Giải thưởng - LHP

5 thắng-4 thua từ đề cử Oscar 2020

15/01/2020

Các đề cử Oscar 2020 đã được công bố, giờ là lúc việc phân tích cần thiết có thể bắt đầu. Bạn có thể không biết gì nhiều về các bộ phim từ những cái gật đầu của Oscar, nhưng bạn có thể biết được rất nhiều về công nghiệp điện ảnh Hollywood — nó ưu tiên cái gì, ủng hộ cái gì, nó bỏ qua những ai hết lần này đến lần khác. Và những người được đề cử năm nay cung cấp rất nhiều chất liệu cho việc phân tích.

Dưới đây là những thắng-thua trong danh sách đề cử năm 2020 và chúng có ý nghĩa gì cho buổi lễ ngày 9 tháng 2 — và cho tương lai của Hollywood.

Thắng: Joker

Joaquin Phoenix được đề cử cho vai diễn trong Joker, bộ phim nhận được tổng cộng 11 đề cử

Bên cạnh việc là “bộ phim gây tranh cãi nhất năm” và “bộ phim không phải của Disney có doanh thu cao nhất năm”, giờ Joker là “bộ phim được nhiều đề cử Oscar nhất”, không quá bất ngờ. Bộ phim khởi hành đến Oscar bằng cách thắng giải Sư Tử Vàng đáng thèm muốn tại Liên hoan phim Venice vào đầu tháng 9. Nó cũng kiếm được những bình phim vững chắc và có doanh thu mở màn phòng vé tháng 10 lớn nhất mọi thời đại. Và nó đã lấy được nhiều giải thưởng trong suốt mùa, đặc biệt là ngôi sao Joaquin Phoenix, người mà ngay cả những kẻ gièm pha bộ phim nói chung cũng đồng ý công nhận màn trình diễn biến dạng-cơ thể của anh. Đó là màn trình diễn lớn đối với đạo diễn Todd Phillips, mà cho đến năm 2019 được biết đến nhiều nhất qua vai trò chỉ đạo bộ ba phim Hangover.

Cái duy nhất ngáng đường Joker — ít nhất từ quan điểm của người trong nghề bỏ phiếu bầu chọn cho Giải thưởng Viện Hàn lâm — là nó dựa trên một tài sản truyện tranh, vốn vẫn mang hơi hướng “không nghiêm túc” đối với một số người. Nhưng những phim như The Dark Knight năm 2008 và đề cử Phim hay nhất (và có thu nhập cao tương tự) Black Panther năm ngoái đã mở đường cho vấn đề đó. Và xét rằng Joker chủ ý, dẫu có vụng về, bắt chước hai bộ phim kinh điển của Martin Scorsese (The Irishman của vị đạo diễn này kiếm được 10 đề cử), chừng có vẻ thiện ý “nghiêm túc” của nó đã được thiết lập. Câu hỏi lớn bây giờ là liệu Viện Hàn lâm có đủ yêu thích bộ phim để thực sự đưa nó trở về nhà với những tượng vàng hay không.

Thua: Bất cứ ai không là người Mỹ da trắng thẳng

Đội ngũ toàn những gã da trắng đóng vai chính trong The Irishman

Oscar chưa bao giờ có hồ sơ thành tích lấp lánh cho việc đề cử người da màu trong các hạng mục lớn nhất. Nhưng năm nay việc loại ra là đặc biệt lộ liễu: Trong khi Bong Joon Ho ghi được một số đề cử cho bộ phim Parasite khó quên của mình, thì ứng viên không phải da trắng duy nhất trong lĩnh vực diễn xuất là Cynthia Erivo. Và Erivo được công nhận cho vai diễn Harriet Tubman trong Harriet — màn diễn xuất xuất sắc, chắc chắn, nhưng khó mà không thấy bất an khi người da đen duy nhất lấy được một cái gật đầu quan trọng của Oscar nhờ đóng vai nô lệ.

Khi nói đến sự đa dạng về sắc tộc và LGBTQ, năm nay hầu như không có người nào không phải người Mỹ và không ứng viên nào tự nhận mình đồng tính. Một lần nữa ngoài sự công nhận Bong cho Parasite, Antonio Banderas là ngôi sao quốc tế duy nhất nhận được đề cử Nam diễn viên chính xuất sắc nhất trong Pain and Glory. Và hầu hết trong số những đề cử Phim hay nhất đều thăm dò những thử thách và khổ nạn hấp dẫn, không ai biết của việc... làm một người đàn ông da trắng trong xã hội.

