Các đề cử Oscar 2020 đã được công bố, giờ là lúc việc phân tích cần
thiết có thể bắt đầu. Bạn có thể không biết gì nhiều về các bộ phim từ
những cái gật đầu của Oscar, nhưng bạn có thể biết được rất nhiều về
công nghiệp điện ảnh Hollywood — nó ưu tiên cái gì, ủng hộ cái gì, nó bỏ qua
những ai hết lần này đến lần khác. Và những người được đề cử năm nay
cung cấp rất nhiều chất liệu cho việc phân tích.
Dưới đây là những thắng-thua trong danh sách đề cử năm 2020 và chúng có ý
nghĩa gì cho buổi lễ ngày 9 tháng 2 — và cho tương lai của Hollywood.
Thắng: Joker
Joaquin Phoenix được đề cử cho vai diễn trong Joker, bộ phim nhận được tổng cộng 11 đề cử
|
Bên cạnh việc là “bộ phim gây tranh cãi nhất năm” và “bộ phim không phải của Disney có doanh thu cao nhất năm”, giờ
Joker là
“bộ phim được nhiều đề cử Oscar nhất”, không quá bất ngờ. Bộ phim khởi
hành đến Oscar bằng cách thắng giải Sư Tử Vàng đáng thèm muốn tại Liên
hoan phim Venice vào đầu tháng 9. Nó cũng kiếm được những bình phim vững
chắc và có doanh thu mở màn phòng vé tháng 10 lớn nhất mọi thời đại. Và
nó đã lấy được nhiều giải thưởng trong suốt mùa, đặc biệt là ngôi sao
Joaquin Phoenix, người mà ngay cả những kẻ gièm pha bộ phim nói chung
cũng đồng ý công nhận màn trình diễn biến dạng-cơ thể của anh. Đó là
màn trình diễn lớn đối với đạo diễn Todd Phillips, mà cho đến năm 2019 được
biết đến nhiều nhất qua vai trò chỉ đạo bộ ba phim Hangover.
Cái duy nhất ngáng đường
Joker —
ít nhất từ quan điểm của người trong nghề bỏ phiếu bầu chọn cho Giải
thưởng Viện Hàn lâm — là nó dựa trên một tài sản truyện tranh, vốn vẫn
mang hơi hướng “không nghiêm túc” đối với một số người. Nhưng những phim
như
The Dark Knight năm 2008 và đề cử Phim hay nhất (và có thu nhập cao tương tự)
Black Panther năm ngoái đã mở đường cho vấn đề đó. Và xét rằng
Joker chủ ý, dẫu có vụng về, bắt chước hai bộ phim kinh điển của Martin Scorsese (
The Irishman
của vị đạo diễn này kiếm được 10 đề cử), chừng có vẻ thiện ý “nghiêm
túc” của nó đã được thiết lập. Câu hỏi lớn bây giờ là liệu Viện Hàn lâm
có đủ yêu thích bộ phim để thực sự đưa nó trở về nhà với những tượng
vàng hay không.
Thua: Bất cứ ai không là người Mỹ da trắng thẳng
Đội ngũ toàn những gã da trắng đóng vai chính trong The Irishman
|
Oscar chưa bao giờ có hồ sơ thành tích lấp lánh cho việc đề cử người da
màu trong các hạng mục lớn nhất. Nhưng năm nay việc loại ra là đặc biệt
lộ liễu: Trong khi Bong Joon Ho ghi được một số đề cử cho bộ phim
Parasite khó
quên của mình, thì ứng viên không phải da trắng duy nhất trong lĩnh vực
diễn xuất là Cynthia Erivo. Và Erivo được công nhận cho vai diễn
Harriet Tubman trong
Harriet — màn diễn xuất xuất sắc, chắc
chắn, nhưng khó mà không thấy bất an khi người da đen duy nhất lấy được
một cái gật đầu quan trọng của Oscar nhờ đóng vai nô lệ.
Khi nói
đến sự đa dạng về sắc tộc và LGBTQ, năm nay hầu như không có người nào
không phải người Mỹ và không ứng viên nào tự nhận mình đồng tính. Một
lần nữa ngoài sự công nhận Bong cho
Parasite, Antonio Banderas là ngôi sao quốc tế duy nhất nhận được đề cử Nam diễn viên chính xuất sắc nhất trong
Pain and Glory.
Và hầu hết trong số những đề cử Phim hay nhất đều thăm dò những thử
thách và khổ nạn hấp dẫn, không ai biết của việc... làm một người đàn
ông da trắng trong xã hội.
