Từ một cậu bé không biết mình là phù thủy đang theo học trường nội trú
phép thuật, bạn có thể rút ra bao nhiêu ý tưởng? Câu trả lời dường như
là: bao nhiêu tùy thích.
Tấm vé vàng đã mất đi sự tỏa sáng, từ trái qua: Gene Wilder,
Timothée Chalamet và Johnny Depp đều từng vào vai Willy Wonka suốt hàng
chục năm qua
|
Vào tháng 1 năm nay, các biên kịch người Anh Martha Hillier, Tom Moran và Michael Lesslie của
The Little Drummer Girl đã đưa ra ý tưởng cho phim bộ truyền hình
Harry Potter
tại văn phòng của HBO ở Hollywood. Một khởi đầu thật phù hợp cho năm
2024, được mệnh danh là ‘năm của các phần tiếp theo’, với ít nhất 40
phần tiếp theo, tiền truyện, làm lại hoặc chuyển thể trên màn ảnh rộng
tại các rạp chiếu phim trong suốt 12 tháng.
Có
Furiosa: A Mad Max Saga,
Inside Out 2,
Deadpool 3 (tức là
Deadpool & Wolverine),
Beetlejuice 2,
Joker: Folie à Deux,
Godzilla x King Kong 2,
Paddington in Peru,
Gladiator 2,
Wicked Part One,
Ghostbusters: Frozen Empire,
Despicable Me 4, ngoại truyện
Chúa tể những chiếc nhẫn: Cuộc chiến của người Rohirrim cùng với một phim
Planet of the Apes khác. Và
Bridget Jones 4 sẽ bắt đầu bấm máy vào tháng 5.
Trên tivi, chúng ta đã xem phần tiếp theo của
Blade Runner, phần khởi động lại của
Mr & Mrs Smith,
Sexy Beast tiền truyện của Jonathan Glazer và ngoại truyện
The Gentlemen của Guy Ritchie. Các phiên bản truyền hình của
Butch Cassidy and the Sundance Kid,
Flashdance,
The Italian Job và
Time Bandits đang được triển khai.
Chúng ta cũng đã có
The Artful Dodger trên Disney+, cung cấp câu trả lời cho câu hỏi không ai hỏi: tại sao không có phần tiếp theo của
Oliver Twist trong đó Artful Dodger gia nhập Hải quân, học làm bác sĩ, chuyển đến Úc và trở thành một bác sĩ phẫu thuật nổi tiếng?
Trên tivi, chúng ta có phần khởi động lại của Mr & Mrs Smith
|
Trên thực tế, nếu bạn có thể tìm thấy miêu tả phim hoặc chương trình
truyền hình nào không chứa từ ‘khởi động lại’; ‘dựa trên’; ‘lấy cảm hứng
từ’; ‘ngoại truyện’; ‘phát triển từ’; ‘hình dung lại’; hoặc ‘chuyển thể
từ loạt trò chơi điện tử bán chạy nhất’, bạn sẽ giành được tấm vé vàng
cho bộ phim
Wonka tiếp theo — vì tất nhiên là sẽ có phim tiếp theo rồi. Nói chuyện với
Entertainment Tonight Online, ngôi sao của
Dune (phần hai hiện đang ra rạp!) Timothée Chalamet đề cập đến khả năng xảy ra
Wonka 2: ‘Nếu có một câu chuyện nào đó để kể. Và rõ ràng là có.”
Theo
Box Office Mojo,
số lượng phim khởi động lại, làm lại, phần tiếp theo, ngoại truyện và
tiền truyện trong top 20 phòng vé đã tăng 700% kể từ năm 1993, cái năm
chỉ có hai phim không phải là câu chuyện nguyên tác:
Sister Act 2 và
The Fugitive. Năm 2023, ba phim gần như là nguyên tác là
Barbie (dựa trên một con búp bê);
Oppenheimer (tiểu sử) và
Elemental của Pixar: câu chuyện đơn độc được sinh ra từ trí tưởng tượng mới mẻ.
Vào tháng 1 năm nay, các biên kịch người Anh Martha Hillier, Tom
Moran và Michael Lesslie đã đưa ra ý tưởng cho phim bộ truyền hình Harry Potter tại văn phòng của HBO ở Hollywood
|
Đã năm năm nay tỷ lệ này là vậy, mặc dù con số tất nhiên có thể tăng vọt: năm 2018 có
A Quiet Place; năm 2019 có
Us và
Once Upon a Time in… Hollywood. Nhưng xu hướng này là không ngừng — và có lý do chính đáng, nhà sử học và kinh tế học điện ảnh John Sedgwick giải thích.