Như nhà báo Emily VanDerWerff của Vox đã nói trong bài giải thích sâu hơn về sự thiếu đa dạng của các đề cử Oscar 2020, sự đồng nhất này không phải là vì thiếu những ứng viên mạnh:

“Đây không phải như thể không có lựa chọn nào khác cho các thành viên Viện Hàn lâm! Những diễn viên da màu đã nhận được nhiều đề cử lớn tại các giải thưởng tiền Oscar như Quả Cầu Vàng, Giải thưởng của giới phê bình và Giải thưởng Hiệp hội diễn viên màn ảnh bao gồm tất cả mọi người từ Jennifer Lopez của Hustlers (được đề cử cả ba!), Awkwafina của The Farewell (thắng Quả Cầu Vàng), Lupita Nyong’o của Us (thắng hầu hết giải thưởng nữ diễn viên chính từ các hiệp hội phê bình), Eddie Murphy của Dolemite Is My Name, Song Kang Ho của Parasite, Zhao Shuzhen của The Farewell, và Jamie Foxx của Just Mercy.

Cũng tuyệt vời như những bộ phim và diễn viên được đề cử, #OscarsSoWhite — và người Mỹ da trắng — một lần nữa lại ngẩng cao đầu.

Thắng: Parasite

Park So Dam và Choi Woo Sik trong phim Parasite

Kể từ khi ra mắt tại Liên hoan phim Cannes vào tháng 5, thắng giải thưởng lớn nhất ở đó, Cành Cọ Vàng, Parasite của Bong Joon Ho như một quả cầu tuyết, gặt hái khen ngợi, giải thưởng và sự hâm mộ của khán giả trên đường đi. Ly kỳ vui nhộn căng thẳng với đạo đức xã hội sởn gai ốc, Parasite dường như đã sẵn sàng bước vào khoảng trống mà Roma để lại năm ngoái: bộ phim không nói tiếng Anh hiếm hoi thu hút sự chú ý của khán giả Mỹ ngại xem phụ đề cũng như Viện Hàn lâm.

Và phim đã thành công. Mặc dù không diễn viên nào được đề cử, Parasite vẫn lấy được sáu cái gật đầu: Phim hay nhất, Phim quốc tế hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất, Kịch bản gốc hay nhất, Biên tập phim và Dựng phim xuất sắc nhất. Thật vẻ vang cho Hàn Quốc, một nền điện ảnh vì sao không biết lại chưa bao giờ có phim được đề cử Phim quốc tế hay nhất (huống chi là Phim hay nhất). Và thật vẻ vang cho Bong, đã là một đại diện thiên tài trong mùa giải thưởng, nhẹ nhàng kê kích “hàng rào phụ đề cao 1 inch” và tiếp tục tạo không gian cho phim “nước ngoài” trên sân khấu Oscar.

Thua: Dàn diễn viên Parasite

Tuy Parasite của Bong Joon Ho nhận được nhiều đề cử, dàn diễn viên của nó bị phớt lờ. Chuyện này thường có xu hướng xảy ra với những bộ phim được định vị là thành tựu đạo diễn, mà Parasite là phim như thế. Nhưng Parasite là câu chuyện đi theo nhân vật từng chút một như các đề cử Phim hay nhất khác, tập trung vào việc nghèo đói và bất bình đẳng đẩy gia đình Kim luồn rúc một cách ghê tởm vào cuộc sống của một gia đình giàu có như thế nào. Dàn diễn viên chính — Song Kang Ho, Jang Hye Jin, Choi Woo Shik, Park So Dam — mang đến những màn trình diễn khiến bạn ngờ hoặc về đạo đức và ủng hộ họ bất chấp kế hoạch đáng xấu hổ của họ.

Bỏ lơ màn trình diễn này là một nhắc nhở rằng Oscar chưa bao giờ giỏi tôn vinh các diễn viên không phải người da trắng; trong năm 2015 và 2016, tất cả 20 đề cử diễn xuất đều là người da trắng, khiến người ta phản ứng dữ dội.