Như nhà báo Emily VanDerWerff của
Vox đã
nói trong bài giải thích sâu hơn về sự thiếu đa dạng của các đề cử
Oscar 2020, sự đồng nhất này không phải là vì thiếu những ứng viên mạnh:
“Đây không phải như thể không có lựa chọn nào khác cho các
thành viên Viện Hàn lâm! Những diễn viên da màu đã nhận được nhiều đề cử
lớn tại các giải thưởng tiền Oscar như Quả Cầu Vàng, Giải thưởng của
giới phê bình và Giải thưởng Hiệp hội diễn viên màn ảnh bao gồm tất cả
mọi người từ Jennifer Lopez của
Hustlers (được đề cử cả ba!), Awkwafina của
The Farewell
(thắng Quả Cầu Vàng), Lupita Nyong’o của Us (thắng hầu hết giải thưởng
nữ diễn viên chính từ các hiệp hội phê bình), Eddie Murphy của
Dolemite Is My Name, Song Kang Ho của
Parasite, Zhao Shuzhen của
The Farewell, và Jamie Foxx của
Just Mercy.
Cũng tuyệt vời như những bộ phim và diễn viên được đề cử, #OscarsSoWhite — và người Mỹ da trắng — một lần nữa lại ngẩng cao đầu.
Thắng: Parasite
Park So Dam và Choi Woo Sik trong phim Parasite
|
Kể từ khi ra mắt tại Liên hoan phim Cannes vào tháng 5, thắng giải thưởng lớn nhất ở đó, Cành Cọ Vàng,
Parasite của
Bong Joon Ho như một quả cầu tuyết, gặt hái khen ngợi, giải thưởng và
sự hâm mộ của khán giả trên đường đi. Ly kỳ vui nhộn căng
thẳng với đạo đức xã hội sởn gai ốc,
Parasite dường như đã sẵn sàng bước vào khoảng trống mà
Roma để lại năm ngoái: bộ phim không nói tiếng Anh hiếm hoi thu hút sự chú ý của khán giả Mỹ ngại xem phụ đề cũng như Viện Hàn lâm.
Và phim đã thành công. Mặc dù không diễn viên nào được đề cử,
Parasite vẫn
lấy được sáu cái gật đầu: Phim hay nhất, Phim quốc tế hay nhất, Đạo
diễn xuất sắc nhất, Kịch bản gốc hay nhất, Biên tập phim và Dựng phim
xuất sắc nhất. Thật vẻ vang cho Hàn Quốc, một nền điện ảnh vì sao không
biết lại chưa bao giờ có phim được đề cử Phim quốc tế hay nhất (huống
chi là Phim hay nhất). Và thật vẻ vang cho Bong, đã là một đại diện
thiên tài trong mùa giải thưởng, nhẹ nhàng kê kích “hàng rào phụ đề cao 1
inch” và tiếp tục tạo không gian cho phim “nước ngoài” trên sân khấu
Oscar.
Thua: Dàn diễn viên ParasiteTuy
Parasite của
Bong Joon Ho nhận được nhiều đề cử, dàn diễn viên của nó bị phớt lờ.
Chuyện này thường có xu hướng xảy ra với những bộ phim được định vị là
thành tựu đạo diễn, mà
Parasite là phim như thế. Nhưng
Parasite là
câu chuyện đi theo nhân vật từng chút một như các đề cử Phim hay nhất
khác, tập trung vào việc nghèo đói và bất bình đẳng đẩy gia đình Kim
luồn rúc một cách ghê tởm vào cuộc sống của một gia đình giàu có như thế
nào. Dàn diễn viên chính — Song Kang Ho, Jang Hye Jin, Choi Woo Shik,
Park So Dam — mang đến những màn trình diễn khiến bạn ngờ hoặc về đạo
đức và ủng hộ họ bất chấp kế hoạch đáng xấu hổ của họ.
Bỏ lơ màn
trình diễn này là một nhắc nhở rằng Oscar chưa bao giờ giỏi tôn vinh các
diễn viên không phải người da trắng; trong năm 2015 và 2016, tất cả 20
đề cử diễn xuất đều là người da trắng, khiến người ta phản ứng dữ dội.
