Hành trình của bộ phim ly kỳ thắng nhiều giải thưởng của đạo diễn Bong Joon Ho Parasite (2019), làm người hâm mộ điện ảnh toàn cầu ngỡ ngàng khi lấy bốn giải Oscar sau một giải Quả Cầu Vàng, và Cành Cọ Vàng tại Liên hoan phim quốc tế Cannes năm 2019, cho thấy tiềm năng thành công của điện ảnh Hàn Quốc. Bộ phim trở thành phim đầu tiên của Hàn Quốc thắng giải Oscar.

Hwang Hyo Kyun, trái, và Kwak Tae Yong, đồng giám đốc Technical Art Studio CELL, công ty hiệu ứng và hóa trang hàng đầu Hàn Quốc, trong buổi phỏng vấn với Korea Times ở trụ sở công ty tại Ilsan, Gyeonggi hôm 23/7

Cùng với Bong, một số nhà làm phim Hàn Quốc khác như đạo diễn Park Chan Wook đã đạt được tiếng tăm toàn thế giới với những tuyệt tác của mình. Những thành tựu kỳ diệu của họ ở nước ngoài đã làm mạnh thêm danh tiếng của phim Hàn Quốc.

Đằng sau hào quang, có một công ty hóa trang hiệu ứng đặc biệt mà Bong, Park và nhiều đạo diễn lừng lẫy khác đều dựa dẫm tin tưởng. Technical Art Studio CELL là nhóm chuyên gia lớn nhất và cũng được săn đón nhất trong ngành, đã tham gia khoảng 190 bộ phim điện ảnh và truyền hình từ khi thành lập năm 2003. Parasite và Kingdom là hai tác phẩm màn ảnh họ đã tham gia vào. Tự nhận là không có đối thủ ở Hàn Quốc, có khi cả châu Á luôn. Công ty này cũng nhận được hàng tá giải thưởng tại Giải Điện ảnh châu Á, Giải thưởng Điện ảnh Daejong, và Giải thưởng Điện ảnh Rồng Xanh.

“Nghề của chúng tôi là đánh lừa khán giả,” Kwak Tae Yong, đồng giám đốc Technical Art Studio Cell, cho biết trong buổi phỏng vấn gần đây với Korea Times. “Chúng tôi sử dụng những nguyên liệu và thành phần khác nhau để làm mọi thứ trông như thật. Về cơ bản, chúng tôi chuyển tải thành hình ảnh những ý tưởng mà các đạo diễn gợi ý.”

Êkíp của công ty tại trường quay bộ phim Netflix Okja [Ảnh: Technical Art Studio CELL]

Nhiều người sẽ nghĩ nghề của họ chỉ là hóa trang “xác sống” cho các diễn viên. Nhưng công việc của họ vượt “ngoài tầm” tưởng tượng của mọi người. Ngoài hóa trang, họ còn làm những đạo cụ đặc biệt, vật thế thân, và robot mà nhiều người sẽ nghĩ là thật. Ví dụ, thiết bị để rải khí độc trong phim điện ảnh Exit (2019) và những chiếc sọt mà các diễn viên sử dụng để thoát ra là sản phẩm của họ. Họ cũng làm một con robot vai chính trong bộ phim khoa học giả tưởng Doomsday Book (2012) do Kim Jee Woon chỉ đạo.

“Chúng tôi làm ra gần như mọi thứ không có sẵn trong bộ phận nghệ thuật. Ví dụ, chúng tôi không đơn giản chỉ làm những hình nộm, chúng tôi đưa máy móc vào bên trong để chúng có thể di chuyển như người thật. Chúng tôi có thể làm người gầy thành béo trong khi biến người châu Á thành da trắng với hóa trang,” Hwang Hyo Kyun, đồng giám đốc công ty cho biết.

Đương nhiên, sử dụng đồ họa vi tính là một lựa chọn khi nói tới những hình ảnh siêu thực trong phim, nhưng đâu đó những đạo cụ và hóa trang đặc biệt lại cần thiết để bảo vệ diễn viên tránh bị thương và giúp họ diễn tự nhiên hơn khi tương tác với các đồ vật.