Thắng: Netflix

Jonathan Pryce và Anthony Hopkins trong The Two Popes

Netflix đã rót tiền vào phim của họ trong mùa giải thưởng này, bắt đầu bằng ngân sách sản xuất cho The Irishman của Martin Scorsese (lên đến gần 160 triệu đôla) và tiếp tục với các bữa tiệc xa hoa và các sự kiện vận động để đảm bảo các nhà bầu chọn của Viện Hàn lâm nghĩ đến những bộ phim uy tín của họ. Sau khi gia nhập Hiệp hội Điện ảnh Hoa Kỳ — hiệp hội nghề nghiệp của sáu hãng phim lớn nhất Hollywood — năm ngoái sau giải Oscar, có vẻ như Netflix đã quyết tâm chứng tỏ họ là một ứng viên xứng đáng trong số năm đồng nghiệp của mình.

Và họ đã được đền đáp. Với 24 đề cử, dịch vụ streaming này đánh bại Disney — Disney! — trở thành hãng phim thu hoạch nhiều đề cử Oscar nhất. Trong số đó có hai đề cử Phim hay nhất (Marriage StoryThe Irishman); nhiều đề cử diễn xuất và tay nghề (cho Marriage Story, The IrishmanThe Two Popes trong số đó); một đề cử phim tài liệu cho American Factory; và hai cái gật đầu cho phim hoạt hình Klaus I Lost My Body.

Liệu hầu hết những điều này sẽ chuyển thành tượng vàng vào đêm Oscar hay không là một câu chuyện khác. Vẫn có nhiều nhà bầu chọn ở Viện Hàn lâm giữ thành kiến chống-Netflix, tin rằng các dịch vụ phát trực tuyến đang phá hủy ngành công nghiệp điện ảnh truyền thống. Nhưng với việc Netflix làm tất cả những gì có thể để chứng minh điều ngược lại (gồm cả việc thuê lâu dài Nhà hát Paris lịch sử của New York để chiếu phim của Netflix), đây có thể là năm cuối cùng Viện Hàn lâm chia rẽ và quyết định Netflix là một thành viên đích thực.

Thua: Những người dưới cơ

Jennifer Lopez trong Hustlers

Mọi cuộc tranh tài đều có kẻ dưới cơ, và giải Oscar cũng không ngoại lệ. Và mặc dù Viện Hàn lâm có xu hướng ủng hộ lựa chọn “hiển nhiên” cho các giải thưởng của họ — phim về Hollywood hoặc lịch sử; phim có những màn trình diễn lớn, phô trương — đôi khi những kẻ dưới cơ lại đột phá.

Không phải năm nay. Uncut Gems căng thẳng, vui nhộn, tan vỡ đã có đà trong suốt mùa giải cho ngôi sao Adam Sandler cùng hai đạo diễn Josh và Benny Safdie, nhưng lại trắng tay đề cử. Tương tự, Hustlers của Lorene Scafaria đã nhận được nhiều lời khen ngợi, rất nhiều tiền, và được khán giả hoan hô — và Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất cho ngôi sao Jennifer Lopez — nhưng Viện Hàn lâm không đề cử bộ phim ở bất kỳ hạng mục nào. Và như đã nói, dù Parasite nhận được nhiều đề cử, toàn bộ dàn diễn viên của nó bị loại khỏi hạng mục diễn xuất.

Có lẽ thiếu sót rõ ràng nhất là The Farewell của Lulu Wang, bộ phim gia đình cực kỳ hấp dẫn đã lấy về cho ngôi sao Awkwafina một Quả Cầu Vàng diễn xuất. Có thể The Farewell vấp ngã vì nó không phô trương như một số phim dự tranh khác, hoặc vì phần lớn lời thoại bằng tiếng Trung. Tuy nhiên, thiếu sót này cho thấy mặc dù Viện Hàn lâm đã nỗ lực để tôn vinh một loạt các câu chuyện rộng lớn và đa dạng hơn, đặc biệt là từ các đạo diễn trẻ, nhưng vẫn còn cả một chặng đường dài phải đi.

Mặc dù thắng Quả Cầu Vàng, Awkwafina không lấy được đề cử cho vai diễn của cô trong The Farewel

Thắng: Florence Pugh

Năm nay thật là tuyệt với Florence Pugh, người cho đến năm 2019 vẫn dưới tầm radar của hầu hết khán giả (bất chấp những vai diễn không thể quên trong các phim như Lady Macbeth và phim truyền hình như The Little Drummer Girl của AMC). Năm nay đã thay đổi tất cả. Vai Dani của cô trong Midsommar, cô bạn gái đau buồn và thất vọng tìm thấy như thể tái sinh ở một ngôi làng Thụy Điển hết sức đáng sợ, là không thể xóa nhòa — ai có thể quên được những lời than khóc của cô?