Thắng: Netflix
Jonathan Pryce và Anthony Hopkins trong The Two Popes
|
Netflix đã rót tiền vào phim của họ trong mùa giải thưởng này, bắt đầu bằng ngân sách sản xuất cho
The Irishman
của Martin Scorsese (lên đến gần 160 triệu đôla) và tiếp tục với các
bữa tiệc xa hoa và các sự kiện vận động để đảm bảo các nhà bầu chọn của
Viện Hàn lâm nghĩ đến những bộ phim uy tín của họ. Sau khi gia nhập Hiệp
hội Điện ảnh Hoa Kỳ — hiệp hội nghề nghiệp của sáu hãng phim lớn nhất
Hollywood — năm ngoái sau giải Oscar, có vẻ như Netflix đã quyết tâm
chứng tỏ họ là một ứng viên xứng đáng trong số năm đồng nghiệp của mình.
Và
họ đã được đền đáp. Với 24 đề cử, dịch vụ streaming này đánh bại
Disney — Disney! — trở thành hãng phim thu hoạch nhiều đề cử Oscar nhất.
Trong số đó có hai đề cử Phim hay nhất (
Marriage Story và
The Irishman); nhiều đề cử diễn xuất và tay nghề (cho
Marriage Story,
The Irishman và
The Two Popes trong số đó); một đề cử phim tài liệu cho
American Factory; và hai cái gật đầu cho phim hoạt hình
Klaus và
I Lost My Body.
Liệu
hầu hết những điều này sẽ chuyển thành tượng vàng vào đêm Oscar hay
không là một câu chuyện khác. Vẫn có nhiều nhà bầu chọn ở Viện Hàn lâm
giữ thành kiến chống-Netflix, tin rằng các dịch vụ phát trực tuyến đang
phá hủy ngành công nghiệp điện ảnh truyền thống. Nhưng với việc Netflix
làm tất cả những gì có thể để chứng minh điều ngược lại (gồm cả việc
thuê lâu dài Nhà hát Paris lịch sử của New York để chiếu phim của
Netflix), đây có thể là năm cuối cùng Viện Hàn lâm chia rẽ và quyết định
Netflix là một thành viên đích thực.
Thua: Những người dưới cơ
Jennifer Lopez trong Hustlers
|
Mọi cuộc tranh tài đều có kẻ dưới cơ, và giải Oscar cũng không ngoại lệ.
Và mặc dù Viện Hàn lâm có xu hướng ủng hộ lựa chọn “hiển nhiên” cho
các giải thưởng của họ — phim về Hollywood hoặc lịch sử; phim có
những màn trình diễn lớn, phô trương — đôi khi những kẻ dưới cơ lại đột
phá.
Không phải năm nay.
Uncut Gems căng thẳng, vui
nhộn, tan vỡ đã có đà trong suốt mùa giải cho ngôi sao Adam Sandler cùng
hai đạo diễn Josh và Benny Safdie, nhưng lại trắng tay đề cử. Tương tự,
Hustlers của Lorene Scafaria đã nhận được nhiều lời khen ngợi,
rất nhiều tiền, và được khán giả hoan hô — và Nữ diễn viên phụ xuất sắc
nhất cho ngôi sao Jennifer Lopez — nhưng Viện Hàn lâm không đề cử bộ
phim ở bất kỳ hạng mục nào. Và như đã nói, dù
Parasite nhận được nhiều đề cử, toàn bộ dàn diễn viên của nó bị loại khỏi hạng mục diễn xuất.
Có lẽ thiếu sót rõ ràng nhất là
The Farewell của Lulu Wang, bộ phim gia đình cực kỳ hấp dẫn đã lấy về cho ngôi sao Awkwafina một Quả Cầu Vàng diễn xuất. Có thể
The Farewell
vấp ngã vì nó không phô trương như một số phim dự tranh khác, hoặc vì
phần lớn lời thoại bằng tiếng Trung. Tuy nhiên, thiếu sót này cho thấy
mặc dù Viện Hàn lâm đã nỗ lực để tôn vinh một loạt các câu chuyện rộng
lớn và đa dạng hơn, đặc biệt là từ các đạo diễn trẻ, nhưng vẫn còn cả
một chặng đường dài phải đi.
Mặc dù thắng Quả Cầu Vàng, Awkwafina không lấy được đề cử cho vai diễn của cô trong The Farewel
|
Thắng: Florence PughNăm nay thật là tuyệt với Florence
Pugh, người cho đến năm 2019 vẫn dưới tầm radar của hầu hết khán giả
(bất chấp những vai diễn không thể quên trong các phim như
Lady Macbeth và phim truyền hình như
The Little Drummer Girl của AMC). Năm nay đã thay đổi tất cả. Vai Dani của cô trong
Midsommar,
cô bạn gái đau buồn và thất vọng tìm thấy như thể tái sinh ở một ngôi
làng Thụy Điển hết sức đáng sợ, là không thể xóa nhòa — ai có thể quên
được những lời than khóc của cô?
