mục đích của mình, không phải ai hay chuyện gì nào khác làm cho cô,” Rodriguez nói. “Anh hùng là thế. Đó là thông điệp chính đáng. Để cho các cô gái trẻ thấy sự gan dạ, can đảm đó sẽ rất thuyết phục.”

Cảnh giao chiến của Michelle Rodriguez và Ronda Rousey trong Furious 7

Dương Tử Quỳnh: Không chỉ là người bảo vệ

Điện ảnh châu Á có truyền thống lâu đời về đả nữ, nhưng Dương Tử Quỳnh (Ngọa hổ tàng long, Tomorrow Never Dies, Star Trek) nhớ thời mọi thứ không hoàn toàn như vậy: “Khi tôi mới bắt đầu sự nghiệp, mọi thứ luôn hướng về người đàn ông thực hiện những cảnh hành động. Tôi vui là tình hình đã thay đổi chóng mặt. Đó cũng vì khán giả đòi hỏi.”

Một thay đổi cô lưu ý là động cơ chiến đấu. “Ban đầu, hầu hết là nhân vật người mẹ: cô ấy chiến đấu vì cô ấy muốn bảo vệ,” Dương Tử Quỳnh nói. Nhưng đó không còn là lý do duy nhất nữa, và cô chỉ ra những phim như G. I. Jane (1997) làm ví dụ. “Họ chiến đấu không chỉ để bảo vệ con mình, họ làm thế để bảo vệ tổ quốc và công lý. Nên vai diễn đã tiến hóa, và phụ nữ đã đấu tranh cho những vai như vậy để nói hãy đưa chúng tôi những gì chúng tôi đáng được nhận.”

Võ thuật đã cho phép phụ nữ nhận nhiều vai hành động hơn bởi, bà nói, họ huấn luyện mình “dùng kỹ thuật để đánh bại một người to lớn hay khỏe mạnh hơn. Dùng chính trọng lượng của họ để hạ gục, kỹ thuật gạt đòn – không phải lúc nào cũng là sự hung hãn, mà là chiến đấu thông minh, chứ không chỉ đánh dữ dội.”

Từ trái qua, Chương Tử Di và Dương Tử Quỳnh trong Ngọa hổ tàng long (2000)

Tâm thế thay đổi đó có thể tái định nghĩa sự gợi cảm trên màn ảnh. “Tùy vào biên kịch và đạo diễn làm cho phức tạp hơn,” bà nói “Một người phụ nữ cứng rắn cả về thể chất lẫn tinh thần là một điều rất gợi cảm. Rất quan trọng khi chúng ta nhìn thấy điều đó trên phim dành cho phụ nữ và nam giới trẻ tuổi.”

Milla Jovovich: Một tuyên bố chính trị

Jovovich (Resident Evil, The Fifth Element, The Messenger) nhớ lúc cô 11 hay 12 tuổi xem Alien và hoàn toàn choáng ngợp vì diễn xuất của Sigourney Weaver trong vai trưởng đoàn Ripley chiến đấu chống lại sinh vật đáng sợ trên tựa phim. “Tôi chưa từng thấy người phụ nữ nào có thể làm điều đó,” cô nói. “Khiến tôi muốn ra trận và trở thành một chiến binh.”

Mặc dù vai diễn đó là một bước đột phá, các nữ diễn viên ngày nay cũng có thể làm nên điều khác biệt tương tự, cô nói: “Chúng ta sống trong một xã hội phụ hệ, chúng ta phải đối phó với điều đó ở nước Mỹ hiện giờ rất nhiều. Nên tôi nghĩ việc cho thấy phụ nữ ở những vị trí quyền lực rất quan trọng. Nếu khán giả đi xem phụ nữ hành động thì có nghĩa là họ tin phụ nữ có thể làm vậy.”

Milla Jovovich trong Resident Evil: The Final Chapter

Phim ảnh không phải lúc nào cũng xứng đáng với lớp khán giả đó. “Sẽ luôn có việc gây mãn nhãn bằng những cảnh hành hạ phụ nữ,” cô nói, nhưng khen những đạo diễn như James Cameron; Luc Beson; và chồng cô, Paul W. S. Anderson, là những người tin vào phụ nữ và cho họ những vai mạnh mẽ.

“Khi đóng The Fifth Element, tôi nhận ra tôi sẽ không bao giờ là cô gái trong phim chỉ biết nói ‘coi chừng’ hoặc ‘cứu tôi’,” cô nói. “Cá nhân tôi cảm thấy coi thường khi vào vai cô gái cần được cứu.” Thay vào đó, cô muốn trở thành một nguồn cảm hứng và vui mừng khi nghe các cô gái nói cảm thấy vai diễn của cô trong Resident Evil truyền sức mạnh cho họ. “Tôi đã nghe những câu chuyện rất điên rồ,” cô nói. “Sức mạnh của hình tượng trong văn hóa đại chúng. Nó là tất cả.”