“Hollywood
đã dành phần lớn lịch sử của mình để cho ra đời rất nhiều bộ phim mà
không biết phim nào sẽ thành công. Khi khán giả đi xem phim thường xuyên
giảm, Hollywood phát hiện chúng ta khao khát những sản phẩm, ý tưởng và
câu chuyện mới — miễn là chúng giống với những sản phẩm, ý tưởng và câu
chuyện mà chúng ta đã biết. Vào những năm 1990, khán giả quốc tế bắt
đầu xem, và bạn không cần nhiều lời thoại để thu hút những người không
nói tiếng Anh.
“Vì vậy, từ năm 2000 trở đi, những bộ phim kinh
phí lớn phần lớn là phần tiếp theo mang tính hành động; hầu hết đều có
lãi, điều chưa từng có trong lịch sử Hollywood.”
Năm 2024 được mệnh danh là ‘năm của các phần tiếp theo’, với ít nhất
40 phần tiếp theo, tiền truyện, làm lại hoặc chuyển thể trên màn ảnh
rộng tại các rạp chiếu phim trong suốt 12 tháng
|
Một biên kịch người Anh ở Los Angeles, có hai dự án nguyên tác với sự
tham gia của các diễn viên giỏi giải thích: “Thay vì sắp xếp gặp gỡ mọi
hãng phim, nhà đài và dịch vụ phát trực tuyến ở Los Angeles, có một nhúm
người muốn nghe thôi.
“Kỷ nguyên có rất nhiều cuộc họp để tìm
kiếm một ý tưởng tuyệt vời đã qua rồi. Ngoại lệ duy nhất là những người
đoạt giải Oscar, nhà sản xuất lớn hoặc nếu bạn có một tài sản trí tuệ
cực kỳ nổi tiếng.”
Tại sao lại thế này? chuyên gia Tom Harrington
của Enders Analysis nói: “Nhu cầu mở lối ngay lập tức cho những nội
dung đắt tiền là rất lớn.” Ngân sách của các đài truyền hình Anh đang
ngày càng bị siết chặt do doanh thu quảng cáo giảm và phí cấp phép bị
đóng băng.
Khi các ủy viên bật đèn xanh cho một dự án, họ muốn chơi an toàn.
“[Họ biết] phần tiếp theo, ngoại truyện và khởi động lại đều thành công,
nên mỗi năm một tăng gấp đôi”
|
Áp lực tài chính đồng nghĩa với việc có ít hoa hồng hơn, với một bài viết trên tạp chí
Broadcast hồi
tháng 1 nói rằng “đâu đâu cũng giảm” vào năm 2023. Khi các ủy viên bật
đèn xanh cho một dự án, họ muốn chơi an toàn. “[Họ biết] phần tiếp theo,
ngoại truyện và khởi động lại đều thành công, nên mỗi năm một tăng gấp
đôi,” Harrington nói.
“Truyền hình cũng không khác, nhờ các thuật
toán và dịch vụ phát trực tuyến quốc tế. Nhưng không chỉ có các dịch vụ
phát trực tuyến — việc BBC khởi động lại
Gladiators hay ITV chiếu các phim bộ truyền hình tội phạm thường xuyên thì cũng vậy, chỉ là ở quy mô nhỏ hơn.”
Ngoài
ra, khi thị trường phát triển, các rào cản đối với tính độc đáo cũng
xuất hiện. Neil Webster, biên kịch hài, nhà sản xuất và đồng sáng lập
công ty chế tác Happy Tramp North, gần đây đã thành công với chương
trình
Guilt của BBC đoạt giải Bafta, cho biết: “Một chương trình phải hiệu quả về tỷ suất người xem, độ lặp lại và cả trên phạm vi quốc tế.”
Only Fools and Horses của BBC mãi đến mùa ba mới thực sự thành công
|
“Phim hài thường mang tính gia đình hơn. Giờ đây, phim hài phải hoạt
động lên tục trên một nền tảng và lặp đi lặp lại, vì vậy chúng tôi đánh
đổi tính thời sự lấy triết lý ‘lớn hơn, tốt hơn, ít hơn’. Mọi người đều
muốn có những tên tuổi lớn ngay từ đầu, vì vậy việc phát triển tài năng
mới sẽ khó hơn. Nổi tiếng là
Only Fools and Horses mãi đến mùa ba mới thực sự thành công, bây giờ chuyện như vậy gần như là không thể.”