Cô đã tiếp nối vai diễn đó bằng một vai gây ấn tượng sâu sắc trong
Little Women
của Greta Gerwig, Amy March, người trẻ nhất trong bốn chị em nhà March,
thường được nhớ đến như một đứa bé hư. Amy có lẽ là khó nhất trong bốn
chị em nhà March, kể từ khi cô bắt đầu câu chuyện lúc còn nhỏ và kết
thúc là một người phụ nữ, phát triển từ người chưa trưởng thành thành
người trưởng thành và sành điệu. Và Pugh lẩy vai diễn lên một cách thành
thạo, hóa thân Amy với một tính cách không phải lúc nào cũng đương
nhiên có ở cô trong các bản chuyển thể khác.
Pugh sẽ đóng trong
Black Widow
cùng với Scarlett Johansson-hai đề cử, dự kiến ra mắt vào tháng 5 năm
2020. Và với một đề cử Oscar bỏ túi, chắc chắn cô sẽ là một trong những
ngôi sao phải xem trong thế giới phi-phim chuỗi vài năm tới đây.
Florence Pugh vai Amy March trong Little Women
|
Thua: Đạo diễn nữBổn cũ soạn lại. Một lần nữa, đạo
diễn nữ hoàn toàn bị loại khỏi các đề cử Oscar, mà Issa Rae ranh mãnh
chỉ ra trong buổi công bố: “Xin chúc mừng các quý ông đây.”
Viện
Hàn lâm có lịch sử đáng sợ trong việc đề cử phụ nữ hạng mục đạo
diễn. Khi Greta Gerwig nhận được cái gật đầu vào năm 2018 cho
Lady Bird,
cô mới chỉ là người phụ nữ thứ năm được đề cử giải Đạo diễn xuất sắc
nhất trong lịch sử hơn 90 năm của giải Oscar. Bốn người còn lại là
Kathryn Bigelow (chiến thắng năm 2010 cho
The Hurt Locker), Lina Wertmüller (được đề cử năm 1977 cho
Seven Beauties), Jane Campion (được đề cử năm 1994 cho
The Piano) và Sofia Coppola (được đề cử năm 2004 cho
The Lost in Translator).
Việc Gerwig không được đề cử năm nay với
Little Women
— đã giành được sáu đề cử, bao gồm Phim hay nhất và Kịch bản chuyển thể
hay nhất cho Gerwig — có vẻ là một hất hủi thực sự. Nhưng các đạo diễn
tài năng của nhiều bộ phim được giới phê bình ca ngợi và khán giả yêu
thích khác cũng bị bỏ rơi trong bóng tối, như Lorene Scafaria (
Hustlers), Lulu Wang (
The Farewell), Marielle Heller (
A Beautiful Day in the Neighborhood), Alma Har’el (
Honey Boy), Olivia Wilde (
Booksmart) và Mati Diop (người đã thắng giải Grand Prix tại Cannes cho
Atlantics).
Có
rất nhiều suy đoán về lý do tại sao phụ nữ tiếp tục bị loại khỏi hạng
mục này, năm này qua năm khác. Nhưng bất kỳ nhà quan sát nào cũng thấy
rõ rằng đây không phải là vấn đề liên quan đến chất lượng công việc đạo
diễn; mà là những yếu tố khác. Và mặc dù Viện Hàn lâm đã cần mẫn đa dạng
hóa thành viên của mình, nhưng đây là một cơ quan bầu chọn lớn với rất
nhiều thói quen cũ mà sẽ cần nhiều hơn một vài năm để khắc phục.
Thắng: Những ngôi sao của Bombshell
Margot Robbie (trái) đã giành được đề cử Oscar thứ hai từ trước đến nay, trong khi Charlize Theron từng thắng Oscar trước đó
|
Bombshell không phải là một phim hay, thu được nhiều ý kiến
trái chiều từ các nhà phê bình. Tuy nhiên, câu chuyện về một lịch sử rất
gần vẫn giành được hai đề cử đáng thèm muốn trong các hạng mục diễn
xuất: Charlize Theron cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất và Margot
Robbie cho Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất. Theron phi thường hóa thân
Megyn Kelly, neo chặt (phần lớn) sự xuất hiện của cô ấy và âm sắc của
giọng nói. Trong khi đó, Robbie đóng vai một nhân vật hỗn hợp, cùng với
Kelly và Gretchen Carlson của Nicole Kidman, xử lý vấn đề quấy rối tình
dục có hệ thống tại Fox News.