Cô đã tiếp nối vai diễn đó bằng một vai gây ấn tượng sâu sắc trong Little Women của Greta Gerwig, Amy March, người trẻ nhất trong bốn chị em nhà March, thường được nhớ đến như một đứa bé hư. Amy có lẽ là khó nhất trong bốn chị em nhà March, kể từ khi cô bắt đầu câu chuyện lúc còn nhỏ và kết thúc là một người phụ nữ, phát triển từ người chưa trưởng thành thành người trưởng thành và sành điệu. Và Pugh lẩy vai diễn lên một cách thành thạo, hóa thân Amy với một tính cách không phải lúc nào cũng đương nhiên có ở cô trong các bản chuyển thể khác.

Pugh sẽ đóng trong Black Widow cùng với Scarlett Johansson-hai đề cử, dự kiến ra mắt vào tháng 5 năm 2020. Và với một đề cử Oscar bỏ túi, chắc chắn cô sẽ là một trong những ngôi sao phải xem trong thế giới phi-phim chuỗi vài năm tới đây.

Florence Pugh vai Amy March trong Little Women

Thua: Đạo diễn nữ

Bổn cũ soạn lại. Một lần nữa, đạo diễn nữ hoàn toàn bị loại khỏi các đề cử Oscar, mà Issa Rae ranh mãnh chỉ ra trong buổi công bố: “Xin chúc mừng các quý ông đây.”

Viện Hàn lâm có lịch sử đáng sợ trong việc đề cử phụ nữ hạng mục đạo diễn. Khi Greta Gerwig nhận được cái gật đầu vào năm 2018 cho Lady Bird, cô mới chỉ là người phụ nữ thứ năm được đề cử giải Đạo diễn xuất sắc nhất trong lịch sử hơn 90 năm của giải Oscar. Bốn người còn lại là Kathryn Bigelow (chiến thắng năm 2010 cho The Hurt Locker), Lina Wertmüller (được đề cử năm 1977 cho Seven Beauties), Jane Campion (được đề cử năm 1994 cho The Piano) và Sofia Coppola (được đề cử năm 2004 cho The Lost in Translator).

Việc Gerwig không được đề cử năm nay với Little Women — đã giành được sáu đề cử, bao gồm Phim hay nhất và Kịch bản chuyển thể hay nhất cho Gerwig — có vẻ là một hất hủi thực sự. Nhưng các đạo diễn tài năng của nhiều bộ phim được giới phê bình ca ngợi và khán giả yêu thích khác cũng bị bỏ rơi trong bóng tối, như Lorene Scafaria (Hustlers), Lulu Wang (The Farewell), Marielle Heller (A Beautiful Day in the Neighborhood), Alma Har’el (Honey Boy), Olivia Wilde (Booksmart) và Mati Diop (người đã thắng giải Grand Prix tại Cannes cho Atlantics).

Có rất nhiều suy đoán về lý do tại sao phụ nữ tiếp tục bị loại khỏi hạng mục này, năm này qua năm khác. Nhưng bất kỳ nhà quan sát nào cũng thấy rõ rằng đây không phải là vấn đề liên quan đến chất lượng công việc đạo diễn; mà là những yếu tố khác. Và mặc dù Viện Hàn lâm đã cần mẫn đa dạng hóa thành viên của mình, nhưng đây là một cơ quan bầu chọn lớn với rất nhiều thói quen cũ mà sẽ cần nhiều hơn một vài năm để khắc phục.

Thắng: Những ngôi sao của Bombshell

Margot Robbie (trái) đã giành được đề cử Oscar thứ hai từ trước đến nay, trong khi Charlize Theron từng thắng Oscar trước đó

Bombshell không phải là một phim hay, thu được nhiều ý kiến trái chiều từ các nhà phê bình. Tuy nhiên, câu chuyện về một lịch sử rất gần vẫn giành được hai đề cử đáng thèm muốn trong các hạng mục diễn xuất: Charlize Theron cho Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất và Margot Robbie cho Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất. Theron phi thường hóa thân Megyn Kelly, neo chặt (phần lớn) sự xuất hiện của cô ấy và âm sắc của giọng nói. Trong khi đó, Robbie đóng vai một nhân vật hỗn hợp, cùng với Kelly và Gretchen Carlson của Nicole Kidman, xử lý vấn đề quấy rối tình dục có hệ thống tại Fox News.