Hòn đá trong phim Parasite do Technical Art Studio CELL làm bằng chất liệu mềm

“Trong Parasite, chúng tôi làm hòn đá bằng chất liệu mềm để nam diễn viên không bị đau khi bị đập phải,” Hwang nói.

“Chúng tôi cũng làm quả đào trong Parasite luôn để có thể thấy rõ hơn được lông tơ của quả đào. Nhưng quan trọng hơn, chúng tôi chủ ý làm ra nó vì dạo đó khi quay phim không phải mùa thu hoạch đào,” Kwak nói.

Kwak nhấn mạnh rằng công ty anh vượt qua những nơi khác trong khả năng tạo ra các nhân vật là động vật nhồi bông, đến mức làm ngạc nhiên những nhà sáng tạo hiệu ứng đặc biệt Hollywood.

“Khi chúng tôi tạo ra các nhân vật nhồi bông cho Okja với đội ngũ quốc tế, Erik-Jan de Boer, người giám sát hiệu ứng hình ảnh và tạo vật cho bộ phim, khen ngợi khả năng của chúng tôi. Chúng tôi làm ra những con vật nhẹ hơn sau khi nhận được dữ liệu về hình dáng nhân vật dưới dạng đồ họa vi tính và làm ra các mẫu ba chiều, điều không hề phổ biến ở Hollywood. Chúng tôi đưa máy móc vào bên trong nhân vật để nó có thể chạy nhảy tự nhiên. Tôi nghe nói một số phim Hollywood đã bắt đầu sử dụng phương pháp này giống chúng tôi,” Kwak nói.

Technical Art Studio CELL chịu trách nhiệm hóa trang tạo hình xác sống trong phim bộ Kingdom của Netflix

Nhưng không hề đơn giản như vậy khi để ý tới chất lượng đầu ra mà đạo diễn muốn. Ví dụ, nhắc đến hóa trang xác sống trong những phim dài tập và điện ảnh như Kingdom (2009), Train to Busan (2016), Alive (2020) và Peninsula (2020), họ phải làm không biết bao nhiêu lần hóa trang thử để tạo ra một bộ dạng xác sống độc nhất và nguyên bản.

“Mỗi đạo diễn lại muốn một diện mạo xác sống khác với những phim điện ảnh và truyền hình trước đó. Hơn nữa, khi bản thân xác sống xuất hiện từ văn hóa phương Tây, chúng tôi phải cố gắng hết sức có thể để tìm ra một diện mạo hợp tự nhiên với các diễn viên Hàn Quốc. Chúng tôi đã thử muôn vàn kiểu hóa trang,” Hwang nói.

Ngành điện ảnh Hàn Quốc phát triển

Chất lượng của các nhân vật và hình nộm robot của công ty này không phải một sớm một chiều mà có. Nó được gây dựng cùng với sự phát triển của điện ảnh Hàn Quốc.

Con robot vai chính trong bộ phim khoa học giả tưởng Doomsday Book (2012) của đạo diễn Kim Jee Woon do Technical Art Studio CELL chế tạo

Khi không có cơ sở hạ tầng để tạo ra những bộ phim điện ảnh sau khi Nhật Bản chiếm đóng và Chiến tranh Triều Tiên, những nhà kiến tạo đã phải xây dựng nền móng sản xuất phim từ cát bụi. Nhưng khi nền kinh tế đất nước đi lên, chính phủ và các công ty tư nhân đã đầu tư vào điện ảnh.

“Chúng tôi thật may mắn đã lướt trên làn sóng bùng nổ điện ảnh Hàn Quốc. Nên chúng tôi rất vui được cống hiến cho sự phát triển của ngành công nghiệp này và trải nghiệm nhiều thay đổi trong ngành,” Kwak nói.