Những đề cử này được đưa ra mà
Bombshell không
được công nhận trong các hạng mục chính khác (bao gồm kịch bản, đạo
diễn và Phim hay nhất) — và bất chấp rất nhiều màn trình diễn khác (xem:
Awkwafina trong
The Farewell và Jennifer Lopez trong
Hustlers) và các bộ phim được ca ngợi nhiều hơn.
DANH SÁCH ĐỀ CỬ OSCAR LẦN THỨ 92
• Phim hay nhất
Ford v Ferrari The Irishman Jojo Rabbit Joker Little Women Marriage Story 1917 Once Upon a Time in Hollywood Parasite
• Đạo diễn xuất sắc
Martin Scorsese, The Irishman Todd Phillips, Joker Sam Mendes, 1917 Quentin Tarantino, Once Upon a Time in Hollywood Bong Joon Ho, Parasite
• Nữ diễn viên phụ xuất sắc
Kathy Bates, Richard Jewell Laura Dern, Marriage Story Scarlett Johansson, Jojo Rabbit Florence Pugh, Little Women Margot Robbie, Bombshell
• Nam diễn viên phụ xuất sắc
Tom Hanks, A Beautiful Day in the Neighborhood Anthony Hopkins, The Two Popes Al Pacino, The Irishman Joe Pesci, The Irishman Brad Pitt, Once Upon a Time in Hollywood
• Nam diễn viên chính xuất sắc
Antonio Banderas, Pain and Glory Leonardo DiCaprio, Once Upon a Time in Hollywood Adam Driver, Marriage Story Joaquin Phoenix, Joker Jonathan Pryce, The Two Popes
• Nữ diễn viên chính xuất sắc
Cynthia Erivo, Harriet Scarlett Johansson, Marriage Story Saoirse Ronan, Little Women Charlize Theron, Bombshell Renée Zellweger, Judy
• Kịch bản chuyển thể xuất sắc
The Irishman Jojo Rabbit Joker Little Women The Two Popes
• Kịch bản gốc xuất sắc
Knives Out Marriage Story 1917 Once Upon a Time in Hollywood Parasite
• Phục trang
The Irishman Jojo Rabbit Joker Little Women Once Upon a Time in Hollywood
• Hòa âm
Ad Astra Ford v Ferrari Joker 1917 Once Upon a Time in Hollywood
• Biên tập âm thanh
Ford v Ferrari Joker 1917 Once Upon a Time in Hollywood Star Wars: The Rise of Skywalker
• Nhạc nền
Joker Little Women Marriage Story 1917 Star Wars: The Rise of Skywalker
• Ca khúc trong phim
“I Can’t Let You Throw Yourself Away”, Toy Story 4 “(I’m Gonna) Love Me Again”, Rocketman “I’m Standing With You”, Breakthrough “Into the Unknown”, Frozen 2 “Stand Up”, Harriet
• Phim tài liệu xuất sắc
American Factory The Cave The Edge of Democracy For Sama Honeyland
• Phim tài liệu ngắn xuất sắc
In the Absence Learning to Skateboard in a War Zone if You’re a Girl Life Overtakes Me St. Louis Superman Walk, Run, Chacha
• Phim quốc tế xuất sắc
Corpus Christi (Ba Lan) Honeyland (Bắc Macedonia) Les Misérables (Pháp) Pain & Glory (Tây Ban Nha) Parasite (Hàn Quốc)
• Dựng phim
The Irishman Jojo Rabbit 1917 Once Upon a Time in Hollywood Parasite
• Biên tập
Ford v Ferrari The Irishman Jojo Rabbit Joker Parasite
• Quay phim
The Irishman Joker The Lighthouse 1917 Once Upon a Time in Hollywood
• Hiệu ứng
Avengers: Endgame The Irishman The Lion King 1917 Star Wars: The Rise of Skywalker
• Hóa trang và tạo mẫu tóc
Bombshell Joker Judy Maleficent: Mistress of Evil 1917
• Phim hoạt hình xuất sắc
How to Train Your Dragon: The Hidden World I Lost My Body Klaus Missing Link Toy Story 4
• Phim hoạt hình ngắn xuất sắc
Dcera (Daughter) Hair Love Kitbull Memorable Sister
• Phim ngắn xuất sắc
Brotherhood Nefta Football Club The Neighbors’ Window Saria A Sister |
Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Vox