Điểm mấu chốt điển hình: dựa vào nguồi tài chính từ Mỹ. Derek Wax, nhà sản xuất
The Sixth Commandment,
phim bộ về những vụ án có thật năm 2023 với sự tham gia của Timothy
Spall — ăn khách trên BBC trước khi được Apple TV+ mua, cho biết: “Bởi
vì BBC không thể trang trải toàn bộ ngân sách nên doanh số bán hàng quốc
tế sẽ trang trải chi phí.”
The Sixth Commandment, phim bộ về những vụ án có thật năm 2023 với sự tham gia của Timothy Spall — ăn khách trên BBC trước khi được Apple TV+ mua
|
“Điều này có thể là thách thức đối với nội dung đặc chất Anh. Với
The Sixth Commandment,
nhà phân phối của chúng tôi có niềm tin và giúp vốn vì biết rằng nếu
thành công thì người Mỹ sẽ mua. Rất may điều đó đã được chứng minh là
đúng, nhưng hiếm khi phim bộ ngắn tập dựa trên chuyện có thật bán được
trên phạm vi quốc tế. Thật đáng tiếc khi những tác phẩm này đã chứng
minh rằng chúng có thể thu hút lượng khán giả khổng lồ.”
Và rồi
tới chuyện khai thác tài sản trí tuệ — chẳng hạn những nhân vật trẻ em
mang tính biểu tượng đã hết hiệu lực bản quyền. Năm ngoái, đạo diễn độc
lập người Anh Rhys Frake-Waterfield đã phát hành
Winnie-the-Pooh: Blood and Honey
với phiên bản hoang dã của Pooh và Piglet khủng bố Christopher Robin và
một nhóm nữ sinh viên đại học. Mặc dù bị các nhà phê bình chỉ trích -
hoặc phớt lờ — nhưng bộ phim đã kiếm được gần 4 triệu bảng Anh trên toàn
thế giới từ kinh phí chưa đến 80.000 bảng Anh.
Và rồi tới chuyện khai thác tài sản trí tuệ — chẳng hạn những nhân
vật trẻ em mang tính biểu tượng đã hết hiệu lực bản quyền: bộ phim chưa
có tiêu đề của đạo diễn kinh dị Steven LaMorte thể hiện một phiên bản
quái dị của Steamboat Willie khủng bố những hành khách không hề ngờ vực trong một chuyến tàu đêm khuya
|
Chuột Mickey trong
Steamboat Willie ra mắt năm 1928 chịu chung số phận ở năm 2024: trong
Mickey’s Mouse Trap, đám trẻ choai trong công viên giải trí bị một kẻ giết người đeo mặt nạ Mickey bắt.
Trong khi đó, bộ phim chưa có tiêu đề của đạo diễn kinh dị Steven LaMorte thể hiện một phiên bản quái dị của
Steamboat Willie
khủng bố những hành khách không hề ngờ vực trong một chuyến tàu đêm
khuya, ông giải thích qua điện thoại. “Tôi thích lấy những nhân vật quen
thuộc và chuyển thể chúng, và
Steamboat Willie là lựa chọn hoàn hảo cho những trò giết người tinh quái.”
Có hy vọng không? Năm ngoái chứng kiến các phim siêu anh hùng, phim chuỗi như
Mission: Impossible và
Indiana Jones, và thậm chí cả
Nàng tiên cá làm lại thất bại ở phòng vé, trong khi phim có doanh thu cao nhất là
Barbie và
Oppenheimer: một phim hài kỳ quặc về nữ quyền dựa trên một con búp bê nhựa, và một phim tiểu sử khoa học dài dòng.
Cùng với thành công của Barbie là hàng loạt phim dựa trên đồ chơi
|
Liệu bây giờ Hollywood có nhận ra rằng chúng ta yêu thích một câu chuyện khác thường không?
Chắc là không. Cùng với thành công của
Barbie là hàng loạt phim dựa trên đồ chơi bao gồm
Polly Pocket, Vin Diesel trong
Rock ’Em Sock ’Em Robots và
Clue (dựa trên game
Cluedo).
Và vào tháng 11, giám đốc điều hành Disney Bob Iger cho biết hãng phim
của ông đã “làm quá nhiều” phần tiếp theo trong những năm gần đây, nhưng
nói thêm, “Không có nghĩa là chúng tôi sẽ không tiếp tục. Trên thực tế,
chúng tôi đang sản xuất một vài phim trong số đó.”
Đến rạp chiếu nào gần chỗ bạn đi mà xem — bây giờ toàn những thứ na ná trên màn rộng thôi.
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Daily Mail