Kinh phí làm phim điện ảnh và truyền hình đã tăng lên cực điểm trong những năm gần đây. Cùng lúc lượng bán ra của ngành giải trí nước này cũng tăng lên. Lượng bán ra đạt 58,13 nghìn tỉ won trong sáu tháng đầu năm ngoái, tăng 3,1% so với 2018, theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Cục Nội dung Sáng tạo Hàn Quốc. Tầm cỡ của ngành điện ảnh đạt 6,1 nghìn tỉ won về lượng bán ra và 226 triệu khách hàng năm 2019 theo Viện Điện ảnh Hàn Quốc.

Đạo cụ sử dụng trong Ashfall (2019) [Ảnh: Technical Art Studio CELL]

Nhà đài và các kênh cáp cũng mở rộng đầu tư vào tạo nội dung. Bộ phim Arthdal Chronicles (2019) của tvN được đầu tư nhiều nhất, được biết bỏ ra 3 tỉ won mỗi tập trong khi bộ phim sắp tới Sweet Home, dựa trên truyện tranh trên Naver nguyên tác Netfix chuẩn bị ra mắt trong năm nay, được biết cũng tiêu tốn từng đó tiền.

Sự thay đổi trong tiêu thụ truyền thông những năm gần đây cũng mang đến đòn bẩy cho thị trường. Sự nổi lên của các dịch vụ truyền trực tuyến đại diện là Netflix, cho các nhà sáng tạo nội dung cơ hội giới thiệu sản phẩm của mình cới khán giả toàn cầu dễ dàng hơn. Thêm vào điều kiện của phân phối số, Netflix đã xóa đi rào chắn giữa truyền thông trực tuyến và các kênh phân phối truyền thống như rạp chiếu phim và truyền hình, bằng việc tích cực đầu tư vào làm những loạt phim nguyên tác thông qua bắt tay với các công ty điện ảnh và truyền hình địa phương, và phân phối chúng qua kênh phát trực tuyến của họ.

Okja (2017) của đạo diễn Bong là một trong những ví dụ. Nó được làm với kinh phí từ, và cũng được phân phối bởi, Netflix, một điều chưa có tiền lệ cho phim điện ảnh Hàn Quốc. Bộ phim dài tập khác của Netflix, Kingdom, phim bộ kinh dị ly kì do các công ty chế tác Hàn Quốc thực hiện, đã tận hưởng danh tiếng rộng khắp khán giả quốc tế với hình ảnh chất lượng và cốt truyện gây nghiện xoay quanh xác sống. Netflix được biết đã tiêu tốn 2 tỉ won (1,6 triệu USD) mỗi tập cho Kingdom. Gần đây, các dự án chéo sân đã bắt đầu được thực hiện trên các hạ tầng khác nữa. Wavve, một trong những dịch vụ truyền hình trực tuyến của Hàn Quốc, được biết đến với việc đầu tư một khoản lớn cho SF8, loạt phim khoa học giả tưởng nguyên tác.

Nhu cầu cao của khách hàng muốn có những bộ phim chất lượng

Phim điện ảnh Hàn Quốc không thể so được với phim Hollywood về tài chính và sự đa dạng. Nhưng đứng sau là công sức của êkíp Hàn Quốc lành nghề và tinh tế qua hàng thập kỷ, 1.100 bộ phim chất lượng và đa dạng, trải từ hành động tới khoa học viễn tưởng, được phát hành mỗi năm.

Qua nhiều năm khi ngành điện ảnh phát triển và hạn mức phim nước ngoài thoải mái hơn, nhiều người Hàn Quốc có thể tận hưởng phim nước ngoài bao gồm cả phim Hollywood. Và họ dần dần có kỳ vọng cao hơn về chất lượng phim Hàn Quốc. Thế nên, với nhiều đạo diễn, những người muốn thể hiện những hình ảnh như mơ, đồ họa vi tính và hiệu ứng đặc biệt trở nên cần thiết với họ.

CELL tham gia trung bình 20 phim mỗi năm – đa số là đặt hàng từ các đạo diễn nổi tiếng. Thêm nữa, nhiều nhà làm phim lừng lẫy châu Á đã trở thành khách hàng của họ. Các đạo diễn Hồng Kông Từ Khắc và Ngô Vũ Sâm và đạo diễn Đài Loan Ngụy Đức Thánh đã trở thành những người hợp tác lâu năm.