Những đề cử này được đưa ra mà Bombshell không được công nhận trong các hạng mục chính khác (bao gồm kịch bản, đạo diễn và Phim hay nhất) — và bất chấp rất nhiều màn trình diễn khác (xem: Awkwafina trong The Farewell và Jennifer Lopez trong Hustlers) và các bộ phim được ca ngợi nhiều hơn.

DANH SÁCH ĐỀ CỬ OSCAR LẦN THỨ 92

• Phim hay nhất

Ford v Ferrari
The Irishman
Jojo Rabbit
Joker
Little Women
Marriage Story
1917
Once Upon a Time in Hollywood
Parasite

• Đạo diễn xuất sắc

Martin Scorsese, The Irishman
Todd Phillips, Joker
Sam Mendes, 1917
Quentin Tarantino, Once Upon a Time in Hollywood
Bong Joon Ho, Parasite

• Nữ diễn viên phụ xuất sắc

Kathy Bates, Richard Jewell
Laura Dern, Marriage Story
Scarlett Johansson, Jojo Rabbit
Florence Pugh, Little Women
Margot Robbie, Bombshell

• Nam diễn viên phụ xuất sắc

Tom Hanks, A Beautiful Day in the Neighborhood
Anthony Hopkins, The Two Popes
Al Pacino, The Irishman
Joe Pesci, The Irishman
Brad Pitt, Once Upon a Time in Hollywood

• Nam diễn viên chính xuất sắc

Antonio Banderas, Pain and Glory
Leonardo DiCaprio, Once Upon a Time in Hollywood
Adam Driver, Marriage Story
Joaquin Phoenix, Joker
Jonathan Pryce, The Two Popes

• Nữ diễn viên chính xuất sắc

Cynthia Erivo, Harriet
Scarlett Johansson, Marriage Story
Saoirse Ronan, Little Women
Charlize Theron, Bombshell
Renée Zellweger, Judy

• Kịch bản chuyển thể xuất sắc

The Irishman
Jojo Rabbit
Joker
Little Women
The Two Popes

• Kịch bản gốc xuất sắc

Knives Out
Marriage Story
1917
Once Upon a Time in Hollywood
Parasite

• Phục trang

The Irishman
Jojo Rabbit
Joker
Little Women
Once Upon a Time in Hollywood

• Hòa âm

Ad Astra
Ford v Ferrari
Joker
1917
Once Upon a Time in Hollywood

• Biên tập âm thanh

Ford v Ferrari
Joker
1917
Once Upon a Time in Hollywood
Star Wars: The Rise of Skywalker

• Nhạc nền

Joker
Little Women
Marriage Story
1917
Star Wars: The Rise of Skywalker

• Ca khúc trong phim

“I Can’t Let You Throw Yourself Away”, Toy Story 4
“(I’m Gonna) Love Me Again”, Rocketman
“I’m Standing With You”, Breakthrough
“Into the Unknown”, Frozen 2
“Stand Up”, Harriet

• Phim tài liệu xuất sắc

American Factory
The Cave
The Edge of Democracy
For Sama
Honeyland

• Phim tài liệu ngắn xuất sắc

In the Absence
Learning to Skateboard in a War Zone if You’re a Girl
Life Overtakes Me
St. Louis Superman
Walk, Run, Chacha

• Phim quốc tế xuất sắc

Corpus Christi (Ba Lan)
Honeyland (Bắc Macedonia)
Les Misérables (Pháp)
Pain & Glory (Tây Ban Nha)
Parasite (Hàn Quốc)

• Dựng phim

The Irishman
Jojo Rabbit
1917
Once Upon a Time in Hollywood
Parasite

• Biên tập

Ford v Ferrari
The Irishman
Jojo Rabbit
Joker
Parasite

• Quay phim

The Irishman
Joker
The Lighthouse
1917
Once Upon a Time in Hollywood

• Hiệu ứng

Avengers: Endgame
The Irishman
The Lion King
1917
Star Wars: The Rise of Skywalker

• Hóa trang và tạo mẫu tóc

Bombshell
Joker
Judy
Maleficent: Mistress of Evil
1917

• Phim hoạt hình xuất sắc

How to Train Your Dragon: The Hidden World
I Lost My Body
Klaus
Missing Link
Toy Story 4

• Phim hoạt hình ngắn xuất sắc

Dcera (Daughter)
Hair Love
Kitbull
Memorable
Sister

• Phim ngắn xuất sắc

Brotherhood
Nefta Football Club
The Neighbors’ Window
Saria
A Sister


Dịch: © Hải Đăng @Quaivatdienanh.com
Nguồn: Vox