Hóa trang xác sống trong Peninsula 2020

Kwak nói lý do cho sự nổi tiếng của CELL là công việc của họ rất kinh tế khi thêm vào là tay nghề cao và tầm hoạt động rộng.

“Tóm lại, làm việc với chúng tôi là rất kinh tế. Chúng tôi tạo ra sản phẩm chất lượng với chi phí thấp, thực ra có hơi buồn… tôi chưa từng tin câu ngạn ngữ, “’Kỹ năng thủ công Hàn Quốc là rất tốt.’ Nhưng bất cứ khi nào chúng tôi làm việc với êkíp từ các nước khác, tôi nhận ra câu đó đúng. Người Hàn Quốc rất siêng năng và cống hiến cho công việc với những kỹ năng cao tay hơn rất nhiều người khác trên thế giới này… Trên tất cả, khi mà chúng tôi các thể tìm ra những phương án dễ và nhanh với những kỹ năng đúc kết qua 20 năm rồi, và với rất nhiều nhân viên, hai tới ba lần lớn hơn những công ty hóa trang hiệu ứng đặc biệt khác ở Hàn Quốc, có thể hoàn thành dự án của chúng tôi mà không cần thuê gia công.”

Danh tiếng đến vậy đã cắm rễ trong sự hy sinh của những nhân viên cùng tư tưởng hy vọng đẩy nền điện ảnh Hàn Quốc lên một cấp độ mới.

Bộ đồ chống khí độc trong phim Exit 2019

“Cuối những năm 1990, một số nhân viên làm nhiều năm không lương chỉ để học kỹ năng hóa trang hiệu ứng đặc biệt,” Kwak nói.

Sự mở rộng của điện ảnh Trung Quốc cũng là một mối đe dọa với giải trí Hàn Quốc. Giờ thì, nhiều công ty sản xuất Trung Quốc đầu tư lượng tiền khổng lồ vào phim điện ảnh và truyền hình nguyên tác của họ và cũng không ngại thuê người Hollywood làm đồ họa và hiệu ứng đặc biệt. Nhưng Hawng và Kwak nhất định làm cho phim Hàn Quốc trước, để giữ sự tin tưởng của các đạo diễn Hàn Quốc đã thuê họ từ thuở ban đầu của công ty.

“Nếu chúng tôi không sẵn sàng tham gia các dự án nước ngoài của các đạo diễn Hàn Quốc, những người đã làm việc cùng chúng tôi nhiều năm không thể tạo ra bộ phim của họ. Ưu tiên các dự án nội địa hơn là nước ngoài không phải vì tiền. Đâu đó phần nhiều là vì sự tin tưởng và chất lượng của phim Hàn Quốc,” Hwang bổ sung.

Nữ diễn viên Lee Jung Eun được hóa trang thể hiện dị ứng do trái đào trong phim Parasite [Ảnh: Technical Art Studio CELL]

Nhưng họ cũng cởi mở với việc làm các dự án nước ngoài vì đó là điều cần thiết để tồn tại.

“Rất nhiều người thích văn hóa Hàn Quốc. Nên chúng tôi cũng cần mở mang đầu óc để có thể mang lại những nội dung có thể được tiêu thụ bởi khán giả quốc tế và tiến ra thị trường nước ngoài. Tôi tin làm việc chéo sân có thể hoàn thiện cách thể hiện của chúng tôi,” Kwak nói.

Họ hy vọng công việc của họ sẽ là một hình mẫu cho đội ngũ trong ngành có thể học hỏi và hưởng lợi từ công ty này như họ ngày trước.

Kwak Tae Yong, đồng giám đốc Technical Art Studio CELL, thử chiếc chân giả đạo cụ do công ty làm ra [Ảnh: Technical Art Studio CELL]

“Chúng tôi học được rất nhiều kỹ năng công việc từ các video nước ngoài. Nên là, một ngày nào đó, tôi hy vọng rằng kiến thức của chúng tôi có thể giúp người khác làm ra hóa trang, hiệu ứng đặc biệt và đạo cụ tốt hơn,” Kwak nói.